SCHOKKEND PARIJS

De titel doet het ergste vermoeden, maar dat is alleen als je de tentoonstelling ‘Shocking’, de surrealistische wereld van Elsa Schiaparelli hebt moeten missen. Niet zo gek want deze tentoonstelling in het Musée des Arts Décoratifs (MAD) was vrijwel elke dag compleet uitverkocht. Vanwege de restauratie van de voorgevel aan de rue de Rivoli was de hoofdingang verplaatst naar de Jardin des Tuileries. Dagelijks stonden daar, van 6 juli 2022 tot 22 januari 2023, lange rijen met bezoekers te wachten op toegang. Na de exposities van Christian Dior, Hermés, Harper’s Bazaar en Thierry Mugler was het dit keer aan Elsa Shiaparelli om te shinen in het in 2006 volledig gerenoveerde Musée des Arts Décoratifs. Daarom is deze blog geen mosterd na de maaltijd maar geeft je alsnog de kans om te genieten van deze unieke tentoonstelling die werd gecureerd door museumdirecteur Olivier Gabet en hoofdcurator Marie-Sophie Carron de la Carrière. 

De opening van deze expositie was precies goed uitgekiend. Het viel namelijk samen met het begin van de halfjaarlijkse haute-coutureweek in juli 2022. Dè periode dat Parijs wordt overstelpt met mode- redacteuren van de glossy modemagazines, journalisten en welgestelde coutureklanten. En het huis Schiaparelli had ‘tout le beau monde’ uitgenodigd voor een spectaculaire opening op maandagavond 4 juli 2022. Het zou zo maar een scene kunnen zijn uit ‘Emily in Paris’ seizoen 3, want uitgenodigd was ook Philippine Leroy-Beaulieu die we kennen als de venijnige Sylvie Grateau uit de gelijknamige serie. Natuurlijk ontbraken de stijliconen uit de modewereld niet zoals de Franse Inès de la Fressange en Anna Wintour, hoofdredacteur van de Amerikaans Vogue en diverse muzes van grote Franse modenamen. Het zou teveel lijken op de Pagina Privé als ik hier alle namen zou gaan opnoemen.

 

De tentoonstelling voerde je mee langs het creatieve universum van deze prominente figuur uit de modewereld. In maar liefst acht zalen ontdekte je haar levensverhaal aan de hand van een duizelingwekkende reeks van maar liefst 577 werken waaronder kostuums en accessoires, de mooiste sieraden en parfums. Verder tekeningen, schilderijen, sculpturen, foto’s en posters van de grootste kunstenaars van die tijd waaronder; Fotograaf Cecil Beaton, Kunstenaars Man Ray, Salvador Dali, Pablo Picasso, Kees van Dongen, Jean Cocteau, Meret Oppenheim (een Duitse schilderes, beeldhouwster en kunstenares) Elsa Triolet (echtgenote van de communistische dichter Louis Aragon) en haar grote idool, de bekende modeontwerper Paul Poiret. Last but not least nog een selectie kostuums van grote ontwerpers, allen geïnspireerd door Elsa Schiaparelli, die nog eens de impact van haar nalatenschap benadrukken. Toch kreeg het modehuis pas in 2017 een haute couture aanduiding.

 

Elsa Schiaparelli

Is een naam die ons terugbrengt naar vervlogen tijden waarin vrouwen de haute couture in Parijs domineerden: Jeanne Lanvin, Madeleine Vionnet en Coco Chanel. De naam zegt het al, Elsa Schiaparelli was van Italiaanse komaf maar woonde een groot deel van haar leven in Parijs. Geboren in Rome op 10 september 1890. Haar ouders waren rijke, mondaine intellectuelen. Moeder kwam uit een gefortuneerde aristocratische Napolitaanse familie, afstammelingen van de de Medicis en vader was professor in Oosterse talen en bestierde ook nog eens de Lincei-bibliotheek van het Palazzo Corsini. Ze haalde de woede van haar familie op de hals door zich in een huwelijk te storten met een Engelse graaf William de Wendt de Kerlor die zijn geld verdiende met lezingen en handen lezen. Zogenaamd paranormaal begaafd. Nadat ze ‘gevlucht’ waren uit Engeland richting de Verenigde Staten werd Elsa zwanger van hem. Kerloof, zoals hij zich inmiddels noemde, wist niet hoe snel hij zich uit de voeten moest maken.

Schiaparelli, berooid en alleenstaand moeder besloot met haar dochtertje terug te keren naar Europa, naar Parijs om precies te zijn, waar ze Paul Poiret leert kennen, eigenaar van het gelijknamige couturehuis. Hij was onder de indruk van een baljurk die Schiaparelli gemaakt had voor een vriendin. Poirets eigen succes was tanende, maar voor Schiaparelli zag hij een grote toekomst. In 1925 werd ze aangesteld als hoofdontwerper van het Maison Lambal, maar Poiret moedigde haar aan om voor zich zelf te beginnen. In januari 1927 presenteerde ze haar eerste collectie in haar appartement aan de rue de l’Université. Een carrière was geboren. Charles Kahn, de toenmalige directeur van het warenhuis Lafayette, financierde vervolgens haar eerste modehuis in de rue de la Paix nummer 4.

 

De vete met Coco Chanel

In 1931 choqueerde ze de menigte toen tennisster Lili de Alvarez in 1931 met een door Shiaparelli ontworpen broekrok op Wimbledon debuteerde. In die tijd werd een broekrok als lesbisch kledingstuk beschouwd. In 1934 was zij zelfs de eerste modeontwerpster die de cover van Time magazine sierde. “Ze is gekker en origineler dan haar tijdgenoten”.  Madame Schiaparelli is de persoon voor wie het woord ‘genie’ het vaakst wordt gebruikt”, aldus Time magazine.

Haar tijdgenoot Coco Chanel werd onaangenaam verrast door het snelle succes van haar Italiaanse rivaal. Chanel noemde Schiaparelli “die Italiaanse kunstenares die ook kleren maakt”, en voor Schiaparelli was Chanel “de hoedenmaakster”. Tot overmaat van ramp verhuisde Schiaparelli naar een salon aan de Place Vendôme 21, drie deuren naast Hôtel Ritz waar haar rivale Coco Chanel permanent logeerde. Coco was een mooie vrouw, Elsa was dat niet, maar Schiaparelli had meer talent, ze was ook creatiever. De rivaliteit ging zelfs zover dat Chanel tijdens een van de laatste gekostumeerde bals voor de oorlog Schiaparelli, die verkleed was als boom, ten dans vroeg en haar richting een brandende kandelaar leidde waarna het kostuum van Elsa in vuur en vlam schoot. Waar Coco Chanel meer een mecenas van de kunsten was, was Elsa Schiaparelli meer een echte vriend van de kunstenaars.

 

Schaparelli had geen enkele naaiopleiding, kende geen naaitechniek, kon geen patronen tekenen, maar haar oeverloze verbeelding vertaalde zich in de mooiste truien, allemaal met optisch bedrog. Daarna volgde glamoureuze avondensembles waarin een grote rol was vastgelegd voor borduurwerk,, opvallende stadsjurken, elegante sportkledij, maar ook de mooiste juwelen en een rits parfums in opmerkelijke verpakkingen. Ze stopte een van haar parfums in een glazen vrouwenbuste toen Jean Paul Gaulthier, die later min of meer het zelfde deed, nog geboren moest worden. ‘Shocking’ was overigens ook de naam van een van haar parfums.

 

Schiaparelli kleedde ook Wallis Simpson, de vaak door het slijk gehaalde Amerikaanse verloofde van de afgetreden Britse koning Edward VIII. De koning trad af om met haar te kunnen trouwen. Simpson droeg een door Schiaparelli ontworpen ivoorkleurige jurk waarop Salvador Dali een felgekleurde reusachtige feloranje kleur had geschilderd. Het ontwerp werd gepubliceerd in de Vogue net voor haar huwelijk met Edward. Voor Wallis was dit haar derde en laatste huwelijk. De foto’s en de jurk droegen allicht bij tot de slechte verstandhouding van de Windsors met het Engelse koningshuis.

 

De jurk die Shiaparelli ontwiep voor Wallis Simpson in samenwerking met Salvator Dali

Gedurende twee decennia heeft Elsa Schiaparelli mode gemaakt voor de avantgarde, een speeltuin waarin vrouwen opnieuw werden uitgevonden door zowel vrouwelijkheid als allure. Het modehuis aan de place Vendôme kende op het hoogtepunt van Schiaparelli’s roem 400 werknemers. Tijdens de Tweede Wereldoorlog slonk haar populariteit en werden jonge ontwerpers zoals Christian Dior met de New Look meer populair. Haar modehuis ging bankroet in 1954, waarop zij naar de Verenigde Staten verhuisde. Daar hield ze zich bezig met haar kleindochters Marisa en Berry Berenson en met het schrijven van haar memoires met de titel…..Shocking! De eerste woorden van haar autobiografie luiden: “Ik ken Schiap (haar koosnaam) maar van horen zeggen. Ik heb haar gezien in een spiegel. Voor mij vertegenwoordigt ze iets als de vijfde dimensie”. Coco Chanel, haar belangrijkste rivaal maakte in dat zelfde jaar een veelbesproken comeback.

 

Elsa overleed twintig jaar later, in 1973, in haar slaap, in Parijs, twee jaar na Coco Chanel. Na haar overlijden doneerde Schiaparelli 6.387 tekeningen die ze tussen 1933 en 1955 had gemaakt aan l’Union Française des Arts du Costume. Veel van deze tekeningen waren te zien tijdens de expositie.

Chanel werd in de jaren tachtig opnieuw tot leven gewekt, aangevuurd door Karl Lagerfeld. Schiaparelli moest tot 2007 wachten op een reddende engel. Diego Della Valle, een Italiaanse zakenman achter de merken Tod’s Hogan en Roger Vivier, herlanceerde het merk op hetzelfde historische adres aan de place Vendôme. De wedergeboorte met diverse ontwerpers waaronder Christian Lacroix verliep niet zonder problemen. Pas in 2019 lukt het Daniel Roseberry, een 36 jarige Texaan, om het merk weer ‘smoel’ te geven. Op z’n zachts gezegd is hij het die het luxe modehuis weer opnieuw leven inblaast. Zo zong Lady Gaga bij de inauguratie van Joe Biden het Amerikaans volkslied gehuld in een jurk van Roseberry’s hand. Op haar borst een vergulde koperen duif die een olijftak vasthoudt als symbool van harmonie en vrede. Of Bella Hadid met een borst bedekkend sieraad waarin je een paar longen kon ontwaren tijdens het filmfestival van Cannes. Beyoncé werd gespot met een zwart leren mini-jurk en statement oorringen op de Grammy Awards. Kim Kardashian was te zien in een leren schild waarin een bodybuildersfiguur was geboetseerd.

 

Elsa Schiaparelli, het verhaal van een onafhankelijke vrouw, een excentrieke durfal van rijke Romeinse komaf, die op een Trans-Atlantische oceaanschuimer kennis maakte met het surrealisme, een tijd in New York woonde met een waarzegger die tegelijk een oplichter was, die berooid en alleen met haar gehandicapte dochter in Parijs aankwam en in Parijs een modelabel begon waarvan de reputatie nog altijd nazindert.  

 

Jammer dat jullie er niet bij konden zijn, dus geniet van de foto’s. 

RUSLAND IN PARIJS

Sinds de oorlog met Oekraine ligt alles wat met Rusland te maken heeft onder een vergrootglas. Maar toch waag ik het er op om een paar Russische pareltjes in Parijs onder de aandacht te brengen. Hiervoor reizen we allereerst naar het 19^e arrondissement, naar de rue de Crimée nummer 93 vlakbij het prachtige parc des Buttes-Chaumont. Een eenvoudig hek met rechts een koperen plaat met opschrift: ‘Institut de Theologie Orthodoxe et Église Saint-Serge’ trekt hier de aandacht. De poort staat op een kier dus nodigt uit om naar binnen te gaan. Een klein steegje omzoomd met oude muren waarover een oude wijnstok kronkelt leidt naar een klein kleurrijk huisje versierd met een fresco. Onderzoek later leert mij dat dit een afbeelding is van Saint-Serge de Radonège. Links van het huisje loopt een verlaten, langzaam glooiend pad naar boven. Ik passeer een vervallen houten constructie met het opschrift librairie en plotseling ontdek ik aan de rechterzijde, hoog gelegen op een heuvel een houten kerk. De église Saint-Serge-de- Redonège, dat een Russische  Orthodoxe kerkje schijnt te zijn.

Een eenvoudig hek met rechts een koperen plaat met opschrift trekt mijn aandacht

 

Op de top van de heuvel, tussen de berken, een klein charmant houten gebouwtje in gekleurd hout (rood, bruin en goud). Met aan weerszijden twee houten trappen die naar de bovengelegen gebedsruimte leiden. Het kerkje is gebouwd rond 1850 door pastor Friedrich von Bodelschwingh en deed toen dienst als een Duitse Lutherse kerk, speciaal voor Duitse immigrantenarbeiders werkzaam in de gipsindustrie. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd het pand verbeurd verklaard en kwam leeg te staan. De Franse overheid verkocht het pand aan de Orthodoxe gemeenschap om dienst te gaan doen als gebedsruimte voor de vele verdreven Russische gelovigen, die de revolutie van 1917 in hun thuisland waren ontvlucht en zich vestigden in Parijs, waar de enige Orthodoxe kathedraal van Frankrijk te vinden was: De Cathédrale d'Alexandre-Nevsky. Maar daarover straks meer.

Op de top van de heuvel, tussen de berken, een klein charmant houten gebouwtje in gekleurd hout

Église Saint-Serge-de- Redonège

De kerk werd vernoemd naar een Russische monnik die leefde in de 14e eeuw. Deze jonge Barthélémy (de latere Serge van Radonège) werd geboren in Rostov, ten noorden van Moskou. Na de dood van zijn ouders trekt hij zich met zijn broer terug in de bossen om daar een kapel te bouwen gewijd aan de Heilige Drie-eenheid. Na zijn benoeming tot monnik sticht hij een klooster waarvan hijzelf de eerste abt wordt. Hij wordt adviseur van de prinsen van het Russische hof, maar blijft ook verbonden met eenvoudige gelovigen. Serge sterft op 25 september 1391 op 78 jarige leeftijd. In 1422 werd hij heilig verklaard met name voor zijn werk als spirituele vernieuwer van de Orthodoxe Kerk in Rusland.

 

De muren langs de trap werden beschilderd tussen 1925 en 1927 door Dimitri Semionovich Stelletsky, voorstellend heiligen die het Orthodoxe geloof vertegenwoordigen. Sommige heiligen hebben een rol in hun hand met religieuze teksten. Binnen in de kerk zijn de muren bedekt met fresco’s, maar het juweel van de kerk is ongetwijfeld de iconostase (een wand samengesteld uit iconen die de altaar ruimte afschermt voor blikken van gelovigen). De narthex (voorportaal), is versierd met scenes uit het Oude Testament. Twaalf heiligen die de orthodoxe feesten symboliseren zijn op de zijkanten van het schip geschilderd. In het midden van het transept, verschijnt een Christus omringd door drie dieren en een personage dat symbool staat voor een evangelist (De vier evangelisten, Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes worden in de christelijke traditie weergegeven door hun symbolen: de mens/engel verwijst naar het evangelie volgens Matteüs, de leeuw naar Marcus, de os/rund/stier naar Lucas en de arend naar Johannes). De koninklijke poorten die uitkomen op het heiligdom zijn authentieke werken uit de zestiende eeuw (Moskouse School) die werden gekocht bij een antiquair in Berlijn. 

De muren langs de trap werden beschilderd tussen 1925 en 1927 door Dimitri Semionovich Stelletsky

Een ander Russisch architectonisch element; een carillon leunend tegen de noordkant met arcades in ‘kokochnik’ (een traditionele kroonvormige hoofdtooi). Een Russische traditie wil dat wanneer de klokken luiden iedereen stil blijft staan. Vergeet vooral niet om een bezoek te brengen aan de tuin rondom de kerk.

Een Russische traditie wil dat wanneer de klokken luiden iedereen stil blijft staan

Deze Russische parel is dagelijks geopend van 18.00 uur tot 19.00 uur en op zondag van 10.00 uur tot 12.30 uur. Vergeet ook niet om na het bezoek te doneren voor de broodnodige restauratie. Metrostation: Botzaris, lijn 7b - Laumiere, Ourq, lijn 5

 

Cathédrale d'Alexandre-Nevsky

Een andere Russische parel is te vinden in de rue Daru nummer 8, vlakbij het parc Monceau. Daar staat een Byzantijns - Russische kathedraal uit 1861, de enige Orthodoxe kathedraal van Frankrijk. Een juweeltje met vijf gouden koepels die voorzien zijn van een  zogenaamde ‘Chafior’ torenspits.  Dit jaar, om exact te zijn op 15 september 2011, bestaat de Cathédrale d'Alexandre-Nevsky 162 jaar. In de afgelopen anderhalve eeuw is de kathedraal dè belangrijkste Russische attractie in de stad. Het is in 1983 uitgeroepen tot een beschermd architectonisch monument.

 

Cathédrale d'Alexandre-Nevsky

De oprichting van de kerk is een initiatief van pater Joseph Vasiliev die uiteindelijk na 14 jaar lang touwtrekken persoonlijk toestemming kreeg van Napoleon III tot de bouw van deze kerk, die pas in 1922 een kathedraal werd. De bouw werd gefinancierd door giften. Bijdragen kwamen niet alleen van Russen, maar ook van de Serviërs, Bulgaren, Grieken en zelfs van de Fransen. Een van de eerste donoren was tsaar Alexander II, die bijna in de handen van terroristen stierf tijdens een bezoek aan Parijs in 1867. De kathedraal is toegankelijk voor bezoekers op dinsdag, vrijdag en zondag van 15.00 uur tot 17.00 uur. De kerk staat vol met prachtige iconen die glanzen in de gloed van de vele kaarsen. Muurschilderingen zijn er te zien van Albert Alexandrovitch Benois. Onder de koepels weerklinken prachtige liturgische gezangen. De emotie is voelbaar en de wierook doet de rest.  Pablo Picasso trouwde hier met zijn geliefde, de Russische danseres Olga Khokhlova. Beroemde begrafenissen vonden hier plaats, waaronder die van de Russische schrijver  Ivan Toergenjev in 1883; de Russisch Franse kunstschilder Wassily Kandinsky in 1944 en de schrijver en dichter Ivan Bunin in 1953.

Metrostation: Ternes, Courcelles, lijn 2.

 

La Sainte-Trinité de Paris

Zondag 4 december 2016 was de officiële inwijdingsceremonie van de Cathédrale de la Sainte-Trinité de Paris dat in de volksmond Kremlin-sur-Seine wordt genoemd. De kathedraal van de Heilige Drie-eenhied, werd geopend door de Patriarch van Moskou; Kiryll.

Prachtig gelegen tegenover de Seine in het 7e arrondissement. Met een wat vreemde skyline die wordt gedomineerd door de vijf zacht glooiende matgouden koepels, de vijf Russische kruisen met op de achtergrond de 324 meter hoge Eiffeltoren. 

Het project werd geboren in het najaar van 2007, tijdens een bezoek van Alexis II, de patriarch van Moskou en van de Russisch-orthodoxe Kerk en kreeg onmiddellijk steun van de toenmalige Franse President Nicolas Sarkozy, die zo de banden tussen Rusland en Frankrijk wilde versterken. Vladimir Poetin zegde ruim 100 miljoen euro's toe voor de bouw van een Russisch-orthodoxe kathedraal in het centrum van Parijs. De plek moest alleen nog gevonden worden. Al snel kwam vanuit het Hôtel de Ville het voorstel de plek van het Franse meteorologisch Instituut aan te wijzen voor de bouw van dit Russische monument. 

Moeilijkheid was dat de plek, tegenover de pont de l'Alma te boek stond als Unesco historisch erfgoed. Tevens moest de bouw passen in de omgeving van het Museum Branly, Palais l'Alma en de Eiffeltoren, allen op loopafstand. Op het grond-gebied van 4655 m² werd plaats gemaakt voor een orthodoxe Kathedraal, een administratiegebouw, een educatief en een cultureel centrum, compleet met een bibliotheek, boekwinkel, twee expositieruimtes en een horecagelegenheid. Avenue Rapp 2, quai Branly 1-5 en rue de l’Université 192, metrostation Alma-Marceau, lijn 9

 

Kremlin aan de Seine

Aan de bouw van deze kathedraal gingen nogal wat strubbelingen aan vooraf die in deze tijd zeker niet zouden misstaan. Het eerste ontwerp van de architecten SADE-Arch groep van Manuel Nunez Yanowsky en Miriam Teitelbaum viel bij iedereen in de smaak, behalve bij de toenmalige burgemeester van Parijs; Bertrand Delanoë. Hij vond het uiterlijk vertoon van dit protserige architectonische gebouw met vijf gouden koepels niet passend in de omgeving. Juridische geschillen stapelden zich op en inmiddels was ook de Franse geheime dienst wakker geworden. De koepels konden afluisterantennes bevatten en bovendien zou het gebouw in de buurt van vele overheidsgebouwen komen te liggen, zoals het ministerie van Buitenlandse Zaken en diverse ambassades. Een politieke rel was geboren en de media repte zelfs van het nieuwe 'Kremlin aan de Seine', omdat het project geleid zou worden door Vladimir Kozhin een voormalige KGB-agent. De Franse veiligheidsdienst merkte ook op dat, sinds Sarkozy in 2007 de verkiezingen had gewonnen, de Russische spionnen veel actiever waren geworden. Vergelijkbaar met de situatie in het midden van de jaren 80. De Russische ambassadeur, Alexander Orlov, zorgde er persoonlijk voor dat de Fransen werden 'gerustgesteld' door niemand anders dan Poetin zelf, opdat er niets verborgen zou worden in de koepels van deze kerk. En zo werd er nieuwe geschiedenis geschreven aan de voet van de Eiffeltoren.

 

De koepels konden afluisterantennes bevatten

De diplomatieke druk op de burgemeester van Parijs werd opgevoerd toen ook nog eens bleek dat het grondgebied aan de Seine was toegezegd aan Saoedi-Arabië voor de bouw van een moskee. Parijs zou en moest een Russisch monument krijgen en de financiering werd, zoals later zou blijken, door de Russische Federatie opgeschroefd naar 170 miljoen euro. 

Uiteindelijk werd een nieuw, soberder en minimalistisch ontwerp van de Parijse architect Jean-Michel Wilmotte goedgekeurd door het Stadhuis. Tevens moest in het ontwerp rekening worden gehouden dat de hoogste koepel niet hoger mocht zijn dan 36,20 meter, omdat het gebied is aangemerkt als UNESCO-erfgoed. Om het gebouw een minimalistische uitvoering te geven koos de architect voor een lichte kalkzand hardsteen uit de Bourgognestreek. In plaats van vijf glanzende koepels werd gekozen voor koepels met een matte bladgouden finish voorzien van een orthodox kruis. Er werd aangevangen met de bouw in het eerste kwartaal van 2014 en de bouwtijd werd gepland op twee jaar.

 

Het duurde echter niet lang voordat zich weer een nieuwe rel ontspon. Buiten de moeizame voorhistorie van het gebouw maakte de Russische Ambassadeur in Frankrijk, zonder medeweten van het Elysée, bekend dat Premier Vladimir Poetin en President François Hollande het gebouw zouden openen. Echter een week voor de opening liet Hollande weten 'Poetins' Kathedraal niet te willen openen, gezien de Russische bemoeienissen in Syrië. Dagen van diplomatiek ongemak volgden, maar nadat Rusland de resolutie, die opriep tot stopzetting van de bombardementen in Aleppo, met een veto van tafel blies, was het voor het Elysée uitgesloten dat Hollande zich bij de kathedraal naast Poetin zou vertonen. De bombardementen zijn „oorlogsmisdaden”, riep Ayrault, de Franse Minister van Buitenlandse Zaken. Hij kondigde aan dat Frankrijk bij het Internationaal Strafhof zou proberen „de Syriërs, maar ook de Russen” vervolgd te krijgen. In een Interview op TV werd Hollande gevraagd of hij Poetin nog zou ontvangen. "Is het nuttig of nodig?" was zijn antwoord waarop het Kremlin liet weten het bezoek van Vladimir Poetin aan Parijs af te blazen. De nieuwszender 'Russia Today' noemde Hollande vervolgens een 'lakei van de Amerikaanse politiek' En zo met de inval in Oekraïne herhaalt zich de historie.

Het graf van de wereldberoemde balletdanser Rudolf Noerejev - Photo: Vitold Muratov Wikimedia

 

Parijs heeft nog meer orthodoxe plaatsen, zoals de kleine kerk, la petite église des Trois-Saints-Docteurs in de rue Pétel 5 (15e)l en de begraafplaats bij de 'petite eglise Notre Dame-de l'Assomption' in het voorstadje Sainte-Geneviève-des-Bois. hier liggen sinds 1927 meer dan 10.000 Russen begraven waaronder het graf van de wereldberoemde balletdanser Rudolf Noerejev (Nurejev of Nureyev). Verder de eglise de la Résurrection in Meudon, Rue des Bigots 8.

LE GRAND NUMÉRO DE CHANEL, DE ULTIEME ZINTUIGLIJKE ERVARING

Groot, groter, grootst, dat is wat ik kan bedenken over het gratis te bezoeken evenement ‘Le Grand Numéro de Chanel’, in het Palais Éphémére, een locatie die synoniem is voor de catwalkcollecties van dit modehuis en dat tevens dienst doet voor alle grote evenementen in de hoofdstad zolang het Grand Palais klaargemaakt wordt voor de zomerspelen van 2024. Le Grand Numéro de Chanel is een unieke ervaring zowel voor experts als voor niet-ingewijden. Een meeslepende reis waar al je zintuigen geprikkeld worden. Verwacht magie, dans, live music, spectaculaire parfums, kunstinstallaties, geschiedenislessen, expertconsultaties, onderdompelingen in virtual reality onverwachte ontdekkingen en langverwachte ontmoetingen met de ‘sterren’ van Chanel. De grande opening in december, in het bijzijn van Marion Cotillard, actrice en het huidige gezicht van Chanel Nº 5, Keira Knightly, de huisambassadeur van Coco Mademoiselle, Laura Basuki, het Indonesiche gezicht van Chanel en de Koreaanse acteur Park Seo Joon het nieuwe gezicht van Chanel Nº 5, liet Instagram zowat ontploffen.

 

Het parfum Chanel Nº 5 is nu 100 jaar oud, nou ja, 101 om precies te zijn, en is nog altijd het beroemdste parfum ter wereld. Een geur die synoniem staat voor glamour en tijdloze vrouwelijkheid. Het parfum dat er in is geslaagd om zowel culturele voorkeuren als vluchtige trends te overstijgen. We kennen allemaal het iconisch geworden antwoord van Marlyn Monroe op de vraag: “What are you wearing in bed? Only Chanel Nº 5!” Het is ongetwijfeld het meest beroemde parfum dat ooit is gemaakt. Het reukwater komt uit handen van parfumeur Ernest Beaux in 1921 in Grasse, de bakermat van de Franse parfumindustrie. Hij goot noten van roos, ylang-ylang, jasmijn, lelietje-van-dalen en iris, gemixt met een houtachtige basis van vetiver, sandelhout, vanille, amber en patchouli. In die tijd draaide de geurindustrie om soliflores, geuren die de geur van één enkele bloem nabootsten, wat resulteerde in een hyperrealistische maar vaak eentonige geur. In een poging om deze norm uit te dagen, gaf Gabrielle (Coco) Chanel de Russische parfumeur Beaux de opdracht om iets totaal anders te creëren - een geur gemaakt en samengesteld net als haar jurken.

Het parfum Chanel Nº 5 is nu 100 jaar oud, nou ja, 101 om precies te zijn

 

De kostbare rozen en jasmijnbloemen worden nog steeds geplukt uit de Chanel-velden in Grasse en de iconische gefacetteerde vierkante fles is nog steeds herkenbaar aan haar vorm. Van dit legendarische flesje gaat wereldwijd elke 55 seconden een exemplaar over de toonbank, maar daarnaast heeft Chanel ook heel wat andere iconische geuren in haar collectie. Het bedrijf, eigendom van Alain en Gérard Wertheimer, werd in 2021 gewaardeerd op 14,6 miljard euro. Het Franse mode- en parfumhuis trekt dit keer dan ook alle registers open om haar parfums in de kijker te zetten.

 

De kostbaarste bloemen worden verwerkt in de Chanel parfums

Le Grand Numéro de Chanel is samengesteld door Thomas du Pré de Saint Maur, volgens zijn visitekaartje Head of Global Creative Resources van de parfum-, beauty-, horloge- en juwelendivisies bij Chanel. Het idee van deze expo is niet alleen het unieke karakter van Chanel parfums te laten zien maar ook de geschiedenis en de stijl in het bijzonder. Bij Le Grand Numéro de Chanel gaat het vooral om de beleving ervan. Het idee is dat je je overgeeft aan dagdromen en na binnenkomst je eigen pad uitstippelt. Het voelt een beetje als het ontdekken van de etalages van Galeries Lafayette en Printemps in de kersttijd, maar dan voor volwassenen.

 

De reis begint in een donkere kamer waar schijnwerpers een ouderwets Frans orkest uitlichten voordat het doek omhoog gaat, et voila, treed binnen in de wereld van Coco Chanel. Een kolossale cirkelvormige ruimte die wel iets weg heeft van een circustent waar de wereld van de Chanel-parfumerie tot leven komt. Een ervaring die doet denken aan de aankomst van Alice in Wonderland. Eenmaal binnen is er zoveel om naar te kijken, lichten, hangende structuren, megagrote sculpturen en ongelofelijk getalenteerde artiesten. Het merk ontvouwt hier zijn universum op grootse wijze. Hier praten de muren, rondom staan gigantische parfumflessen (Coco Mademoiselle, Les Exclusifs, Bleu, Chance en Nº 5) waarachter het avontuur wacht. Er is geen vaste route maar ik begin met de ruimte gewijd aan Nº 5.

 

Een geweldige entree met adembenemende lichtprojecties op het plafond. Links en rechts diverse ruimtes die je steeds brengen naar een ander omniversum. Je ziet kunstwerken van Andy Warhol die nog nooit eerder aan het publiek zijn getoond. In een andere ruimte word je teruggevoerd naar 1921, het jaar waarin parfumeur Ernest Beaux werd gevraagd om voor Chanel een parfum te ontwerpen; “artificial like a dress”. Mede dankzij virtual reality kruip je in de huid van Ernest Beaux terwijl hij, in haar Parijse appartement, de vijfde geursample aan Coco Chanel laat ruiken – die onmiddellijk de geur herkent die zou uitgroeien tot het iconische parfum met de naam nummer vijf. Was het omdat de keuze was gevallen op het vijfde nummer of omdat 5 haar magische getal was. Ze presenteerde haar collecties altijd op de vijfde dag van de vijfde maand omdat het geluk zou brengen. Sterker nog, het is een traditie waar het huis Chanel tot op de dag van vandaag trouw aan blijft. Dankzij VR beleef je dit bijzondere moment zelf.

Je maakt kennis met Chanel kunst die nog nooit aan het publiek is getoond

 

Adembenemende sculpturen en projecties op het plafond

Je maakt kennis met de sterren die dit beroemde parfum vertegenwoordigden, Marie-Hélène Arnaud (de eerste), Suzy Parker, Ali MacGraw, Candice Bergen, Lauren Hutton, Jean Shrimpton, CatherineDeneuve, Carole Bouquet, Gisele Bündchen, Nicole Kidman, Audrey Tautou en de laatste campagne met Marion Cotillard op de maan. Je ziet ook de jurk die gedragen wordt door Marion Cotillard in de reclamefilm voor Chanel Nº 5. Verder een ruimte die plaats biedt aan de reclamefilm ‘Le Chaperon rouge’ met Estella Warren gemaakt door Luc Besson in 1998. (bekijk alle filmpjes)

De 'sterren' van Chanel; Carole Bouquet en Catherine Deneuve

De reclamefilm ‘Le Chaperon rouge’ met Estella Warren gemaakt door Luc Besson in 1998

 

Ook de andere geuren van Chanel komen aan bod in de expositie, zoals Chance, Coco Mademoiselle, Bleu en de parfums uit de Exclusifs de Chanel-lijn, die zijn gebaseerd op de levensloop van Coco Chanel. Hier krijg je de kans je eigen persoonlijkheid te vertalen naar een van deze achttien geuren. Of zoals Chanel-parfumeur Oliver Polge zegt: “Geur is een verbinding met de wereld om ons heen, een manier om onszelf aan de wereld te laten zien”.

De ruimte, ingericht als casino, die in het teken staat van het parfum Chance nodigt je uit om roulette te spelen, te draaien aan het rad van fortuin of te dobbelen  en zo geschenken te winnen. Maar niet voor dat je ineens backstage bent bij het ballet waar je de make-up artists van Chanel aan het werk kunt zien.

 

Daarna volgt de jazzy urban wereld van het parfum Bleu de Chanel waar je wordt ondergedompeld in een multi-zintuigelijke wereld door, door de ramen van de gebouwen en wolkenkrabbers te turen om aanwijzingen te vinden om zo je eigen muziek te componeren. Ben je op zoek naar de geur die past bij je alter ego. Breng dan een bezoek aan de geurdokters van Chanel die je aan de hand van een psychologische test een recept geven voor een van de 18 geuren uit de Chanel Exclusifs lijn. Wil je ze allemaal reken dan op prijzen tussen de € 10.000 en de € 35.000 euro. Wel mooi verpakt in een exclusieve case.

De Chanel Exclusifs lijn

Overal zijn Chanel adviseurs aanwezig

 

Wat niet mag ontbreken is de geur Coco Mademoiselle waar Keira Knightly het Chanel gezicht van is.  Loop door de met kroonluchters omzoomde gang vol met grafitty en kraak zo de code om de controle kamer binnen te gaan vol met kledingstukken die Keira droeg in die bedwelmende commercials en advertenties. Coco Mademoiselle wordt ook wel gezien als de jongste geur van Chanel.

Last but not least, de boetiek vol met exclusieve Chanel geschenken die natuurlijk niet mogen ontbreken. Zoals het parfum in genummerde cases, 30 uitzonderlijke kunstwerken geïnspireerd op ’s werelds beroemdste parfum, een tarotspel, puzzels, een houten schaakbord dat we kennen uit een van de commercials van Coco Mademoiselle en wat zeker voor de wat oudere generatie niet mag ontbreken is een borduurpakket.

Last but not least, de boetiek vol met exclusieve Chanel geschenken

 

De boodschap van Chanel is duidelijk: Geur kan herinneringen oproepen, emoties triggeren en heeft het vermogen om je te transformeren.

 

Le Grand Numéro de Chanel is nog te zien tot en met 9 januari 2023 in het Grand Palais Éphémère. Openingstijden van 10.00 tot 20.00 uur. De toegang is gratis. Maar boeken is een must. Mocht er ondanks de gigantische belangstelling geen mogelijkheid meer te zijn om te boeken, geniet dan van de foto’s in mijn blog. Tijdens mijn bezoek zag ik ook mensen gewoon geld bieden voor de toegangskaarten aan mensen die de lange wachtrij beu waren.