LA FÊTE DU ROI - KONINGSDAG 2025 PARIJS

Zaterdag 26 april, koningsdag, kleurde heel Nederland oranje. Afgelopen dinsdag 29 april, iets later dan gewoonlijk, kleurde Parijs oranje. Weliswaar in een ietwat bescheidener vorm maar toch een jaarlijkse traditie in de residentie van onze ambassadeur. De plek waar de residentie is gevestigd, aan de rue de Grenelle 85, was niet te missen. Een lange file met limousines voorzien van de groene CD nummerplaat (Corps Diplomatique) leidde de weg richting de indrukwekkende ingang van de residentie met de letters ‘Je Maintiendrai’ en de Nederlandse vlag fier in top. 

De prachtige ambtswoning van onze ambassadeur is gevestigd in het voormalige Hôtel d'Avaray. In 1718 kreeg de architect Jean-Baptiste Le Roux van Claude Théophile de Bésiade, markies van Avaray, de opdracht een luxueuze residentie te bouwen nabij het buurtschap 'près de la justice Saint-Germain'. De bouw nam ongeveer twee jaar in beslag. Directe nazaten van de familie Bésiade d’Avaray verkochten dit herenhuis in 1920 aan de Nederlandse regering en sinds die tijd is het Hôtel d’Avaray de officiële residentie van de ambassadeurs van het Koninkrijk der Nederlanden in Parijs.

 

Koningsdag in Parijs, en op de een of andere manier weten ze altijd een stralende dag uit te kiezen. Het is altijd een eer om (weer) persoonlijk te worden uitgenodigd voor een festiviteit in de chique Nederlandse residentie. Ik heb de eer gehad om vaker te zijn uitgenodigd door onze ambassadeurs waaronder Dhr. Ed Kronenburg, Dhr. Pieter de Gooijer en door Z.E. Dhr. Jan Versteeg, sinds 13 oktober 2022 onze ambassadeur in Frankrijk. Stipt om 18.30 openen zich de poorten aan de rue de Grenelle 85 voor de honderden gasten. Vertegenwoordigers van defensie van diverse grootmachten, leden van verschillende ambassades, maar met name Nederlanders uit het Franse bedrijfsleven en verenigingen waaronder het CAPA, 'Club Affaires Paris Amsterdam', de NZGF, de Nederlandse Zaken Gemeenschap Frankrijk en ANEAS, de oudste Nederlandse vereniging in Frankrijk. Dus dat betekent vele handen schudden door onze ambassadeur en de beide “PV’s”: mevrouw Monique van Daalen, Permanent Vertegenwoordiger bij UNESCO in Parijs en de heer Jochem Wiers, Permanent Vertegenwoordiger bij de OESO in Parijs. Met deze “PV’s” en hun medewerkers deelt hij ook onze ambassade aan de Rue Eblé. De Koningsdagreceptie wordt jaarlijks mogelijk gemaakt door de steun van zowel het Franse- als Nederlandse bedrijfsleven.

Iedereen werd persoonlijk ontvangen door onze ambassadeur Z.E. Dhr. Jan Versteeg en mevrouw Monique van Daalen, Permanent Vertegenwoordiger bij UNESCO in Parijs en de heer Jochem Wiers, Permanent Vertegenwoordiger bij de OESO in Parijs

 

Op mijn blogs over Koningsdag kreeg ik vaak vragen of dat in deze tijd nog wel kan. Daarom citeer ik onze ambassadeur uit zijn wekelijkse nieuwsbrief die hij publiceert op Facebook over zijn werkweek:

“Dan even een vooruitblik naar Koningsdag. Als ambassade organiseren we zoals elk jaar een receptie op de residentie voor onze werkcontacten. Misschien vraagt u zich af waarom de ambassade niet ook alle Nederlanders in Frankrijk uitnodigt voor een receptie. Dat is eigenlijk alleen al in praktische zin in een land als Frankrijk niet te doen: er zijn tienduizenden Nederlanders die hier vast gevestigd zijn en nog veel meer landgenoten die een deel van het jaar hier verblijven. Daar komt bij dat we er eenvoudigweg geen budget voor krijgen: we kunnen de Nederlandse belastingbetaler niet aanslaan voor puur feestelijke gelegenheden voor Nederlanders in het buitenland, hoe leuk dat misschien ook zou zijn. Gelukkig bestaan er meerdere Nederlandse verenigingen in Frankrijk die feesten organiseren ter gelegenheid van onze nationale feestdag”.

Beate Gerlings, cultureel attaché van de Nederlandse ambassade, geflankeerd door  Raymond Bogaarts  en Marc Knijnenburg van  LM Flower Fashion Productions die de prachtige bloemdecoraties hebben verzorgd tijdens Koningsdag

 

De ambassade is er niet alleen voor de belangen van de 1700 Nederlandse bedrijven actief in Frankrijk of de 1300 Franse bedrijven in Nederland maar ook voor  ruim 60.000 Nederlanders die permanent wonen en werken in Frankrijk.

Prioriteit wordt gegeven aan start-ups en mkb, juist omdat deze bedrijven een belangrijke bijdrage leveren aan innovatie en groei. Ben je bijvoorbeeld een Nederlandse start-up of scale-up en wil je in Frankrijk voet aan de grond krijgen? Dan kun je contact opnemen met de’ Start-up Liaisons’ van de ambassade in Parijs om te sparren over jouw internationale plannen en kansen in Frankrijk. Maar de startupmedewerkers helpen je ook om je bedrijf wereldwijd te laten groeien. Zo ondersteunen  ze jou door waardevolle informatie te delen over zakelijke kansen en uitdagingen. Bovendien kunnen ze je in contact brengen met de juiste mensen, bedrijven en organisaties. De ‘Start-up Liaisons’ vertegenwoordigen techhubs wereldwijd in Singapore, New York, San Francisco, Londen, Berlijn en Parijs. Verschillende start-ups konden zich presenteren in de ‘Jardin de l’Innovation’;  de innovatietuin.

Zo was daar Max Nijman met zijn bedrijfje ‘Flame Away’ een revolutionaire manier om brand te blussen. Effectief, veilig en duurzaam. Design gecombineerd met veiligheid en geen onderhoud of houdbaarheidsdatum zoals bij een brandblusser. Kijk maar eens op zijn website (klik hier)

De hit op de residentie was de ‘Poem Booth’. Prachtige, gepersonaliseerde gedichten op basis van een ter plekke gemaakte foto, AI en het werk van grote dichters. Pure poëzie met hulp van AI op maat gemaakt en passend bij je uitstraling. Een unieke ervaring die je viert en vastlegt - op een bijzondere manier. Bijvoorbeeld op een personeelsbijeenkomst, congres, huwelijk, festival of ander samenzijn? Met de aanwezigheid van de Poem Booth, binnen of buiten, bied je de aanwezigen een poëtische ervaring die hen positief zal verrassen. De ter plekke op maat gemaakte gedichten met foto vormen ook nog eens een mooie, bijzondere herinnering, die mensen maar al te graag online zullen delen. Voor nog meer informatie klik hier.

 

De 'Poem Booth'

Maar ook de creatieve sector krijgt speciale aandacht. Werk je in de creatieve sector met ambities in Frankrijk? Het Atelier Néerlandais (AN) biedt je informatie en contact-mogelijkheden. Het AN is een ledenvereniging èn is onderdeel van de Nederlandse ambassade in Parijs. Het Atelier is speciaal bedoeld als springplank voor Nederlandse ondernemers, zelfstandigen en organisaties in de creatieve bedrijfstakken, waarvan de voornaamste: architectuur, fotografie, filmproductie, illustratie, graphic novel, kunsthandel, ontwerpdisciplines, podiumkunsten, uitgeverij etc. Het AN, onder de bezielende leiding van  cultureel attaché Beate Gerlings en Lilian Widdershoven, helpt zowel marktgerichte ondernemers als culturele instellingen hun positie op de Franse markt te versterken. Hier krijgen zij de benodigde ondersteuning en een plek om te netwerken met Franse partners maar ook ruimte voor ontmoetingen en presentaties, denk aan fotoshoots, modeshows, concerten, recepties, exposities. Buiten co-werkplekken en kleinere ruimtes om contacten afzonderlijk te ontvangen, wordt de ruimte regelmatig ingezet voor culturele evenementen. Tijdens beurs- en festivalweken is het Atelier Néerlandais de Nederlandse locatie in Parijs, denk aan Paris Photo, D’Days, FIAC, Futur en Seine, Paris Design Week en de modeweken. Sinds begin dit jaar is het AN gevestigd in het centrum van Parijs, in het 1 arrondissement, aan de avenue Victoria 22.

Simone van Vorselen van Lobster at Work en Lilian Widdershoven hoofd van het Atelier Néerlandais

 

Zelf ben ik al jaren lid van het Atelier Néerlandais en mede dankzij dit soort netwerkbijeenkomsten ontmoet ik regelmatig Nederlanders die al jaren succesvol zijn als ondernemer in Frankrijk. Ik noem ze DE MAKERS die op hun manier een bijdrage leveren om de Nederlandse cultuur te promoten in Frankrijk. En met succes!. Zij zijn de creatieven, de mensen met ideeën, kunstenaars, dromers, en de durfallen met  verbeelding, energie, ambitie en intuïtie om iets te creëren vanuit het niets. Ze brengen Parijs tot leven. Want wat zijn steden anders dan menselijke ecosystemen – netwerken. Met mijn weblog Paris FvdV breng ik een deel van het creatieve DNA van Parijs in kaart en beschrijf een stukje van deze dynamische keten.

Kunstenares Désirée Engelen en Natalie Kugel – Boels, schrijfster en kunsthistoricus

Roger Strijland, directeur Frankrijk NBTC, Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen en Joan Mols, consultant voor de creatieve en gastronomische sector

Coach en organisatiespecialist Simone van Vorselen en Irene van Zeeland, dansdocent en choreograaf  en hoofd Holland Dance Festival in de Maatschappij

 

De Koningsdagreceptie stond in het teken het Nederlands - Frans Economisch Jaar. Bij het bezoek van president Emmanuel Macron aan Nederland in 2023, hadden beide regeringen besloten om van 2025 het tweede NL - FR Economisch Jaar te maken, tien jaar na de eerste editie in 2015. Gedurende heel 2025 zullen de beide landen samenwerking bevorderen in sectoren als Key Technologies (halfgeleiders, Quantum & Cyber Technology), Aerospace, Energy, agrofood en start-ups. En met een groot aantal andere toonaangevende Franse en Nederlandse bedrijven, want zij zijn natuurlijk de hoofdrolspelers.

 

Onze ambassadeur Z.E. Dhr. Jan Versteeg tijdens zijn speech over de initiatieven van Frans Nederlands economisch jaar

Frankrijk en Nederland zijn belangrijke economische partners, met een handelsvolume van €96 miljard euro. De Nederlandse export naar Frankrijk is met ruim 60 mld duidelijk groter dan die naar de China (25 mld) of zelfs de VS (50 mld). Nederland is de 4e grootste buitenlandse investeerder in Frankrijk (€101 miljard aan directe buitenlandse investeringen in 2023), terwijl Frankrijk de 2e grootste buitenlandse investeerder in Nederland is (€195 miljard aan directe buitenlandse investeringen in 2022). Bron: Onze ambassade.

Kortom wil je meer weten over zakendoen in Frankrijk met hulp van Nederlandse ambassade kijk dan eens op deze website. 

Alle ingrediënten waren aanwezig om succesvol te netwerken. Onderstaand een foto-overzicht.

Annelies Breton-Bogaards, correspondent Frankrijk, en uw blogger

Bob Franke, directie Tour Eiffel en Sonja Janmaat, directeur van het Collège Néerlandais

Prof. François Heisbourg, Senior Advisor voor Europa bij het International Institute for Strategic Studies en speciaal adviseur bij de in Parijs gevestigde ‘Fondation pour la Recherche Stratégique’ en echtgenote

Mr. Marcel Bastide burgemeester van Arromanches-les-Bains. Hier kwam 80 jaar geleden, tijdens de invasie, het Pantserinfanteriebataljon Garderegiment Fuseliers Prinses Irene aan land en Mevr. Julie Vermooten,  Executive Director of Europe Public Policy and Government Relations at MSD Animal Health

Onze ambassadeur Z.E. Dhr. Jan Versteeg geflankeerd door zijn voorganger Dhr. Pieter de Gooijer en echtgenote Mevr. Julie Vermooten

Vlnr: Mevr. Julie Vermooten, Dhr. Pieter de Gooijer, Z.E. Georges Hasbourg-Lorraine buitengewoon en gevolmachtigd ambassadeur voor Hongarije in Frankrijk, uw blogger en onze ambassadeur in Frankrijk

Dhr. Joan Mols, consultant, Mevr. Lucia Ling Ket On, Ambassaderaad Justitie en Veiligheid Nederlandse Ambassade in Frankrijk en Wouter Kok, directeur eigenaar Kausa communicatie & design

De zonovergoten tuin van de residentie gevuld met honderden gasten

Het team van de afdeling Cultuur & Communicatie van de Nederlandse Ambassade in Frankrijk verantwoordelijk voor de organisatie van een zeer succesvolle Koningsdag 2025

My Wheels presenteerde de nieuwe Renault 5 E-Tech

Excellentie, wederom dank voor uw uitnodiging

PARIJS SPELENDERWIJS ONTDEKKEN

Vaak krijg ik de vraag; “ik ga met mijn jonge kinderen naar Parijs, wat kan ik doen zodat het voor hen ook leuk is? Voorop gesteld; er is natuurlijk genoeg te doen in Parijs wanneer je de hoofdstad bezoekt met kleine kinderen. Maar eerlijk gezegd moet ik bekennen dat er aan spannende speurtochten voor kinderen tot en met 12 jaar nooit is gedacht, tot dat ik de Nederlandse Marieke Dörr ontmoette. Marieke woont sinds 2018 in Parijs en door haar werk als gids kent ze de stad als haar broekzak. Zij ontdekte de schoonheid van de Franse hoofdstad via een uitwisselings-programma als student, keerde terug als expat na het afronden van een master in ‘luxury management’. De laatste keer in 2018 bleef ze definitief en runt daar haar bedrijfje Wonderroute (met één r). Haar specialiteit: wandeltours voor het gehele gezin. Het moet zowel leuk zijn voor de ouders maar ook zeker voor de kids. Zij noemt het een win-win voor het hele gezin. Verder organiseert zij op maat gemaakte programma’s in Parijs speciaal voor reizigers die al vaker in Parijs zijn geweest en op zoek zijn naar de ‘couleur locale’.

 

De Nederlandse Marieke Dörr, eigenaresse van Wonderroute - eigen foto

In deze blog laat ik jullie kennismaken met twee bijzondere speurtochten voor kids, waardoor jullie stedentrip verandert in een feestje voor het gehele gezin. Want zeg nou zelf: een stad bezoeken is ontzettend leuk, maar soms best een gedoe: je wilt van alles doen én zorgen dat de kinderen het ook leuk hebben (lees: niet zuchtend en steunend achter je aan sjokken). Met leuke verhalen en opdrachten vermaakt iedereen zich én je pakt alle bijzondere plekken van Saint-Germain-des-Prés en Montmartre mee. Een win-win voor het hele gezin!

Achterzijde (r) en voorzijde (l) van het spannende speurboekje vol met leuke uitdagingen speciaal voor kinderen tussen 7 en 12 jaar 

 

Speurtocht Saint-Germain-des-Prés

Door middel van een speciaal voor kinderen gemaakt speurboekje, vol met leuke illustraties, afbeeldingen, puzzels, raadsels en opdrachten ontdekken de kinderen de historische plekken van Saint-Germain-des-Prés. Met makkelijk te volgen routekaarten stappen ze in de wereld van beroemde schrijvers en schilders, ontdekken ze een verborgen steegje met mooie verhalen en wandelen ze door de straten waar de musketiers uit het boek van Alexandre Dumas leefden. De speurtocht eindigt in een van de mooiste tuinen van Parijs: de Jardin du Luxembourg, met een statig paleis, een hele mooie fontein, en… een verrassend beeld dat toch eigenlijk in Amerika staat! Via een QR-code (op pagina 5 van het boekje) krijg je tips voor de lekkerste tussenstops waar te eten en te drinken. Het is aan te raden om per kind één speurboekje te gebruiken. Zo kan ieder kind zelf de opdrachten doen en zit er voor iedereen een eigen cadeautje in de envelop op de laatste pagina. De prijs voor de speurtocht varieert tussen € 14,99 (1 kind) € 29.98 (2 kinderen) € 44,97 (3 kinderen en € 59,96 (4 kinderen).

Meer informatie vind je op de website van Wonderoute (klik hier). Hou rekening met een verzendtijd van 6 tot 8 werkdagen. 

Wat vind je in dit speurboekje ?

9 stops met routekaart en uitleg.

11 spellen.

1 bingokaart voor onderweg.

De leukste route door Saint-Germain-des-Prés.

Een QR code met de beste adressen voor eten en drinken.

Een kleine verrassing voor bij de finish.

 Speurtocht Montmartre speciaal voor kinderen van 4 tot en met 12 jaar - Foto  Marit van den Berg

Speurtocht Montmartre

Uit haar inmiddels zevenjarige ervaring als gids in Parijs heeft zij deze speurtocht voor kinderen samengesteld in de leeftijd van 4 tot 12 jaar. De kinderen ontdekken zo zelf spelenderwijs alles over de kunstenaarswijk Montmartre. Zo leren ze Montmartre kennen via mooie verhalen, spelletjes en uitdagende opdrachten speciaal op maat gemaakt voor kinderen van 4 tot 6 jaar en net even anders voor de kinderen van 7 tot 12 jaar. Geen saaie langdradige verhalen, maar snelle, leuke, pakkende en grappige anekdotes. De prijs voor de speurtocht varieert tussen € 29,99 (1 kind) € 34,99 (2 kinderen) € 39,99 (3 kinderen en € 44,99 (4 kinderen). De Montmartre speurtocht is verkrijgbaar in drie talen; Nederlands, Frans en Engels.

 

Je ontvangt een stoffen zak met daarin:

·        12 kaarten met de leukste weetjes en anekdotes over Montmartre.

·        8 routekaarten die jullie door de mooiste straatjes sturen.

·        Per kind 12 speelkaarten met speuropdrachten.

·        Per kind een bingokaart.

·        Per kind een viltstift.

·        Per kind een kleine verrassing voor bij de finish.

·        QR-code met de beste adressen voor eten en drinken.

Dit alles kun je nog eens nalezen op de website van Wonderoute (klik hier)

Spannend, Montmartre spelenderwijs ontdekken en de geheime code kraken

Foto  Marit van den Berg

 

Hotel drop-off

Deze optie geldt uitsluitend voor verblijf in hotels binnen de périphérique en kan worden gebruikt voor last-minute bestellingen. Vermeld het adres van het hotel + aankomstdatum + naam waaronder de reservering is gedaan bij bestelnotities bij de bestelling. Verblijven jullie in een AirBNB binnen de périphérique? Neem dan contact op via info@wonderoute.com om te kijken of een drop-off mogelijk is. Het kan zijn dat deze optie in bepaalde periodes niet beschikbaar is, in verband met vakantie. Wanneer deze niet beschikbaar is, dan staat dat aangegeven bij de optie Drop-Off voordat je bestelt. Het tarief voor de hotel drop-off is €7,95.

Parijs spelenderwijs ontdekken leuk voor ouders en kids

Foto  Marit van den Berg

COLLECTION FRITS LUGT, KUNST MET EEN GROTE K

Je merkt het al als je met de auto de oversteek maakt bij de Seine van het eerste naar het zevende arrondissement. Rijdend via de altijd drukke place de la Concorde zie ik voor mij het prachtige gebouw van de Chambre des Députés of de Assemblée Nationale. De Franse Tweede Kamer is gevestigd in het Palais Bourbon. Dit paleis, gebouwd in 1722, is genoemd naar de eerste eigenares, de hertogin van Bourbon, een buitenechtelijke dochter van Lodewijk XIV. Het ligt pal tegenover de Madeleine, aan de overkant van de Seine, daar waar de Place de la Concorde wordt verbonden door de sobere Pont de la Concorde met de chique Quai d'Orsay.

 

De Chambre des Députés of de Assemblée Nationale, de poort naar het 7e arrondissement

We begeven ons naar het nobele Faubourg Saint-Germain, de wijk van de adel en de aristocratie, vol met ministeries en ambassades. Tot de 16e eeuw was dit het grondgebied van de machtige Abdij van Saint-Germain-des-Prés. Saint Germain was ooit een raadgever van de Franse koning en vanaf 556 bisschop van Parijs. Des Prés betekent letterlijk 'in de velden'. De abdij werd omgeven door akkers, weiden en jachtterreinen. Deze werden in de achttiende eeuw geconfisqueerd door de universiteit en de Franse adel. De huidige stadspaleizen of hôtels, statige herenhuizen, dateren allemaal uit de eerste helft van de achttiende eeuw, toen de Marais uit de gratie was. Op een gebied van circa tweehonderd hectare vind je er wel honderdvijftig.

Rue de Lille 121 thuisbasis van de Collection Frits Lugt, Fondation Custodia
 

Het zevende arrondissement behoort tot 'les beaux quartiers'. Het is een gegoede buurt, waar de huren en koopprijzen behoorlijk hoog zijn. Een groot arrondissement, met lange straten en lanen, die tal van oude hôtels herbergen, vaak met grote tuinen. Hôtel komt van het Latijn; 'hospitum', herberg. In de 17e eeuw oorspronkelijk het huis van een adellijke heer. Later werd het de algemene aanduiding voor paleisachtige gebouwen met een privé of openbaar karakter.

Ik parkeer mijn auto in de rue de Courty, een zijstraat van de boulevard Saint-Germain. Het is bijna 12.00 uur en een voorjaarszonnetje verlicht de vanillekleurige gevels van de huizen. Ik ben op weg naar de rue de Lille 121 naar het Hôtel Lévis-Mirepoix en het Hôtel Turgot - de thuisbasis van de Fondation Custodia die de Collection Frits Lugt beheert.  

Verscholen achter een wat saaie klassieke gevel schuilt een klein paradijs dat ik ken van mijn vele bezoeken aan het Atelier Néerlandais, dat gevestigd was op de derde etage. Ik zeg was, want sinds oktober 2024 is het Atelier Néerlandais verhuisd naar de avenue Victoria 22 in het eerste arrondissement. Het gekke is dat ik nooit de gelegenheid te baat heb genomen om een bezoek te brengen aan dit schitterende Hôtel particulier, een oorspronkelijk stadspaleis uit de achttiende eeuw waar sinds 1954 een omvangrijke collectie schilderijen, prenten, kunstenaars-brieven, zeldzame en oude boeken, Indiase miniaturen, oudheden, Chinees porselein en een onschatbare bezit aan tekeningen van oude meesters zijn ondergebracht. Beter bekend als de Collection Frits Lugt. Ondanks vele tentoonstellingen is de Fondation Custodia geen museum, maar een studieverzameling die op afspraak kan worden bestudeerd in een intieme sfeer.

 

Frits Lugt en zijn echtgenote Jacoba (To) Klever - Foto Collection Frits Lugt, Fondation Custodia

De Fondation Custodia is in 1947 te Bazel, Zwitserland, opgericht door Frits Lugt, samen met zijn echtgenote Jacoba Lugt-Klever, ten einde hun kunstverzamelingen voor de toekomst na hun overlijden bijeen te houden. Frederik (Frits) Lugt (1884-1970) was een vooraanstaand Nederlands kunstkenner en -verzamelaar. Hij was de oprichter van de Fondation Custodia en het Instituut Néerlandais te Parijs.

Frits Lugt - Foto Collection Frtis Lugt, Fondation Custodia

 

Frits Lugt werd in mei 1884 geboren in Amsterdam. Al op jonge leeftijd was hij bovenmatig geïnteresseerd in tekenen en verzamelen. Op zijn achtste begon Lugt zijn eerste verzameling, het 'museum Lugtius', en fabriceerde een bordje op zijn slaapkamerdeur: 'Geopend als de directeur thuis is’.' Regelmatig was Lugt te vinden in het Rijksmuseum, alwaar hij tekeningen van grote meesters bestudeerde en zelfs een begin maakte met het opstellen van de tekeningencatalogus. De grote liefde voor Rembrandt ontstaat als de veertienjarige Frits de Rembrandttentoonstelling bezoekt, die georganiseerd is ter gelegenheid van de troonsbestijging van koningin Wilhelmina. Maar liefst 124 schilderijen en ruim 350 tekeningen zijn er van de grote meester te zien, evenals De Nachtwacht, die van het Rijks naar het Stedelijk is verhuisd. Frits Lugt is overdonderd door zo veel schoonheid. Dit heeft hij nog nooit gezien. Prompt maakt hij een 162 bladzijden tellende levensbeschrijving van Rembrandt, met veertig door hemzelf getrouw nagetekende etsen.

Rembrandtbiografie door de jonge Frits Lugt, 1899 - Foto Collection Frits Lugt, Fondation Custodia

Anton Mensing, de eigenaar van het beroemde veilinghuis Frederik Muller, zag dit manuscript terwijl hij een medewerker zocht. Daarop werd Lugt, 15 jaar, aangenomen en hij werkte tussen 1901 en 1915 bij Mensing in het veilinghuis Muller & Co. Het schrijven van catalogi behoorde tot zijn werkzaamheden. In 1910 trouwde hij met Jacoba Klever (1888-1969), een dochter van de puissant rijke vennoot van de Steenkolen Handels Vereeniging (SHV). De Klevers waren samen met onder andere de Fenteners van Vlissingen en de van Beunings oprichter van de SHV. Het huwelijk stelde hem in staat zich helemaal op het verzamelen van kunst te storten. Kunst kopen deed hij veelvuldig, op veilingen en bij handelaren. Parijs was in die tijd, de jaren dertig, dè plaats waar het gebeurde en Lugt was regelmatig aan het neuzen op grote en kleine veilingen waaronder die van het veilinghuis Drouot. 

De oorlog kwam en een deel van het gezin Lugt nam de wijk naar Amerika. Het echtpaar wist hun waardevolste tekeningen per aangetekende post in Zwitserland in veiligheid te brengen. Andere delen werden door een onbetrouwbare assistent  van Lugt verkocht of viel in Duitse handen, het meubilair verdween naar het huis van NSB-leider Mussert. Gelukkig kwam een groot deel van zijn verzameling weer terug via de zogeheten recuperatie.  Maar ook op tentoonstellingen ziet hij gestolen werk van hem hangen en veel treft hij aan op veilingen. Hij koopt veel van zijn voormalig bezit terug.

 

Jacobus Vrel was een Nederlands kunstschilder uit de Gouden Eeuw ook wel de voorloper van Vermeer genoemd. Over zijn leven is zeer weinig bekend. Hij was actief in de periode van ca. 1654 tot ca.1662, vermoedelijk in Haarlem en/of Delft – Foto Collection Frits Lugt Fondation Custodia - 'Zittende vrouw voor een raam, kijkend naar een kind' ca. 1650

Ook in Amerika verzamelde Lugt verder. Toen hij in november 1945 op de Rotterdamse kade van de Holland-Amerikalijn stapte, volgden vijftig kisten boeken, complete jaargangen Amerikaanse tijdschriften en bulletins die in Europa niet te krijgen waren, 3500 catalogi en meer dan 1500 foto's. Maar Lugt had nog meer gezien in Amerika. Voorbeelden van de tweede generatie waarin alles verdween wat de eerste generatie had opgebouwd; Carnegie en Rockefeller. Frits en zijn echtgenote To beseften dat hun levenswerk gedoemd was uiteen te vallen na hun dood. Hierdoor aangezet brachten zij in 1947 hun hele bezit en vermogen onder in de Fondation Custodia. Zij zorgden er daarmee voor dat hun collectie ook na hun dood in stand zou blijven. 

Lugt had een goede neus voor bijzondere dingen, een ontwikkeld koopmansinstinct en een waanzinnige kennis van kunst.  Lugt kocht altijd die schilderijen of tekeningen die net even anders waren dan die de kunstenaar gewoonlijk maakte. Schilderde Avercamp voornamelijk ijs- en wintergezichten? Dan kocht Lugt een zomergezicht. Maakte Jan Steen van alle huishoudens een puinhoop? Dan kocht hij een schilderij met een keurig opgeruimde kamer.

Het is duidelijk lente in een van de twee binnentuinen van de Fondation Custodia

 

In 1953 gaan de echtelieden in Parijs op zoek naar een gebouw met karakter en een zekere allure, waar zij hun collectie kunnen onderbrengen en dat geschikt is om een Nederlands cultureel centrum te herbergen, als equivalent van het door hen zo bewonderde Institut Français Pays-Bas (voorheen Maison Descartes) gevestigd aan de Vijzelgracht te Amsterdam.

Uiteindelijk koopt Lugt, na veel zoeken, het gebouwencomplex aan de rue de Lille 121, Hôtel Lévis-Mirepoix en het Hôtel Turgot. Talloze verbouwingen waren noodzakelijk en in 1954 hadden zij al 1.200.000 Nederlandse guldens uitgegeven aan een eerste verbouwing om hun omvangrijke en unieke verzameling van zeventiende- en achttiende-eeuwse beeldende kunst, oude boeken, Chinees porselein, kunstenaarsbrieven, oude lijsten, portretminiaturen en voorwerpen uit de Griekse en romeinse oudheid te kunnen plaatsen. Alle ruimtes werden door het echtpaar zelf ingericht. Zelf woonde het echtpaar in een nabijgelegen appartement aan de place du Palais Bourbon. Op 11 januari 1957 wordt het Institut Néerlandais officieel geopend door Frits Lugt, in aanwezigheid van de Franse president René Coty, ZKH Prins Bernhard en de eerste directeur van het Institut: de dichter Sadi de Gorter – tevens de cultureel attaché van de Nederlandse ambassade in Parijs. In 2013 hield deze samenwerking op te bestaan, volgens de Nederlandse minister van Buitenlandse zaken vanwege bezuinigingen.

 

Een van de vele kunstschatten: Een Vlaams kabinet uit de 17e eeuw

Op 15 juli 1970, de geboortedag van Rembrandt, zeeg Frits Lugt op de place de l’Etoile neer en overleed. Hij stierf zoals hij had geleefd: met een stapel notities onder zijn arm, op terugweg van een kunstverzamelaar. Lugt werd 86 jaar. Bij zijn dood liet hij een veelzijdige verzameling na van enkele tienduizenden stukken die haar gelijke in de wereld niet kent, én een sfeervol onderkomen, het Hôtel Turgot, waarin die tot zijn recht komt en nog steeds bestudeerd kan worden.

Borstbeeld van Anne-Robert-Jacques Turgot, baron de Laune, Frans econoom en politicus . Het huis Hôtel Turgot ontleent zijn naam aan Anne-Robert-Jacques Turgot, financieel controleur van Lodewijk XVI en minister van Staat, die er op 17 maart 1781 overleed

·  7.000 tekeningen vanaf de jaren dertig tot de twintigste eeuw van diverse kunstenaars waaronder Leonardo da Vinci, Rembrandt, Bruegel, Dürer, Rubens, Barocci, Watteau en Ingres.

·      15.000 prenten van diverse kunstenaars onder wie Lucas van Leyden, Rembrandt, Van Dyck, Goya, Parmigianino en Andreani.

·       450 schilderijen waaronder Ruisdael, Saenredam, Guardi en Corot.

·      55.000 originele kunstenaarsbrieven geschreven onder andere door Titiaan, Michelangelo, Ter Borch, Poussin, Ingres, Manet, Gauguin en vele anderen. Zo kocht Frits Lugt in 1918 per telegraaf vanuit Nederland bij Sotheby’s in Londen twee van de zeven bewaard gebleven brieven van Rembrandt aan Constantijn Huygens. In 2017 kocht de Fondation Custodia een reeks brieven van de Franse schilder Édouard Manet (1832-1883). De brieven zijn gericht aan schilder en etser Félix Bracquemond (1833- 1914). De correspondentie tussen de twee vrienden was op een paar brieven na onbekend, tot ze in 2016 op een veiling opdook.

Een van de vele stijlkamers in het Hôtel Lévis-Mirepoix

 

Behalve het beheren van de Collection Frits Lugt, organiseert en/of werkt de Fondation Custodia mee aan talloze tentoonstellingen in Frankrijk en daarbuiten, bevordert zij wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de kunstgeschiedenis, geeft zij belangwekkende publicaties uit, stimuleert zij jonge kunsthistorici door stages verbonden met een verblijf in Parijs aan te bieden en ondersteunt zij instellingen als het RKD (Rijksbureau voor kunsthistorische documentatie) in Den Haag en het NIKI (het Nederlands Interuniversitair Instituut) te Florence.

De Collection Frits Lugt bezit een grote collectie Chinees porselein

Maandelijks vinden er meerdere rondleidingen plaats op inschrijving en worden stukken uit de collectie op afspraak aan onderzoekers ter inzage gegeven en er vinden regelmatig kunstbeschouwingen plaats. De Fondation Custodia beschikt ook over een eigen restauratie-atelier.

Weer een van de prachtige stijlkamers met uitzicht op een indrukwekkende binnentuin

 

Verder staat de bibliotheek ter beschikking van het publiek en met ruim 130.000 boeken is dit een van de grootste collectie kunsthistorische boeken in Frankrijk. De bibliothecaris is de Nederlander Wilfred de Bruijn, tevens schrijver en programmamaker van onder andere ‘Op zoek naar mijn Frankrijk’. De directie is sinds april 2024 in handen van  Stijn Alsteens.

De Hollandse kamer

Toen het Institut Néerlandais – het Nederlands cultureel instituut in Frankrijk dat meer dan vijftig jaar in het gebouw van de Fondation gevestigd was – eind 2013 werd opgeheven, besloot de vorige directeur Ger Luijten de vrijgekomen ruimte vlakbij de Assemblée Nationale niet voor veel geld aan de regering of een ambassade te verhuren, maar te blijven gebruiken voor de kunst.

Het trappenhuis vol met zo'n 50 olieverfschetsen uit de 19e eeuw - Op de ezel 'Bomen voor een Valei' van Simon Denis ca. 1800

 

Onder de bekwame leiding van de opvolgers van Frits Lugt is de verzameling uitgebreid door eventuele lacunes in de periode tussen de 14^e en 20^e eeuw aan te vullen. Zo heeft Luijten bijvoorbeeld onder andere zijn aandacht gericht op olieverfschetsen uit de 19^e eeuw, impressies naar het leven die eenzelfde functie als tekeningen in de eeuwen daarvoor hadden. Ze gingen aan de officiële kunstwerken vooraf of waren gewoon ‘sur le motif’ gemaakt in de vrije natuur en geven daardoor inzicht in het denken en uit proberen van een kunstenaar aldus de boeiende uitleg van Marijke. Werken van onder meer Constable, Degas, Delacroix en Corot zijn prachtig opgehangen in het imposante trappenhuis van het Hôtel Turgot.

 Mijn gids tijdens dit privé bezoek: Marijke Bertrand-Holthuijzen

De huidige directeur zet deze dialoog, in lijn met de roeping van de Fondation Custodia voort en met name door het ‘hart van de collectie’, de tekeningen uit de 16^e tot de 18^e eeuw, weer te verrijken. Zo blijft de collectie levend door de toevoeging van werken en objecten die resoneren met de al aanwezige schatten in de prachtige schatkamers van dit stadspaleis.

In de hal nog een borstbeeld van Frits Lugt

 

De Fondation Custodia is zonder twijfel een van de meest actieve instituten in de wereld van de kunstgeschiedenis. En nog mooier met een Nederlands tintje. 

COLLECTION FRIS LUGT, Fondation Custodia

121 rue de Lille, 7^e arrondissement, metro Assemblee Nationale.

Rondleiding op inschrijving, zie website.