SCULPTING THE SENSES

Mylar folie (een polyester film), acryl, siliconen, bananenbladvezels, eco-leer, thermoplastische polymeren, polyurethaan, glas-organza en Komon Kubou textiel, zijn strikt genomen geen typische stoffen van de haute couture. Deze grondstoffen staan echter allemaal in de spotlight in de spectaculaire tentoonstelling ‘Iris van Herpen: Sculpting the Senses’, die afgelopen dinsdag in Parijs werd geopend door niemand minder dan HKH Koningin Maxima en de echtgenote van de Franse President Mme Brigitte Macron.

 

De Nederlandse Iris van Herpen, en daar mogen we maar wat trots op zijn,  is uniek. Ze stamt niet af van een van de machtige families en modehuizen die de mode-industrie domineren, en toch maken haar uiterst zeldzame, kortstondige en technologisch geavanceerde haute couture-creaties haar tot een van de meest bewonderde hedendaagse modeontwerpers.

 

De tentoonstelling 'Sculpting the Senses' is een overzicht van 15 jaar werk met in totaal 112 ‘looks’ - Photo credits ©Isabelle Mols

Iris is nog erg jong. Met slechts 39 jaar oud kunnen weinigen er al op bogen dat ze een eigen overzichtstentoonstelling hebben in het Museum voor Decoratieve Kunsten, het MAD in Parijs, een vleugel van het Louvre die uitkijkt op de Rue de Rivoli. En er is geen twijfel mogelijk, deze erkenning is terecht, gezien haar korte, indrukwekkende carrière. Geboren in 1984 in Wamel, een dorp in het Land van Maas en Waal in de Nederlandse provincie Gelderland. Zij studeerde modeontwerp aan de ArtEZ de ‘University of the Arts’ – Kunstopleiding te Arnhem. Vervolgens liep ze stage bij Alexander Mc Queen in Londen en bij Claudy Jongstra in Amsterdam. 

Photo credits ©Isabelle Mols

In 2007 startte zij haar eigen modelabel en vier jaar later, zij was toen pas 27 jaar, werd zij gastlid van de prestigieuze ‘Fédération de la Haute Couture et de la Mode’ in Parijs. Slechts 32 modehuizen in de wereld zijn hiervoor geselecteerd waaronder slechts drie Nederlandse merken: Viktor & Rolf, Ronald van der Kemp en Iris van Herpen. Voor haar het begin van haar liefdesrelatie met de Lichtstad, waar de eerste collecties van hypnotiserende schoonheid en onmiskenbare originaliteit te zien waren in het Atelier Néerlandais en de residentie van onze ambassadeur te Parijs. Iris is net als jullie blogger lid van het Atelier Néerlandais, een platform voor Nederlands ontwerp, de kunsten en het boek: voor culturele ondernemers. Het is onderdeel van de Nederlandse ambassade in Parijs, die het Atelier Néerlandais in 2014 heeft opgericht en financiert.

 

Net als jullie blogger is Iris van Herpen lid van het prestigieuze Atelier Néerlandais in Parijs

Photo credits ©Isabelle Mols

Haar werk is vaak geïnspireerd op de natuur en is een mengeling van fashion en kunst. Al jaren staat zij, vooral in het buitenland, hoog aangeschreven, je komt tenslotte niet zomaar terecht in het Musée des Arts Décoratifs met een solotentoonstelling. Dat ook de Franse First Lady Brigitte Macron de tentoonstelling mede opende zegt wel iets over de waardering die er in Parijs is voor het werk van Iris van Herpen. Het is overigens niet haar eerste solotentoonstelling. Van Herpen heeft eerder tentoonstellingen gehad in toonaangevende instellingen zoals het Groninger Museum in 2012, het Textiel Museum van Zweden in 2014, het High Museum of Art in Atlanta in 2015 en het royal Ontario Museum in Toronto in 2018. Van Herpens creaties zijn ook een vaste waarde geworden in het museale landschap in andere toonaangevende musea waaronder het Metropolitan Museum of Art. het MOMA te New York, Victoria & Albert Museum in London, Palais de Tokyo in Parijs en het Centraal Museum in Utrecht.

 Haar werk is vaak geïnspireerd op de natuur en is een mengeling van fashion en kunst - Photo credits ©Isabelle Mols

Haar creaties worden gedragen door wereldsterren waaronder Lady Gaga, Jennifer Lopez, Katy Perry, Björk en ook door Koningin Maxima. Zelfs Beyoncé droeg een jurk van Iris van Herpen tijdens haar concert eerder dit jaar in Amsterdam, op 17 juni 2023. Een zilverkleurige cape, speciaal op maat gemaakt voor het popicoon, waar Iris en haar team 700 uur aan hadden gewerkt.

 

Lady Gaga in een van de creaties van Iris van Herpen - Photo credits ©Isabelle Mols

Vijf jaar is er gewerkt aan deze rondreizende tentoonstelling die via Parijs, Brisbane, Singapore, Los Angeles en in 2025 in de Kunsthal in Rotterdam te zien zal zijn. Zo’n internationale solotentoonstelling is zeer uitzonderlijk voor een Nederlandse ontwerper. Het is een overzicht van haar werk van 2007 tot nu toe. Vijftien jaar werk met totaal 112 ‘looks’. ‘Sculpting the Senses’ is een eerbetoon aan de verbeeldingskracht van deze Nederlandse ontwerpster. Ze kan jurken laten dansen, zweven en vloeien en zij is een magiër met de 3D printer. Haar creaties vormen een dialoog tussen natuur, architectuur, mode en wetenschap, het samenvoegen van verschillende disciplines op onverwachte baanbrekende manieren. Het is haute couture op eenzame hoogte en dat weten ze in Parijs ook.

 

Vijf jaar is er gewerkt aan deze rondreizende tentoonstelling - Photo credits ©Isabelle Mols

‘Sculpting the Senses’ is te zien tot en met 28 april 2024 in het Musée des Arts Décoratifs, MAD, rue de Rivoli 107 in het 1^e arrondissement – tijdelijke ingang is aan de tuinzijde van de Jardin du Carrousel. Vooraf reserveren is een absolute must. Toegang € 14

Uw Parijsblogeer is dit keer veel dank verschuldigd aan Isabelle Mols die de fotografie verzorgde

 

TIP: Het toegangskaartje voor de tentoonstelling ‘Sculpting the Senses’ geeft je ook toegang tot de collectie van het Musée Les Arts Décoratifs. Het museum bewaart een van de belangrijkste collecties decoratieve kunst ter wereld. De verschillende collecties van het museum omvatten ongeveer 150.000 objecten, waarvan er wisselend 6.000 aan het publiek worden gepresenteerd. De museumcollectie is onderverdeeld in vijf chronologische afdelingen: de Middeleeuwen, de Renaissance, 17e & 18e eeuw, 19e eeuw, art nouveau en art deco, modern en hedendaags. En dan zijn er nog zeven thematische afdelingen: grafische kunst, sieraden, speelgoed , behang, glas, mode en textiel, reclame en grafiek. De meeste collecties van het museum zijn afkomstig van talrijke schenkingen en legaten, waarvan het sinds zijn oprichting heeft geprofiteerd, en weerspiegelen daarom ook de smaak van verzamelaars in de loop van de tijd.

PALAIS D’ IÉNA; EEN ONGEKEND JUWEEL

Place d'Iéna ligt op de kruising van de Avenue d'Iéna en de Avenue du Président-Wilson in het 16^e arrondissement. In het midden staat het ruiterstandbeeld van Washington, aangeboden door de Verenigde Staten in 1900 en gemaakt door de Amerikaanse beeldhouwer Daniel Chester French en Edouard G. Potter. Het plein is vernoemd naar de Napoleontische overwinning van 14 oktober 1806. Aan de overkant, op nummer 6, bevindt zich het Guimet Museum, het Nationaal Museum voor Aziatische Kunsten en op nummer 9 het Palais d’Iéna. Samen met het nabij gelegen Palais de Tokyo en het Palais de Chaillot een van de drie permanente gebouwen die voortkomen uit de Wereldtentoonstelling van 1937.

 

Het Palais d’Iéna een schepping van de architect Auguste Perret

In 1933 kreeg de architect Auguste Perret de opdracht om te werken aan de stadsplanning voor de Wereldtentoonstelling van 1937. In het gebied waar nu het Trocadéro staat zag hij een museumdistrict, maar door de val van de regering-Daladier in 1934 werden zijn ideeën gecanceld. Perret kreeg echter wel twee spraakmakende opdrachten - de Mobilier National, aan de Rue Berbier du Mets (13^e), en het Musée National des Travaux Publics (nu het Palais d'Iéna) - die hem in staat zouden stellen zijn eeuwige droom te vervullen; een klassiek monument in gewapend beton volgens een modern ontwerp dat kon wedijveren met het oude Parthenon, volgens hem hèt toppunt van esthetische perfectie.

 

Auguste Perret

Auguste Perret (1874 – 1954) was een zoon van een steenhouwer en aannemer. Een groot deel van zijn jeugd bracht hij door omringd door bouwplaatsen. Mede door zijn vader en Viollet-le-Duc raakte hij gepassioneerd door de bouw. Hij volgde een opleiding aan de École des Beaux-Arts in het 6^e arrondissement. Een opleiding die hij vroegtijdig verliet om met behulp van zijn twee jongere broers, Gustave en Claude, een bedrijf te runnen dat zich toelegde op experimenten met gewapend beton. Zijn doel was om gewapend beton tot een volwaardige architecturale discipline te maken. Zo verwierf hij internationale bekendheid als architect van de appartementen aan de rue Franklin (1903), het Théatre des Champs-Elysées (1913), de kerk Notre-Dame du Raincy (1923), ook wel bekend als de ‘Heilige Kapel van Beton’ en de Salle Cortot (1928-1929).

 

Het middelpunt van het Palais d'Iéna is ongetwijfeld de beroemde monumentale trap, met een dubbele rondgang in opengewerkt beton

Voor het Palais d’Iéna creëerde hij een klassiek ontwerp met slanke kolommen tot aan het dak dat een tweede structuur herbergt. Ze worden naar boven toe breder en lopen uit in kapitelen. Het beton zelf werd vermengd met groen porfier (een stollingsgesteente) en roze marmer. En zelfs 86 jaar na de oplevering heeft het Palais d’Iéna zijn pracht en praal behouden en tientallen jaren en een Wereldoorlog overleefd zonder ooit uit de mode te raken. Het wordt zelfs geroemd als een van de grote klassiekers van de moderne architectuur. Het door Auguste Perret gebouwde deel, de rotonde en de vleugel langs de avenue d’Iéna werd op 5 juli 1993 geclassificeerd in het register van historische monumenten. 

Het paleis tijdens ‘Paris+ by Art Basel, een metamorphose gecreëerd door Daniel Buren

Oorspronkelijk deed het gebouw dienst als het Musée des Traveaux Publics, bedoeld om op spectaculaire en educatieve wijze de grote Franse prestaties op het gebied van civiele techniek en openbare werken te tonen: wegen, bruggen, spoorwegen, waterwegen, havens en luchthavens, dammen, mijnen en olie-industrie. Door gebrek aan belangstelling vestigde in 1959 de Economische, Sociale en Milieuraad (CESE) zich in het gebouw en werd in de loop der jaren uitgebreid. Het biedt een majestueuze halfronde ruimte waar de adviseurs elkaar ontmoeten, maar ook een grote ruimte waar nu tentoonstellingen worden georganiseerd. Maar het middelpunt van het Palais d'Iéna is ongetwijfeld de beroemde monumentale trap, met een dubbele rondgang in opengewerkt beton. In 1960 lanceerde architect Paul Vimond, een leerling van Auguste Perret, de werkzaamheden voor een tweede vleugel van het Palais d'Iéna, langs de Avenue du Président-Wilson. Het gebouw werd later, in 1996, aangevuld met een derde vleugel anders dan de Perret-stijl, het werk van architect Gilles Bouchez.

De Franse kunstenaar Daniel Buren en de Italiaanse kunstenaar Michelangelo Pistoletto, twee van 's werelds meest toonaangevende hedendaagse kunstenaars, hadden speciaal voor Paris+ by Art Basel hun krachten gebundeld 

 

Origineel is het gebouw alleen op afspraak te bezoeken. De CESE organiseert bezoeken voor groepen van tenminste 10 personen. De bezoeken worden georganiseerd van maandag tot en met vrijdag van 09.00 uur tot 17.00 uur, onder voorbehoud van de beschikbaarheid van gidsen. De bezoeken zijn gratis en worden geleid door een CESE-raadslid of -medewerker. De rondleiding duren gemiddeld tussen de anderhalf en twee uur.

 

Met zijn installatie ‘Divisione-Moltiplicazione’ wilde Pistoletto een ‘oerknal van spiegels’ creëren door een hele reeks boeken in het midden van de ruimte uit te lijnen

In oktober vindt in Parijs jaarlijks de ‘Paris+ by Art Basel plaats, de grote beurs voor hedendaagse kunst, de opvolger van de FIAC. Naast dit grote artistieke evenement in het Grand Palais Éphémère, kunnen kunstliefhebbers ook hun ogen de kost geven aan een aantal tentoonstellingen buiten de muren en aan evenementen buiten het terrein. Zo ook in het Palais d’iéna waar de Franse kunstenaar Daniel Buren en de Italiaanse kunstenaar Michelangelo Pistoletto, twee van 's werelds meest toonaangevende hedendaagse kunstenaars, speciaal voor Paris+ by Art Basel hun krachten hadden gebundeld om iets nieuws te creëren. Van 18 tot en met 31 oktober 2023 nodigden de twee kunstenaars ons uit om hun creatie te komen bewonderen, die speciaal de architectuur van het Palais d'Iéna in de schijnwerpers zette.

De door Daniel Buren speciaal afgeplakte ramen zorgden voor een explosie van kleur

Een onderdompeling in kleur

Kunstenaar Daniel Buren voerde een artistieke transformatie van het gebouw uit door een reeks enorme, kleurrijke erkers te creëren, waarbij hij een van zijn kenmerkende artistieke motieven gebruikte. De kleuren volgden elkaar op in alfabetische volgorde, namelijk blauw-geel-rood-groen-paars. Een gewoonte van Daniel Buren, die zich bij elk project aanpast aan de taal van het land. Deze op maat gemaakte composities integreerden ongelooflijk goed met de architectuur van Perret. De kleuren van de glas-in-loodramen kwamen prachtig tot hun recht wanneer de zon erop scheen, waardoor er een kleurenspel ontstond op de immense binnen pijlers. Dit resulteerde in een ruimte die deed denken aan een monumentale tempel en bood een indrukwekkende visuele ervaring voor bezoekers die binnen ronddwaalden.

De kleuren van de glas-in-loodramen kwamen prachtig tot hun recht wanneer de zon erop scheen

 

Het zonlicht zorgde voor een indrukwekkende visuele ervaring voor bezoekers die binnen ronddwaalden

De centrale ruimte werd toevertrouwd aan de Italiaan Michelangelo Pistoletto , die een reeks witte dozen installeerde met daarin, als grote open boeken, spiegels die de een in de ander deed reflecteren. Met zijn installatie ‘Divisione-Moltiplicazione’ wilde Pistoletto een ‘oerknal van spiegels’ creëren door een hele reeks boeken in het midden van de ruimte uit te lijnen. Op elk ervan zien we zijn beroemde symbool, bestaande uit drie lussen, een symbool van de schepping die hij het ‘Derde Paradijs’ noemt. Geleidelijk aan lijken deze spiegels, opgevouwen als boeken, open te willen, totdat de laatste, geheel plat, het einde van het universum belichaamt. Ondanks deze donkere noot schitterde het gebouw met duizend lichtjes, en bood het een uniek schouwspel in dit monumentale herontdekte gebouw.

‘Divisione-Moltiplicazione’ van de Italiaanse kunstenaar Michelangelo Pistoletto

Palais d'Iéna, 9 place d'Iéna, 75016 Parijs.

PARIS PHOTO 2023

Net teruggekomen uit Parijs bereid ik mij alweer voor op de PAN Amsterdam. Parijs was druk, hectisch en regenachtig de afgelopen week. Vrijwel het gehele zesde en zevende arrondissement stonden in het teken van de fotografie.  Frankrijk wordt nog steeds erkend als hèt land van de fotografie. Het kan er niet alleen prat op gaan dat het medium hier is uitgevonden, maar het is ook de thuisbasis van enkele van de meest prominente internationale evenementen: De Rencontres de la Photographie in Arles, de Salon de la Photo en tenslotte Paris Photo, veruit de oudste en belangrijkste fotografiebeurs ter wereld. Paris Photo werd zesentwintig jaar geleden (1997) opgericht. Het was de eerste fotobeurs die galerieën en uitgeverijen samenbracht die integraal deel uitmaken van het DNA van de beurs. Vervolgens qua omvang, omdat het qua aantal exposanten de grootste is.

Visual ‘Untitled’, from the series Mystery Street (detail), 2022 © Vasantha Yogananthan, Courtesy The Photographers’ Gallery

 

Paris Photo eindigde op 12 november met een bezoekersaantal van 65.000 bezoekers. Een stijging van 6% in vergelijking met 2022 toen men 61.000 bezoekers mocht ontvangen. En daar ligt nu het probleem. Sinds de restauratie van het Grand Palais, als voorbereiding op de Olympische Zomerspelen Parijs 2024, moest Paris Photo verhuizen naar het Grand Palais Ephémère tegenover het École Militaire. Met als gevolg 20% minder ruimte en beperkt tot maximaal 5.700 personen tegelijk. En die momenten tijdens het regenachtig Parijs werden regelmatig bereikt. Resultaat; je kon er over de koppen lopen en nauwelijks genieten van de fotografie.  Ik moest denken aan de woorden van Florence Bourgeois, directeur van Paris Photo: “Het doel van Paris Photo is om zo goed mogelijk en zoveel als mogelijk te ontdekken”. En ik dacht; hoe dan!

Het Grand Palais Ephémère tegenover het École Militaire

 

154 galerieën waren dit jaar geselecteerd uit de 280 inzendingen. Drie galerieën met vestigingen in Nederland behoorden bij de selectie, een schamel resultaat. Bildhalle Amsterdam / Zurich, met o.a. werk van Ilona Langbroek, Caper Faassen en Paulus Cupido -  Tegenboschvanvreden uit Amsterdam met werk van Paul Kooiker en Flatland galerie eveneens uit Amsterdam met o.a werk van Charlotte Dumas (allemaal Nederlandse fotografen). Van de 154 galerieën slechts 34 allereerste deelnames. En misschien ligt daarin het volgende probleem. 

‘Thora at my vanity’, Brooklyn, NY, © Nan Goldin, Courtesy Fraenkel Gallery, San Francisco

De ballotagecommissie bestaande uit vaak dezelfde curatoren die natuurlijk ook de belangrijkste deelnemers zijn van de beurs:

Frisse Brandt van Fraenkel Gallery in San Francisco,

Howard Greenberg, eigenaar van de Howard Greenberg Gallery gevestigd in New York. Deze galerie is een van de belangrijkste fotogaleries in de wereld. Gespecialiseerd in fotografie van de 19e en 20e eeuw waaronder fotografie van: Alfred Stieglitz, Edward Weston, Eugène Atget, Walker Evans, Brassaï en Henri Cartier-Bresson.

Christy Turlington, (detail) © Helmut Newton Courtesy Hamilton's Gallery London

Tim Jefferies, eigenaar van Hamiltons Gallery in Londen. Hamiltons is dè belangrijkste fotogalerie van het Verenigd Koninkrijk. Gespecialiseerd in de meesters van de fotografie uit het midden en einde van de 20e eeuw zoals zoals Irving Penn, Richard Avedon, Helmut Newton, Herb Ritts en Robert Mapplethorpe. Maar ook gevestigde hedendaagse meesters van de fotografie waaronder onze Nederlandse trots en te vroeg overleden Erwin Olaf.

Simone + Painting + Coffee, Rome 1960 - © William Klein

Françoise Paviot van de gelijknamige galerie te Parijs, Timothy Persons adviseur en curator van diverse musea wereldwijd en hoofddocent aan de University of Art and Design in Helsinki.

Het voelt een beetje als slagers keuren hun eigen vlees. Wat voor mij resulteerde in het gevoel dat Paris Photo aan vernieuwing toe is. Hopelijk gaat dat gebeuren wanneer de beurs weer terugkeert in 2024 in het Grand Palais van 7 tot en met 10 november.

 

Ben je gek op vintage fotografie dan is Paris Photo dè beurs om te bezoeken. Met hedendaagse fotografie is mijns inziens nog een slag te slaan door meer buitenlandse galerieën toe te laten. Van de 154 deelnemers kwamen er 129 uit Europa. De prijsklasse was extreem breed. Veel werken werden aangeboden in een bereik van € 1000 tot € 50.000, maar ook iconische werken die prijzen lieten zien tot enkele honderdduizenden euros. (Richard Avedon, Helmut Newton).

Gainsbourg 'Love on the Beat' album cover 1984 - © William Klein, Courtesy of Gallery Fifty One

 

“The Process of Change”

Een tentoonstelling die er voor mij uitsprong was te zien in het Atelier Néerlandais. Het zijn toch maar weer die Nederlanders die het doen in Parijs. Daar waren de winnaars van de Open Call fotografie 2023 te zien, uitgezet door de Nederlandse Ambassade in Frankrijk in het kader van Paris Photo 2023, die hun werk presenteerden tijdens de tentoonstelling “The Process of Change”.

 “The Process of Change” was een uitnodiging aan het publiek om zich verder te verdiepen in LGBTQIA+ kwesties en om zowel de kwetsbaarheid van deze enorm diverse gemeenschap als haar veerkracht beter te begrijpen. Binnen deze gemeenschap kan zichtbaarheid zelf al een daad van protest zijn, een herbevestiging van het recht om vrij te leven en lief te hebben. Deze tentoonstelling was niet alleen gewijd aan het vieren van de vreugde en liefde in het leven van gender- en seksueel diverse personen, maar vertegenwoordigde ook de zeer reële uitdagingen waar de gemeenschap wereldwijd mee te maken heeft.

 

De tentoonstelling verweefde emotionele uitingen van liefde, verlies en zelfacceptatie door middel van artistieke fotografie en combineerde deze werken met hedendaagse documentairefotografie die de echte uitdagingen en gevaren weergeeft waarmee LGBTQIA+ individuen wereldwijd geconfronteerd worden. Op deze manier fungeerde de tentoonstelling als een uitnodiging aan mensen van alle leeftijden en alle lagen van de bevolking, om een brug te bouwen tussen verschillende realiteiten. De tentoonstelling was samengesteld door curator Samira Damato.

 

Verder had ik in Parijs een interview met de Nederlandse fotografe Marie Louise Nijsing . zij was in Parijs om haar onlangs uitgebracht fotoboek ‘Je Suis Parisienne – één eeuw Parijse geschiedenis in 102 portretten’ te promoten.

Fotografe Marie Louise Nijsing in de tuin van het Petit Palais

 

Vertel eens wat over jezelf Marie Louise ?

Ik ben al meer dan 15 jaar fulltime fotograaf. De carrière-switch kwam voor mij toen ik 5 jaar in Krakow woonde. Daar schoolde ik mijzelf om op de Artistieke Academie van Krakow tot fotograaf. Eenmaal terug in Nederland volgde ik ook nog wat jaren op de Fotovakschool in Amsterdam. Ik beoefen verschillende disciplines: Fotograaf-kunstenaar, portretfotograaf, en documentair fotograaf. Behalve wat mijn stillevens betreft, wil ik met mijn fotografie voornamelijk duiden, iets laten zien, iets vastleggen voor de toekomst. Ik houd er van om binnen door mijzelf opgelegde grenzen te werken. Bijvoorbeeld langer dan 60 jaar wonen in één interieur, de tentoonstelling 50 jaar sinds het sluiten van de mijnen in het Museum aan het Vrijthof in Maastricht, of 100 Jaar Jong, tentoonstelling in het Van Gogh Museum in Nuenen. Zo ook : "je suis Parisienne - één eeuw Parijse geschiedenis in 102 portretten’.

 

Cover van het boek Je suis Parisienne

Hoe lang ben je met dit project bezig geweest ?

In januari 2022 kreeg ik het idee om dit te gaan doen en in april huurde ik een klein appartement in het 6e arrondissement om aan de slag te gaan. En precies 1 januari 2023 was mijn deadline bij de uitgever. Toen moesten alle foto’s gemaakt zijn en de Franse teksten geschreven. De Engelse versie volgde in de maanden daarna, het is dan ook een tweetalig boek geworden. Mensen vragen weleens: "Wanneer komt de Nederlandse versie?" Buiten het feit dat mijn uitgever daar geen plannen voor heeft, denk ik ook dat door het Frans en Engels het een internationaal document is geworden. Het wordt met name in de Verenigde Staten goed verkocht. 

Wat maakt jouw boek zo  bijzonder ?

Doordat iedere Parisienne vertelt over haar leven in de stad, kom je heel veel te weten over de geschiedenis van Parijs. Het zijn wat mij betreft de kleine verhalen die vaak juist heel beeldend zijn voor je inlevingsvermogen.

Neem bijvoorbeeld Elizabeth, geboren in 1945 (pagina 57). Als dank voor zijn diensten tijdens de Tweede Wereldoorlog ontving haar vader een chic appartement met gouden ornamenten van General de Gaulle. Er was echter geen geld om het huis te onderhouden, en werd het afbladderende goud met de bezem van de vloer geveegd. 

Elizabeth 1945 - © Marie Louise Nijsing

Claudine daarentegen, óók uit 1945 toevallig (pagina 52), was vanaf jongs af aan een arbeidster, die beroemd servies decoreerde in een arbeiderswijk die nu niet meer bestaat: Grenelle. In de pauze klommen de meisjes op het dak om van het uitzicht over Parijs te genieten. Of Leslie, geboren in 1987 (pagina 130) die vertelt over de jaren dat zij in de Crazy Horse danste. Pauline, geboren in 1991 (pagina 166), die aan de beroemde koksschool Ferrandi zich specialiseerde in patisserie. Na jaren van grote stress in de keuken van een Michelin restaurant, waar je een bord naar je hoofd kreeg gelanceerd als er een kruimeltje verkeerd lag, werkt zij nu in stilte voor een private equity bedrijf en kookt iedere dag voor de directeuren. En Anne, 1996 (pagina 186), wiens ouders nog als bootvluchteling uit Vietnam kwamen en die zich pas op de lagere school realiseerde dat Fransen anders aten dan zij dat thuis deed. In de kwalificatierondes voor de Olympische Spelen (gaat helemaal goed) reist zij nu de hele wereld over.

Anne 1996 - © Marie Louise Nijsing

Zomaar enkele voorbeelden die mijn project zo bijzonder hebben gemaakt. De oudste Parisienne die ik heb gefotografeerd is geboren in 1921, de jongste in 2021.

 

Wat is volgens jou een echte Parisienne ?

Volgens mij bestaan ze helemaal niet, volgens mij is het gewoon een marketingconcept, hoe sta jij hier tegenover?

De Parisienne is inderdaad een marketingconcept dat iedereen wel zou willen zijn zonder precies te weten wat het is. Iedereen weet wel dat het tot in den treure wordt uitgedragen in alles wat te maken heeft met mode, luxe en toerisme. Het heeft niets te maken met sociale klasse, uiterlijk of gedrag.

In mijn boek besteed ik juist géén aandacht aan dat marketing concept - maar fotografeer ik zo realistisch mogelijk, en zo inclusief en evenwichtig mogelijk wie die Parisienne is. Vandaag de dag is de Parisienne een stedelijk type, ik durf te stellen met een bepaalde vrijheid, of zelfstandigheid in relatie tot de man. Haar moderniteit en vrijgevochtenheid geeft hen een nonchalant, doch elegant karakteristiek waar menigeen jaloers op is. Bovendien zijn de dames en de meisjes die ik gefotografeerd heb  ook daadwerkelijk geboren in Parijs. Daarom is de titel: ‘Je suis Parisienne’ ook zo sterk denk ik. Maarrrr, eigenlijk hoef je niet in Parijs geboren te zijn om een Parisienne te zijn. In Parijs kan je ‘herboren’ worden als Parisienne. Het is de stad, met alle charme en cultuur, die een Parijse vorm en identiteit stimuleert bij haar inwoners. Kijk maar naar Marie-Antoinette (1755-1793), Josephine Baker (1906-1975) of Jane Birkin (1946-).

 

Alexia 1988 - © Marie Louise Nijsing

Wat is je mooiste / dierbaarste ervaring die je meemaakte tijdens het maken van dit boek ?

Eigenlijk was iedere ontmoeting speciaal. Maar wat mij het meest dierbaar is, is de ondersteuning die ik nog steeds ondervindt nadat het boek is uitgebracht. ‘Mijn’ Parisiennes zijn trots om in het boek te staan, en zijn nog iedere dag bereid het boek een duwtje in de goede richting te geven. Reclame maken, het boek in hun etalage zetten...we appen ook vaak met elkaar. 

Je hebt een jaar gewerkt aan je boek, hoe zag je maandindeling eruit ?

De eerste  maanden waren een uitdaging om op gang te komen. Maar toen ik eenmaal rond de vijftig Parisiennes had gefotografeerd, was er een waar sneeuwbaleffect, per dag kreeg ik meerdere nieuwe kandidaten die zich meldden, en zo was het mogelijk om alle ontbrekende jaartallen te vinden en in te vullen. Er kwam natuurlijk veel meer bij kijken dan het fotograferen alleen, denk aan de interviews, de teksten, met name een goede administratieve organisatie was fundamenteel. 

Ben je tevreden over wat het uiteindelijke eindproduct is geworden ?

Ja, echt. Natuurlijk zie ik tal van dingen die misschien net even anders hadden gekund, maar dat zal iedere ‘maker’ hebben. Ik heb veel te danken aan mijn uitgever Editions Akinomé, die hoge kwaliteit nastreeft. De druk is luxueus, de vormgeving verzorgd en de rode draad duidelijk. Ik heb al heel wat boeken gemaakt, altijd in opdracht, maar nog nooit heb ik mijn eigen werk kunnen publiceren op zo'n grote schaal. Zij hebben mij echt meegenomen in het proces, en mijn mening was belangrijk voor hen. 

Boekpresentatie in het Atelier Néerlandais

Met de wetenschap van nu zou je dingen anders hebben gedaan ?

Ik had niet kunnen voorzien dat het boek internationaal zo succesvol zou zijn, mijn uitgever ook niet overigens. De kosten van distributie buiten Europa zijn heel hoog, daar was even geen rekening mee gehouden. Akinomé is een zelfstandige uitgever en juist die persoonlijke begeleiding was heel fijn.  Nu de rechten ook verkocht zijn aan een hele grote Duitse uitgever, ben ik heel benieuwd hoe dat zal verlopen. 

Wat wordt je volgende project ?

Het liefste zou ik dit ook in Tokyo willen doen, maar daar heb ik nog geen sponsor voor. Alle ideeën daarvoor zijn welkom. Voor nu blijf ik wat dichter bij huis, genoeg boeiende Europese steden niet al te ver van Nederland vandaan. 

Je Suis Parisienne, uitgeverij Éditions Akinomé, 248 pagina’s (groot formaat 28 cm. x 23 cm.) Prijs € 34

 

Volgend jaar toch maar weer Paris Photo. Niet zozeer voor de expositie maar wel om het geheel gerestaureerde Grand Palais te kunnen bezichtigen.

De langdurige en kostbare restauratie moet het gebouw weer herstellen naar zijn oorspronkelijke architectuur. De balkons en galerijen rond het middenschip, groot 3700 m2, gesloten vanwege veiligheidsoverwegingen, zullen weer worden geopend voor het publiek. Er zal ook een binnenstraat worden aangelegd zodat er circulatie binnen in het gebouw kan plaatsvinden van noord naar zuid (verbinding Champs-Elysées – Seine) en van het oosten naar het westen (verbinding tussen de koepel en het Palais de la Découverte). Het dak zal worden opengesteld voor het publiek en het voorplein wordt in zijn geheel gerenoveerd. Een van de functionele uitdagingen van het project is het creëren van één gemeenschappelijke ingang voor het publiek naar het Grand Palais en het Palais de la Découverte. 

Nieuwe entree - Artist Impression: Chatillon Architectes pour la Rmn

De capaciteit van het gebouw zal met ruim 30% toenemen en bruikbaar zijn voor meerdere manifestaties per jaar. Eerder werd het Grand Palais maar zes maanden per jaar gebruikt. De vergroting van de capaciteit heeft ook consequenties voor de nooduitgangen. Verder komt er een auditorium voor 350 mensen een klein auditorium op de bovenverdieping en de huidige bioscoop maakt plaats voor een derde auditorium. 

Het Grand Palais van de 21e eeuw - Artist impressions: Wilmotte & Associates Architects

De renovatie is het grootste culturele project van de stad Parijs. Vier stakeholders financieren het project: De staat tot 128 miljoen, een subsidie van 150 miljoen, het Grand Palais zelf met een lening van 150 miljoen, modehuis Chanel met 25 miljoen en het Palais de la Découverte met 3 miljoen.

Ik kan niet wachten.

STATION F, VAN VRACHTSTATION NAAR DE GROOTSTE STARTUP-INCUBATOR TER WERELD

Wie op zoek is naar vernieuwing vindt die zonder moeite in het 13e arrondissement. Een wijk in beweging of zoals de Fransen zeggen: "Un quartier qui bouge". Zo'n twintig jaar geleden begon men hier met de herinrichting van een zone, ‘Tolbiac’ genaamd. En deze werkzaamheden gaan nog door tot 2025. De opening van de Bibliothèque National de France in 1995  en de aanleg van metrolijn 14 was het startsein voor grootse projecten op het gebied van stadsvernieuwing in Parijs sinds baron Haussmann. Langs een centrale as van anderhalve kilometer, de avenue de France, gebouwd boven op een spoorwegknooppunt tussen de Gare Austerlitz en de restanten van de Petite Centure (de oude ringspoorweg rond Parijs) ontstaat het Quartier Latin van de 21e eeuw, vol met universiteiten, onderzoeksinstituten, bibliotheken, centra voor kunst en incubators.

 De Halle Freyssinet met een kunstwerk van Urs Fischer; l'Arc 2016

Op de Parvis Alan-Turing nummer 5 staat een markant spoorweggebouw: de Halle Freyssinet, een ex-transportknooppunt, 34.000 vierkante meter groot, uit de jaren 20 van de vorige eeuw, gebouwd langs de spoorlijnen die verbonden waren met het station Austerlitz. Het ontleent zijn naam aan Eugène Freyssinet, de ingenieur die het heeft ontworpen. In 1929 bouwde Freyssinet dit uitzonderlijke gebouw voor de Compagnie du Paris-Orléans, het langste gebouw van Parijs, dat volledige goederentreinen kon huisvesten. Een gigantisch, innovatief gebouw, waarbij toen al gebruik werd gemaakt van de modernste bouwtechnieken. Freyssinnet (1879-1962) koos voor een uiterst lichte structuur door dunne cilindrische gewelven van zeven centimeter dik te gebruiken waarbij hij experimenteerde met twee van zijn uitvindingen: de verdichting van beton door trillingen en voorgespannen beton. Met een lengte van 310 meter en een maximale breedte van 72 meter bestaat de hal uit drie beuken die worden verlicht door dakramen. Buiten worden de twee gevels onderbroken door luifels met een overspanning van 8,30 meter. Oorspronkelijk waren er drie spoorlijnen in de hal geïnstalleerd en twee andere buiten, beschermd door luifels. De cilindrisch gewelfde luifels verlevendigen de lange noord-en zuidgevels.

 

Het interieur van de hal na de metamorfose door architect Jean-Michel Wilmotte

De Freyssinet hal werd tot 2006 uitgebaat door SERNAM; de ‘Service national des messageries’, opgericht door de Franse Nationale Spoorwegmaatschappij (SNCF) om het transport van pakketten en vervolgens bagage in Frankrijk met eigen treinen in het buitenland te beheren, in samenwerking met tegenhangers in elk land. Daarna kwam de hal leeg te staan met ernstig verval als gevolg waardoor sloop onvermijdelijk leek. Het is mede namens la ‘Société pour la Protection des Paysages de France’ (SPPF) later ‘Sites & Monuments’, dat sloop uitbleef. In 2011 werd het uitgebaat door een evenementengroep van Bernard Jaulin die een huurcontract kreeg voor vijf jaar en besloot het gebouw gedeeltelijk te renoveren. Er werden Fashion Week-shows georganiseerd voor grote merken waaronder Viktor & Rolf, Lanvin, Nina Ricci, John Galliano, enz. Zij werden verleid door het prachtige industriële en authentieke karakter en vele creatieve mogelijkheden. In februari 2012 werd de hal geclassificeerd als historisch monument bij de ‘Inventaire Supplémentaire des Monuments Historique’.

 

Het eerste deel bij de hoofdingang bestaat uit vergaderruimtes, een auditorium voor 360 personen

Al in 2004 lanceerde Xavier Niel een reconversieproject om de Freyssinet-hal om te toveren tot de grootste start-up incubator ter wereld, om zo de in het slop geraakte Franse hightech een boost te geven. Niel, geboren op 25 augustus 1967 in Creteil, een van de buitenwijken van Parijs, is een Franse ondernemer en zakenman die actief is in de telecommunicatie- en technologie industrie en bekend als oprichter en meerderheidsaandeelhouder van de Franse internetprovider en mobiele operator Iliad S.A., en mede-eigenaar van de krant Le Monde. Samen met de gemeente Parijs kocht hij de oude loods voor 70 miljoen van de SNCF, de Franse spoorwegen en groot grondbezitter in Parijs. Vervolgens investeerde hij nogmaals 60 miljoen euro voor renovatie. Doel: Parijs te laten uitgroeien tot de meest innovatieve hoofdstad van Europa. De stad investeert nog eens ruim 1 miljard euro, dat geld gaat over de jaren als subsidie naar startende ondernemingen.

 

De entree van Station F

Het zou plaats moeten bieden aan 1.000 start-ups. Het was daarom noodzakelijk om het gebouw volledig te heroverwegen en het aan te passen aan zijn nieuwe functies en tegelijkertijd de geest van het ontwerp te respecteren. Een rehabilitatie, geleid door architect Jean-Michel Wilmotte, die gebruik maakte van de meest innovatieve technieken, een regeneratie die geschiedenis en moderniteit, erfgoed en nieuwe technologieën met elkaar zou verbinden. Het architectenbureau Wilmotte & Associés kennen we van beroemde Parijse venues zoals het Mandarin Oriental Hotel, het nieuwe onderkomen van het Ministerie van Defensie, het Russische spirituele en culturele centrum en het Grand Palais Éphémère.

 

Station F, de F staat voor Freyssinet, werd ingehuldigd op 29 juni 2017

Wilmotte transformeerde het oude spoorwegdepot uit de jaren twintig tot ’s werelds grootste broedplaats voor startende en beginnende ondernemers. Het 310 meter lange schip is bewaard gebleven maar de architecten van bureau Wilmotte verdeelden het volume in drie afzonderlijke en complementaire ruimtes. Het eerste deel bij de hoofdingang bestaat uit vergaderruimtes, een auditorium voor 360 personen, ‘Fab Lab’ met 3D printers, een postkantoor en een winkel. Het ‘Create-gedeelte’ is de motor van de incubator met ruim 3.000 werkplekken die plaats bieden aan bijna 1.000 start-ups. De open en luchtige ruimtes zijn ontworpen om uitwisseling, het delen van kennis te bevorderen. Het derde en ‘chill’ gedeelte omvat een restaurant met 1.000 zitplaatsen dat 24 uur per dag geopend is. Station F, de F staat voor Freyssinet, werd ingehuldigd op 29 juni 2017.

 

Een inspirerende omgeving voor 1.000 start-ups met kunst van o.a. Jeff Koons: 'Play Doh'

STATION F BEST PRACTICES

 

Sensai Technologies

Ik heb het mede aan Yama Saraj te danken dat ik uitgebreid toestemming kreeg om te fotograferen in Station F.

 

Yama Sarai vluchtte als elf jarige in 1998 uit Afghanistan. Met zijn moeder, twee broertjes en zusje kwam hij terecht in Nederweert-Eind in Limburg. Hier kregen zij de kans om opnieuw te beginnen. “Van jongs af aan kregen we mee hoe bevoorrecht we waren en daarmee de verantwoordelijkheid droegen om iets terug te geven, mede omdat wij in Nederland alle kansen hebben gekregen en deze met beide handen hebben aangegrepen. Terugkijkend is dit de rode draad van mijn leven tot nu toe”, aldus Yama. 

Na een HTS-opleiding elektrotechniek koos hij voor een studie aan de Tilburg Universiteit en behaalde een master in Strategisch Management. Tijdens deze master deed hij onderzoek naar ondernemerschap in de Brainport regio. Dat hij uit een van de armste landen ter wereld kwam en opgroeide in een technologische geavanceerde regio deed hem beseffen dat hij de verantwoording droeg om het verschil te maken. In 2019 toog hij met zijn start-up, Sensai Technologies naar Parijs.

 

Ondernemer mede dankzij Station F - Yama Saraj van Sensai Technologies

“Toen ik in Parijs aankwam, kende ik niemand en sprak de taal niet. 5 Maanden lang kon ik slapen in Station F omdat de beloofde huisvesting nog in aanbouw was en de financiële ondersteuning in natura bleek te zijn. Uiteindelijk heb ik mijn plek gevonden in het 7e arrondissement en in de tussentijd heb ik veel geleerd hoe sociale klassen en hiërarchie werken in Frankrijk.  Hier word ik gezien als voorbeeld van een republikeinse meritocracy. In Parijs vond ik die ondersteuning die ik in Eindhoven miste, mede dankzij de ambitie van de stad Parijs om te innoveren en te industrialiseren, een visie die president Macron deelt met zijn plannen voor ‘Startup Nation France’ en ‘France Relance 2030’. In Nederland werd er vaak gefocust op mijn achtergrond als vluchteling, wat soms frustreert omdat het mijn identiteit reduceerde. Ik ben econoom, technicus en spreek zes talen. In Parijs ontdekte ik dat mijn culturele achtergrond niet als een last wordt gezien, maar als een voordeel. Het maakt me flexibel en cultureel adaptief en ik ben trots op de veerkracht die ik heb ontwikkeld. Uiteraard mede te danken aan mijn Nederlandse onderwijs. Ik ben ook trots dat ik een bijdrage mag leveren aan de versteviging van de banden tussen de twee landen. Recentelijk was ik uitgenodigd voor een rondetafelgesprek met de Minister van Handel en Ontwikkelings-samenwerking in de residentie van onze ambassadeur in Frankrijk en binnenkort met Robert Dijkgraaf, minister van Onderwijs, over de uitwisseling tussen Nederland en Frankrijk. 

Yama bij in de residentie van onze ambassadeur in Frankrijk Z.E. Mr. Jan Versteeg (links) Yama Saraj naast de minister van Handel & Ontwikkelingssamenwerking Mevr. Liesje Schreinemacher (2e en 3e van links)

Te gek dat ik in zo een positie terecht ben gekomen.  Onlangs mijn visitekaartje mogen afgeven aan Nederland als keynote spreker bij de academische opening van de Universiteit Maastricht. Dit alles mede dankzij het Nederlandse ondersteuningsnetwerk van de Nederlandse Ambassade in Frankrijk en het Atelier Néerlandais en niet te vergeten Station F waar ik onderdeel werd van het gratis Fighters ondernemerschapsprogramma voor de ontwikkeling van mijn innovatieve, high tech boksbal”.

De ondernemingszin en levenslust stralen van hem af.

Yama is zelf actief met boksen, hij werd zelfs studentenkampioen voor de TU Eindhoven. Als vrijwilliger gaf hij ook boksles aan kinderen in diverse voormalige oorlogsgebieden. Met behulp van kunstmatige intelligentie, cameratechnologie en sensoren ontwikkelt hij een duurzame, slimme bokszak met een coachingsapp. De zak is gemaakt van gerecyclede banden. Van één bokszak kun je data genereren over de stootkracht, snelheid en het aantal slagen. Twee mensen kunnen zelfs tegen elkaar boksen terwijl ze niet in éen ruimte zijn. Zijn tools worden nu ontwikkeld mede dankzij Station F en de École Polytechnique, de technische universiteit van Parijs. Zijn droom is met behulp van technologie een bijdrage te leveren aan de mentale weerbaarheid van mensen die wel wat steun in de rug kunnen gebruiken. 

 

Als vrijwilliger gaf Yama Saraj ook boksles aan kinderen in diverse voormalige oorlogsgebieden

 

“Ons concept begon als een ‘connected’ bokszak voor arme wijken, inmiddels ontwikkelen we met Sensai Technologies algoritmes voor computervisie  en we verkopen deze onder andere aan INSEP die zich inzet voor de zorg voor het welzijn van de atleten. De Olympische- en Paralympische spelen 2024 zijn een geweldige kans voor ons om bij te dragen aan de impact en de nalatenschap van de spelen. We ontwikkelen ook welzijnsprogramma’s voor het bedrijfsleven en hiermee willen we onze initiële sport ontwikkelingsprojecten financieren. Meer informatie vindt je op onze website Sensai Technologies”.

 

My Paris Conciërge

Op donderdag 26 oktober kreeg ik de exclusieve rondleiding door Station F georganiseerd door Youssouf Semega die ik heb leren kennen dankzij zijn start-up ‘My Paris Conciërge’ en Yama Sarai. Ook hij maakte gebruik van de door Station F gratis aangeboden projectversnellingsprogramma’s waaronder het ‘Fighters Program’ dat jonge ondernemers onder leiding van een mentor in contact brengt met andere ondernemers en gelijkgestemden. Met name bij mijn afgelopen bezoek heb ik gebruik gemaakt van de expertise van ‘My Paris Conciërge’. Het bedrijf van Youssouf ontzorgt en staat tot dienst als een soort van privéconciërge niet alleen voor bedrijven maar ook voor particulieren. Indien gevraagd regelen zij accommodaties, restaurantreserveringen en vervoer. Alles nauwgezet afgestemd op jouw budget en specifieke behoeften, als het ware op maat gemaakt. Enthousiast vertelt Youssouf over de grote bedrijven maar ook particulieren die hem benaderen voor accommodaties voor de komende Olympische Zomerspelen 2024 maar ook voor het filmfestival in Cannes dat gehouden wordt van dinsdag 14 mei tot en met zaterdag 25 mei 2024. Maar we doen meer, niet alleen op het gebied van hospitallity maar we bieden ook hulp bij verhuizing en de transportlogistiek die hier bij komt kijken, zoeken naar tijdelijke locaties, we treden ook op als lifestyle coordinator / planner bij evenementen, aldus Youssouf Semega. We maken onderdeel uit van een groot netwerk van dienstverleners en hebben connecties over de hele wereld. U vraagt, wij ontzorgen zolang het zowel legaal als ethisch is.

 

Youssouf Semega en uw blogger voor een kunstwerk van Jeff Koons in Station F

My Paris Conciërge kan ik van harte aanbevelen zeker nu het bijna onmogelijk is om nog vrije accommodaties te vinden voor de komende Olympische Zomerspelen in 2024. Ze zijn 24/7 telefonisch bereikbaar op +33 7 69 69 85 14 of +33 1 73 74 78 78.

Per email contact@myparisconcierge.com meer informatie op hun website.

My Paris Conciërge is gevestigd aan de rue Castagnary 42 in het 15^e arrondissement.