Paris FvdV is een niet commercieel weblog speciaal voor kenners en liefhebbers van de stad Parijs - en voor hen die dat willen worden. Parijs is een stad met een gewichtig verleden, respectabel en gerespecteerd. Het is totaal niet nostalgisch. Parijs is er in geslaagd om, soms op brutale maar altijd op elegante wijze, om te gaan met zijn grootse monumenten. Ze te beschermen en te integreren in de nieuwe dynamiek van de stad. Parijs is een meester op het gebied van herstel en transformatie. U zult er nooit in slagen een volledig overzicht te maken van plekken en verhalen, die allemaal op hetzelfde punt uitkomen en de glorie van deze stad bezingen. toch wil ik een poging wagen. Wekelijks wil ik u niet alleen informeren over wat Parijs nog meer te bieden heeft, maar ook wil ik mijn liefde voor deze stad op u over dragen. In de hoop dat het raakt aan iets wat u herkent of voelt. Ferry van der Vliet.

Privacy verklaring: Indien u weblog Paris FvdV, dat bij Google-Blogger is ondergebracht, leest en reageert op de blogs van Paris FvdV, doet u dat vrijwillig en is uw IP-adres en mailadres - indien u dat vermeld - bekend en wordt opgeslagen. Ook uw schuilnaam waaronder uw reageert wordt opgeslagen. Paris FvdV zal uw gegevens nooit aan derden doorgeven. We houden uw gegevens privé, tenzij de wet of rechtelijke macht ons dwingt uw gegevens aan hen te verstrekken. Datalekken in het systeem vallen onder de verantwoordelijkheid van Google-Blogger. Door weblog Paris FvdV te bezoeken en/of de op of via deze weblog aangeboden informatie te gebruiken, verklaart u zich akkoord met de toepasselijkheid van deze disclaimer. Google gebruikt cookies om services te leveren en verkeer te analyseren dus uw IP-adres en user-agent zijn bij Google bekend, samen met prestatie- en beveiligingsstatistieken om servicekwaliteit te garanderen, gebruiksstatistieken te genereren, misbruik te detecteren en maatregelen te treffen.

maandag 29 april 2019

KONINGSDAG PARIJS 2019


Het beloofde weer een drukke Koningsdagreceptie te worden in de residentie van onze ambassadeur

Op donderdag 25 april 2019 was ik wederom uitgenodigd voor de Koningsdagreceptie in de Nederlandse residentie te Parijs  van onze ambassadeur Z.E. Mr. Pieter de Gooijer. Vol trots toonde ik natuurlijk op Facebook mijn persoonlijke uitnodiging. Vreemd dat je dan reacties krijgt zo in de trant van; “zo, gaat daar ons belastinggeld naar toe?” Vreemd of misschien toch niet? Ik heb de eer gehad om vaker te zijn uitgenodigd door onze ambassadeur maar ook door zijn voorganger Dhr. Ed Kronenburg. Sinds augustus 2017 Pieter de Gooijer onze ambassadeur in Frankrijk. Geen wonder want Nederland en Frankrijk delen niet alleen een rijk verleden en vormen al jaren een hecht partnerschap, we zijn ook nog eens grondleggers van de Europese Unie. Wat ik ook niet wist was dat Nederland en Frankrijk aan elkaar grenzen. In de Cariben weliswaar. Sint Maarten grenst namelijk aan Saint-Martin.

Honderden handen schudden voor onze ambassadeur Z.E. Mr. Pieter de Gooijer en zijn charmante partner mevrouw Julie Vermooten

Dit jaar was de Koningsdagreceptie gezien de overweldigende belangstelling verdeeld over twee recepties. Een tijdens de middag en een tijdens de avonduren. Dat betekende honderden handen schudden voor onze ambassadeur en zijn charmante partner mevrouw Julie Vermooten, die er beiden op staan om een ieder persoonlijk te verwelkomen in de Nederlandse residentie het chique Hôtel d’Avaray aan de rue de Grenelle,  dat al sinds 1920 in het bezit is van Nederland. Het schitterende pand werd gebouwd in 1718 door Jean-Baptiste Le Roux van Claude Théophile de Bésiade, markies van Avaray. De bouw nam ongeveer twee jaar in beslag.

Ondanks de voorspelde regen werd de Koningsdagreceptie overladen met zon

Beide recepties stonden in het teken van het 350ste sterfjaar van Rembrandt van Rijn, een de meeste geliefde Nederlandse kunstenaars en hij wordt gerekend tot 's werelds beste en meest beroemde kunstschilder uit de Gouden Eeuw. De recepties waren wederom mogelijk gemaakt dankzij het Nederlands/Franse bedrijfsleven dat door de ambassadeur in zijn speech nog eens hartelijk werd bedankt. Sponsoren waaronder Air France-KLM, Daf, Akzo Nobel, Eneco, Heineken, Dulux Valentine (onderdeel van Akzo Nobel), Hema, ING, ABN-AMRO, Rabobank, Philips, Randstad, Rituals, Shell Thalys, TomTom en de Van Drie Group, leverancier van kalfsvlees over de gehele wereld.

Een heerlijk heldere toast op onze Koning

De ambassadeur legde in zijn speech nogmaals de nadruk op het feit dat de ambassade er niet alleen is voor de belangen van de 1700 Nederlandse bedrijven actief in Frankrijk of de 1300 Franse bedrijven in Nederland maar ook voor  60.000 Nederlanders die permanent wonen en werken in Frankrijk. Prioriteit wordt gegeven aan start-ups en mkb, juist omdat deze bedrijven een belangrijke bijdrage leveren aan innovatie en groei. Dus doe een beroep op ons, we zijn er niet alleen maar voor paspoorten, ID-kaarten en visa!
Onder de genodigden waren dit keer vele Nederlanders wonend en werkend in en om Parijs, uitgenodigd in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Parijs en omgeving. Je kunt je indenken het was netwerken geblazen, ook voor mij!

Enzo Franceschelli, Chef de Cuisine van de Nederlandse Ambassade, Joan Mols, Atelier Néerlandais, Jeanny van der Vliet

Aanwezig ook vele leden van het Atelier Néerlandais (AN), waar ik zelf ook lid van ben, onder de bezielende leiding van de nieuwe cultureel attaché dhr. Friso  Wijnen. Het AN van de Nederlandse ambassade is een springplank speciaal voor Nederlandse kunstenaars, ontwerpers en creatieve ondernemers in Frankrijk. Hier krijgen zij de benodigde ondersteuning en een plek om te netwerken met Franse partners maar ook ruimte voor modeshows, exposities en productpresentaties. Beeldend kunstenares en dichteres Brigitte Spiegeler en kunstschilder Jos Verheugen die ik die avond sprak zullen, samen met fotograaf Roeland Verhallen, in november in het Atelier Néerlandais exposeren. Meer informatie over alle activiteiten van het AN vindt je op de website.

Vlnr: Beeldend kunstenares en dichteres Brigitte Spiegeler - kunstschilder Jos Verheugen - Catherine Levy-Raynouard, magistraat

De receptie stond in het teken van 350 jaar Rembrandt van Rijn. Pieter de Gooijer in gesprek met de jonge Rembrandt en zijn vrouw Saskia

In het kader van 350 jaar Rembrandt van Rijn was er een ‘tableau vivant’ van de jonge Rembrandt met zijn vrouw Saskia en een bijzonder stilleven van verse Nederlandse producten gerealiseerd door Creative Chef Jasper Udink ten Cate. Veel kunst aan de wand in het Hôtel d’Avaray is uitgeleend door het rijksmuseum te Amsterdam.

Een bijzonder stilleven van Creative Chef Jasper Udink

In de tuin heb ik een ontmoeting met de voorganger van de Eglise Réformee Néerlandaise (ERN), een oecumenische kerkelijke gemeenschap van en voor Nederlands sprekenden woonachtig in en rondom Parijs. Ik moet eerlijk bekennen, ik wist niet eens dat die er was, maar wordt meteen uitgenodigd door de voorganger zelf mevrouw Ruth van der Waall-Schaeffer. Dus dat wordt vervolgd in een blog.

Vlnr: René Weijsenfeld de Grave, Christie's - Saskia & Rembrandt - Ruth van der Waall-Schaeffer, voorganger Eglise Réformee Néerlandaise -  Leandra Choay, Christie's

Jullie weten natuurlijk dat in de residentie van onze ambassadeur de film Intouchables is opgenomen. Deze Franse film behoeft geen introductie. Ik denk dat er weinigen onder jullie zijn die de film niet gezien hebben. Het verhaal is geheel  in Frankrijk en met name in Parijs opgenomen en werd een ware hit. Bijna twintig miljoen Fransen en even zoveel overige Europeanen gingen in 2011 en 2012 naar de bioscoop om de komedie te zien. Het is een van de best bezochte Franse films ooit en trok meer bezoekers dan Titanic. Het is het levensverhaal van de Aristocraat Philippe Pozzo di Borgo. Hij is een telg van een beroemde adellijke familie en kleinzoon van een van de grondleggers van het Franse concern van luxeproducten LVMH (Louis Vuitton Moët Hennessy). In 1993 breekt hij zijn nek als hij neerstort tijdens het paragliden. Intouchables is de verfilming van zijn  autobiografie: 'Le Second Souffle' (De tweede adem) die hij acht jaar later schrijft. De echte woning van de Aristocraat Philippe Pozzo di Borgo stond in de rue de l'Universite in Parijs. Maar van waar deze info? Nou omdat het huis van Philippe verkocht is door Christie’s International Real Estate aan de Avenue Pierre 1er De Serbie in het chique 8ste arrondissement aldus Otto-René Weijsenfeld de Grave en Leandra Choay, beide makelaars van Christie’s gespecialiseerd in appartementen en hôtels particuliers. Wij beginnen pas vanaf 4 miljoen euro’s en we mogen gerust stellen dat wij meer dan 60% van alle huizen in deze prijsklasse verkopen. En als je wil, kom gerust langs we vertellen graag meer. Oké dat wordt dus weer een nieuwe blog.

Vlnr: Anita Hazenoot, management assistente van de Nederlandse Minister van Defensie - kolonel Michel Hubregtse en Heleen Hubregtse - kolonel Sander Luijten, defensieattaché 

Een stukje verder raak in gesprek met kolonel Sander Luijten defensieattaché van de ambassade en kolonel Michel Hubregtse. Frankrijk en Nederland zijn nauwe bondgenoten in de NAVO en de VN. Sander is voor en namens de Commandant der Strijdkrachten belast met het behartigen van de Nederlandse defensieorganisatie. In 2018 en 2019 heeft Nederland, net als permanent lid Frankrijk, een zetel in de VN Veiligheidsraad. 
Het is boeiend om gedurende de avond inzicht te krijgen in de vele ondersteunende activiteiten van de ambassade als inzet voor een nog betere Frans-Nederlandse samenwerking op vele fronten. Zo speelt Nederlandse technologie een belangrijke rol in de automotive-sector binnen de Franse automobiel industrie. Niet alleen op het gebied van innovatie maar ook bij maatschappelijke uitdagingen op het gebied van duurzame mobiliteit en hernieuwbare energie speelt het economisch cluster van de ambassade een belangrijke rol.


Vlnr: Sterrenchefs Enzo Franceschelli, Chef de Cuisine van de Nederlandse Ambassade - Jackie Martin en Pascal Dayou, Chef d’Équipe van het Élysée

De gastronomische ondersteuning was in handen van een team van sterrenchefs uit de Internationale Club Les Toques Blanches: Enzo Franceschelli, Chef de Cuisine van de Nederlandse Ambassade in Frankrijk - Jackie Martin en Pascal Dayou, chef d’équipe van het Élysée. De muziek werd verzorgd door het Fanfare Korps Nationale Reserve – FKNR. Het einde van de receptie was gepland om 20.00 uur maar het was 21.15 uur toen ik de residentie samen met mijn echtgenote verliet en het was nog steeds druk. En dan nog het weer. Er was regen voorspeld, veel regen, echter er viel geen drup en koningsdag in Parijs was overladen met zon. Zoals ik ben overladen met materiaal voor nieuwe blogs op Paris FvdV. Maar daarover in de toekomst nog veel meer. Merci Monsieur l’ambassadeur!

De muziek werd verzorgd door het Fanfare Korps Nationale Reserve

Het einde van de receptie was gepland om 20.00 uur maar het was 21.15 uur toen ik de residentie samen met mijn echtgenote verliet 

zaterdag 20 april 2019

PARIJS, TUSSENSTOP LILLE


Oké voor een keer maak ik een uitzondering. Onderweg naar Parijs maak ik een tussenstop in Lille voor Lille 3000. In 2004 was het Franse Lille dé culturele hoofdstad van Europa. Een gebeurtenis die het imago van de stad in de ‘Euregio’ heeft veranderd. Sinds die tijd zet Lille om de drie jaar de complete stad weer op de kaart met ongekende culturele hoogstandjes richting het jaar 3000. Na ‘Bombaysers of Lille’ in 2006, ‘Europe XXL’ in 2009, ‘Fantastic’ in 2012 en ‘Renaissance’ in 2015, presenteert Lille in 2019 zijn 5e thematische editie: Lille3000-Eldorado!

Eldorado belooft een groots, feestelijk, gezellig en participatief evenement te worden

Op 13 maart 2019 ontving Z.E. Philippe Lalliot, Ambassadeur van Frankrijk in Nederland, in samenwerking met Atout France 22 Nederlandse journalisten en online influencers waaronder Paris FvdV op de Residentie van Frankrijk. De bijeenkomst vond plaats in het kader van de lancering van het festival Lille3000-Eldorado. De presentaties waren in handen van Thierry Lesueur (algemeen festivalcoördinator) en Caroline Carton (verantwoordelijk voor de tentoonstellingen) die speciaal naar Den Haag waren gekomen om het Lille3000-Eldorado-programma te presenteren.

De Franse Ambassadeur in Nederland Z.E. Philippe Lalliot (midden) tijdens de perspresentatie op 13 maart 2019 - Foto Atout France

Vanaf 27 april tot 1 december 2019 verandert Lille in goud. Oorspronkelijk is Eldorado (uit het Spaanse el dorado; het goud), een verwijzing naar een stamhoofd van de Colombiaanse Muisica-stam, en geassocieerd met een mythisch goudland dat zou zijn gelegen in Zuid-Amerika. De Spaanse conquistadores, die zich al veel goud hadden eigengemaakt, vernamen in de 16e eeuw van een koning die zich in het meer van Parima zou baden en telkens geheel bedekt met goud zijn bad zou beëindigen. Deze mythe heeft bijna vier eeuwen lang een schattenjacht en ongebreidelde reislust gevoed.

Tot 1 december 2019 ondergaat Lille een stedelijke metamorfose in het teken van Mexico 

Eldorado belooft een groots, feestelijk, gezellig en participatief evenement te worden voor een breed publiek en start met een openingsparade op zaterdag 27 april. Een Mexicaanse reis vol met zang, dans en muziek geïnspireerd op ‘El Dia de los muertos’, de Dag van de Doden. Deze vindt zijn oorsprong in de tradities van de Meso-Amerikaanse indianenvolkeren. Voor onder anderen de Azteken, Maya en Purépecha was het gebruikelijk de voorouders en dus de doden te vereren. De Dag van de Doden staat ook nog eens vermeld op de Lijst van Meesterwerken van het Orale en Immateriële Erfgoed van de Mensheid van UNESCO. Misschien niet het meest gezellige onderwerp maar in ieder geval zeer kleurrijk.

De openingsparade op zaterdag 27 april. Een Mexicaanse reis vol met zang, dans en muziek geïnspireerd op ‘El Dia de los muertos’, de Dag van de Doden

Tot 1 december 2019 ondergaat Lille een stedelijke metamorfose in het teken van Mexico City. Toeval wil dat beide steden zijn uitgeroepen tot wereld hoofdstad van design. Lille in 2020 en Mexico-stad in 2018. Naast tentoonstellingen in het Tripostal, in het Gare Saint Sauveur en andere belangrijke musea vinden op vele culturele locaties concerten, shows en originele evenementen  plaats. Niet alleen in Lille, maar ook in 82 omliggende gemeentes die deel uit maken van de Hauts-de-France regio. Teveel om te behandelen in deze blog. Blijf daarom de website van Lille3000-Eldorado volgen om op de hoogte te blijven van dit mega-event. Een absolute must-see en een reden voor een tussenstop in Lille.

De reisgids van mijn 'collega' Amélie Dufour

Als handleiding adviseer ik de reisgids aan van mijn collega Amélie Dufour. In haar boek ‘Sacré Lille’, eveneens een uitgave van PassePartout reisgidsen, neemt ze je mee naar het verleden, het heden én de toekomst van Lille. Amélie is historica en freelance journaliste en laat zien dat Lille één van de meest diverse steden is van Frankrijk. € 22,50 / ISBN 978-94-92199-25-6

dinsdag 16 april 2019

PARIJS IN HET HART GERAAKT


“Parijs zou Parijs niet zijn zonder de Notre-Dame”, schreef Victor Hugo.
Zeer waarschijnlijk hebben jullie net zo geschokt zitten kijken naar de beelden van de brandende Notre-Dame de Paris, de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Parijs. Beelden die mij deden denken aan de verschrikkelijke ramp met de Twin-Towers van New York. En natuurlijk kun je dat niet vergelijken want hierbij kwamen 2606 onschuldige slachtoffers om. Maar iedereen weet nog waar hij / zij was op die verschrikkelijke dag. Net zoals wij nu de komende jaren steeds worden herinnerd aan deze cultuurramp van de eeuw door een zwaar gehavende kathedraal in het hart van de stad. Het nulpunt van de stad is gesitueerd op het voorplein van deze kerk. “Het is de kathedraal van het hele Franse volk”, aldus Emmanuel Macron in een emotionele speech. „We wisten al meer dan 800 jaar geleden hoe we deze kathedraal moesten bouwen, en door de eeuwen heen laten groeien en floreren. Deze kathedraal gaan we samen weer opbouwen.”

Na de grote vernielingen tijdens de demonstraties van les Gilets Jaunes heeft Parijs er een nieuw nationaal trauma bij

In het jaar 1163 besloot bisschop Maurice de Sully de kathedraal Notre-Dame te bouwen op de plek van een oude kerk Saint-Etienne. Voor die tijd een ongewoon en zeer uitdagend staaltje architectuur. De bouw van de Notre-Dame was een enorme klus waarj twee eeuwen lang in totaal 160.000 arbeiders, architecten en kunstenaars uit Parijs werkten aan een meesterstuk dat pas aan het begin van de veertiende eeuw klaar was. Hierdoor zijn vele stijlen in elkaar gevloeid: vroege gotiek, flamboyante gotiek, barok en die van de latere, 23 jaar durende restauratie door Viollet-le-Duc. Hij plaatste ook een nieuwe vieringtoren of flèche op het dak van de kathedraal.

Dit beeld van Parijs zal lange tijd tot het verleden behoren

Met 14 miljoen bezoekers per jaar is dit het drukst bezochte monument van Parijs en misschien wel van de gehele wereld. Jaarlijks genieten ook nog eens 400.000 toeristen vanaf de torens van het schitterende uitzicht over Parijs, terwijl je links en rechts grimmig wordt bekeken door gargouilles, de waterspuwers en door zeedraken. De kathedraal is door de eeuwen heen getuige geweest van belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis van de hoofdstad. De Engelse koning Hendrik VI liet zich in de Notre-Dame kronen, de zelfkroning van Napoleon tot keizer, de heiligverklaring van Jeanne d’Arc en de eerste mis na de bevrijding, waarbij Charles de Gaulle op wonderbaarlijke wijze een moordaanslag overleefde. Hij kreeg ook een staatsbegrafenis vanuit deze kerk. Hier werd een mis opgedragen ter nagedachtenis van de aanslagen in New York op 11 september 2001. Vanaf 1686 wordt boven in de zuidelijke toren bij alle belangrijke gebeurtenissen de 13 ton wegende klok ‘Emmanuel’ geluid die tijdens de Franse revolutie werd gespaard.

Zicht op de Notre-Dame vanuit het plein voor het Parijse stadhuis

Op het moment van het schrijven van deze blog is de gehele schade aan de kathedraal nog niet te overzien. 30% van de kunstschatten zou zijn gered maar dat zou betekenen dat 70% zwaar beschadigd is geraakt of zelfs in het ergste geval voor altijd verloren is. Zeker is dat veel glas-in-lood-ramen gesneuveld zijn en dat er grote schade is aan 4 orgels in de kerk. Het wereldberoemde orgel van de kerk, gebouwd in 1730 door Aristide Cavaillé-Coll, schijnt de brand te hebben overleefd. Het orgel bestaat uit meer dan 7000 tinnen pijpen, verdeeld over 111 registers. Het heeft 5 klavieren van 56 toetsen en een pedaalklavier van 32 pedalen. Het orgel is in de jaren 90 van de 20e eeuw compleet gerenoveerd.
Hoewel de buitenkant nog overeind staat, is het vrijwel zeker dat de beelden schade hebben opgelopen van het verzengende vuur, de rook en het bluswater. Het labyrintische gebint van de dakconstructie waarin 1300 eiken opgingen is vrijwel geheel verbrand.  Foto’s tonen aan dat een aantal spitsbogen die worden ondersteund door gekapiteelde zuilen de hitte hebben doorstaan. Onbekend is of  het altaar en het houten koor de brand hebben overleefd en zo ja dan is de vraag in welke staat de houtsnijwerken zijn. Rondom het altaar stond een houten koor, dat tussen 1300 en 1350 door de houtsnijders Pierre de Chelle, Jean Ravy et Jean Le Bouteiller werd gemaakt. De vraag is natuurlijk in welke staat de houtsnijwerken hier zijn. Zeker is dat de drie belangrijke relikwieën van Christus (de doornenkroon, een stuk van het kruis en een spijker van de kruisiging) in ieder geval veilig zijn.  Ook de tuniek van Sint Lodewijk kon worden gered.

De vieringtoren of flèche viel als eerste ten prooi aan de vlammen. De bronzen beelden waren een week daarvoor door het bedrijf Socra van de toren getakeld.

Onbekend zijn de beschadigingen aan de noord toren die korte tijd gebrand heeft. Beide torens zijn voorzien van een houten structuur speciaal voor het opvangen van trillingen die veroorzaakt worden door de tonnen wegende klokken. Door de eeuwen hadden de klokken, aangemerkt als Frans Cultureel Erfgoed, veel van hun fraaie en vooral herkenbare klankkleur verloren. In 2013 bestond de Notre-Dame 850 jaar en daarom werd besloten om negen klokken in de loop van dat jaar te vervangen. De vervaardiging van deze nieuwe klokken vroeg om extreme nauwkeurigheid om er voor zorg te dragen dat de nieuwe klokken hun gewenste klankkleur behielden. In de hele wereld waren er maar twee klokgieterijen die deze gigantische klus konden klaren. Acht klokken uit de noordelijke toren worden toevertrouwd aan de Franse Fonderie Cornille Havard in Villedieu-les-Poêles (departement Manche). Alle klokken zijn opgedragen aan een bijzondere persoon en dragen ook hun naam. De Gabriël bijvoorbeeld is vernoemd naar de Aartsengel Gabriël en de grootste uit de noordelijke toren. De Anne Geneviève is genoemd naar de patroonheilige van de stad Parijs. Denis, Marcel, Maurice en Jean-Marie waren bisschoppen van Parijs. Etienne was een martelaar en de klok Benoît-Joseph, is vernoemd naar paus Benedictus XVI, Joseph Ratzinger,  paus sinds 2005.
Het Nederlandse bedrijf 'Koninklijke Eijsbouts' uit Asten werd belast met de grootste en voornaamste klok van de zuidtoren. Duizenden kilo's gesmolten klokkenbrons werden in een speciale mal gegoten, bij een temperatuur van 1100 graden, onder toeziend oog van onder meer de Bisschop van Parijs. Het gieten zelf duurde een kwartier, maar het afkoelen duurde tien dagen. De Mariaklok, zoals de klok heet, weegt bijna 6500 kilo en diende als vervanging van de Mariaklok uit 1378. De vervanging van de negen klokken koste zo'n slordige 2,7 miljoen euro.

De achterzijde van de kathedraal heeft dapper stand gehouden

In februari 1831 publiceerde Victor Hugo zijn roman 'De Klokkenluider van de Notre Dame' (Notre-Dame de Paris). De tragische geschiedenis rond Quasimodo, de kreupele en  gebochelde klokkenluider van de Notre-Dame, die verliefd wordt op de beeldschone zigeunerin Esméralda. Hij aanbidt haar sinds zij hem, toen een honende menigte hem aan de schandpaal nagelde, liefdevol een slok water aanbood. De roman, die is gesitueerd in het Parijs van de late 15e eeuw, werd meerdere malen verfilmd. De Notre-Dame fungeert als schuilplaats van de dove, eenogige Quasimodo, die als klokkenluider zijn boterham verdient en dankzij hem krijgen wij een mooi beeld te zien van de beide klokkentorens van deze indrukwekkende kathedraal in het vierde arrondissement van Parijs. Ja dat klopt! Velen denken dat Île de la Cité onderdeel is van het eerste arrondissement van Parijs. Maar dit eiland in de Seine wordt verdeeld over twee arrondissementen, namelijk het eerste en het vierde arrondissement.

De verbazing en het verdriet lijkt af te lezen van de gargouilles

Er zullen miljoenen, misschien wel miljarden nodig zijn om deze ziel van Parijs te helen. Na de grote vernielingen tijdens de demonstraties van les Gilets Jaunes heeft Parijs er een nieuw nationaal trauma bij.

woensdag 10 april 2019

DE LAATSTE RUSTPLAATS VAN LES MISÉRABLES


‘Pique puce’; het zou een vreemde puistenepidemie zijn geweest die een groot deel van de bewoners van dit deel van Parijs in de 16e eeuw trof. Ik heb het over het 12e arrondissement dat toen nog geen onderdeel was van het grote Parijs. Letterlijk betekent het; vlooienbeet. In het huidige straatnamenboek van Parijs toebedeeld aan een straat, boulevard, metrostation en…. een begraafplaats.

Cimetière de Picpus, je moet even goed zoeken om het te vinden verborgen achter een anonieme poort


Cimetière de Picpus, onbekend, zelfs bij de meeste Parijzenaars. Sinds 1998 geklasseerd als historisch monument en de enige privé-begraafplaats in Parijs die nog steeds actief is. Tevens een van de vier begraafplaatsen van het Parijs van de revolutie, waar lichamen, onthoofd door de guillotine, gedumpt zijn in massagraven. Het is misschien wel de meest trieste plek in de Franse hoofdstad en je moet even zoeken om het te vinden in de rue de Picpus. Op nummer 35 achter een grote bruine poort ga ik op zoek naar het martelarenveld ontstaan door het schrikbewind van  Maximilien-Marie-Isidore de Robespierre.
Nadat Frankrijk in de zomer van 1793 tijdens de opstand in de Vendée, uiteen dreigde te vallen, werd de republiek aan het einde van dat jaar op straffe wijze door hem geleid. Hij stuurde tegenstanders van de revolutie, gematigden, iedereen die hem dwars zat en corrupte politici naar de guillotine. Maar vooral de adel werd gestraft voor hun losbandige en puissant rijke leven dat door de arbeidersklasse moest worden gefinancierd. Uiteindelijk eindigde ook hij onder de guillotine, op 28 juli 1794.  De executie van Robespierre markeerde het eindpunt van de radicale fase van de Franse Revolutie.

De plaquette die er op wijst dat er achter deze muren iets bijzonders is gebeurd

Op deze begraafplaats liggen twee massagraven met 1306 slachtoffers, die geguillotineerd zijn tussen 13 juni en 28 juli 1794 op de nabij gelegen Place du Trône het huidige Place de la Nation. Place du Trône omdat Lodewijk de XIV hier in 1660 zijn triomfantelijke intocht maakte samen met zijn jonge vrouw, infante Maria Theresia. Tijdens de revolutie werd het plein omgedoopt tot de Place du Trône-Renversé, het plein van de omvergeworpen troon. Daarvoor stond de Guillotine op de Place de la Révolution (het huidige Place de la Concorde) maar de chique bewoners van de aangrenzende rue de Saint-Honoré klaagden dat de karren met de veroordeelden voortdurend onder hun raam passeerden. Terwijl daar in 13 maanden zo’n duizend slachtoffers vielen, werden hier in slechts 45 dagen 1300 executies uitgevoerd. De uitvoering was in handen van Charles-Henri Sanson en het beroep werd doorgegeven van vader op zoon. Charles-Henri was inmiddels de vierde in een zes generaties familie-dynastie van beulen.  Sanson voerde 2.918 executies uit, waaronder die van Louis XVI. Een executie bij hem duurde gemiddeld 30 seconden en vondt steeds plaats rond 17.00 uur. Op 17 juni onthoofdde hij naar het schijnt 54 mensen in 24 minuten.

De kapel die toebehoort aan de zusters van de ‘Adoration perpétuelle du Sacré-Cœur, ooit ingewijd door Koning Lodewijk XIV

Maar waarom deze begraafplaats de enige privé-begraafplaats is werd mij pas later duidelijk. Het begon met het betalen van een toegangsprijs van slechts € 2.
Na het passeren van de kassa, een openstaande deur waar ik uiterst vriendelijk werd ontvangen, sta ik op een sobere binnenplaats met grind, een oude waterput en  op 7 juli 1658 als dankbaarheid voor een wonderbaarlijke genezing. Het interieur is uiterst sober maar achterin de kapel, links en rechts van het altaar marmeren plaquettes met daarop een lijst van alle slachtoffers minutieus bijgehouden door de zusters van de congregatie. Op deze wanden staan alle namen van de slachtoffers vermeld met hun beroepen van kok tot tuinman, van advocaat tot minister. Zelfs jonge kinderen, simpele huisvrouwen, priesters en 16 nonnen, maar vooral edelen werden schuldig bevonden en terechtgesteld.

Op de wanden van de kapel staan alle namen van de slachtoffers vermeld inclusief hun beroepen

Naast de kapel een grote poort die je brengt naar een grote ommuurde binnentuin. Links en rechts van het gazon een lange laan omzoomd door bomen. Een wonder dat zoiets nog bestaat midden in Parijs ondanks de buitensporige grondprijzen en de nieuwbouw die in de omgeving uit de grond wordt gestampt. Ik neem het rechter pad waar de kippen vrij rondlopen. Midden op het gazon een standbeeld dat lijkt op de aartsengel Michaël. Aan het einde van de lange laan en blauwe toegangspoort naar een klein ommuurd stukje kerkhof vol met graven zoals je ze ziet op elk Frans kerkhof. Sommige sober, weer anderen monumentaal, andere verweerd omgeven door een roestig hek die duidelijk een laatste rustplaats markeert. Aan de namen af te lezen op de graven gaat het hier om Franse adel, leden van de hoogste Franse aristocratie met namen als De Noailles, La Rochefoucauld-Doudeville, Montmorency, Harcourt, Polignac, Montalembert, Nicolai, Narbonne, Rohan-Rochefort en zo kan ik nog een hele tijd doorgaan. Prinsessen, markiezen, graven en gravinnen. Het blijken allemaal nakomelingen te zijn van de slachtoffers van de revolutie.

Naast de kapel een grote poort die je brengt naar een grote ommuurde binnentuin

Het lijkt of de begraafplaats hier ophoudt, maar er is nog een poort die toegang geeft tot nog een kleine dodenakker met een viertal grafstenen, toebehorend aan de familie van de prins van Salm en in het gras twee langwerpige vakken met grind. Ernaast twee bordjes waarop ‘Fosse 1’ en ‘Fosse 2’. Hier liggen de resten begraven van 1306 slachtoffers van de laatste dagen van de revolutie.
Het is moeilijk voor te stellen hoe Parijs er in die tijd moet hebben uitgezien. Rond 17.00 uur rijden de karren af en aan richting de Place du Trône. Een voor een worden de ‘misdadigers van de revolutie’ geleid naar de Guillotine waar de beul zonder enige emotie vakkundig zijn werk doet. Het is tenslotte zijn werk. De onthoofde lichamen worden een voor op een kiepwagen gegooid en voorzien van rode verf. De nonnen die hier in het toenmalige klooster woonden vervoerden ’s nachts de lijken van Place du Trône naar de kuilen die gegraven waren in hun achtertuin.  Grote putten van acht bij zes meter en zes meter diep. Daar ontkleedden de helpers van de beul de dode lichamen. De kapel van het oude klooster werd door de grafdelvers gebruikt als een kantoor om de kleding te inventariseren die vervolgens weer moest worden overhandigd aan het Hôtel de Dieu. De eerste put wordt gevuld met 1000 lijken, de tweede met zo’n 300. Onder hen 16 nonnen van de Karmelietengemeenschap van Compiègne omdat zij weigerden hun geloof af te zweren. Op 17 juli werden ze veroordeeld en diezelfde avond geguillotineerd. Hun namen vereeuwigd op een grote gedenkplaat aan de muur. Op 27 mei 1906 volgt hun heiligverklaring.

Helemaal achterin de tuin ligt verscholen de enige privé-begraafplaats van Parijs

In 1797 wordt de grond in het geheim aangekocht door de Duitse prinses Amalie Zephyrine of Salm-Kyrburg, wiens broer en minnaar slachtoffer waren van de guillotine. Sinds juni 1802 is deze begraafplaats eigendom van de familieleden van de slachtoffers. En ook vandaag nog kunnen alleen hun nakomelingen begraven worden op het Picpus-kerkhof.
Rechtsachter in de hoek wappert een Amerikaanse vlag. Hier bevindt zich het graf van Marquis de Lafayette, een beroemde Franse officier die in de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog heeft gevochten. Zijn eigenlijke naam Marie-Joseph Paul Yves Gilbert du Motier, maar dat was waarschijnlijk te veel naam voor op de grafsteen. Naast hem rust zijn echtgenote Adrienne de Noailles. Zij verloor haar grootmoeder, moeder en zus op het schavot. Elk jaar op 4 juli, de verjaardag van de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten wordt Lafayette opnieuw geëerd en de vlag boven zijn graf vernieuwd.

Rechtsachter in de hoek wappert een Amerikaanse vlag. Hier bevindt zich het graf van Marquis de Lafayette

Sinds 1805 zijn het de zusters van de congregatie van de Heilige Harten van Jezus en Maria van Altijddurende Bijstand die waken over de nagedachtenis van de slachtoffers en hun familieleden.
Rondkijkend zie je vele namen, familiewapens en de motto’s toebehorend aan talrijke Franse aristocratische families. Onder de indruk van zoveel geschiedenis verlaat ik de begraafplaats om mijn stappenteller te vullen met een wandeling over de Promenade Plantée waarvan een ingang zich bevindt aan de rue de Picpus.

Er is nog een poort die toegang geeft tot nog een kleine dodenakker

Twee massagraven. Hier liggen de resten begraven van 1306 slachtoffers van de laatste dagen van de revolutie

De Promenade Plantée is een wandeling over een vroegere buurtspoorweg, die de wijk Bastille verbond met de voorsteden. Ooit stond op de Place de la Bastille een groot station, dat in de jaren tachtig werd gesloopt om ruimte te maken voor een ambitieus, monumentaal, openbaar gebouw, de Opéra Paris Bastille. Het oude spoorwegtracé, dat in gebruik was van 1858 tot 1969, is nu een park dat zich uitstrekt van de Place de la Bastille via de Jardin le Reuilly tot aan de Périferique, vlakbij het Bois de Vincennes. Een traject van 4,5 kilometer dat begint achter de Opéra Bastille, boven op een spoorwegviaduct met maar liefst 71 bogen, op zes meter hoogte, aan de Avenue Daumesnil. Dit idee is later gekopieerd door de stad New York met de High Lane uit 2009. Boven loop je, terwijl je af en toe kunt binnenkijken in een huis- of slaapkamer, tussen de lavendel, rozen en wuivend bamboe. Onder, een vijftigtal ateliers vol met kunstambachten of zoals de Fransen zeggen; "les arts et métiers".

Aan de namen af te lezen op de graven gaat het hier om Franse adel, leden van de hoogste Franse aristocratie 

Rondkijkend zie je vele namen, familiewapens en de motto’s toebehorend aan talrijke Franse aristocratische families

Onder de noemer van  ‘les arts et métiers’ valt misschien ook de uitvinding van de guillotine. De Franse overheid heeft aan het eind van de achttiende eeuw dringend behoefte aan een machine om het leven te beëindigen zonder dat daar martelen aan te pas komt; vierendelen is niet meer van deze tijd, vindt men. Dokter Joseph Ignace Guillotin levert in 1789 met zijn uitvinding vakwerk. Voorheen was dood door het zwaard weggelegd voor de adel, de kogel voor de militairen en ordinair opknopen en vierendelen voor het gepeupel.
Een Duitse klavecimbelbouwer en ingenieur genaamd Tobias Schmidt leverde het ‘fijne handwerk’ voor de bouw  op aanwijzingen van de dokter zelf. Toen het prototype van de guillotine voor het eerst werd getest op 17 april 1792 in het Bicêtre-ziekenhuis in Parijs, leidde opperbeul Sanson zelf de inspectie. Snelle en efficiënte onthoofdingen van strobalen werden gevolgd door levende schapen en uiteindelijk menselijke lijken. Binnen een week had de Assemblee het gebruik ervan goedgekeurd en op 25 april 1792 kreeg ene Nicolas Jacques Pelletier, een veroordeeld straatrover, de primeur op het plein voor het Hôtel de Ville. Alleen al in Frankrijk zal de valbijl 50 duizend keer neersuizen, zonder mankeren. De laatste executie met de guillotine in Frankrijk vond plaats in Marseille op 10 september 1977, toen de moordenaar Hamida Djandoubi werd onthoofd.

Les Misérables, onder hen 16 nonnen van de Karmelietengemeenschap van Compiègne. Hun namen vereeuwigd op een grote gedenkplaat aan de muur

De laatste vraag die mij bezighield tijdens mijn wandeling was; wat is er uiteindelijk gebeurd met onze opperbeul? Charles-Henri Sanson stierf op 4 juli 1806 een natuurlijke dood en ligt begraven op de begraafplaats van Montmartre. De kleinzoon van Charles Henri, Henry-Clément Sanson , was de zesde en laatste in de dynastie van beulen, die tot 1847 diende.

Onder de indruk van zoveel geschiedenis verlaat ik de begraafplaats om mijn stappenteller te vullen met een wandeling over de Promenade Plantée

dinsdag 2 april 2019

PARIS LA DÉFENSE, ‘QUAND LE MASQUE TOMBE’


Afgelopen zondag, 31 maart 2019, was ik genodigd op een van de meest spectaculaire gebouwen van Parijs La Défense. La Grande Arche, die in 1989 werd geopend door president François Mitterand als voltooiing van de historische Parijse As. Gebouwd ter herdenking van het tweehonderdjarig bestaan van de Franse revolutie. Weinigen weten dat de Eiffeltoren geopend werd bij de viering van de 100ste verjaardag en zelfs op 31 maart haar 130e verjaardag vierde, maar dat terzijde. De volmaakte kubus weegt 300.000 ton oftewel 30 keer zoveel als de Eiffeltoren. De buitenkant, onlangs weer helemaal schoongemaakt, is bedekt met twee hectaren wit Carrara marmer van het zuiverste soort en twee hectaren glas. Het nog steeds indrukwekkende gebouw, dat uitverkozen werd uit 424 inzendingen, als onderdeel van de Grands Traveaux van Mitterand, kostte in die tijd 450 miljoen euro. De afmetingen zijn immens: 112 meter hoog, 100 meter breed en 100 meter diep. De open ruimte in het midden zou de Champs Élysées in de breedte en de Notre Dame in de hoogte kunnen omvatten.

De panoramische lift brengt mij naar 100 meter hoogte in ettelijke seconden

De panoramische liftcabine, die niet echt geschikt is voor mensen met engte- en hoogtevrees, scheert langs de dikke kabels omhoog richting de op 100 meter hoogte gelegen bovenste etage terwijl je geniet van een werkelijk adembenemend uitzicht over de Parijse As of zoals de echte Parijzenaars het noemen ‘La Voie Triomphale’. Op de bovenste etage bevindt zich een expositieruimte van 1200 m² die geheel en exclusief gewijd is aan foto-journalistiek. De eerste in geheel Frankrijk en een initiatief van de journalist Jean-François Leroy. Leroy, tevens de initiatiefnemer van het internationale fotofestival van de journalistiek; 'Visa pour l'Image' en artistiek directeur van de 'Arche du photojournalisme'.

Je mond valt open bij het zien van deze mega portretten

Op 13 maart opende hier, op de 35e etage, een retrospectief van Stéphane de Bourgies, al meer dan 40 jaar een Parijse fotograaf. Dit is dè feel-good expositie van de lente 2019. Dit is de grootste tentoonstelling gewijd aan deze fotograaf die zijn inspiratie en kracht put uit zijn levenservaring. Op 16-jarige leeftijd fotografeerde hij al modeshows in Parijs. Al snel werd hij een zelfstandig fotograaf en vestigde zich met een fotostudio in de wijk Bastille. Al heel jong verliest hij zijn beide ouders tijdens een auto-ongeluk en daarna zijn vrouw en moeder van twee kinderen tijdens de aanslagen in Parijs in november 2015. Zijn naam zegt je waarschijnlijk niets maar Stéphane de Bourgies maakte in de afgelopen 40 jaar meer dan 1000 fotoportretten van de grootste persoonlijkheden ter wereld. Van Sting tot John Malkovich, andere beroemdheden, topchefs, filmsterren, muzikanten, modellen, zakenlieden, acteurs, zangers, allemaal duwden zij de deur open van zijn Parijse studio.

Stéphane de Bourgies selecteerde speciaal voor deze expositie 200 portretten uit 40 jaar fotografisch werk

Nog te zien tot 26 mei 2019 zijn overzichtstentoonstelling ‘Quand le masque tombe’. 200 zwart-wit portretten op verschillende formaten gemaakt tussen 1970 en vandaag. Bij formaten bedoel ik groot, groter en adembenemend groots. Speciaal voor deze tentoonstelling maakte de Bourgies een keuze uit zijn archief van duizenden portretten. Je wordt letterlijk ondergedompeld in de wereld van deze topfotograaf maar vooral in de looks van zijn modellen. Bij het bekijken van de vele portretten kom je superlatieven te kort. Allemaal natuurlijk gefotografeerd, contrastrijk, instinctief, vol emotie, gevoelig, allemaal weerspiegelen zij een rauwe intentie waar tussen de kunstenaar en het model alleen ruimte is voor oprechtheid.

"Laat je niet intimideren, ongeacht de grootsheid of bekendheid van deze mensen. Voor de camera zijn ze allemaal gelijk": Stéphane de Bourgies

Het geheim van Stéphane de Bourgies: Laat je niet intimideren, ongeacht de grootsheid of bekendheid van deze mensen. Voor de camera zijn ze allemaal gelijk. Stéphane’s ritueel is altijd hetzelfde; voor de sessie eerst ruim tijd nemen voor koffie zodat hij de gebaartjes, het karakter, de houding kan observeren. Er is niets wat hem ontgaat. In zijn hoofd heeft hij dan al de foto gemaakt; ‘ik fotografeer met mijn ogen’. Hij werkt nooit buiten, nooit op locatie, alleen in zijn studio. Soms met behulp van een assistent maar veel vaker alleen met een verontrustend gemak. Hij werkt snel zodat zijn ‘modellen’ geen tijd hebben om een verdediging te organiseren. Een standaard antwoord op; ‘ik ben niet fotogeniek’ is “och u bent pas de 417e persoon die mij dat vertelt”. (Bron: Face Faces, Stéphane de Bourgies)

Sting en Seal

Zijn portretten worden gebruikt door luxe merken en door uitgevers voor covers van boeken en jaarverslagen van grote ondernemingen. Le Figaro schreef over deze tentoonstelling: De foto’s van Bourgies zijn levendig, provocerend, fulminerend, boordevol met verhalen en kracht. Werk van een uitzonderlijke singulariteit, ongekend. Ik sluit mij daar graag bij aan.

Een expositieruimte van 1200 m² die geheel en exclusief gewijd is aan foto-journalistiek

Naast de exporuimte op deze bovenste etage bevindt zich een bistro restaurant dat plaats biedt aan vijftig personen. 'Josephine Gardens' het kleine broertje van Josephine in de rue du Cherche-Midi. Aan het fornuis staat chef-kok Jean-Christian Dumonet. Tevens is er een kleine culinaire snack-shop voor koffie, drankjes en take-away. En nog een etage hoger heb je een 360° uitzicht over Parijs en La Défense.

Na de expositie wordt je beloond met een fantastisch uitzicht over de Parijse As

La Grande Arche, Parvis de la Défense, metrostation Gare de la Défense, RER-A en lijn 1.
Toegang € 15 (fototentoonstelling en het bezoek aan het panorama dak)