HÔTEL GAILLARD; EEN VAN DE MOOISTE STADSPALEIZEN VAN PARIJS

Na al die jaren, na de vele bezoeken aan de Franse hoofdstad moet ik bekennen dat de stad mij nog steeds blijft verbazen en…..er is zelfs sprake van een overtreffende trap. Het overkwam mij na een wandeling door het Parc de Monceau in het 17e arrondissement. Via de uitgang van het park aan de zijde van boulevard de Courcelles kom ik terecht aan de overzijde in de rue de Thann die loopt naar de place du Général-Catroux. Daar staat een van de mooiste stadspaleizen van Parijs; het Hôtel Gaillard. In 1878 kocht Émile Gaillard, een bankier en kunstliefhebber afkomstig uit Grenoble, twee percelen grenzend aan de vlakte van Monceau, vroeger een groot weiland en moestuin. 

 

Een van de mooiste stadspaleizen van Parijs; het Hôtel Gaillard

Op zoek naar een locatie voor zijn steeds maar uitbreidende kunstverzameling met voornamelijk stukken uit de Middeleeuwen en de Renaissance. Emile Gaillard maakt carrière bij de bank, opgericht door zijn grootvader Theodore François Gaillard. Tijdens zijn bankcarrière  financiert hij de bouw van spoorwegen, ondersteunt de ‘Graaf van Chambord’ bij het vastgoedmanagement en is ook een van de bankiers van Victor Hugo. Al snel is hij lid van de gerenommeerde 19de-eeuwse bankwereld waaronder de Rothschilds, de Pereire, de Greffuhle en Hottinguer.  Zijn artistieke gevoeligheid maakt hem bovendien tot een van de beste leerlingen van Chopin.

Hôtel Gaillard is geïnspireerd op de gevel en versieringen van de galerij van Karel van Orléans in het Loire kasteel van Blois - Foto Wikimedia

 

Zijn kunstcollectie werd te groot voor zijn woonhuis in de rue Daru en daarom gaf hij de architect Jules Février de opdracht tot de bouw van een herenhuis, geïnspireerd op de gevel en versieringen van de galerij van Karel van Orléans in het Loire kasteel van Blois. De bouw ervan nam vier jaar in beslag. Het huis wordt binnen versierd met wandtapijten uit Vlaanderen, faience van Bernard Palissy en rijkelijk versierde badkamers en slaapkamers, riante trappenhuizen en zwaar geornamenteerde deuren. Zelfs de afvoerbuizen op de gevel werden verguld en gedecoreerd. Om zijn investering in het land rendabel te maken bouwde hij nog eens twee aangrenzende herenhuizen. Een met uitzicht op de rue Georges Berger, de andere op rue de Thann. Tesamen vormen zij het Hôtel Gaillard. De service kamers bevinden zich op de begane grond. De privé appartementen op de eerste etage en de tweede etage is gereserveerd voor zijn oudste zoon Eugène.

 Zelfs de afvoerbuizen op de gevel zijn verguld en gedecoreerd

Het ‘Plaine Monceau’ wordt het centrum van de welvaart met de Camondos, Gustav Dreyfus, de Goldschmidts, die allemaal privéwoningen bouwen op deze strategische plek. Daarna volgen ‘les bourgeois’, waaronder Claude Debussy, Sarah Bernhardt en Marcel Proust. In 1885 geven de heer en mevrouw Gaillard een groot gekostumeerd bal voor meer dan 2000 gasten. Hun naam en rijkdom is zo voor altijd gevestigd. Gaillard sterft op 5 mei 1902 en de familiebank wordt verkocht aan de Crédit Lyonnais. Zijn verzameling wordt, na een veiling gehouden in juni 1904, verspreid over het gehele land. In 1919 wordt het chique woonhuis verkocht aan de Banque de France voor de som van 2 miljoen Franse francs.

 

97 Miljoen koste de verbouwing tot museum. Gelukkig zijn alle monumentale details bewaard gebleven

Sinds het einde van de 19e eeuw heeft de buurt een gigantische metamorfose meegemaakt. De aanwezigheid van de Gaillards trok grootindustrielen aan om zich in deze wijk te  vestigen: Peugeot, Breguet, Guerlain, Michelin en de Haviland wonen nu in deze wijk. De ideale plek voor de Banque de France om zich hier te vestigen voor het verkrijgen van de grootste effectenportefeuilles. De twee andere woonhuizen worden eveneens aangekocht en er volgt een vierjarige verbouwing om het Renaissance kasteel te veranderen in een bankgebouw met aanzien. Het werk wordt toevertrouwd aan de architect Alphonse Defrasse. Op de binnenplaats, gevormd door de drie gebouwen, vindt Defrasse de ruimte om een kluiskamer van gewapend beton te bouwen omringd door een slotgracht tussen de binnenmuren.

De ‘Salle des Coffres’ - de kluiskamer

De kluiskamer wordt geconfigureerd op twee niveaus met een tussenverdieping, imposante pilaren, 112 kledingkasten en 3874 kluizen in verschillende grootten. Dit alle beschermd door een zware ingesloten veiligheidsdeur en omgeven door een gracht gevuld met water. Het is uitsluitend toegankelijk via een soort van ophaal brug en een schuifvloer bewogen door een elektrisch systeem.

Bovenop de kluis komt een houten gewelf waar ramen in worden geplaatst. Het geheel is monumentaal en voor die tijd spectaculair. Met als één doel, de klanten te verleiden en vertrouwen te geven om spaargeld en hun kostbaarheden hier in bewaring te geven. In 1999 wordt het gebouw geclassificeerd als historisch monument. Helaas wordt in 2006 deze vestiging gesloten na een reorganisatie van het kantorennetwerk van de Banque de France.

 

Het interieur van de kluiskamer maar het is niet alles goud wat er blinkt

In 2009, drie jaar na de sluiting wordt een project gelanceerd om het gebouw om te bouwen tot het eerste economie museum van Europa. Het geheel wordt begroot op 47,5 miljoen euro. De initiële planning voorzag in een architectuurwedstrijd en een renovatieperiode van twee jaar. De opening van Citéco, de naam van het nieuwe museum, werd gepland voor 2014. Economisch gezien had het museum de wind niet mee. Het budget explodeerde door enorme tegenvallers tijdens de renovatie tot 97 miljoen euro, meer dan het dubbele. Er moest asbest verwijderd worden. Een bedrijf gespecialiseerd in het verwijderen van loodverven gebruikte een verkeerde techniek waardoor lood zich kon verspreiden door het gehele gebouw. Aangezien het gebouw geclassificeerd was als historisch monument moesten stenen opnieuw worden gemaakt op dezelfde grootte en in dezelfde specifieke rode kleur. Glas in loodramen voorzien van een haast onzichtbare dubbele beglazing en alle vloeren moesten worden verstevigd. Uiteindelijk moest de opening uitgesteld worden 2019.

Een juweel, de hangende mand waar de nachtwaker boven de slotgracht zijn beveiligingsrondje maakte rond de kluis

Uiteindelijk op 14 juni 2019 ging de ‘Cité de l’Economie’ of Citéco open voor het publiek. Uit meerdere onderzoeken bleek dat de Fransen weinig kennis hebben van economie. “Met dit nieuwe interactieve museum willen we economie aantrekkelijk maken en zo de kennis van de bezoekers vergroten”, aldus Nicolas Vinci. “Citéco kent in de wereld maar een gelijke. Je moet de Atlantische Oceaan oversteken om het equivalent van Citeco te vinden. Helemaal in Mexico is het MIDE; Museo Interactivo de Economia, gecreëerd door de Centrale Bank van Mexico. Dit museum bleek het inspirerend voorbeeld te zijn voor de Banque de France”. Het parcours is opgedeeld in vijf onderwerpen: Ruilhandel of valuta, de actoren (staten, bedrijven, banken), markten, instabiliteit (depressie, recessie, financiële crisis) en regelgeving. Interactief gaat de bezoeker hier in het Frans of Engels mee aan de slag. We leggen bij elk onderdeel de klassieke theorie uit, vervolgens komen verschillende invalshoeken aan bod zoals die van Keynes, het marxisme en het kapitalisme”.

 

De beroemde pers van Nicolas Thonnelier, die handmatige balanceerpersen heeft verdrongen voor het slaan van munten

Wat tijdens de rondleiding meteen opvalt is de pracht en praal van dit indrukwekkende stadspaleis. Wanneer krijg je de kans om rond te lopen in een bankgebouw dat bijna honderd jaar historie uitademt? Waar je in de ‘Salle des Coffres’ de kluis een goudstaaf kunt aanraken, de levensduur van een bankbiljet kunt ontdekken en waar te zien is hoe het geld door de tijd evolueerde. Drie grote machines getuigen van veranderende technieken om geld te drukken. Waaronder de beroemde pers van Nicolas Thonnelier, die handmatige balanceerpersen heeft verdrongen voor het slaan van munten. In de hal ontdek je nog een juweel. De hangende mand waar de nachtwaker boven de slotgracht zijn beveiligingsrondje maakte rond de kluis.

 

De majestueuze trappenhal van het museum

De grote centrale trap brengt je naar de verschillende etages. Een spectaculaire ‘son et lumière’ een grafische projectie op de arcades en kolommen geven een illustratie van de belangrijkste problemen van de economie. Je doorloopt 2400 m² aan expositieruimtes verdeeld over zes ruimtes  die vroeger de monumentale privékamers waren van de familie Gaillard. De bovenste etage is ingeruimd voor tijdelijke tentoonstellingen maar door het glas heb je een prachtig uitzicht op het leien dak met onderbroken lijnen door torentjes en dakramen. Tevens is er een terras dat gevormd wordt door een glazen dak boven de binnenplaats.

Vanaf  dakterras heb je een prachtig uitzicht op het leien dak met onderbroken lijnen door torentjes en dakramen - Foto Citéco - Charlotte Donker

Dit nieuwe plateau is bestemd voor recepties en laat je genieten van de originele architectuur van de originele daken. Soms waan je je in Hogwarts, de Hogeschool voor Hekserij en Hocus-Pocus uit de film Harry Potter. Kleine kamers met elkaar verbonden door een doolhof van gangen en monumentale trappen. In alle ruimten zijn borden en foto’s te vinden met daarop de informatie over de architectuur en geschiedenis van Hôtel Gaillard.

 

Soms waan je je in Hogwarts, de Hogeschool voor Hekserij en Hocus-Pocus uit de film Harry Potter

De uitdaging naar de toekomst is groot: Bezoekers en vooral jongeren, verwacht aantal 130.000 per jaar, vertrouwd maken met de verschillende economische theorieën om zo de belangrijkste mechanismen beter te begrijpen. Een bezoek aan dit nieuwe museum kan ik je zeker aanbevelen al was het alleen al om de schitterende architectuur van een van de mooiste stadspaleizen van Parijs. Een ding moet mij echter van het hart; waarom de algemene esthetiek van dit prachtige pand bederven met materiaal van een bedroevend design. Knalrode meubels, enorme borden die economie spelenderwijs uitleggen.

Maar waarom nou zo lelijk? Gelukkig doet de prachtig gerestaureerde buitengevel mij dat weer onmiddellijk vergeten.

Een minpuntje, de gebruikte meubels van het museum doen absoluut geen recht aan het prachtige interieur - Foto Citéco - Charlotte Donker

Foto Citéco - Charlotte Donker

Dus ga het Cité de l’Economie, Citéco bezoeken en geniet van haar vroegere pracht.

Place du Général Catroux 1, 17e arrondissement. Metro station Monceau – lijn 2, Malesherbes – lijn 3. Maandags gesloten, geopend van dinsdag t/m zondag van 14.00 uur tot 18.00 uur. Zaterdag tot 19.00 uur. Entree € 12

DE PARIJSE GROT VAN ALI BABA

Het Hôtel Drouot, het beroemde Hôtel des Ventes, is een van de magische plekken in Parijs die je achter de schermen moet ontdekken. Je moet minstens één keer in je leven naar Drouot om te zien hoe dit unieke veilinghuis er uit ziet, hoe het werkt, zijn codes, zijn rituelen en zijn ambachten. Het Hôtel Drouot-Richelieu, zo heet de hoofdvestiging, gevestigd op nummer 9 in de rue Drouot in het 9^e arrondissement, is al meer dan 170 jaar een magische plek voor een fascinerende fauna van verzamelaars, kunstliefhebbers, eenvoudige koopjes- jagers of gewoon nieuwsgierigen. Bij Drouot wordt alles verkocht en kan alles gekocht worden. Van het doek van een grootmeester tot het servies van grootmoeder. Je vindt er objecten voor € 10 maar ook complete nalaten- schappen van beroemde personen.

 

Weinigen weten dat Hôtel Drouot, opgericht in 1852, het oudste veilinghuis ter wereld is. Het beroep van veilingmeester is ook een van de oudste. Het was Lodewijk IX, genaamd De Heilige (in Frankrijk Saint Louis), die in 1254 de basis legde voor het beroep van veilingmeester. Dit werd nog eens bevestigd dankzij een edict van Hendrik II van Frankrijk uit 1556, dat stelde dat een veilingmeester een door de staat aangestelde ambtenaar moet zijn. In 1801 werd de ‘Chambre du commissaires-priseurs’ (Kamer van veilingmeesters) opgericht. Twee eeuwen lang van 1801 tot 2001, waren zij de houder van het monopolie van openbare verkopen. In totaal waren 260 veilingmeesters vertegenwoordigd. Zij produceerden ook de verkooprapporten die het heden ten dage nog mogelijk maken om de identiteit van verkopers en kopers te achterhalen en in het bijzonder om de schommelingen in verkoopprijzen van een betreffende kunstenaar te volgen. Deze rapporten zijn nog steeds van groot belang voor de geschiedenis van de kunst en de kunstmarkt in Parijs. Ze worden nog altijd aangevuld door de archieven van de veilingkamer en door een reeks catalogi van Parijse veilingen, samengesteld uit schenkingen van het Hôtel Drouot.

Foto: Benjamin Eugène Fichel  (1826-1895), Veiling in het Hôtel Drouot , olieverf op doek, 61 cm. x 90 cm, verkocht voor € 100.000 door Drouot-Richelieu, op donderdag 22 juni. Beaussant Lefèvre OVV. Kopers mevrouw Sevestre-Barbé, de heer de Louvencourt

 

Het veilinghuis en de straat waar het zich bevindt ontlenen hun naam aan graaf Antoine Drouot, een generaal van Napoleon

Parijs was in de 19^e eeuw al de wereldhoofdstad van de kunstmarkt. Om kopers in staat te stellen deel te kunnen nemen aan alle veilingen, zonder naar alle uithoeken van Parijs te hoeven reizen, besloot de kamer om één ruimte te verwerven specifiek gewijd aan openbare veilingen. Het toenmalige Hôtel des Ventes bleek al snel te klein en omdat de Compagnie Parisienne in de Beurswijk wilde blijven verwierf zij in 1850 de grond van de voormalige hoeve Grange Batelière (nu de rue Drouot). Zij gaven de opdracht tot de bouw van Hôtel Drouot. Het veilinghuis opende zijn deuren op 1 juni 1852. Het veilinghuis en de straat waar het zich bevindt ontlenen hun naam aan graaf Antoine Drouot, een generaal van Napoleon.

Het oude gebouw heeft tot 1976 gefunctioneerd en is toen volledig afgebroken - Foto: Wikipedia

In 1869 installeerde de ingenieur Félix Léon Edoux hier een van de eerste hydraulische liften in Parijs. In navolging hiervan bestelde Gustave Eiffel in 1884 bij Edoux de lift die de tweede verdieping met de top van de toekomstige Eiffeltoren moest verbinden en die tot 1983 zijn werk zou blijven doen. Aan het eind van de eeuw werd het veilinghuis als eerste voorzien van gasverlichting. 

Het oude gebouw heeft tot 1976 gefunctioneerd en is toen volledig afgebroken. Tijdens de bouwwerkzaamheden gingen de veilingen gewoon door in de gebouwen van het vroegere Gare d’Orsay, nu het Musée d’Orsay.

Het huidige gebouw, opgeleverd in 1980, is te danken aan de Franse architecten Jean-Jacques Fernier en André Biro. Een soort retro-eclectische stijl van de jaren zeventig, bedoeld als een surrealistische herinterpretatie van de Haussmann-architectuur. Gelukkig zijn aan de kant van de rue Rossini, de gietijzeren kozijnen van het oude gebouw bewaard gebleven. De gegoten aluminium frontpanelen zouden het macramé van de gordijnen van de oude conciërgeloges moeten oproepen.

In 2000 gebeurde het onvermijdelijke. De hervorming van de monopolistische Franse veilingwetten die werden gereguleerd door de ‘Chambre du commissaires-priseurs’. Drouot werd gedwongen zijn statuten te wijzigen en kreeg voor het eerst internationale concurrentie. Sommige van de aangesloten veilingmeesters wilden zich terugtrekken in plaats van de concurrentie aan te gaan met de twee wereldkampioenen: Sotheby’s en Christie’s met hoofdkantoren op prestigieuze plaatsen. De een gevestigd op nummer 76 van de rue du Faubourg Saint-Honoré, de ander op nummer 9 van de avenue Matignon, beiden in het achtste arrondissement.

Voor het eerst waren er kapers op de kust om het Franse veilinghuis over te nemen. De eerste die zich meldde was de Franse ondernemer, mecenas, actievoerder en schrijver; Pierre Bergé, ex rechterarm en echtgenoot van Yves Saint Laurent. Vervolgens probeerden financiers van ABN AMRO en Axa het veelbelovende veilinghuis over te nemen. Maar het was Georges Delettrez die samen met de overgebleven 94 veilingmeesters en de steun van BNP Paribas, geadviseerd door Rothschild, voor 52 miljoen euro de Drouot-holding wisten terug te kopen van de collega’s die ervoor hadden gekozen om Drouot te verlaten. De huidige voorzitter van Drouot-Patrimoine is Maître Alexandre Giquello. 

Het Hôtel Drouot is nog steeds het grootste veilinghuis in Parijs en nog steeds een van de belangrijkste knooppunten van de kunstmarkt wereldwijd, met name voor antiek, boeken, art nouveau, art deco en primitieve kunst. Niet qua omzet maar wel qua omvang. Hier vinden per jaar zo’n 2.000 veilingen plaats waarop naar schatting 800.000 objecten worden verkocht met een totale omzet van 520 miljoen euro (in vergelijking met Christie’s 1,9 miljard euro en Sotheby’s 1, 61 miljard euro).

 

Hier vinden per jaar zo’n 2.000 veilingen plaats waarop naar schatting 800.000 objecten worden verkocht - Foto: La Gazette de l’Hotel Drouot

Deze plek aan de rue Drouot nummer 9 is er een met een rijke geschiedenis. Een soort kortstondig museum dat voor iedereen gratis toegankelijk is. Je kunt er voor etalages slenteren, schilderijen, meubels, sieraden, munten, primitieve kunst en kunstwerken bewonderen, ja zelfs jachttrofeeën. Dagelijks gaan 6.000 bezoekers je voor. 16 verkoopruimten verdeeld over 10.000 m² en 3 verdiepingen verbonden met enorme roltrappen. De veilingmeesters die gebruik maken van deze grote Parijse veiling zijn allemaal aandeelhouders.

16 verkoopruimten verdeeld over 10.000 m² en 3 verdiepingen

 

Achter de naam Drouot gaan in feite twee bedrijven schuil. Drouot Patrimoine, dat eigendom is van 110 veilingmeesters en de Drouot holding die zorgdraagt voor het beheer van Drouot Richelieu en zijn ‘filialen’; Drouot Montaigne, Drouot Nord en Drouot Véhicules. Drouot Richelieu is de oudste en belangrijkste. Op nummer 15 van de avenue Montaigne worden de prestige veilingen gehouden. In Montmartre, rue Doudeauville 64 worden meubels en alledaagse voorwerpen verkocht en tot slot in de voorstad La Plaine Saint-Denis, zit Drouot Véhicules, een ruimte die gereserveerd is voor de verkoop van lichte- en bedrijfsvoertuigen, vrachtwagens en materieel voor openbare werken.

 Foto: La Gazette de l’Hotel Drouot

Het bijwonen van een openbare veiling is een waar spektakel waar elke veilingmeester zijn opperste best doet om de belangstelling van zijn publiek te wekken, of het nu gaat om meesterwerken of eenvoudige snuisterijen. De verkopen worden voorafgegaan door openbare kijkdagen die doorgaans plaatsvinden de dag voor de veiling van 11.00 uur tot 18.00 uur en de ochtend van de veiling van 11.00 uur tot 12.00 uur. Op alle zalen liggen verkoopcatalogi ter inzage om je te oriënteren over de richtprijzen alvorens zelf te gaan bieden. Details van aanstaande veilingen worden ook gepubliceerd online en in de wekelijkse Gazette de l’Hôtel Drouot, dat verkocht wordt bij kiosken en verkrijgbaar is per abonnement. Sinds 1999 informeren beeldschermen bij alle zalen de bezoekers over de verkoopveilingen, locaties en de tijdstippen van die dag. De veiling zelf start om 14.00 uur.

Alle zalen worden, vaak op thema, steeds opnieuw ingericht door de verschillende aangesloten veilinghuizen

Al in de 19^e eeuw maakten de veilingmeesters reclame via de pers, posters die rechtstreeks op de gevel van het gebouw geplakt werden of veilingen die werden aangekondigd in gespecialiseerde kranten zoals ‘Le Gratis’, opgericht in 1834, en werd later ‘Le Moniteur des Ventes’. Het was in 1891 toen ‘La Gazette de l’Hotel Drouot’ werd geboren, gemaakt door meester Charles Oudart.

Elk veilingstuk heeft een uniek nummer waardoor richtprijzen makkelijk te vinden zijn in de catalogi
 

Inmiddels 171 jaar historie. Volgens de huidige directeur: “De kracht van Drouot ligt in zijn veelzijdigheid. In tegenstelling tot de Angelsaksische huizen, die slechts datgene verkopen wat zeer veel geld opbrengt, is Drouot aanwezig op de volledige kunstmarkt. Wij zijn niet elitair, wij zijn een doorgeefluik van emoties en gedachten. Als ik mij met de geschiedenis van een object vereenzelvig, leef ik met het verleden dat het heden rijker maakt”.

 

Zomaar een greep uit belangrijke veilingen uit de 171 jarige geschiedenis:

In 1852 veilde Drouot de complete eigendommen van Louis-Philippe 1 van Frankrijk.

In 1864 en 1867, verkoop van de ateliers van de kunstschilders Delacroix en Ingres en in 1875 de eerste verkoop van impressionistische werken van onder meer Berthe Morisot, Claude Monet, Édouard Manet en Alfred Sisley.

In 1884 werden alle werken geveild uit de nalatenschap van Édouard Manet gevolg door die van Guy de Maupassant.

In 1887 de complete inboedel van Émile Zola.

In 1918 de verkoop van het atelier van Edgar Degas en in 1923 het meubilair van Sarah Bernhardt.

Ook de juwelen en souvenirs van Tsaar Alexander II kwamen hier onder de hamer.

In 1990 werd een verzameling van Alain Delon geveild en in 2002 de nalatenschap van princes Soraya, echtgenote van Mohammed Reza Pahlavi, de shah van Iran.

In 2003, 5.000 stukken uit de collectie André Breton uit de prestigieuze collectie van Paul-Louis Weiller, een Franse industrieel en filantroop.

Op 14 december 2009 werd een deel van de wenteltrap van de Eiffeltoren geveild. Het stuk van 18 meter werd verkocht voor € 180.000!

Op 14 december 2016 werd een keizerlijke postzegel uit de Qianlong-periode verkocht voor 21 miljoen euro, een wereldrecord voor een postzegel. De verkoper was Pierre Bergé, inderdaad de weduwnaar van Yves Saint Laurent.

Een aparte zaal voor designstukken

Tas van Gucci

 

Nog elke dag vinden er bijzondere verkopen plaats en zij maken de reputatie van Hôtel Drouot keer op keer waar. Het veilinghuis kent ook een zwart randje. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden er meer dan een miljoen, van Joden geroofde voorwerpen, verkocht.

Tekening voorstellende een naakte Jane Birkin gezien door de ogen van cinéast Michelangelo Antonioni

In 2014 werden onder andere Indiaanse, Eskimo- en precolumbiaanse artefacten geveild. Ondanks smeekbeden van de Amerikaanse ambassade, die aandrong op de stopzetting van de veiling van items die door de Navajo- en Hopi indianen werden gekoesterd, werden de items toch verkocht. De Navajo Nation kon slechts 7 van de 270 verkochte items terugkopen.

 Alle items die je op de diverse foto's ziet zijn inmiddels verkocht

De buurt rond het veilinghuis ademt ook de activiteiten van het Hôtel Drouot. Rondom het veilinghuis en in de rue Drouot vind je vele kunsthandelaars, experts, antiquairs, filatelisten en verzamelaars van munten. Kortom een bezoek aan deze grot van Ali Baba is een absolute must en een prachtige invulling van een dagdeel in Parijs.

 

Hôtel Drouot, rue Drouot 9, 9^e arrondissement, metro : Le Peletier, lijn 7 – Richelieu-Drouot, lijn 8 & 9. 

PARIJSE BELEVINGEN

Vaak krijg ik verzoeken van mijn trouwe lezers of ik ook rondleidingen verzorg in Parijs. Mijn antwoord, heel soms, bij grote uitzondering, maar meestal adviseer ik dan de mensen die ik DE MAKERS* noem en waar ik over geschreven heb in een van mijn vele blogs op Paris FvdV, woonachtig in Parijs en waarvan ik zeker weet dat ze je niet zullen teleurstellen. Ik noem er een aantal, zoals Yvonne Amerika met haar eigen fietstour bedrijfje Paris By Bike. Zij organiseert al meer dan 10 jaar Nederlandse fietstochten door Parijs voor jong en oud.

Rachella Kingswijk die Neder-landstalige horrortours organiseert, onder de naam ‘Freaky Tours’. Zodra de lichtstad duister wordt brengt zij de obscure tijden van weleer tot leven tijdens een twee uur durende wandeling door het centrum van Parijs. Je gaat de stad bekijken door de ogen van seriemoordenaars, kannibalen, duivelaanbidders en ander gespuis.

Dominique Verschuren en François Janssens, eigenaars van het bedrijfje ‘Paris Promenade’.  Zij bieden een uitgebreid scala aan wandeltours in Parijs Een persoonlijke benadering vinden zij heel belangrijk.

En dan is er nog Parijsje.nl van Nienke Kooistra. Zij stelt vanuit Nederland een onvergetelijke citytrip samen. Individueel, privé of zakelijk met collega’s, vrienden en/of vriendinnen. Zij regelt een weekend naar smaak en op maat. Parijsje neemt al het regelwerk uit handen en zorgt dat je ontspannen kunt genieten van de Franse hoofdstad.

Patricia Witkamp van Witkamp events organiseert weer verrassende zakelijke dagtrips op niveau naar Parijs, voor ondernemers en (zaken)teams. Exclusieve trips met een kleine groep waarbij inspiratie en verbinding centraal staan.

De Nederlandse Marieke Dörr, eigenaresse van Wonderwise en Wonderroute - eigen foto

 

De Franse finesse van Marieke Dörr

Je zou zeggen wat kunnen anderen daar dan nog aan toevoegen. Nou dan is daar de Nederlandse Marieke Dörr. Drie keer verhuisde zij naar Parijs. Zij ontdekte de schoonheid van Franse hoofdstad via een uitwisselingsprogramma als student, keerde terug als expat na het afronden van een master in ‘luxury management’. De laatste keer in 2018 bleef ze definitief waar ze haar bedrijfje Wonderwise runt. Haar specialiteit: wandeltours voor het gehele gezin. Het moet zowel leuk zijn voor de ouders maar ook zeker voor de kids. Zij noemt het een win-win voor het hele gezin. Verder organiseert zij op maat gemaakte programma’s in Parijs speciaal voor reizigers die al vaker in Parijs zijn geweest en op zoek zijn naar de ‘couleur locale’.

 Nieuw in Parijs een speurtocht van Wonderoute op Montmartre voor kinderen - Foto Marit van den Berg

Een speurtocht voor kinderen

Uit haar inmiddels vijfjarige ervaring als gids in Parijs heeft zij nu een speurtocht voor kinderen samengesteld in de leeftijd van 4 tot 12 jaar. Met Wonderoute, inderdaad met één r, ontdekken de kinderen zelf (zonder gids) spelenderwijs alles over de kunstenaarswijk Montmartre. Ze leren zo Montmartre kennen via mooie verhalen, spelletjes en uitdagende opdrachten speciaal op maat gemaakt voor kinderen van 4 tot 6 jaar en net even anders voor de kinderen van 7 tot 12 jaar. Geen saaie langdradige verhalen, maar snelle, leuke, pakkende en grappige anekdotes aldus Marieke. Zij kreeg hulp van tekstschrijver Jessica Numann en Sanne van der Bruggen die de illustraties voor haar rekening nam.

Montmartre leren kennen via mooie verhalen, spelletjes en uitdagende opdrachten speciaal op maat gemaakt voor kinderen - Foto's Marit van den Berg

De prijs voor de speurtocht varieert tussen € 29,99 (1 kind) € 34,99 (2 kinderen) € 39,99 (3 kinderen en € 44,99 (4 kinderen). Verzending is gratis voor adressen in de Benelux, Frankrijk, en Spanje als je op de website een afhaalpunt selecteert. Voor de bezorging aan huis wordt slechts € 3,95 gerekend. Verder kun je de pakketten afstemmen op leeftijdscategorie.

De speurtocht is 1,5 kilometer lang en duurt maximaal twee uur. Halverwege is er ook nog een speeltuin waar je kunt picknicken. Gaat er een rolstoelgebruiker mee? Er zitten twee trappen op de route, laat het even weten aan Marieke en zij zorgt voor een aangepaste route.

 

Je ontvangt een stoffen zak met daarin:

·        12 kaarten met de leukste weetjes en anekdotes over Montmartre.

·        8 routekaarten die jullie door de mooiste straatjes sturen.

·        Per kind 12 speelkaarten met speuropdrachten.

·        Per kind een bingokaart.

·        Per kind een viltstift.

·        Per kind een kleine verrassing voor bij de finish.

·        QR-code met de beste adressen voor eten en drinken.

 De kinderen zijn nu de gids van de ouders en de wat oudere kinderen helpen de jongere bij het invullen van de opdrachten - Foto Marit van den Berg

 

Dit alles kun je nog eens nalezen op de website van Wonderoute (klik hier)

En wil je Parijs ervaren met een gids buiten de gebaande paden dan kijk je op haar andere website namelijk die van Wonderwise (klik hier). 

Foto Marit van den Berg

Via haar Instagram accounts deelt zij tips over Parijs. Niet alleen inhoudelijk over de tours en speurtochten, maar ook over de stad zelf: leuke dingen om te doen, lokale tips, nieuwe restaurants, klassiekers, exposities en nog veel meer.

@wonderwise.paris voor de tours en @wonderoute voor de speurtochten.

Via het @wonderoute account gaat zij de komende tijd nog meer tips delen om met kinderen naar Parijs te gaan.

 

Ik zou zeggen “amusez-vous avec les enfants“.

 

*DE MAKERS; zij zijn de creatieven, de mensen met ideeën, kunstenaars, dromers, en de durfals met  verbeelding, energie, ambitie en intuïtie om iets te creëren vanuit het niets. Ze brengen Parijs tot leven. Want wat zijn steden anders dan menselijke ecosystemen – netwerken – van mensen die gebouwen, monumenten, tuinen en straten tot leven brengen?

Het zijn de Nederlandse stakeholders in het meest opwindende menselijke netwerk van Parijs. Steeds maak je kennis met een van hen en ontmoet hem als het ware backstage, om zo getuige te zijn van zijn werkzame leven. Het mooiste van alles is dat het geen geheim genootschap is. Deze mensen zijn de motoren van enkele van de meest opwindende plaatsen van de stad. Geen cynische imitaties of het resultaat van berekende carrière moves, geen Instagram influencers of concepten uitgevonden door algoritmes; dit zijn mensen van vlees en bloed  die een verlengstuk zijn van hun passie en persoonlijkheid.

DE BEWAARPLAATS VAN HET ERFGOED VAN FRANKRIJK

Ateliers d'art de la reunion des musées nationaux Grand Palais; het is een hele mondvol, maar het is een van de meest indrukwekkende instituten die ik ooit heb mogen bezoeken als blogger en journalist. De kunst-ateliers van het Rmn (Réunion des musées nationaux) ge- vestigd in Saint-Denis. Al meer dan twee eeuwen, om precies te zijn 229 jaar, reproduceert deze giet- werkplaats meester- werken van de oudheid tot nu. Opgericht in 1794 als onderdeel van het Louvre Museum om natuur- getrouwe replica’s te maken als bescherming van het internationale erfgoed. Heel veel beelden die wij buiten zien staan zijn perfecte kopieën waarvan de originelen zich bevinden in een van de 18 nationale- en internationale musea in de wereld waar het Rmn voor werkt. Het instituut bewaart en beheert een van de grootste collecties ter wereld, bestaande uit meer dan 6.000 mallen gemaakt van originele sculpturen die worden getoond in de grootste Franse en Europese collecties.

 De beeltenis van Catherine Deneuve als het nationale symbool van Frankrijk

De collectie omvat een selectie afkomstig uit alle tijdperken, variërend van de prehistorie tot de 20e eeuw en diverse beschavingen: Griekse, Etruskische, Egyptische, Romeinse en oosterse oudheden,  Islamitische kunst, kunstwerken en sculpturen uit de middeleeuwen, de renaissance en de moderne tijd. Met een rijke geschiedenis van twee eeuwen, is de gieterij van het ‘Rmn-Grand-Palais’ een instelling zonder zijn gelijke in de wereld, unaniem erkend en wereldvermaard voor zijn knowhow. De werkplaats combineert het ambachtelijke werk met geavanceerde technieken. Van vervaardiging van een traditionele mal tot het maken van afdrukken door middel van 3D-scanning en de knowhow van het aanbrengen van patina, die een op een overeenkomen met de weergave van het origineel. Deze werkplaats, gelegen in Saint-Denis in de schaduw van het Stade-de-France, is een conservatorium van uitmuntendheid geworden.

De collectie van meer dan 6000 mallen omvat een selectie afkomstig uit alle tijdperken, variërend van de prehistorie tot de 20e eeuw

Vandaag de dag draaien de werkzaamheden van het Rmn-GP om drie assen. Het behouden en kopiëren van sculpturen die staan in de openbare ruimtes, onderhevig aan de tand des tijds, te denken bijvoorbeeld de tuinen van Versailles. De conservering van oude mallen van inmiddels verdwenen of onherstelbaar verminkte werken. Commer-ciële bestellingen voor galerieën, museum- winkels en particuliere verzamelaars. Maar ook samenwerking met grote internationale hedendaagse kunste- naars waaronder bijvoorbeeld Daniel Arsham. Daniel Arsham is een pionier in zijn multidisciplinaire bena-dering van moderne en klassieke kunst. 

Voor zijn tentoonstelling ‘Moonraker’ in het Musée Guimet (Musée national des arts asiatiques Guimet) te Parijs zocht de kunstenaar samenwerking met het Rmn waardoor de kunstenaar kon putten uit de omvangrijke matrijzencollectie, om zo een dialoog tot stand te brengen tussen zijn creaties en museale werken.  

Voor zijn nieuwe tentoonstelling ‘Sands of Time heeft Arsham iconische kunstwerken opnieuw bekeken, waarbij wederom mallen van originele sculpturen werden gebruikt om nieuwe stukken te maken met zijn kenmerkende stijl van geërodeerd kristal. Om deze werken te maken, kreeg Arsham ongekende toegang tot van het Rmn, waar hij gebruik mocht maken  van de mallen van sculpturale meesterwerken die onder meer te vinden zijn in de collecties van het Louvre en de Vaticaanse Musea. De in Saint-Denis vervaardigde kunstwerken waren in 2021 te zien in het UCCA Dune Art Museum in Qinhuangdao, China. 

 De Hercules Farnese 

Maar niet alleen Arsham zocht samenwerking met het Rmn-GP, ook de beroemde Amerikaanse kunstenaar Jeff Koons. Hij maakte in 2013 gebruik van de kennis, de expertise en de mallen van het Rmn-GP voor onder andere ‘Gazing Ball’, zijn versie van de Hercules Farnese, waarvan het origineel te vinden is in het Nationaal Archeologisch Museum te Napels en een kopie bedekt met bladgoud, werd door André Lenôtre geplaatst in de tuinen van het château Vaux-le Vicomte.

 

De Hercules Farnese in de tuinen van het château Vaux-le Vicomte

Bij aankomst word ik verwelkomd door mijn gids Camille die mij vervolgens in een van de enorme ateliers direct confronteert met een levensechte kopie van De Venus van Milo of De Aphrodite van Melos, waarvan het origineel, vervaardigd uit Grieks Paros marmer, te vinden is in het Louvre. Het beeld werd in 1820 door een boer in een veld gevonden op het Egeïsche eiland Melos (Italiaans: Milo) in de Cycladen en dateert vermoedelijk van 130 voor Christus. De Venus van Milo wordt beschouwd als een symbool van eeuwige schoonheid.

 

De Venus van Milo of De Aphrodite van Melos

Even verderop zijn medewerkers bezig met de mallen van nog een enorm beeld namelijk de gevleugelde Nikè van Samothrake. Het beeld werd in stukken gevonden op 15 april 1863 op het Egeïsche eiland Samothrake door de Franse viceconsul van het Ottomaanse Rijk en amateur- archeoloog Charles Champoiseau. Champoiseau identificeerde de buste en het lijf als een voorstelling van Nikè, die meestal wordt afgebeeld als een gevleugelde vrouw. De fragmenten werden ter plaatse samengevoegd en in 1863 naar het Louvre verstuurd. Het beeldhouwwerk staat sinds 1884 tentoongesteld in het Louvre in Parijs. Het is een van de beroemdste beelden uit de klassieke oudheid en een van weinige die in oorspronkelijk Griekse vorm, en niet via Romeinse kopieën, is overgeleverd. Met behulp van de verschillende originele stukken maakte men in 1884 in de ateliers van het Louvre (voorganger van het huidige Rmn-GP) een gespiegeld afgietsel van de rechtervleugel van het beeld, en tevens reconstructies van de linkerborst en de rug van de buste.

 

Medewerkers bezig met de mallen van de gevleugelde Nikè van Samothrake

Een getrouwe reproductie van een gebeeldhouwd werk gieten is het resultaat van een lang en nauwgezet proces, dat gebaseerd is op het maken van een mal en vervolgens het gebruik ervan om meerdere afdrukken te verkrijgen. Bij zeer kwetsbare originelen wordt gebruik gemaakt van 3D-afdrukken door middel van digitale technologie die het dubbele voordeel hebben dat ze direct contact met het kwetsbare kunstwerk vermijden maar ook de mogelijkheid bieden on vergrotingen en verkleiningen te maken. Nadeel is dat het minder precies is dan bij het werken met siliconenelastomeer.

 

Monnikenwerk het weg retoucheren van de naden van de verschillende delen van de mallen

In het volgende atelier zijn medewerkers bezig met het wegwerken van de naden die overeenkomen met het verbindingsvlak van de verschillende delen van de mallen. Deze worden geretoucheerd en vervolgens opnieuw bewerkt om elk spoor van het productieproces onzichtbaar te maken. Een waar monnikenwerk.  De laatste stap bestaat uit het patineren om het effect te creëren dat zo dicht mogelijk bij het origineel ligt. De patineurs van het Rmn-GP werken samen met museumconservatoren om het referentiemodel te valideren. 

De meester patineur aan het werk

De patineurs van het Rmn-GP werken samen met museumconservatoren om het referentiemodel te valideren

In de ateliers worden ook diverse Mariannes vervaardigd. Zij is vaak het evenbeeld van één van de mooiste vrouwen van Frankrijk!  Ze symboliseert de ‘triomf van de Republiek’. Zij is zelfs de personificatie van de Franse Republiek. De eerste officiële bustes waren afbeeldingen van anonieme vrouwen van het volk. Het model van Marianne zou een meisje afkomstig uit Sigolsheim, Elzas, zijn geweest. Daar kwam in 1969 verandering in toen Marianne het uitdagende evenbeeld kreeg van niemand minder dan de actrice Brigitte Bardot, ten tijde van de eerste feministische gevechten waar de vrouwen hun beha verbrandden.

De buste van Brigitte Bardot siert menig Frans stadhuis

 

Nog een symbool van de vrijheid. In 1972 opgevolgd door de actrice Michèlle Morgan. In 1978 volgde de zangeres Mireille Mathieu (een misser), Catherine Deneuve in 1985 en Inès de la Fressange, model en Chanel muze in 1989. Het was voor de eerste keer dat er voor een model werd gekozen. Deze gebeurtenis zal ertoe leiden dat Inès haar exclusiviteitscontract met Chanel verliest. Karl Lagerfeld wilde geen monument aankleden, “het is te vulgair”, aldus de keizer van de mode. Ze zal elf jaar het officiële model blijven tot de aanstelling in 2000 van weer een Frans topmodel. In 1999 werden voor het eerst 36.000 burgemeesters betrokken bij de keuze van Frankrijks icoon. Geholpen door een kleine groep van lobbyisten; ‘Le comité de la Marianne d'Or’, werd met een score van 36% het Franse topmodel Laetitia Casta, hoe kan het ook anders, gekozen uit een shortlist van vijf kandidaten. De andere kandidaten waren Estelle Hallyday - model, Patricia Kaas - zangeres, Daniela Lumbroso - televisiepresentatrice , Laetitia Milot - actrice en mannequin en Nathalie Simon - sportvrouw en televisiepresentatrice. 

Een minischandaal maakte in 2003 een einde aan haar status als Marianne toen Laetitia uit Frankrijk vertrok en haar woonplaats Parijs verruilde voor London, op zoek naar een beter belastingklimaat. De beroemdheid die volgde om model te staan voor de Marianne was de Franse Talkshow host Evelyne Thomas in 2003. Bekend van het televisieprogramma ‘C’est mon choix’. Evelyne Thomas had de voorkeur van de burgemeesters boven de runners-up Laure Manadou, Rama Yade of zelfs Carla Bruni-Sarkosy. De beeldhouwer was Daniel Druet. 

Vanaf 2012 was Frankrijk weer toe aan een nieuwe persoonlijkheid om de nationale Marianne te belichamen. Opiniepeilingen gaven de voorkeur aan Sophie Marceau (44% van de stemmen). Verder aan Marion Cotillard (40%), Vanessa Paradis (33%), Florence Foresti (28%) en Anne Roumanoff (23%). Echter Sophie Marceau is alleen kandidaat geweest, er is nooit een buste van haar gemaakt. Het klinkt raar maar in het streng gereguleerde Frankrijk is er geen officieel Marianne-model. Geen enkele wetgevende of regelgevende tekst legt burgemeesters een specifiek model op, en verplicht hen zelfs niet om een Marianne in hun gemeentehuis te plaatsen. Wel kiest de vereniging van burgemeesters van Frankrijk regelmatig beroemde Franse vrouwen. Gekozen beeldhouwers hebben vervolgens de vrije hand om het beeld vorm te geven. De figuren die het populairst zijn bij de huidige gemeentehuizen zijn gemodelleerd naar de kenmerken van Brigitte Bardot, Catherine Deneuve en Laetitia Casta.

 

Een wandeling door ellenlange gangen bevolkt met honderden beelden en bustes  brengt mij naar gigantische stellingen vol met mallen, alles keurig gecodeerd en voorzien van foto’s van het originele beeld. Camille vertelt mij dat op nog een andere locatie mallen liggen opgeslagen.

 La Chalcographie du Louvre - een medewerkster werkt aan de ‘Study of the figure of a man’ van Andrea del Sarto (1487-1530) (inzet)

Maar het houdt nog niet op, Camille leidt mij naar nog een afgeleide van het Musée du Louvre in Saint-Denis. Hier bewaart en drukt ‘La Chalcographie du Louvre’, gecreëerd in 1797, uit een collectie van meer dan 13.000 kopergravures prints bestemt voor de verkoop. De collectie bestond oorspronkelijk uit kopergravures van het ‘Cabinet du Roi’ bestaande uit 900 platen van de beschrijving van Egypte aangekocht in opdracht van Colbert in 1662. De oudste kopergravures dateren dan ook uit de zeventiende eeuw. De Chalcographie du Louvre collectie omvat ook ongeveer honderd houten- (houtsnede) en steen- (lithografie) matrijzen. Om technische redenen worden deze platen niet meer gebruikt.

 La Chalcographie du Louvre’, gecreëerd in 1797, bezit een collectie van meer dan 13.000 kopergravures

Al meer dan twintig jaar werkt het Chalcographie du Louvre samen met een groot aantal hedendaagse kunstenaars om zo de collectie uit te breiden met een collectie moderne kunst van onder andere Raoul Dufy, Léonard Foujita, Jacques Villon tot Chas Laborde, Eugène Véder en Cecile Reims. Sommigen van hen komen naar de werkplaats om te graveren. Ze worden hierbij ondersteund door de ambachtslieden van het atelier die experts zijn in de technieken van etsen en aquatint. De afdrukken die voortvloeien uit deze samenwerkingen worden zo vaak afgedrukt als de plaat het toestaat, zonder beperkingen op reproductie of handtekening. Dit principe, dat weliswaar in strijd is met de praktijken van de hedendaagse kunstmarkt, bestendigt de traditie van verspreiding die uniek is voor de Chalcographie du Louvre. Het maakt het mogelijk om prints, gemaakt door internationaal gerenommeerde kunstenaars, te verkopen tegen betaalbare prijzen.

 

Op het moment van mijn bezoek was een van de drukkers bezig met de ‘paumage’ (het met de handpalm verwijderen van de laatste overtollige inkt) van een kopergravure van Auguste Boucher-Desnoyers (1779-1857) voorstellend Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord. Hertog van Talleyrand, vorst van Benevento en Frans diplomaat. Hier worden nog slechts 10 afdrukken van gemaakt aangezien het Louvre museum besloten heeft geen prints meer te maken van platen van voor het jaar 1848.

 

Een kopergravure van Auguste Boucher-Desnoyers (1779-1857)

Bij het verlaten van het pand realiseer ik mij dat hier de ‘negatieven’ liggen van het belangrijkste erfgoed van Frankrijk, om stil van te worden. 

Ateliers d'art de la Réunion des musées nationaux – Grand Palais is uitsluitend op afspraak te bezoeken. Voor meer informatie verwijs ik naar de website. 

Adres: Impasse du Pilier 1, 93217 Saint-Denis. Bereikbaar via de RER-B station La Plaine-Stade de France.