Weinigen weten dat Hôtel Drouot,
opgericht in 1852, het oudste veilinghuis ter wereld is. Het beroep van
veilingmeester is ook een van de oudste. Het was Lodewijk IX, genaamd De Heilige
(in Frankrijk Saint Louis), die in 1254 de basis legde voor het beroep van
veilingmeester. Dit werd nog eens bevestigd dankzij een edict van Hendrik II
van Frankrijk uit 1556, dat stelde dat een veilingmeester een door de staat
aangestelde ambtenaar moet zijn. In 1801 werd de ‘Chambre
du commissaires-priseurs’ (Kamer van veilingmeesters) opgericht. Twee
eeuwen lang van 1801 tot 2001, waren zij de houder van het monopolie van
openbare verkopen. In totaal waren 260 veilingmeesters vertegenwoordigd. Zij produceerden
ook de verkooprapporten die het heden ten dage nog mogelijk maken om de
identiteit van verkopers en kopers te achterhalen en in het bijzonder om de
schommelingen in verkoopprijzen van een betreffende kunstenaar te volgen. Deze
rapporten zijn nog steeds van groot belang voor de geschiedenis van de kunst en
de kunstmarkt in Parijs. Ze worden nog altijd aangevuld door de archieven van
de veilingkamer en door een reeks catalogi van Parijse veilingen, samengesteld
uit schenkingen van het Hôtel Drouot.
Foto: Benjamin
Eugène Fichel (1826-1895), Veiling in het Hôtel
Drouot , olieverf op doek, 61 cm. x 90 cm, verkocht voor € 100.000 door Drouot-Richelieu, op donderdag 22 juni. Beaussant
Lefèvre OVV. Kopers mevrouw Sevestre-Barbé, de heer de Louvencourt
Parijs was in de 19e eeuw al
de wereldhoofdstad van de kunstmarkt. Om kopers in staat te stellen deel te
kunnen nemen aan alle veilingen, zonder naar alle uithoeken van Parijs te
hoeven reizen, besloot de kamer om één ruimte te verwerven specifiek gewijd aan
openbare veilingen. Het toenmalige Hôtel des Ventes bleek al snel te klein en
omdat de Compagnie Parisienne in de Beurswijk wilde blijven verwierf zij in
1850 de grond van de voormalige hoeve Grange Batelière (nu de rue Drouot). Zij
gaven de opdracht tot de bouw van Hôtel Drouot. Het veilinghuis opende zijn
deuren op 1 juni 1852. Het veilinghuis en de straat waar het zich bevindt
ontlenen hun naam aan graaf Antoine Drouot, een generaal van Napoleon.
Het oude gebouw heeft tot 1976 gefunctioneerd en is toen volledig afgebroken - Foto: Wikipedia
In 1869 installeerde de ingenieur Félix Léon Edoux hier een van de eerste hydraulische liften in Parijs. In navolging hiervan bestelde Gustave Eiffel in 1884 bij Edoux de lift die de tweede verdieping met de top van de toekomstige Eiffeltoren moest verbinden en die tot 1983 zijn werk zou blijven doen. Aan het eind van de eeuw werd het veilinghuis als eerste voorzien van gasverlichting.
Het oude gebouw heeft tot 1976 gefunctioneerd en is toen volledig afgebroken. Tijdens de bouwwerkzaamheden gingen de veilingen gewoon door in de gebouwen van het vroegere Gare d’Orsay, nu het Musée d’Orsay.
Het huidige gebouw, opgeleverd in 1980,
is te danken aan de Franse architecten Jean-Jacques Fernier en André Biro. Een
soort retro-eclectische stijl van de jaren zeventig, bedoeld als een
surrealistische herinterpretatie van de Haussmann-architectuur. Gelukkig zijn
aan de kant van de rue Rossini, de gietijzeren kozijnen van het oude gebouw
bewaard gebleven. De gegoten aluminium frontpanelen zouden het macramé van de
gordijnen van de oude conciërgeloges moeten oproepen.
In 2000 gebeurde het onvermijdelijke. De
hervorming van de monopolistische Franse veilingwetten die werden gereguleerd
door de ‘Chambre du commissaires-priseurs’. Drouot werd gedwongen zijn statuten
te wijzigen en kreeg voor het eerst internationale concurrentie. Sommige van de
aangesloten veilingmeesters wilden zich terugtrekken in plaats van de
concurrentie aan te gaan met de twee wereldkampioenen: Sotheby’s en Christie’s
met hoofdkantoren op prestigieuze plaatsen. De een gevestigd op nummer 76 van
de rue du Faubourg Saint-Honoré, de ander op nummer 9 van de avenue Matignon,
beiden in het achtste arrondissement.
Voor het eerst waren er kapers op de kust om het Franse veilinghuis over te nemen. De eerste die zich meldde was de Franse ondernemer, mecenas, actievoerder en schrijver; Pierre Bergé, ex rechterarm en echtgenoot van Yves Saint Laurent. Vervolgens probeerden financiers van ABN AMRO en Axa het veelbelovende veilinghuis over te nemen. Maar het was Georges Delettrez die samen met de overgebleven 94 veilingmeesters en de steun van BNP Paribas, geadviseerd door Rothschild, voor 52 miljoen euro de Drouot-holding wisten terug te kopen van de collega’s die ervoor hadden gekozen om Drouot te verlaten. De huidige voorzitter van Drouot-Patrimoine is Maître Alexandre Giquello.
Het Hôtel Drouot is nog steeds het
grootste veilinghuis in Parijs en nog steeds een van de belangrijkste
knooppunten van de kunstmarkt wereldwijd, met name voor antiek, boeken, art
nouveau, art deco en primitieve kunst. Niet qua omzet maar wel qua omvang. Hier
vinden per jaar zo’n 2.000 veilingen plaats waarop naar schatting 800.000
objecten worden verkocht met een totale omzet van 520 miljoen euro (in
vergelijking met Christie’s 1,9 miljard euro en Sotheby’s 1, 61 miljard euro).
Deze plek aan de rue Drouot nummer 9 is
er een met een rijke geschiedenis. Een soort kortstondig museum dat voor
iedereen gratis toegankelijk is. Je kunt er voor etalages slenteren,
schilderijen, meubels, sieraden, munten, primitieve kunst en kunstwerken
bewonderen, ja zelfs jachttrofeeën. Dagelijks gaan 6.000 bezoekers je voor. 16
verkoopruimten verdeeld over 10.000 m² en 3 verdiepingen verbonden met enorme
roltrappen. De veilingmeesters die gebruik maken van deze grote Parijse veiling
zijn allemaal aandeelhouders.
16 verkoopruimten verdeeld over 10.000 m² en 3 verdiepingen
Achter de naam Drouot gaan in feite twee
bedrijven schuil. Drouot Patrimoine, dat eigendom is van 110 veilingmeesters en
de Drouot holding die zorgdraagt voor het beheer van Drouot Richelieu en zijn
‘filialen’; Drouot Montaigne, Drouot Nord en Drouot Véhicules. Drouot Richelieu
is de oudste en belangrijkste. Op nummer 15 van de avenue Montaigne worden de
prestige veilingen gehouden. In Montmartre, rue Doudeauville 64 worden meubels
en alledaagse voorwerpen verkocht en tot slot in de voorstad La Plaine
Saint-Denis, zit Drouot Véhicules, een ruimte die gereserveerd is voor de
verkoop van lichte- en bedrijfsvoertuigen, vrachtwagens en materieel voor
openbare werken.
Het bijwonen van een openbare veiling is
een waar spektakel waar elke veilingmeester zijn opperste best doet om de
belangstelling van zijn publiek te wekken, of het nu gaat om meesterwerken of
eenvoudige snuisterijen. De verkopen worden voorafgegaan door openbare
kijkdagen die doorgaans plaatsvinden de dag voor de veiling van 11.00 uur tot
18.00 uur en de ochtend van de veiling van 11.00 uur tot 12.00 uur. Op alle
zalen liggen verkoopcatalogi ter inzage om je te oriënteren over de
richtprijzen alvorens zelf te gaan bieden. Details van aanstaande veilingen
worden ook gepubliceerd online en in de wekelijkse Gazette de l’Hôtel Drouot,
dat verkocht wordt bij kiosken en verkrijgbaar is per abonnement. Sinds 1999
informeren beeldschermen bij alle zalen de bezoekers over de verkoopveilingen,
locaties en de tijdstippen van die dag. De veiling zelf start om 14.00 uur.
Al in de 19e eeuw maakten de
veilingmeesters reclame via de pers, posters die rechtstreeks op de gevel van
het gebouw geplakt werden of veilingen die werden aangekondigd in
gespecialiseerde kranten zoals ‘Le Gratis’, opgericht in 1834, en werd later
‘Le Moniteur des Ventes’. Het was in 1891 toen ‘La Gazette de l’Hotel Drouot’
werd geboren, gemaakt door meester Charles Oudart.
Inmiddels 171 jaar historie. Volgens de
huidige directeur: “De kracht van Drouot ligt in zijn veelzijdigheid. In
tegenstelling tot de Angelsaksische huizen, die slechts datgene verkopen wat
zeer veel geld opbrengt, is Drouot aanwezig op de volledige kunstmarkt. Wij
zijn niet elitair, wij zijn een doorgeefluik van emoties en gedachten. Als ik
mij met de geschiedenis van een object vereenzelvig, leef ik met het verleden
dat het heden rijker maakt”.
Zomaar een greep uit belangrijke veilingen
uit de 171 jarige geschiedenis:
In 1852 veilde Drouot de complete
eigendommen van Louis-Philippe 1 van Frankrijk.
In 1864 en 1867, verkoop van de ateliers
van de kunstschilders Delacroix en Ingres en in 1875 de eerste verkoop van impressionistische
werken van onder meer Berthe Morisot, Claude Monet, Édouard Manet en Alfred
Sisley.
In 1884 werden alle werken geveild uit
de nalatenschap van Édouard Manet gevolg door die van Guy de Maupassant.
In 1887 de complete inboedel van Émile
Zola.
In 1918 de verkoop van het atelier van
Edgar Degas en in 1923 het meubilair van Sarah Bernhardt.
Ook de juwelen en souvenirs van Tsaar
Alexander II kwamen hier onder de hamer.
In 1990 werd een verzameling van Alain
Delon geveild en in 2002 de nalatenschap van princes Soraya, echtgenote van
Mohammed Reza Pahlavi, de shah van Iran.
In 2003, 5.000 stukken uit de collectie
André Breton uit de prestigieuze collectie van Paul-Louis Weiller, een Franse
industrieel en filantroop.
Op 14 december 2009 werd een deel van de
wenteltrap van de Eiffeltoren geveild. Het stuk van 18 meter werd verkocht voor
€ 180.000!
Op 14 december 2016 werd een keizerlijke
postzegel uit de Qianlong-periode verkocht voor 21 miljoen euro, een
wereldrecord voor een postzegel. De verkoper was Pierre Bergé, inderdaad de
weduwnaar van Yves Saint Laurent.
Een aparte zaal voor designstukken
Tas van Gucci
Nog elke dag vinden er bijzondere
verkopen plaats en zij maken de reputatie van Hôtel Drouot keer op keer waar.
Het veilinghuis kent ook een zwart randje. Tijdens de Tweede Wereldoorlog
werden er meer dan een miljoen, van Joden geroofde voorwerpen, verkocht.
In 2014 werden onder andere Indiaanse,
Eskimo- en precolumbiaanse artefacten geveild. Ondanks smeekbeden van de
Amerikaanse ambassade, die aandrong op de stopzetting van de veiling van items
die door de Navajo- en Hopi indianen werden gekoesterd, werden de items toch
verkocht. De Navajo Nation kon slechts 7 van de 270 verkochte items terugkopen.
De buurt rond het veilinghuis ademt ook
de activiteiten van het Hôtel Drouot. Rondom het veilinghuis en in de rue
Drouot vind je vele kunsthandelaars, experts, antiquairs, filatelisten en
verzamelaars van munten. Kortom een bezoek aan deze grot van Ali Baba is een
absolute must en een prachtige invulling van een dagdeel in Parijs.
Hôtel Drouot, rue Drouot 9, 9e arrondissement, metro : Le Peletier, lijn 7 – Richelieu-Drouot, lijn 8 & 9.
Reacties van Nederlanders wonend en werkend in Frankrijk op Nederlanders.fr
BeantwoordenVerwijderenReactie van Charles van Hemert
Bedankt, zeer interessant ! Ik mag dan wel (officieel) Frans zijn, maar er zijn een hoop dingen waarvan ik geen idee heb.
Reactie van Jos van den Hout
@Ferry, heel leerzaam. Bedankt
Reactie van Ludique
Ik volg al vele jaren lang met veel interesse en plezier de internationale kunst en antiek veilingen van onder andere Hotel Drouot. Een top aanrader. Dank voor je opnieuw weer schitterende bijdrage.