KUNST MET EEN GROTE K AAN DE SEINE

Parijs was vanaf circa 1860 bijna honderd jaar lang dè kunsthoofdstad van de wereld. Alle grote stromingen en stijlen in de moderne kunst werden hier ontwikkeld. Maar toen werd het stiller in de Parijse kunstscene. De hedendaagse kunst vond elders haar oorsprong.

Gelukkig, kijk er de vele ranglijstjes maar op na, staat Parijs al weer jaren in de top vijf van  s’werelds beste steden voor moderne kunst, zij aan zij met New York, London, Miami en Venetië. Parijs is al lang de thuisbasis van cultuur en verwelkomt de kunstwereld elk jaar in oktober de ‘Grande Dame’ van kunstbeurzen, namelijk de FIAC.  Met meer dan 1.000 kunstgalerijen verspreid over de stad is Parijs hèt mekka voor de kunstliefhebber met invloedrijke galeries als Thaddaeus Ropac, Daniel Templon tot Emmanuel Perrotin en kunstinstellingen zoals het Centre Pompidou, Palais de Tokyo  en het Musée d’Art Moderne de la Ville de Paris.

Hans Hartung in het vernieuwde Musée d'Art Moderne de la Ville de Paris

Op 11 oktober 2019 heropende, na een verbouwing van 14 maanden, het museum voor Moderne Kunst van de stad Parijs. Krap een week later mag ik op speciale uitnodiging het volledig gemoderniseerde museum aanschouwen. Gevestigd in de oostvleugel van het Palais de Tokyo, gelegen in het 16^e arrondissement, tussen de Champs-Élysées, de Eiffeltoren en op steenworp afstand van het Trocadéro. Het paleis werd gebouwd ter gelegenheid van de ‘Exposition Internationale des Arts et Techniques’ van 1937 door de architecten Jean-Claude Dondel, André Aubert, Paul Viard en Marcel Dastugue. Twee imposante boogvormige vleugels die in het midden worden verbonden door een binnenplaats met colonnades. Deze binnenplaats opent zich aan de Seinekant in twee getrapte terrassen met in het midden het bronzen beeld van Emile-Antoine Bourdelle: Le Génie de la France’. In de westvleugel, het enige gedeelte dat wordt aangeduid als het Palais de Tokyo, bevindt zich een expositiehal van hedendaagse kunst. In de oostvleugel is sinds 1961 het Musée d’Art Moderne de la Ville de Paris (MAM) ondergebracht. Het bezit, na het Centre Pompidou, de belangrijkste collectie aan 20^e en 21^e-eeuwse kunst van de stad Parijs.

Meer licht en ruimte wordt geboden om de rijke collecties nòg beter tot zijn recht te laten komen

Dat het MAM mooier is geworden is vooral te danken aan de financiering van 8 miljoen euro door de stad Parijs en de 2 miljoen persoonlijke giften afkomstig uit jaarlijkse fondsenwervingen tijdens de FIAC in oktober en de opbrengsten uit de museumwinkel. Voor elke tentoonstelling worden, met instemming van de kunstenaars, afgeleide producten gemaakt die dan weer verkocht worden in de winkel. Net als de Amerikaanse musea krijgen de zalen de naam van een sponsor. Als mecenas betaal je al snel 1 miljoen euro voor een grote zaal en 500.000 euro voor een kleinere. Je naam is dan voor tien jaar verbonden aan de ruimte aldus Fabrice Hergott, directeur van het museum. Onze permanente collectie omvat 15.000 werken. Sinds 2007 hebben we 2.800 werken aan onze collectie toegevoegd. Regelmatig werken wij mee aan reizende tentoonstellingen. De opbrengsten hiervan, ruim 1,5 miljoen euro, stellen ons in staat jaarlijks tussen de vier en zes tijdelijke tentoonstellingen te organiseren.

De omvang van de permanente collectie van het MAM omvat 15.000 werken

Een groot deel van de collectie is afkomstig uit legaten. De kern is de uitzonderlijke erfenis van Dr. Maurice Giardin in 1953, ruim 500 werken van onder andere Lhote, Derain, Matisse, Braque, Dufy, Lipchitz, Vlaminck en een aantal belangrijke kubistische werken. Verder persoonlijke giften van andere kunstenaars zoals Rouault, 109 werken, Soutine, Modigliani of Buffet, 13 werken.  

In 1954 schonk Électricité de France het kunstwerk ‘La Fée Électricité van Raoul Dufy aan het museum. Dit monumentale kunstwerk, 10 meter bij 60 meter, hangt op de eerste verdieping van het museum in de Salle d’Honneur. ‘La Fée Electricité’ was een opdracht in het kader van de wereldtentoonstelling in 1937 voor het Pavillion de la Lumière, het tentoonstellingspaviljoen van de nationale elektriciteitsmaatschappij. Het werk toont de geschiedenis van elektriciteit, technische innovaties en uitvinders. Het monumentale werk, bestaande uit 250 panelen, ruim 600 vierkante meter en het grootste en tevens het grootste schilderij ter wereld, werd voor eerst in het museum getoond in 1964.

De donaties van Mathilde Amos (1955), erfgename van een bierbrouwer, en Henry-Thomas (1976, 1984, 1986) hebben vervolgens een beslissende bijdrage geleverd om het museum zijn definitieve identiteit en status te geven.

De tentoonstelling van 1937 was ook de gelegenheid voor belangrijke aanwinsten waaronder die van Matisse, Bonnard, Delaunay, Derain, Léger, Lhote en Vuillard en niet te vergeten de grote decoraties van Robert en Sonia Delaunay, Albert Gleizes en Jacques Villon, verworven na een schenking van de Salon des Réalities Nouvelles in 1939.

La Fée Electricité: Dit monumentale kunstwerk, 10 meter bij 60 meter, hangt op de eerste verdieping van het museum in de Salle d’Honneur

Het gebouw kent meerdere renovaties. De eerste verbouwing wordt uitgevoerd in 1972 en zorgt voor een meer flexibel ruimtegebruik. 20 jaar later vindt er opnieuw een verbouwing plaats waarbij het luchtverversingssysteem wordt vervangen. Hier krijgt de onvoltooide Dans van Henri Matisse een permanente plaats in het souterrain; de Salle Matisse. De Dans, ooit gemaakt in opdracht van Albert C. Barnes voor zijn museum in Merion - Pennsylvania.  De eerste versie werd nooit voltooid, de tweede kwam nooit aan op de plaats van bestemming, omdat er bij de berekening van de maten conflicten ontstonden. Dus bleef het in Frankrijk. Voor het ontwerp van het werk in grote vlakken, maakte Matisse gebruik van de knipselkunsttechniek, door uit gekleurd papieren vormen te knippen die hij net zo lang verschoof tot ze beantwoorden aan zijn beeld van de ideale compositie.

Zelfs de permanente collectie wisselt verschillende malen per jaar.

In 2006 vond er nog eens een grondige renovatie plaats. De ambitie, na de recente verbouwing, was om terug te keren naar de architectuur van het gebouw zoals het was ontworpen bij de oprichting in 1937, waardoor meer licht en ruimte wordt geboden om de rijke collecties nòg beter tot zijn recht te laten komen. Helderder, functioneler en beter toegankelijk voor mensen met een beperkte mobiliteit. Vanaf nu worden de bezoekers weer begroet via de monumentale ingang aan de avenue Président Wilson. De art deco architectuur van dit monument vertelt over het avant-gardistische Parijs van het begin van de 20^e eeuw. Nergens anders zie je de enorme kleurrijke Eiffeltoren van Robert Delaunay met de echte op de achtergrond. De 17 zalen van de permanente collectie zijn door directeur Fabrice Hergott vol gehangen met schilderijen die sinds de oprichting van het museum in 1937 bijna nooit zijn tentoongesteld. In totaal zo’n 400 schilderijen, foto’s en sculpturen. Je zult werken van Matisse, Derain, Vuillard, Dubuffet en Picabia tegenkomen, Bekende schilderijen, andere minder - zo niet vergeten, evenals buitenlandse kunstenaars voor wie Frankrijk, en vooral de hoofdstad, een belangrijke rol speelde, zoals de Duitse Otto Freundlich of Chinese Peng Wan Ts.

Peng Wan Ts, geboren in Sichuan in 1939 viert zijn 80^e verjaardag. Opgeleid in Taiwan, waar hij als kind arriveerde. Daar observeerde Peng Wan Ts de meest recente vormen van westerse kunst voordat hij zich in 1965 in Frankrijk vestigde. Vier jaar eerder presenteerde de ‘Biënnale de Paris’ zijn werk voor het eerst aan het Parijse publiek. Tot 9 februari 2020 toont het MAM opnieuw zijn werk dat is ontstaan vanuit een bijna obsessieve interesse in de menselijke figuur altijd op de rand van sociale en politieke kritiek. Peng Wan Ts koos ervoor om het Museum voor Moderne Kunst een verjaardagscadeau aan te bieden, een schilderij dat hij meer dan twintig jaar geleden maakte: The Banquet (1981-2006). Weer een mooie aanvulling voor de permanente collectie.

Peng Wan Ts: 'Femme au Chien' 1974

Peng Wan Ts: 'The Banquet', cadeau van de kunstenaar aan het museum

Speciaal voor de heropening laat het museum twee tijdelijke tentoonstellingen zien: Hans Hartung, ‘La fabrique du geste’ en YOU, werken uit de collectie van Lafayette Anticipations. Lafayette Anticipations is eigendom van de Fondation Galeries Lafayette en een fonds te weten, ‘Fonds de Dotation’ van de familie Moulin. Ginette Moulin is een Franse zakenvrouw en de voorzitter en meerderheidsaandeelhouder van Galeries Lafayette. Dit nieuwe mekka voor hedendaagse kunst omschrijft zichzelf als een laboratorium van innovatie en experimenten voor de makers van kunst, mode en design, of voor iedereen die zijn creativiteit wil uiten en hun werk aan de wereld willen tonen door middel van tentoonstellingen, workshops of andere geavanceerde optredens. Een grote gereedschapskist waarmee kunstenaars hun actievermogen kunnen vergroten om zo nieuwe ideeën naar voren te brengen en te delen met een groot publiek. Met YOU presenteert het museum 50 werken van hedendaagse Franse en internationale kunstenaars afkomstig uit de collectie van Lafayette Anticipations. De werken waar de zintuigen en het intellect worden gestimuleerd zijn te zien tot en met 16 februari 2020.

YOU, werken uit de collectie van Lafayette Anticipations; een gevierendeelde Porsche Panamera 4S Executive

Hans Hartung:  ‘La fabrique du geste’, de gebarenfabriek. Deze  retrospectieve omvat een beperkte selectie van ongeveer driehonderd werken uit Franse en internationale openbare en particuliere collecties en voor het grootste deel uit de Hartung-Bergman Foundation. Dit eerbetoon volgt op de verwerving in 2017 van een verzameling van vier werken van de kunstenaar. De tentoonstelling werpt een nieuwe kijk op het hele werk van deze grote kunstenaar van de twintigste eeuw en zijn essentiële rol in de kunstgeschiedenis. Hans Heinrich Ernst Hartung (Leipzig, 21 september 1904 – Antibes, 8 december 1989) was een Franse schilder en graficus van Duitse herkomst en een voorloper van een van de meest opmerkelijke artistieke uitvindingen van zijn tijd: abstractie.

Hans Hartung was een voorloper van een van de meest opmerkelijke artistieke uitvindingen van zijn tijd: abstractie

De tentoonstelling, die te zien is tot en met 1 maart 2020, is opgebouwd als een opeenvolging van chronologische sequenties in de vorm van vier hoofdsecties. Niet alleen samengesteld uit schilderijen, maar ook foto's, grafische werken, geïllustreerde gelimiteerde edities, experimenten met keramiek, evenals een selectie van geschilderde kiezelstenen. Archiefdocumenten, boeken, correspondentie, notitieboekjes, schetsen, jeugddagboeken, catalogi, kartons uitnodigingen, posters, foto's, documentaire films maken de presentatie compleet en volgen het unieke reisplan.

Museum voor moderne kunst van de stad Parijs, Avenue President-Wilson 11, 16e arrondissement.

Elke dag open, behalve op maandag, van 10.00 tot 18.00 uur. Donderdagavond tot 22.00 uur.

Toegang gratis met uitzondering van de speciale tentoonstellingen.

Metrostation Iéna, lijn 9 en Pont d’Alma, RER-C

TIP : Lunch bij restaurant  Les Marches. De trappen die te zien zijn vanaf de oevers van de Seine aan het einde van de rue de la Manutention, naast het Palais de Tokyo, geven hun naam aan dit charmante Parijse restaurant waar alle gerechten traditioneel vers worden bereid (fait maison) in de puurste traditie van de Parijse gastronomie.

TIP: Meer ongekende plekken van Parijs? Mijn reisgids ‘Ongewoon Parijs’ heeft inmiddels een opvolger: ‘Ongekend Parijs’. Voor € 22,50 te koop online en bij iedere goede boekhandel.

MOULIN ROUGE, 130 JAAR EEN ODE AAN DE VROUW

Vrijdag 4 oktober kreeg ik het volgende mailtje:

Nogmaals fijn dat we je mogen bellen zondagochtend! Ik zal je bellen om 5.15 uur. Zoals gezegd, dat doe ik met een onbekend nummer omdat we vanuit de studio bellen. Dan zal er een gesprek van ongeveer 10 minuten volgen met onze presentatrice Emmely de Wilt. Tussendoor zullen we wat geluidsfragmenten van de Nederlandse Moulin Rouge-danseres Julia Graveland laten horen.

Zondagochtend 6 oktober gaf ik een live interview op NPO 1, voor het programma ‘FRIS’ over de Moulin Rouge. Op 6 oktober 1889, precies 130 jaar geleden, opende aan de voet van Montmartre een bijzondere attractie, een danszaal van, een in die tijd, ongekende allure.

Tot op de dag van vandaag heeft Parijs een aantrekkingskracht die, zelfs voor mensen die er nog nooit zijn geweest, duizelingwekkend is. Met zijn vele bezienswaardigheden is het dè bestemming voor toeristen afkomstig uit alle landen van de wereld. De wijdverbreide clichés over de stad der liefde bevatten. zoals elke gemeenplaats, een deel waarheid: zoals de langbenige maar stuurse Parisiennes, de man met zijn baguette en alpinopet, de norse maar oh zo efficiënte obers, de kunstenaars en bohemiens, de absint, de cancan en bovenal een bruisend nachtleven. Als je Parijs bij nacht hebt gezien, dan pas begrijp je de bijnaam lichtstad. Vooral als je staat op de heuvel van Montmartre in de schaduw van de machtige kerk van het Heilig Hart; de Sacré Cœur. Dan zie je de lichtjes en voel je de adem van deze nooit slapende stad. Beneden op de place Blanche staat al sinds 1889 de Moulin Rouge, als baken in de nacht, de helrode molen, het centrum van een bruisend Parijs. Of niet? Zelfs de meest trotse Parijzenaars zien hun Moulin Rouge als een deel van het verleden, een attractie, een toeristenval. Wanneer en waarom is deze ommekeer eigenlijk gekomen en is het cabaret de naam van icoon nog waard? Je leest er alles over in deze blog.

Baz Luhrmann's Moulin Rouge uit 2001

Moulin Rouge is groots geworden door het eigenwijze karakter van Montmartre. In de film van Baz Luhrmann's Moulin Rouge uit 2001, de film werd bekroond met twee Golden Globes en genomineerd voor acht Oscars, werd Montmartre door de hoofdpersoon afgeschilderd als "center of the bohemian world" maar ook als "a village of sin". Beide uitdrukkingen zijn van toepassing, Montmartre staat ook vandaag nog los van de rest van Parijs.

Allereerst een stukje geschiedenis: Door de geografische afscheiding van de stad kon Montmartre zich in de 19e eeuw ontwikkelen tot het meest decadente deel van de stad. Bekende artiesten hebben er gewoond: Henri Toulouse de Lautrec, Auguste Renoir, Georges Bracque, Guillaume Appolinire, Pablo Picasso, Van Gogh en meer.

Al sinds 1860 is de Franse hoofdstad een toeristische trekpleister en vanwege het buitensporige nachtleven in Montmartre werd Parijs in de 19e eeuw de hoofdstad van plezier. Medeplichtig hieraan waren de zogenaamde cocottes, de courtisanes of de talrijke luxeprostituees.  Een van de meest beroemde 'Cocottes' was uit die tijd Coca Pearl die liefkozend 'la grande horizontale' of 'plat du jour' werd genoemd.

Charles Zidler & Joseph Oller

Parijs 1889, het begin van de industriële revolutie en de komst van vele wereldtentoonstellingen naar Parijs. De mooie eeuw of de Belle epoque, de sfeer van nonchalance, het onbezorgde leven of zoals de Fransen het benoemen; 'joie de vivre'. Het was de tijd van de automobiel, de telefoon, het elektrisch licht, de fotografie en de film, maar ook de fysica, geneeskunde en de haute couture. Parijs als centrum van de wereld.

Parijs barstte van de cafés, cabarets en dance halls, die dienden als ontmoetingsplaats voor de bohemiens en de kunstenaars. Het neveneffect van al deze ontwikkelingen was een scepsis tegenover het belang van geloof en andere morele waarden. Geen wonder dat op de plek van een dance hall genaamd 'La Reine Blanche', Joseph Oller en Charles Zidler op 6 oktober 1889 de Moulin Rouge openden, op de Place Blanche, aan de voet van Montmartre. Hèt mekka van het Parijse nachtleven. 

Joseph Oller (1839-1922) een in Catalonië geboren zakenman die zijn fortuin maakte in Parijs als uitvinder van een nieuw soort wedsysteem; 'Pari Mutuel', en zo indruk maakte als bookmaker bij het paardrennen. Dit gaf hem de middelen om samen met zijn compaan Charles Zidler (1830-1897) niet alleen de Parijse muziektempel Olympia, de Jardin de Paris, maar ook de Moulin Rouge te bouwen. Bij dat laatste kwam hun perfectionisme naar boven. Zij wilden het grootste en mooiste cabaret creëren. Een tempel opgericht als ode aan de vrouw en de dans. 

1889 Het openingsaffiche van de Moulin Rouge

Het gebouw van de Moulin Rouge diende als eerbetoon aan de ongeveer 30 windmolens die jarenlang de heuvel van Montmartre hadden gesierd. Dankzij het bijzondere interieur, ontworpen door Adolphe Willet, met een gigantische dansvloer, alomtegenwoordige spiegels, elegante gaanderijen met privé loges, wisten Zidler en Oller de allerrijksten zich te laten mengen met de inwoners van het hippe Montmartre. De grootste verrassing bevond zich in de tuin. Een enorme olifant, oorspronkelijk ontworpen voor de wereldtentoonstelling van 1889 waar je voor een oude Franse franc, een wenteltrap kon beklimmen en kon genieten van een zeer sensueel buikdansspektakel.

De 'Bals de Moulin Rouge' groeiden in ijltempo uit tot hooggeprezen en drukbezochte evenementen, waar de meisjes mede dankzij het onstuimige ritme van de cancan even flexibel omsprongen met hun ledematen als met hun moraal. Oller en Zidler beloofden niet voor niets goud en vrouwenbenen aan het publiek. Al gauw kreeg het cabaret de bijnaam Le Premier Palais de la Femme'. Onder het bewind van Zidler werden heel wat legendarische sterren naar de molen gelokt zoals; La Goulue (danseres), Colette (mime), Yvette Guilbert (zangeres) en Jane Avril (danseres). Hij was het bovendien die de cancan invoerde als belangrijke attractie.

Een reclameaffiche voor de cancan, getekend door  Henri Toulouse-Lautrec

De Cancan

De cancan, of coincoin, was oorspronkelijk de laatste figuur van de Quadrille, een modieuze ballroomdans uit Frankrijk van de negentiende eeuw tot de Eerste Wereldoorlog. Het was een levendige country dance, verwant aan de wals en voorloper van de polka. Door al deze opwindende eigenschappen werd hij voornamelijk populair als laatste dans van de avond. De cancan werd eerst ‘chahut’ (lawaai) genoemd, alvorens de meer  bekende naam in gebruik kwam. Cancan, tevens een ander woord voor schandaal of roddelpraat was letterlijk een buitenbeentje in de danswereld. Zoals wel vaker bij gewoonten uit de populaire cultuur is het moeilijk om het juiste beginmoment te achterhalen. Danseres Nini-Pattes-en-l’air zou bijvoorbeeld de cancan hebben uitgevonden, net als Charles Mazurier, populair entertainer uit de jaren 1820, die de dans zou hebben beïnvloed door zijn acrobatische toeren. Volgens de Nederlandse Wikipedia komt de dans oorspronkelijk uit Algerije en volgens anderen was het de Britse grootmeester van de Music-Hall Charles Morton, die in 1861 in London de cancan uitvond door zich te laten inspireren door de Quadrille. Elf jaar eerder, in het Parijs van 1850 zou sterdanseres Céleste Mogador de naturalistische Quadrille hebben uitgedacht, dè rechtstreekse voorloper van de cancan. Algemeen wordt echter aangenomen dat de cancan voor het eerst werd gedanst in de balzalen van de arbeidersklasse op Montparnasse in Parijs rond 1830 een soort van lokdans met een erotische functie, waarin een aantal vrouwen in een rij naast elkaar staan en tegelijk bewegen op de maat van de muziek. Hierbij tillen zij hun rok op of tillen ze hun been zo hoog in de lucht dat hun benen, de jarretellen en het witte ondergoed te zien waren. Dit laatste werd destijds als zeer aanstootgevend beschouwd. Zowel de overheid als de kerk ergerden zich in die tijd zeer aan deze dans. De energieke en fysiek uitputtende manoeuvres gaven gestalte aan de frivole en beetje vulgaire Parijse samenleving die in die tijd teerde op provocatie.

In 1891 kreeg Toulouse-Lautrec van Charles Zidler de opdracht om een promotieposter te maken voor de Moulin Rouge

Henri de Toulouse-Lautrec

Het was in die periode dat de kunstenaar Henri de Toulouse-Lautrec er een veelgeziene gast was. Zoals vele schilders voelde Henri De Toulouse-Lautrec zich aangetrokken tot de wereld van de prostitutie. In het nachtelijk leven vindt De Toulouse-Lautrec de vrijheid om te schilderen wat hem boeit: het leven zelf, de mensen die hem interesseren, in een omgeving waarin hij zich thuis voelt. Hij schildert de milieus die pas opbloeien bij kunstlicht, wanneer Parijs zich in het duister hult. Vooral in cabarets als Le Chat Noir, de Boule Noir en de Moulin Rouge vindt hij de mensentypes die hem boeien.

De meisjes van plezier aanvaardden de kleine misvormde schilder en duldden hem als één van hen. De Toulouse-Lautrec leed aan Pycnodysostose, een kwaal die dwerggroei tot gevolg had en waarschijnlijk wordt veroorzaakt door incest of inteelt. Kleiner dan anderhalve meter, met een normaal volgroeide romp en hoofd maar met te korte armen en benen, brede neusvleugels, een ingevallen kin, felrode en getuite lippen, en een veel te grote tong waardoor hij onophoudelijk lispelt en kwijlt. (Bron Wikipedia).

In 1891 kreeg Toulouse-Lautrec van Charles Zidler de opdracht om een promotieposter te maken voor de Moulin Rouge. Dit werd voor beide partijen een winstgevende onderneming. Het succes van de poster bracht onmiddellijke bekendheid aan de schilder en een nieuw publiek naar de Moulin Rouge. Het affiche toont La Goulue in volle beweging met een been in de lucht en haar onderrokken zichtbaar vergezeld door Valentin le Décossé, de enige mannelijke danser uit de periode.

Hij trouwde nooit, scheidde liefde en seks en had ontelbare verhoudingen, maar meestal van korte duur. Zijn chronisch gebrek aan nachtrust ging gepaard met alcoholmisbruik. Bovendien leed hij aan syfilis. In 1901 stierf hij als gevolg van een beroerte.

In 1907 maakte een charmante nieuwelinge Mistinguett haar debuut

De overweldigende bloei uit de beginjaren verloor na verloop van tijd zijn glans en eind 1902 werd het laatste bal op een algemene onverschilligheid onthaald. Zelfs de cancan was uit de mode. Wat weinigen weten is dat de Moulin Rouge ook een Nederlands tintje kende. Het was de Nederlander Eduard Niermans die in 1903 de danszaal van de Moulin Rouge ombouwde tot concertzaal. Tot aan de Eerste Wereldoorlog wist het etablissement zich te transformeren tot een echte tempel van de operette met spektakels al: Voluptata, la Feuille de Vigne en le Rêve d'Egypte. 

In 1907 maakte een charmante nieuwelinge Mistinguett haar debuut. Jeanne Florentine Bourgeois werd door een liedjesschrijver ontdekt als zingend bloemenmeisje die haar de naam Miss Tinguette gaf. Ze eigende zich de naam toe en maakte er een woord van en liet de 'e' aan het einde vallen. Haar aanwezigheid zouden de shows voor een lange tijd doen veranderen en haar creatie van het concept Music-Hall was het begin van een nieuw succesverhaal. De mix van populaire liedjes, komedie en uiteenlopende acts vol pluimen, pailletten, dansers en danseressen, vormde een onnavolgbaar spektakel.

In 1915 verwoeste een grote brand de grote zaal van de Moulin Rouge en het duurde tot 1925 voor het nieuwe gebouw compleet met wintertuin, cabaret en art déco gehoorzaal werd geopend. Nieuwe revues volgde elkaar snel op, allemaal geïnspireerd door de stijl van Broadway. Legendarische creaties als Revue Mistinguett (1925) en Ça c'est Paris (1926). In 1929 verliet de ster de Moulin Rouge en werd het theater met 1500 zitplaatsen overgenomen door Pathé,  die er één van de grootste bioscoopzalen van Europa van maakte.

Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog werd er in Parijs niet veel plezier gemaakt, al waren er wel wat glamoureuze shows die werden opgevoerd voor een publiek van hoofdzakelijk Duitse soldaten. Het enige noemenswaardige optreden in de Moulin Rouge was dat van Édith Piaf, een paar dagen voor de bevrijding in 1944.

1951

De heropleving van de Moulin Rouge liet ruim 6 jaar op zich wachten na de overname, in 1951, door George France, alias Jo France de eigenaar en oprichter van Balajo. Hij startte onmiddellijk met renovatiewerkzaamheden om de Moulin Rouge zijn oude grandeur te laten herwinnen. Het huidige interieur van de zaal danken we aan Henri Mahé. Zijn geschilderde ontwerpen verrukken tot vandaag de duizenden bezoekers. Jo France herintroduceerde bovendien de French cancan en de soirées dansantes. Succesvolle sterren uit die tijd verdrongen elkaar om op te mogen treden in de rode molen: Luis Mariano, Charles Trenet, Charles Aznavour, Bourvil en Lena Horne.

Frisson 1965 & Fascination 1967

Follement 1976 & Frénésie1979

In 1955 kwam de Moulin Rouge in handen van de eigenaars van Le Lido, gevestigd aan de Champs Elysées. De gebroeders Joseph en Louis Clérico transformeerden de Moulin Rouge helemaal. Onder andere door  de inrichting van een grote keuken om aan het meer en meer internationale publiek een dinerspektakel te kunnen bieden. De dinner-shows werden een van de meest begeerde Parijse attracties. In 1962 volgde nog een verbouwing onder leiding van Jacki Clérico de zoon van Joseph. Hij vergrootte de zaal en installeerde een reusachtig aquarium dat vanuit het niets op het toneel verscheen vol met schaars geklede danseressen die bewogen als bekoorlijke zeemeerminnen. Na het succes in 1963 van de show Frou Frou koos Jacki Clérico als gevolg van bijgeloof, alleen nog voor titels met een 'F'. De effen volgden elkaar snel op: Frisson (1965), Fascination (1967), Fantastic (1970), Festival (1973, Follement ( 1976) Frénésie (1979), Femmes Femmes Femmes (1983).

Femmes Femmes Femmes 1983 & Formidable 1988

Het honderdjarig bestaan van de Moulin Rouge werd gevierd met de show 'Formidable', die tussen 1988 en 1999 door meer dan 4,5 miljoen bezoekers werd bezocht. Op 23 december 1999 vond de première plaats van de nieuwe extravagante show die nu nog steeds te zien is 'Féerie'.

Féerie 1999

In 2012 heeft een team van internationale kunstrestaurateurs nog een historische fresco met zeer veel zorg verwijderd, schoongemaakt en gerestaureerd. De fresco, geschilderd op jute door Henri Mahé in 1951, is een nauwkeurige replica van het origineel, dat geschilderd was door Henri de Toulouse-Lautrec op de zijkanten van de woonwagen van de beroemde cancan danseres Louise Weber, beter bekend onder haar artiestennaam La Goulue. Het origineel is nog steeds te zien in het Parijse Musée d'Orsay. De fresco van Mahé is inmiddels al weer in al zijn glorie hersteld en terug op zijn oude plek, in de grote zaal beschermd achter veiligheidsglas. Goed voor de volgende zestig jaar.

De nachtclub staat nog steeds symbool voor de bruisende Belle Époque

De Moulin Rouge is al decennia lang een belangrijke inspiratiebron voor schilders, afficheontwerpers, filmmakers en fotografen. De nachtclub staat nog steeds symbool voor de bruisende Belle Époque en de levensstijl die de vrijgevochten bohemiens van Parijs zich aan het einde van de negentiende eeuw hadden aangemeten. Nu is het de plek van prachtige shows met half naakte tableaux vivants. De huidige show Féerie loopt nog steeds en kostte de lieve som van 8 miljoen euro.

130 jaar een icoon van de stad Parijs

Zeven dagen per week, met twee shows per dag (21.00 uur en om 23.00 uur), wordt u ontvangen door een zwarte brigade van 120 medewerkers. Het prachtige theater, geheel in de sfeer van de Belle Époque, biedt plaats aan 900 gasten, die overal goed zicht hebben op het toneel. De choreografie is van Bill Goodson en verder bestaat 'Féerie' uit een groep van 100 artiesten, waaronder 60 langbenige Doriss Girls bestaande uit 17 nationaliteiten. 1000 Kostuums met veren, bergkristallen en pailletten, ontworpen door Corrado Collabucci en vervaardigd in de beroemdste Parijse ateliers, schitterende settings met stralende kleuren en unieke ontwerpen van Gaetano Castelli, gemaakt door Italiaanse kunstenaars. Verder de beste internationale en opzienbarende acts en dit alles met muziek van Pierre Porte, uitgevoerd door zo'n 80 muzikanten. Dit alles onder het genot van een goed glas champagne. En nu we toch met cijfers bezig zijn. Per jaar worden hier meer dan 240.000 flessen champagne geschonken. Verder nog een Nederlands tintje: 12 jaar lang tot 2014 danste er ook Nederlandse vrouwen mee namelijk Els Reuver (als soliste) en in 2018 nam de Nederlandse Julia Graveland, ook wel het slangenmeisje genoemd, omdat zij een act deed met 4 pythons in een levensgroot aquarium afscheid van het podium.

Eigenlijk mogen we vaststellen dat de Moulin Rouge nog steeds een icoon is van deze stad.

Achter deze deuren gaat een wereld voor je open

Bron en fotografie: Moulin Rouge Paris

Bal du Moulin Rouge, boulevard de Clichy 82, Montmartre 18e arrondissement, metro Blanche

7 dagen per week dinner & show 19.00 uur, start show 21.00 uur vanaf € 185 per persoon, 2e show start 23.00 uur vanaf  € 87 per persoon. Voor Informatie en reserveringen Moulin Rouge 00.31.1.53.09.82.82

Wilt je het interview terugluisteren? Klik hier

PARIS PHOTO 2019 VAN 7 T/M 10 NOVEMBER

Dit jaar al weer de 23e editie van PARIS PHOTO

Geen enkele metropool heeft zoveel fotografen het hoofd op hol gebracht en tot sensuele en mysterieuze beelden geïnspireerd als de Franse lichtstad. Parijs heeft dan ook de langste geschiedenis met fotografie, het is namelijk de plek waar het is uitgevonden. Een medium, uitgevonden door de Fransman Nicéphore Niépce. Denk aan Louis Daguerre, die in 1837 een straattafereel aan de boulevard du Temple vastlegde op een verzilverde koperen plaat. Of André-Adolphe-Eugène Disdéri: Hij verkreeg in 1854 het patent voor de carte de visite, een soort kartonnen visitekaartjes, waarop een albuminen foto, meestal een portret, werd afgedrukt. Niet te vergeten grote namen als Félix Nadar. Beroemd door zijn foto's van tijdgenoten, onder andere Jules Verne en Sarah Bernhardt, maar vooral door zijn eerste luchtfoto's. Eugéne Atget en Brassaï, beiden beroemd door foto's van het toenmalige Parijse straatleven en de architectuur.  Jacques Henri Lartigue, die zich weer toelegde op fotografie van autoraces, vliegtuigen en modieuze vrouwen. Henri Cartier-Bresson, meester fotograaf en medeoprichter van Magnum. De rode draad; allemaal Fransen. Geen wonder dat de grootste internationale fotobeurs ter wereld plaatsvindt in de bakermat Parijs, in een paleis, een Grand Palais!

Een ontmoeting met 156 prominente fotogaleries afkomstig uit 30 landen

PARIS PHOTO is opgericht in 1997 en is dé meest prestigieuze maar ook de grootste fotokunstbeurs, gewijd aan historische en hedendaagse fotografie. In de afgelopen 23 jaar is Paris Photo uitgegroeid tot hèt belangrijkste evenement als ontmoetingsplaats voor handelaren, curatoren, verzamelaars  van hedendaagse- en moderne fotografische kunst, fotografie professionals, kunstenaars en een steeds groeiend publiek van kunstliefhebbers. Dit blijkt ook uit de trouwheid van partners en hoofdsponsoren waaronder de bank J.P. Morgan en BMW.

Paris Photo verwacht 70.000 bezoekers

Inmiddels staat alweer de drieëntwintigste editie van PARIS PHOTO op de agenda. Een ontmoeting met 156 prominente fotogaleries afkomstig uit 30 landen. 30 uitgevers van kunstboeken uit de hele wereld en naar verwachting 70.000 bezoekers die het werk van ruim 2500 kunstenaars te zien krijgen. Tevens komen vele beroemde fotografen naar de hoofdstad voor handtekening sessies en om hun publiek te ontmoeten. De collectie is internationaler dan ooit. De beurs laat zien dat de belangstelling voor de negentiende-eeuwse fotografie is gegroeid. Evenals voor juist de nieuwste fototechnieken, die ontzagwekkend grote, technisch hyper perfecte afdrukken opleveren. Voor galeries als Hamilton uit Londen en multinational Gagosian is Paris Photo onmisbaar – ze hebben er dan ook een standhuur voor over van, naar verluidt, € 65.000.

De sectie gereserveerd voor 30 uitgevers van kunstboeken uit de hele wereld

Dat Parijs de wereldhoofdstad is voor fotografie wordt bewezen door deelname van maar liefst 42 galeries afkomstig uit de Franse hoofdstad, 19 galeries vertegenwoordigen Londen, 14 zijn er afkomstig uit New York en 10 uit Berlijn. Helaas is op de deelnamelijst maar één Nederlandse galerie te ontdekken, namelijk die van Roy Kahmann uit Amsterdam. Geen wonder want Kahmann galerie is de belichaming van alles wat fotografie is. De galerie werd in 2005 opgericht door Roy Kahmann met de focus op Nederlandse vintage fotografie.

Sanne Sannes (1937 – 1967) en Gerard Fieret (1924 – 2009) - courtesy of Kahmann Galerie Amsterdam

Gedurende de jaren is de aandacht verbreed en presenteert de galerie nu zowel werk van nationale als internationale en eigentijdse fotografen. In Parijs toont hij en zijn team werk van twee ‘vintage’ fotografen Sanne Sannes (1937 – 1967) en Gerard Fieret (1924 – 2009). Daarnaast de nieuwkomers Bastiaan Woudt en Paul Cupido, die de laatste twee jaar vooral door de fotografieverzamelaar zijn ontdekt. Kahmann heeft overigens nog een kleine stand bij de uitgevers met zijn tevens in 2005 opgerichte fotografietijdschrift GUP.

Bastiaan Woudt en Paul Cupido - courtesy of Kahmann Galerie Amsterdam

De private bank J.P. Morgan, al negen jaar hoofdsponsor, presenteert dit jaar weer een brede selectie fotografische portretten uit de eigen J.P. Morgan Chase Art Collection. Werken van onder andere Robert Mapplethorpe , Carolle Benitah, Neil Goldberg, Myra Greene, Lyle Ashton Harris, Gabriela Iturbide, Ayanna V. Jackson, Jonas Mekas, Kyle Meyer, Zanele Muholi, Shirin Neshat, Katherine Simone Reynolds, Andres Serrano en Cindy Sherman.

De private bank J.P. Morgan, al negen jaar hoofdsponsor, presenteert dit jaar weer een brede selectie uit de eigen J.P. Morgan Chase Art Collection.

Hoofdsponsor BMW laat werk zien van Emeric Lhuisset, geboren in 1983, heeft een graad in kunst (École des Beaux-Arts in Parijs)  Hij is professor fotografie aan Science Po Paris. Zijn artistieke werk, voornamelijk in conflictgebieden, schommelt tussen hedendaagse kunst en fotojournalistiek. Zijn werk was te zien in talloze tentoonstellingen over de hele wereld (Tate Modern in Londen, Museum Folkwang in Essen, Instituut voor de Arabische wereld in Parijs, Stedelijk Museum in Amsterdam, Rencontres d'Arles, Sursock Museum in Beiroet, CRAC Languedoc-Roussillon en het Louvre Museum in Lens.

Partner Estée Lauder ontvangt voor het derde jaar de finalisten en winnaars van de Estée Lauder Pink Ribbon Photo Award.

Partner Huawei toont een selectie van de beste 500 smart phone foto’s gekozen uit 520.000 inzendingen. De serie is onderverdeeld in zes categorieën: ‘Going the distance’, faces, ‘Hello Life’, #Emotion, ‘Life Now’ en Storyboard.

Partner Pernod Ricard toont fotografische portretten en het Champagnehuis Maison Ruinart een serie over de druivenpluk in Frankrijk gemaakt door de Franse fotograaf Elsa Leydier, woonachtig in Rio de Janeiro en winnaar van de Ruinart House Award.

Meer dan 300 signeersessies verdeeld over vier dagen

De boekensector brengt gespecialiseerde uitgevers en kunstboekhandelaren van over de gehele wereld samen. Verder zijn er meer dan 300 signeersessies verdeeld over vier dagen. De Aperture foundation en Paris Photo maken ook de winnaars bekend voor het beste en mooiste fotoboek en de beste fotocatalogus. PARIS PHOTO is geopend van donderdag 7 november 2019 tot en met zondag 10 november 2019 van 12.00 uur tot 20.00 uur (m.u.v Zondag t/m 19.00 uur) dagkaart € 30 en € 32 op zaterdag of zondag. Ik adviseer je de kaarten vooraf online te bestellen.

Locatie: Grand Palais, Avenue Winston Churchill, 8e arrondissement, métro Champs Élysées Clemenceau.

Geen enkele metropool heeft zoveel fotografen het hoofd op hol gebracht en tot sensuele en mysterieuze beelden geïnspireerd als de Franse lichtstad

Belangrijk om te weten is ook dat dit voorlopig de voorlaatste keer is dat je Paris Photo kunt bezoeken in het statige Grand Palais. December 2020 sluit het Paleis voor een ingrijpende renovatie die ruim drie jaar in beslag zal nemen. De verwachte kosten zijn 466 miljoen euro. Het paleis, dat net als de Eiffeltoren voor de wereldtentoonstelling van 1889 werd gebouwd, moest al eens sluiten in 1993 toen een van de duizenden moeren van het enorme dak van glas en staal naar beneden viel. Twaalf jaar later en 109 miljoen euro verder kon het Grand Palais eindelijk weer aan het publiek worden getoond. In het jaar 2000 werd het tevens geclassificeerd als een historisch monument.

Logo 2019 - Qiniso, Durban, 2019 © Zanele Muholi Courtesy of the artist, Yancey Richardson, New York, and Stevenson Cape Town/Johannesburg