DAKLOOS IN PARIJS

Heb jij dat nu ook? Als ik door Parijs wandel zie ik op straat, in de metro, diverse bedelende mensen. De een vaak nog schrijnender dan de ander. Zal ik die dan wat geven, maar ja, dan kun je wel aan de gang blijven. Dus ik word selectief en geef alleen wat aan mensen waarvan ik denk dat het inwoners van Parijs zijn, oud en ik bedoel echt oud en sterk hulpbehoevend.

Parijs telt tien- tot vijftienduizend mensen zonder vaste woon- en verblijfplaats.

Hing aan de Parijse clochard vroeger nog een zweem van romantiek, hoe onterecht ook, vandaag de dag is de Parijse clochard gemondialiseerd. Meer dan de helft, zo’n 56%, komt uit het buitenland. Vroeger waren het arme sloebers afkomstig uit Bretagne of uit Auvergne maar nu zijn het vooral migranten uit Oost-Europa, Afghanistan, Soudan, Irak, Eritrea en Ethiopië. Parijs telt tien-tot vijftienduizend mensen zonder vaste woon- en verblijfplaats. Deze Sans Domicille Fixe, kortweg SDF, bevinden zich vooral in de binnenstad. ’s Nachts trekken ze zich terug naar de vele krottenwijken en tentenkampen onder en rond de périphérique. Schrik niet, Parijs kent ongeveer 120 krottenwijken met 7000 tot 9000 ‘bewoners’. Overdag trekken ze de stad in om te bedelen bij supermarkten, de boulangerie, onder een geldautomaat of bij de ingangen of de gangen van de metro. Sommigen maken vriendelijk een praatje, anderen kijken stil voor zich uit met een bekertje of een omgekeerde pet voor zich en een bordje “J’ai Faim”, ik heb honger.

Dan zijn er ook nog de professionele bedelaars, vaak Roma’s die overdag in Mercedessen over de stad worden verspreid. Vrouwen, jong en oud,  met slapende, vaak gedrogeerde, kinderen. Zij worden weer geposteerd bij de ingangen van kerken en in de diverse metrostations meestal met een bord “Famille Syrienne”. Maar ook bij de toegangsweg bij porte de la Chapelle. Tussentijds worden ze door mannen voorzien van eten en drinken om later op de dag weer te worden opgehaald en vervoerd naar de boulevard Ney in het 18^e arrondissement. Deze sloppenwijk is niet zichtbaar vanaf de weg maar is gebouwd langs een lager liggend, sinds 1934, ongebruikt traject van de Petite Ceinture. Als er geen dikke rookpluimen opstegen vanuit het ongebruikte treinspoor zou je nooit weten dat hier een van de grootste krottenwijken schuil gaat van de Franse Hoofdstad. Veel bewoners zijn Roma afkomstig uit het zuiden van Roemenië of uit Boekarest.

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen van de Parijse burgemeester Anne Hidalgo kampt Parijs met een groot tekort aan opvangplaatsen voor daklozen 

Volgens het bureau Insee, Franse CBS, nam het aantal daklozen in Frankrijk tussen 2001 en 2012 toe met 44%. Waarschijnlijk veel meer, omdat het hier alleen gaat om mensen die bij hulpverleners bekend zijn. Wat maakt Parijs dan zo aantrekkelijk voor daklozen? De stad is tolerant voor daklozen omdat zij deel uitmaken van de Parijs traditie. Jarenlang hoorden zij bij het geromantiseerde beeld van Parijs. Vastgelegd door bekende fotografen als Eugène Atget, Brassaï en Robert Doisneau. In de jaren dertig telde Parijs al zo'n twaalfduizend 'vagabonds', de eveneens geromantiseerde benaming voor clochards. Balzac noemde ze 'Peau de Chagrin', Atget sprak over Chiffonnier (lompenboeren), het Parijse stadsbestuur heeft een officiële benaming: S.D.F. 'Sans Domicile Fixe' of zoals wij zeggen; 'zonder woon- en verblijfplaats', de daklozen. Clochards zijn onlosmakelijk verbonden met het beeld van Parijs. Een roman of film over de stad is niet compleet als er niet ergens een clochard  in figureert. En in het straatbeeld zijn ze net zo talrijk als de monumenten. Parijs hoort bij de clochards net zoals de clochards horen bij het Parijse straatbeeld.

Wist jij dat er elke drie dagen iemand sterft op de straten van Parijs?

In de jaren dertig beschouwden de clochards het clochard zijn, als een beroep. Het verhaal doet nog steeds hardnekkig de ronde dat vele clochards vrijwillig gekozen hebben voor dit bestaan. Weggevlucht uit de zware last van het dagelijkse bestaan. Een echte clochard is trots en staat op zijn vrijheid. Het hoort bij zijn levensopvatting dat hij niet gebonden wil zijn en geen verplichtingen wil. De clochards hebben maar weinig nodig om van te leven. Ze struinen de markten af waar ze genoegen nemen met het restafval. Van de weinige euro's die zij bij elkaar bedelen 'kopen' ze alcohol. Vaak rode wijn, want wijn voedt.  Om hun ellende te vergeten, drinken ze veel, heel veel, want alleen in beschonken toestand is het leven draagbaar. Een clochard zei eens tegen mij op de vraag, “heb je een probleem met alcohol?” “Nee, ik heb een probleem zonder alcohol!”

De RATP heeft speciale ordebewakers in dienst, die ’s nachts de metrogangen afstruinen om de daklozen, die zich hebben laten insluiten, na middernacht uit de metro te verwijderen

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen van de Parijse burgemeester Anne Hidalgo kampt Parijs met een groot tekort aan opvangplaatsen voor daklozen. Er is hooguit opvang voor 4500 personen en daarmee heeft nog niet eens de helft onderdak. De overigen slapen noodgedwongen op straat, in de beschutting van portieken, bij de warme luchtroosters en onder bruggen. Met name in de wintertijd wijken er velen uit naar de metrogangen. Het Parijse vervoersbedrijf de RATP heeft speciale ordebewakers in dienst, die ’s nachts de metrogangen afstruinen om de daklozen, die zich hebben laten insluiten, na middernacht uit de metro te verwijderen. Deze nachtploegen, zogenaamde 'Outreach' teams, gaan met zaklantaarns de gangen in, nemen koffie, broodjes en sigaretten mee om het contact met de clochards te vergemakkelijken. Ze worden aangesproken met “mijnheer” en “u” en begeleid naar een gratis bus van de RATP, die ze vervolgens naar een opvanghuis brengt. Vorig jaar transporteerden de RATP medewerkers in totaal ruim 40.000 daklozen uit de metrogangen naar de opvangvoorzieningen.

Notoire harddrugverslaafden, die eveneens rondzwerven en in een deplorabele toestand verkeren, worden uitdrukkelijk niet aangemerkt als daklozen

Parijs legt veel interesse aan de dag voor het daklozenvraagstuk. Maar die compassie strekt zich niet uit  naar de andere categorieën, zoals bedelende zigeuners of ontheemde illegalen. Ook notoire harddrugverslaafden, die eveneens rondzwerven en in een deplorabele toestand verkeren, worden uitdrukkelijk niet aangemerkt als daklozen. Zij worden weer opgevangen door vrijwilligers van het ‘Secours Catholique’, de 'Samu Social', of de liefdadigheidsinstelling Abbé Pierre. Wist jij dat er elke drie dagen iemand sterft op de straten van Parijs? Op 14 februari 2017 was het slachtoffer een kind van 20 maanden oud.

Een keer per jaar worden in Parijs alle 'straatdoden' van Frankrijk plechtig herdacht door het 'Collectief Les Morts de la Rue' onder leiding van de Fransman Christophe Louis. Zijn collectief, opgericht in 2002, bestaande uit 150 vrijwilligers, voert actie voor daklozen, maar bekommert zich vooral om hen na hun dood. Dan wordt de begrafenis georganiseerd en nabestaanden worden opgezocht. "Toen we begonnen lag de gemiddelde leeftijd van een straatdode op 49 jaar", vertelt Christophe Louis in een interview aan Le Figaro. "Dat is nu 47 jaar. twee jaar eraf, in vijftien jaar tijd. Dat gaat veel te snel".

Woensdag 4 april 2018 was het weer zover. 510 Daklozen in 2017, in Frankrijk op straat gestorven waarvan maar liefst 140 in Parijs, werden herdacht in het stadhuis van Parijs het Hôtel de Ville. In 2016 stierven 501 daklozen op straat, in 2015; 510, in 2014; 513, in 2013; 453, in 2012; 423, 2011; 402 en in  2010; 431. De stand tot en met 17 juli 2018: 212 doden. De gemiddelde leeftijd dit jaar 47 jaar, maar met een gemiddelde leeftijd in Frankrijk van 80 jaar, ruim 33 jaar te vroeg. Van de 212 doden stierven er 64 op de straten van Parijs. De meesten in het 13^e arrondissement vervolgens het 10e, 12^e, 15^e en 14^e.

"La rue n’est pas une fatalité".

Leur vie devait-elle s’achever là ?

De straat is niet voorbestemd om te sterven

Moest hun leven daar dan ten einde lopen?

Het hoofdkantoor van het Collectif Les Morts de la Rue bevindt zich in het 20e arrondissement aan de rue Orfila 72. Door hier te klikken kom je rechtstreeks op hun website als je een donatie zou willen doen. Collectif Les Morts de la Rue kun je ook telefonisch bereiken voor een donatie onder telefoonnummer 00 33 1 42 45 08 01

De medemenselijkheid in Parijs is mede door de komst van vele migranten verhard. Bij het schrijven van deze blog zit in mijn hoofd het liedje van Edith Piaf: 'Les Clochards de Paris'

"Het zijn de zwervers van Parijs. Van Montmartre tot Bastille.

Ze zwerven in het donker van de nacht, moe en in lompen langs bordelen.

Hun beroep is niet van belang zolang ze maar met de armen delen, de clochards van Parijs".

De medemenselijkheid in Parijs is mede door de komst van vele migranten verhard

Ce sont les clochards de Paris

De Montmartre ou de la Bastille,

Ils errent dans la sombre nuit.

Lassés, ils traînent en guenilles…

Aux portes des boîtes de nuit,

Leur métier n'a pas d'importance,

Pourvu qu'il donne la pitance

Aux pauvres clochards de Paris.

Loop even met me door de stad en kijk wat er gebeurt op straat

Op YouTube zoek ik ook nog even naar de woorden van Guus Meeuwis; 'Op straat':

Zie je daar die oude man

graaiend in een vuilnisbak

zoekend naar iets bruikbaars voor in zijn oude plasticzak

net iets te veel meegemaakt

waardoor die dakloos is geraakt

praat in zichzelf

over hoe het vroeger was

en dan zeg jij

dat je eenzaam bent

omdat het even tegen zit

loop even met me door de stad en kijk wat er gebeurt op straat

dan zul je zien dat het met jou zo slecht niet gaat

zie je daar dat meisje

ze is net zeventien

en heeft nu al zo'n 10 jaar haar ouders niet gezien

muurtje om zich heen gebouwd

omdat ze niemand meer vertrouwt

vraag je haar wat liefde is

dan noemt ze jou de prijs

en dan zeg jij,

dat je eenzaam bent .

omdat het even tegen zit,

loop even met me door de stad en kijk wat er gebeurt op straat

dan zul je zien dat het met jouw zo slecht niet gaat

zie je daar die oude vrouw

die rustig voor de regen schuilt

deze bui is minder

dan de tranen die ze heeft gehuild

die vroeger een gezin bezat

maar later klap op klap gehad

nu sjouwt ze haar verleden

in een zelf gemaakte tas

en dan zeg jij

dat je eenzaam bent

omdat het even tegen zit

loop even met me door de stad en kijk wat er gebeurt op straat

dan zul je zien dat het met jou zo slecht niet gaat

zie je daar die jonge man

hij is bijna al zijn tanden kwijt

hij beet zich stuk op het vergif van deze tijd

elk uur een marteling

altijd zoekend naar een ding

kruipt eens per dag door het oog van de naald

en dan zeg jij

dat je eenzaam bent

omdat het even tegen zit

loop even met me door de stad en kijk wat er gebeurt op straat

dan zul je zien dat het met jou zo slecht niet gaat

ZOMERSE HOTSPOTS IN PARIJS

Als ik naar Parijs vertrek dan rijd ik aan om vijf uur in de ochtend. Met een beetje geluk sta ik dan om 09.30 uur voor mijn vaste hotel in het 19^e arrondissement. Vervolgens inchecken en dan meteen Parijs in. Meestal is de eerste opmerking naar mijn echtgenote; “Koffietje doen” en strijken we neer op het volkse terras van Le Bellerive aan de quai de la Seine. Parijs is een echte terrassenstad. Niemand kan zo overtuigend op een terras zitten als een Parisien en vooral een Parisienne. De benen over elkaar geslagen, de sigaret koket omhooggestoken of in de mond, een drankje op tafel, de Le monde of de figaro lezend of beschaafd converserend. Nederlanders zitten op een terras met een gezicht van: jongens, wat hebben we het goed. Voor Parijzenaars is het terras een volkomen vanzelfsprekend onderdeel van het elegante stadsleven. Dat heeft weer een prozaïsche achtergrond. Veel Parijzenaars wonen klein, zonder tuin of balkon en vroeger waren veel huizen ook nog eens smerig en slecht verwarmd. Dus zomer of winter, ochtend, middag of avond, de terrassen puilen uit.

Start van de dag, mijn koffietje op het terras van Le Bellerive

Voordat ik in mijn blog aandacht besteed aan de zomer hotspots van 2018 eerst wat wetenswaardigheden over het terraszitten in Parijs. Plof niet zomaar ergens neer, ook al lijkt het of is de plek vrij is. Begroet altijd eerst de ober, en na je vriendelijke bonjour vraag je netjes (of gebaar je) of en waar je kunt gaan zitten.

Ga ook niet op een terras zitten rond lunchtijd (zo tussen 12 en 2) om vervolgens alleen wat te drinken te bestellen. Dat vinden de Parijzenaren, terecht, asociaal. Het terras is dan uitsluitend voor de lunch. Ga binnen zitten als het daar rustig is of bestel gewoon wat lekkers te eten en maak van de nood een deugd.

Veel Parijzenaren roken, ook op het terras. En ook terwijl jij aan het eten bent. Helaas, weinig aan te doen. Vind je het echt vervelend, check dan van tevoren of je ergens aan de rand kunt zitten.

Altijd druk het terras van brasserie Le Vaudeville

Nog een andere belangrijke wetenswaardigheid is, dat de prijslijst van een café altijd drie prijzen kent. Het goedkoopst bent u uit als u gewoon lekker wat drinkt aan de bar of zoals de Fransen zeggen de zinc. Het wordt duurder als u aan een tafeltje gaat zitten en nog duurder als u plaats neemt op het terras. Verder zijn de prijzen natuurlijk sterk afhankelijk van de locatie. Op de Avenue des Champs Elysées betaalt u natuurlijk de hoofdprijs net zoals rond het Louvre, en de Opéra. Wilt u zeker geen negen euro betalen voor een cappuccino, en dat is geen uitzondering, kijk dan even op de prijslijst voor u plaatsneemt. Een straat verderop zit u al gauw op de helft en het is er zeker zo gezellig. 

In Frankrijk zit standaard 15 procent service compris inbegrepen bij het eten. Fooi geven is dus niet verplicht, hoewel het wel netjes is om wat extra muntjes achter te laten, zeker als je blij was met de service.

Parijs is een echte terrassenstad

In Parijs zie je vooral de typische Parijse terrastafels op de terrassen staan. Deze kleine ronde tafels horen misschien wel net zo bij Parijs als de Eiffeltoren. De gemiddelde doorsnede van de ronde tafels ligt rond de 70-80 centimeter. Meestal is het framewerk van gietijzer gemaakt. In de zomer zie je voor het permanente winterterras van een café of brasserie vrijwel altijd nog een rij stoelen staan met daarvoor een rij van de Parijse terrastafels. Deze opstelling zorgt ervoor dat voetgangers amper gehinderd worden en de gasten met hun gezicht naar de straat zitten, waar het dagelijks leven onder het genot van een goed glas wijn gadegeslagen kan worden.

De Franse terrasstoel in Parijs is een onmiskenbaar symbool van deze stad. Het caféterras, zo'n plek waar het echte traditionele Parijs leeft en een prima observatiepunt is voor wie de vaste gebruiken van de Parijzenaar en de Parijse ober wil bestuderen. Maar wat u waarschijnlijk niet weet is dat u plaatsneemt op meer dan 130 jaar historie. Dat de stoel waar op u zit en waar u zo heerlijk aan het genieten bent van het Parijse straatleven een in Parijs geboren voorwerp is. De eerste terrasstoel werd in 1885 met de hand gemaakt in een kleine werkplaats in het 20e arrondissement door een Pools Joodse immigrant Louis Drucker. In de 18e eeuw was Parijs op het gebied van cultuur, smaak en interieurinrichting al dè hoofdstad van Europa. Het was ook de eeuw van de koloniale expansie van Frankrijk wat weer zorgde voor een levendige handel in onbekende exotische producten waaronder rotan en bamboe. In heel Frankrijk waren goede en bedreven timmerlieden en houtbewerkers te vinden, maar het echte ware schrijnwerkersambacht werd eigenlijk alleen in Parijs beoefend. Tot op de dag van vandaag zijn de terrasstoelen van Maison Drucker te vinden op de terrassen van beroemde Parijse café-restaurants waaronder die van Café de la Paix, Le Royal Monceau, Le Mini-Palais, Le Café de l’Alma, La Fontaine de Mars, Le Voltaire en de drie cafe's die het episch centrum vormen van het leven in Saint-Germain-des-Prés; Brasserie Lipp, Les Deux Magots en Le Café de Flore.

Op elk Parijs terras wordt wel gerookt.

Last but not least de Parijs ober. De verhalen over chagrijnige Parijse obers zijn legendarisch. Ik kom al sinds 1968 in Parijs en ik verzeker je: in de lichtstad krijg je de ober die je verdient. Doe moeite, probeer je beste Frans uit en verwar vooral niet trots met arrogantie. Een Parijse ober ís trots op zijn werk – in tegenstelling tot menig Nederlandse ober – en dat straalt hij ook uit. Bovendien is-ie wars van amicaal gedoe: hij zal niet snel aan tafel informeren of ‘alles oké’ is. Hij is efficiënt en let op de taal van de tafel. Een leeg glas wordt bijgeschonken, een leeg bord discreet verwijderd en na de hoofdmaaltijd ontvang je direct de kaart voor het nagerecht. Waarna bij de koffie de rekening volgt. Een Parijse ober verwacht voor zijn werk geen grote fooi, maar in plaats daarvan een 'grand merci'. 'Bonne journée' is zijn antwoord, terwijl hij je tafeltje reinigt met een natte doek en vervolgens met een droge lap afneemt.

De Parijse obers zijn legendarisch

Bovenstaande doet mij denken aan een artikel van Peter Giessen in De Volkskrant met de kop “Parijs heeft ook áárdige obers”

'Ben je in Parijs geweest? Heb je lekker op een terrasje gezeten?' Die vraag werd me altijd gesteld als ik in Parijs was geweest. Ik begreep dat nooit zo goed. Voor mij had Parijs de onaantrekkelijkste terrassen van Europa. Je zat op lelijke rieten stoelen in een glazen serre langs een vierbaansboulevard waar het stadsverkeer voorbijraasde. Je werd zo lang mogelijk genegeerd door de ober, die snauwend de bestellingen opnam en onvriendelijk zwijgend een krankzinnig duur glas bier voor je neus zette. Op het terras werden voor mij de clichés over Parijs bevestigd. Kil, haastig, druk, arrogant. Maar clichés verduisteren een veelvormige werkelijkheid als een doek die je over de kanariekooi gooit. Toen ik in Parijs ging wonen, ontdekte ik een andere stad, vooral aan de oostkant. Ontspannen, vriendelijk, moderner dan het toeristische centrum, met leukere en goedkopere cafés.

Eindeloos op terrasjes zitten is altijd een aanlokkelijke gedachte. Je moet alleen de leuke adressen even weten te vinden. Afgelopen weekend was ik weer even in Parijs om onder andere inspiratie op te doen voor mijn wekelijkse blogs, maar ook om te genieten van het heerlijke weer. Parijs is heerlijk als de zon schijnt. De toch al altijd volle terrassen puilen nu uit van de zonaanbidders. Restaurants dekken hun tafels buiten en als je om je heen kijkt zie je overal mensen picknicken in de heerlijke parken, kleine stadstuinen of gewoon langs de kades van de Seine, Canal Saint Martin of het Basin de la Villette. Tijd doet er niet toe, van 's morgensvroeg tot diep in de nacht geniet men buiten van alle lekkernijen die de Franse keuken te bieden heeft.

In deze blog neem ik u random mee langs dè diverse ‘summer hotspots’ van de Franse hoofdstad. Allereerst het beste dakterras van Parijs op dit moment, tot er weer een ander open gaat, is dat van Le Perchoir, een bar-restaurant op nummer 11 van de rue Crespin du Gast. Volgens de website  Frankrijk.NL, zelfs het hipste dakterras van Parijs. Het is even zoeken maar de druk iPhonende portier verklapt dat je goed zit. Neem de lift naar de 7e etage en bij het uitstappen heb je direct een waanzinnig uitzicht over Parijs. Op het dakterras, alleen voor drankjes, klakkeloos neergezette zitjes. Het terras wordt bij wat kouder weer afgezet met doorzichtig plastic. Nog een leuk detail; de dames schijnen rekening te moeten houden met speciale toiletten. Plassen doe je met z'n tweeën, lekker met de knietjes tegen elkaar.

De barmannen hebben er duidelijk zin in en vanaf 18.00 uur is het dringen geblazen. Via een ijzeren trap kom je een verdieping lager in het restaurant waar de relaxte sfeer blijft en het eten op redelijk hoog niveau is. Métro Ménilmontand, lijn 2.

Net geopend is het zusje van Le Perchoir, Le Perchoir de l’Est. Gevestigd op een van de verdiepingen van het station Gare de l’Est, onder de grote rozet van Eiffel, vind je een groot dakterras. Aan de ene kant bekeken door het standbeeld van Verdun, aan de andere kant door een stenen vrouw, zit je in een industriële en romantische setting. Het terras bezaaid met bloemrijke bogen, herbergt een grote bar voor drinks en snacks. Métro Gare de l’Est, lijn 4, 6 en 7.

Le Hasard Ludique kan ik zeker in de avonduren aanbevelen

Getipt door de glossy Paris Capitale maar ook beschreven in mijn blog over de Petite Ceinture is deze hot spot. Boven op een brug over het spoor van de oude Petite Ceinture in een station dat van 1863 tot 1934 dienst deed als Gare Saint-Ouen. Na het hebben van diverse andere bestemmingen is het sinds april 2017 de ‘place to be’ voor creatieven uit de wijk. Le Hasard Ludique kan ik zeker in de avonduren aanbevelen, waar je terecht kunt voor tapas en drinks en lekker kunt loungen en chillen op het oude perron aan het spoor. Le Hasard Ludique, avenue de Saint-Ouen 128. Het terras is gesloten op maandag. Métro porte Saint-Ouen, lijn 13.

Tot en met 2 september 2018 kun je terecht in de hangende tuinen van Porte de Versailles. Hoog boven in de lucht, boven op het dak van het expositiecentrum met een fabuleus uitzicht over Parijs, kun je genieten van een 3500 m² grootte oase. Met een foodcourt, terras met DJ’s verschillende bars een bioscoop en super beeldschermen heeft deze venue alles in zich om de meest verrassende plek te worden in Parijs deze zomer. Le Jardin Suspendu in het 15^e arrondissement tegenover rue d’Oradour-sur-Glane 40. Metro Corentin Celton, lijn 12. Geopend van woensdag t/m vrijdag vanaf 18.00 uur, zaterdag vanaf 14.00 uur en zondag vanaf 12.00 uur. Maandag en dinsdag gesloten.

Zin in iets anders? Midden in de stad, bij het station Saint Lazare kom je in Italiaanse sferen. Aan de kant van het Cour de Rome kun je terecht voor ‘aperitivo & cucina’  in Bella Ciao. In het 8^e arrondissement is een compleet Italiaans dorp nagebouwd vol met food trucks waar je terecht kunt voor culinaire specialiteiten. Dus bereid je voor op de heerlijkste pizza’s, pastas, focaccia, verse salades, de heerlijkste aperitivos maar ook cappuccino, spritz en goede wijnen. En natuurlijk kun je dansen, zwijmelen op Italiaanse muziek. Let op; na 12 oktober verdwijnt deze Italiaanse straatmarkt weer als sneeuw voor de zon. Elke dag van 8.00 uur tot 21.30 uur.

Métro Saint Lazare, lijn 14

De Paname Brewing Company aan het Basin de la Villette

De Paname Brewing Company (PBC) bevindt zich aan de oevers van de Bassin de la Villette, in het 19^e arrondissement, in een historisch gebouw dat ooit een graanschuur was. Gelegen aan het grootste kunstmatige basin van Parijs. Het Basin de la Villette, werd in 1808 ingewijd om zo het Canal Saint Martin met het Canal de l'Ourq te verbinden. Hier kun je genieten op een drijvend ponton van een prachtig uitzicht op het basin, in de schaduw van een 150 jaar oude kersenboom, van streetfood en uitzonderlijke ambachtelijk gebrouwen biersoorten met mooie namen als Barge du Canal 6%, Casque d’Or 5,1% en Un Singe en Hiver 4,9%. 7 dagen in de week geopend. Métro Riquet,  lijn 7.

Ter plaatse ambachtelijk gebrouwen, mooie Parijse biertjes

Nu je toch hier bent; Parijs staat in het teken van Paris Plages. Elke zomer veranderen de oevers van de Seine en het Basin de la Villette in een zomers strand. Een jaarlijks terugkerend evenement, opgericht in 2002, biedt de Parijzenaar en toeristen de gelegenheid om gratis te genieten, te ontspannen en te profiteren van koele gazons, waterpartijen, parasols, ligstoelen, palmbomen en culturele activiteiten. Tot 3 september is iedereen hier van harte welkom. TIP maak meteen een mini-cruise over het Canal de l’Ourcq met Canauxrama. Opstappen aan het Basin de la Villette, quai de la Loire 13. Métro Jaures, lijn 2.

Gratis zomers plezier voor jong en oud, Paris Plages

Zon, muziek, plancha’s cocktails zijn hier aan de orde van de dag. Genieten op het dakterras van het vijf-sterren Molitor hotel met uitzicht op het Picine Molitor, ooit de place-to-be voor de rijken der aarde. Gebouwd in 1929 in prachtige art deco-stijl. Het was hier dat ‘s werelds eerste bikini werd geshowd. Na jaren van verval is het voor 80 miljoen euro gerestaureerd op initiatief van de Franse hotelgroep Accor. Je kunt hier terecht voor lunch en diner maar natuurlijk ook voor de heerlijkste cocktails. Vrijdag- zaterdag- en zondagavond kun je hier genieten van de DJ’s van miss Katty Booking’s. Reserveren is een must. Elke dag geopend voor lunch van 12.15 tot 15.00 uur en voor diner van 19.00 tot 23.30 uur voor een drankje van 15.00 tot 19.00 uur. Rooftop Molitor, avenue de la porte Molitor 6, métro Michel-Ange Molitor,  lijn 9, 10.

Maar liefst vijf hot spots zijn te vinden in het Cité de la Mode et du Design. Het gebouw is ontworpen door Jakob+Macfarlane; de Franse architect Dominique Jakob en de Nieuw-Zeelander Brendan Macfarlane en heeft de bijnaam de "groene gifslang". Het is gebouwd rondom het karkas van de oude entrepots van het treinstation Austerlitz uit 1907 (les Magasins Généreaux d'Austerlitz). Kosten grofweg zo'n 44 miljoen euro. 4 Etages met een totaal oppervlakte van 14.400 m². Concerten, DJ’s, eten , drinken, loungen, chillen bij le Garage (in het karkas) de nachtclub Nuits fauves, het dakterras Wanderlust, Cafe Oz en Communion. Dit allemaal met een weer indrukwekkend uitzicht op de Seine. De ingang bevindt zich aan de quai d'Austerlitz 32. Métro Gare Austerlitz lijn RER-C, 5 en 10.

Ik wens u een fijne zomer.

Meer ontdekken over het onbekende Parijs? Vanaf 23 juli 2018 is de tweede druk van mijn reisgids ‘Ongewoon Parijs’ te verkrijgen bij de boekhandel of online bij Edicola Publishers, Bruna, Libris, Bol, Blz, Managementboek, Hebban, Veltman uitgevers, boekhandel Smit, Amazon Frankrijk en Amazon UK.

Ongewoon Parijs, 160 pagina's, 300 foto's, paperback, ISBN: 978-94-92500-81-6, Prijs € 19,95

HET ANDERE PARIJS; CLICHY-BATIGNOLLES

"Sneller dan het hart van een sterfelijke verandert de stad, het oude Parijs is verdwenen"; Aldus treurde Baudelaire in de 19e eeuw - en zo horen we nostalgische mensen tot op de dag van vandaag klagen. Echter in de loop der eeuwen stapelden de gebouwen zich in Parijs op als een gigantische puzzel. Elke wijk, elk bouwwerk draagt de sporen van voorbije tijden en levert een bijdrage aan de toekomst. De Franse hoofdstad is absoluut geen museumstad. De nieuwe architectuur van de stad getuigt van respect voor het verleden én van bruisende creativiteit. Prachtige voorbeelden zijn de revival en de verbouwing van het in 2005 gesloten warenhuis La Samaritaine, een project van het Japanse bureau Sanaa. De herinrichting van het Forum des Halles, de nieuwe Philharmonie de Paris van Jean Nouvel en de Fondation Louis Vuitton, een schepping van Frank Gehry, aan de rand van het Bois de Boulogne. Jawel, Parijs laat mensen nog altijd dromen!

Het mega project in het 17e arrondissement, beter bekend als het stedelijk Clichy-Batignolles project 

Als bewijs neem ik u mee naar een nieuw stukje Parijs dat al sinds 2002 in ontwikkeling is en waar u hoogstwaarschijnlijk nog niets van heeft gehoord totdat ik het beschreef in mijn blog van vorige week. Het Parc Clichy Batignolles Martin-Luther-King, vernoemd naar de Amerikaanse dominee en activist voor burgerrechten. In Parijs is dit mega project beter bekend als het stedelijk Clichy-Batignolles project. Een ontwikkeling toentertijd bedoeld als atletendorp voor de Olympische Spelen van 2012, die uiteindelijk niet naar Frankrijk gingen, maar naar Groot Brittannië. Het totale project omvat een gebied van 54 hectare (de grootste bouwplaats in Parijs sinds Haussmann) met een grote centrale groene ruimte van 10 hectare. De eerste tranches zijn reeds afgerond, waarvan de verplaatsing van het gerechtsgebouw en de daarbij behorende diensten vanuit het centrum van Parijs naar het 17^e arrondissement. Omgeven door 3400 woningen voor 7500 inwoners. Gezinnen, studenten, jonge ondernemers maar ook ouderen zullen hier een plek vinden om te wonen. De helft van de woningen is toegewezen als sociale huisvesting met gecontroleerde huren die tenminste 20% lager liggen dan de gemiddelde ‘markthuren’ van € 23,50 per m² per maand. Verder 140.000 m² kantoren, 120.000 m² voor het nieuw Paleis van Justitie en 31.000 m² ten behoeve van cultuur en recreatie. 12.700 mensen zullen werkzaam zijn in dit gebied. De nieuwe wijk wil het beste van de hedendaagse architectuur bieden die voldoet aan de hoogste comfort- en milieueisen.

Het Parc Martin Luther-King opende in 2007

Een stukje geschiedenis

Het project wordt ontwikkeld op een gedeelte van een enorm spooremplacement van de SNCF dat in directe verbinding staat met het station Saint Lazare. Dit deel vormde vroeger een onderdeel van de 'Petite Ceinture'. Zo rond 1850 werd besloten om een spoorbaan aan te leggen langs de toenmalige stadsgrenzen van Parijs. De 'Chemin de fer de Petite-Ceinture', voorloper van de metro, maar dan grotendeels bovengronds. Meer dan 160 jaar later bestaat het grootste deel van het traject nog steeds. Vroeger stond hier het station Batignolles, geopend op 2 mei 1854, als onderdeel van de Auteuil-lijn. Het vormde een directe verbinding met Versailles. Niet lang daarna werd het weer afgebroken om plaats te maken voor een houten gebouw, om later weer herbouwd te worden op de hoek van de boulevard Pereire met een brug naar de rue Cardinet. Het  station opende op 15 mei 1922 en kreeg de naam Pont Cardinet. In 1996 wordt de Auteuil-lijn opgeheven en vervangen door een busdienst. Een deel van de gebouwen op het emplacement, La Forge, werd gerehabiliteerd en opgenomen in het 10 hectare grote park.

Een oase tussen moderne architectuur het nieuwe park Martin Luther-King

Het plan verenigd de wijken Clichy (noorden) Épinettes (oosten) Batignolles (zuiden) en Monceau, Saussure en Hauts-de-Malesherbes (westen). Tot voor de Eerste Wereldoorlog behoorde Batignolles en Épinettes tot de îlots insalubres, de sloppenwijken van Parijs. Een groot onderzoek uitgevoerd door Paul Juillerat van 1894 tot 1904 onthulde grote problemen van hygiëne in relatie tot opkomst van tbc-gevallen. ‘TB’ of ongezond. De overheid achtte het van essentieel belang om deze buurten te vernietigen of te herontwikkelen. Een project dat tot ver na de Tweede Wereldoorlog zou duren.

Vooral ‘chiffonniers’- voddenrapers - en verkopers van twijfelachtige voorwerpen bevolkten hier de morsige straten vol armoedige logementen met aan de gevels lantaarns waarop ‘ici on loge la nuit’ stond. Waar de kamers als het ware per uur verhuurd werden. Hier bloeiden de straatmadelieven. De ‘respectueuses’, zij die werkten voor een pooier en de ‘insoumises’ de opstandigen, die dat niet deden.

In de weekenden zorgen foodtrucks voor de nodige versnaperingen

Achter de warboel van de rangeersporen van Batignolles, kleine woonwagenkampen bevolkt door Roma en andere nomaden die op het ritme van de seizoenen migreerden. Bij de poorten van het spoorwegemplacement verschenen bedrijfjes die zich richten op vrachtvervoerders. Vooral wijnlokalen, cafés en bordelen. Er waren maar weinig verharde straten, nauwelijks verlichting, geen riool, laat staan waterleiding of sanitair. Water moest gehaald worden bij pompen of bij afgelegen waterlopen.

Volkswijken die werden bezongen door Aristide Bruant (1851-1925), de onbetwiste koning van het populaire lied door hem steevast aangekondigd als “À Batignolles, Chanté par Aristide Bruant”. Maar ook door de altijd in zwart geklede zangeres Barbera. Ze speelde als kind altijd op de square des Batignolles, nu een van de fraaiste pleinen van de wijk met een Engelse tuin en typische landelijke elementen waaronder een vijver, een kunstmatige rivier en kronkelende wandelpaden. Het dorp Batignolles, zoals het nog altijd wordt genoemd heeft gelukkig weinig van zijn oorspronkelijk landelijke karakter verloren. Mede dankzij de ontwikkeling van het nieuwe Clichy-Batignolles project blijft het een buurt met relatief jonge mensen die zorgen voor een trendy windje.

Het nieuwe Parijs, veel groen en energie neutraal

Het Parc Martin Luther-King opende in 2007. De eerste ideeën van de hand van landschapsarchitect Jacqueline Osty omtrent dit duurzame park, zagen het daglicht zo rond 2002. In 2004 is men begonnen met de bouw. Doelstelling: Een park dat energie neutraal is en nauwelijks uitstoot heeft van CO2. De publieke gebouwen La Forge zijn voorzien van een zonne-energiecentrale die het water verwarmt van de sanitaire voorzieningen en het complete park van licht voorziet. De eerste fase van het park, 4,3 hectare groot, werd geopend in 2007 en op 18 april 2014 werd het park uitgebreid met nog eens 2,2 hectare. De totale kosten 22 miljoen euro en is dan met zijn 10 hectare het achtste grootste park in Parijs.

Indrukwekkende architectuur waaronder het nieuwe 160 meter hoge Paleis van Justitie

De volgende fase was de bouw van het nieuwe Paleis van Justitie. Juist dit 160 meter hoge gebouw, ontworpen door de Italiaanse architect Renzo Piano (die van het Centre George Pompidou), zorgde voor 'Haussmannsiaanse' verschuivingen in het hart van Parijs. In juni 2017 werd het nieuwe 'Tribunal de Grande Instance de Paris', het TGI in gebruik genomen. Het hooggerechtshof van Parijs. Wederom een iconisch gebouw, een architectonisch hoogstandje. Het uiterst transparante 'glazen' gebouw, 160 meter hoog, bestaat uit een speelse vorm van vier in terrasvorm gestapelde glazen blokken, ieder ter hoogte van een traditioneel Parijs gebouw, met in totaal 38 verdiepingen, waar 9000 mensen werkzaam zullen zijn. "Door gebruik van nieuwe technieken kunnen we licht glas gebruiken, waardoor het gebouw 'transparant' wordt. Door deze hoogbouw winnen we ruimte voor groen, voor parken en pleinen"; aldus de architect. Het gebouw beschikt over daktuinen met een totale oppervlakte van 10.000 m², volgepland met eiken, dennen en struiken en is daarmee de grootste groene oase in de buurt en zorgt voor recuperatie van het regenwater. Daarbij is het de meest energiezuinige kantoortoren van Parijs met een verbruik van 75 KwhEP per vierkante meter per jaar maar ook het meest veilige. Beveiligd tegen terroristische aanslagen en beglazing met kogelvrij glas want per dag worden hier zo’n 5.000 bezoekers verwacht.

Bij de nieuwe gebouwen is gebruik gemaakt van de modernste technieken

De gebruikers; rechters, advocaten, politieagenten en gendarmes, ambtenaren van het gevangeniswezen, administratie en andere diensten. Twintig verschillende rechtbanken waaronder het Hoog Gerechtshof, de politierechtbank, de jeugdrechtbank en andere rechtbanken krijgen de beschikking over 90 rechtszalen. De 'Cité Législative' gevestigd aan de avenue de la Porte de Clichy 15 heeft een oppervlakte van 104.000 m².

Wat we ons niet realiseren is dat dit een van de grootste volksverhuizingen en leegstand in Parijs te weeg brengt. Al deze diensten zijn nu gevestigd in verouderde en te kleine gebouwen op het Île de la Cité. Want niet alleen het oude 'Palais de la Justice' komt leeg te staan, maar ook het beroemde hoofdbureau van politie aan de quai des Orfèvres 36, de 'werkplek' van commissaire Maigret en het Huis van de Orde van Adcvocaten, het MODA.

De rue Mstislav Rostropovitch, balkons zorgen voor de mooiste patronen

Het totale gebied van Clichy-Batignolles draagt het etiket ‘Nouveau Quartier Urbain’ en is een van de meest zuinige ecowijken van de stad Parijs. Alle gebouwen maken gebruik van geothermische energie dat het grondwater oppompt,  650 meter diep, met een temperatuur van 28°. Alle kantoorgebouwen met uitzicht op de spoorbanen van Saint Lazare worden voorzien van zonnepanelen, zo’n 35.000 m². Deze productie van zonne-energie neemt ongeveer 40% van het elektriciteitsverbruik in dit gebied voor zijn rekening. Al het regenwater wordt door de bestaande bodem gefilterd en hergebruikt. Er is een terminal voor het verzamelen van afval met een pneumatisch afvalverzamelsysteem. In de wijk bevinden zich diverse terminals die verbonden zijn met ondergrondse leidingen waar het afval wordt opgezogen naar een verdichtingscentrum.

Luxe appartementen voorzien van riante binnentuinen

Het nieuwe bouwplan zorgde wel voor een logistieke nachtmerrie. Het gehele gebied wordt doorkruist door drie spoorwegbundels. Vanuit het Station Saint Lazare rijden dagelijks 1200 treinen af en aan vanuit Ile de France en Normandië. De RER-C tak die Parijs-Austerlitz met Ermont-Eaubonne verbindt zorgt dagelijks voor zo’n 180 treinen. De nieuwe wijk verwelkomt ook metrolijn 14 die wordt uitgebreid naar het station Marie de Saint-Ouen en verder de tramlijn 3b die verlengd is tot in Porte d’Asnières. Om nog maar te zwijgen van alle nieuwe buslijnen, busstations en de aanleg van nieuwe wegen. De herbouw van al het spoorwegmaterieel kost de stad Parijs zo’n slordige 268 miljoen euro. Openbare voorzieningen nog eens 221 miljoen euro en de aankoop van onroerend goed 223 miljoen euro. Met alle ontwikkelingskosten levert dit een totaal op van 892 miljoen euro voor de stad Parijs en 740 miljoen euro voor de projectontwikkelaar SEMAVIP. (Bron financieel overzicht brochure gemeente Parijs 2009)

Het lijkt of een modern cruise schip de wijk komt binnen varen

Om de bouw van het gehele project mogelijk te maken moesten de eerdere drempels van de PLU, Plan local d’urbanisme, een wet die bepaalt dat er niet hoger gebouwd mag worden in Parijs dan 37 meter, worden aangepast. Woongebouwen plus 13 meter met een maximum van 50 meter en het gerechtsgebouw 160 meter. Het gehele project moet eind 2019 zijn afgerond. Ben je liefhebber van moderne stadsarchitectuur dan is een wandeling door dit district als aanvulling op mijn wandeling langs de Petite Ceinture (blog van donderdag 5 juli 2018) een absolute aanrader.

Een wandeling door het nieuwe Parijs

Na een rondwandeling door het park neem je de uitgang aan de noordzijde en loop je richting het nieuwe Paleis van Justitie van Renzo Piano. Steek de boulevard Berthier over, neem de rue André Suares. Linksaf de rue de Bastion in maar niet voordat je de indrukwekkende oostzijde van het gerechtelijk paleis hebt bekeken. De rue Bastion alsmaar blijven vervolgen naar de rue Mstislav Rostropovitch vernoemd naar de Russische dirigent en cellist Mstislav Leopoldovich "Slava" Rostropovich. Let hier vooral op de bijzondere architectuur van de hoogbouw.

Doorlopen via de allée Yvette Guilbert. Zij was een Franse zangeres, tekstdichter, schrijfster, componiste, actrice en regisseur tijdens de belle époque, maar vooral bekend van de Moulin Rouge. Vervolgens de place Françoise Dorin, een Franse schrijfster en comédienne.  Ze begon vanaf 1965 met het schrijven van teksten voor populaire chansons. Een groot aantal vedetten zongen liederen op teksten die door haar waren geschreven. Onder hen Charles Aznavour; Que c'est triste Venise. Voor Dalida voorzag ze de Danse de Zorba van een Franse tekst. In 2006 schreef ze voor Céline Dion ; Et s'il n'en restait qu'une, je serais celle-là en On s'est aimé à cause. Toen de inspiratie voor het liedjes schrijven stilaan opdroogde, begon François Dorin aan een vruchtbare carrière als romanschrijfster en schreef zo’n 26 boeken. Een afzonderlijk deel van haar schrijverstalent besteedde Dorin aan toneelwerk, dat bijna volledig in Parijse theaters werd gecreëerd.

Terug naar de rue Mstislav Rostropovitch om vervolgens de drukke rue de Cardinet over te steken om te genieten van de groene oase in square des Batignolles. Een afkick moment na zoveel moderne architectuur.

Terug naar het park Martin Luther-King of naar het square des Batignolles

Meer ontdekken over het onbekende Parijs? Vanaf 23 juli 2018 is de tweede druk van mijn reisgids ‘Ongewoon Parijs’ te verkrijgen bij de boekhandel of online bij Edicola Publishers, Bruna, Libris, Bol, Blz, Managementboek, Hebban, Veltman uitgevers, boekhandel Smit, Amazon Frankrijk en Amazon UK.

Ongewoon Parijs, 160 pagina's, 300 foto's, paperback, ISBN: 978-94-92500-81-6, Prijs € 19,95

DE PETITE CEINTURE PARIJS, NIET LANGER MEER DE VERGETEN SPOORLIJN

In een cirkel aan de rand van Parijs, net binnen de périphérique, loopt een smalle strook geschiedenis. Een 19^de-eeuwse spoorlijn die jaren aan zijn lot is overgelaten. Hoewel er decennialang geen trein meer rijdt bevindt het overgebleven tracé zich nog vrijwel in oorspronkelijke staat. Dit is te danken aan de SNCF, Société nationale des chemins de fer français, de huidige eigenaar van de 23 kilometer ongebruikte spoorlijn.  Het spoor zelf ligt er wat roestig bij, maar regelmatig zie je werklui de bomen en struiken die te ver over het spoor hellen kortwieken. Viaducten die buiten gebruik zijn overbruggen nog steeds drukke boulevards. Bij de begraafplaats Père Lachaise loopt de ongebruikte rails door een donkere desolate tunnel van ruim een kilometer lengte onder de praalgraven door. In de parken Buttes-Chaumont, Montsouris en Georges Brassens wijst niets op de catacomben die zich onder de voeten van de wandelaars bevinden. Het is een spoor zonder bestemming en zonder reizigers, dat voert langs lege perrons van verlaten stations en vervallen pakhuizen. Maar vooral ook is het een plek waar de natuur ongeremd zijn gang kan gaan. Met name de zuidwestelijke hoek van het tracé. Tussen Porte d’Auteuil en Passy, beter bekend als de ligne d’Auteuil, is rijkelijk overwoekerd. Ook de oostzijde van het 12^e arrondissement tussen de Cours de Vincennes en het rangeerterrein van Bercy, biedt een overdaad aan groen. Beide tracés zijn respectievelijk drieëndertig en vierentwintig jaar buiten gebruik. De volledige cirkel kan niet meer gemaakt worden. Met name in het dertiende arrondissement heeft een paar honderd meter plaats moeten maken voor nieuwbouw in de wijk Tolbiac.

De aanleg van deze prachtige 32 kilometer lange spoorlijn duurde van 1852 tot 1867

Het tracé van de Petite Ceinture dateert uit het midden van de 19^e eeuw en legde pas het loodje in 1934, toen de auto een vertrouwd onderdeel van het straatbeeld was geworden en een busverbinding de route overnam. Wel werden enkele onderdelen onderdeel van het internationale en nationale spoorwegennet. Wie tot de jaren zeventig per trein van Amsterdam naar Italië reisde, passeerde Parijs op deze manier. Zelfs tot aan de jaren tachtig werden de passagiers van de nachttrein Calais – Bazel nog via het noordelijke deel van het traject om de stad geleid. Voor vrachtverkeer bleef de Petite Ceinture zelfs nog langer dienst doen. Het zuidelijke gedeelte bevoorraadde de Citroënfabrieken en de abattoirs van Vaugirard, en de laatste goederentreinen bereden het oostelijk deel tussen de Gare du nord en Gare de Lyon, zelfs nog tot in 1994. Vandaag de dag maakt de westzijde nog steeds deel uit van de RER-C, samen met de noordzijde, in gebruik als rangeerterrein, is dit het enige deel dat nog steeds in gebruik is.

Al jaren wordt er gespeculeerd over de toekomst van de Petite Ceinture. Er zijn veel particuliere initiatieven van Parijzenaars die de vergeten spoorlijn weer in oude luister willen herstellen. Als het aan Anne Hidalgo ligt, de burgemeester van Parijs, komen er overal wandel- en fietspaden en worden de hellingen bezet met stadsakkers en gemeenschapstuinen, zoals nu al te zien is in het 18e arrondissement. Daar strekt zich de Jardin du Ruisseau uit langs de verlaten sporen van de Petite Ceinture. Hier vormen smalle stroken tuin en groen een 55 hectare grote ecologische gang die zijn gelijke niet kent. Verder kunnen de tunnels gebruikt worden voor feesten en exposities. De voorganger van Hidalgo, Bertrand Delanoë bedekte in het 15e arrondissement 1,3 kilometer met loopplanken. Deze nieuwe ecologische wandelpromenade tussen de rue Saint Charles (metrostation Balard) en rue Olivier de Serres (metrostation Porte de Versailles) werd geopend op 24 augustus 2013 en een tweede gedeelte op 21 september 2013. Kosten ruim 7 miljoen Euro. Het uiteindelijke doel is om de parken Georges Brassens en André Citroën over het oude spoor met elkaar te verbinden.

Deze nieuwe ecologische wandelpromenade ligt in het 15e arrondissement tussen de rue Saint Charles en de rue Olivier de Serres

La Petite Ceinture is niet overal gemakkelijk te vinden in Parijs. De spoorbaan loopt vaak door tunnels of wordt aan het oog onttrokken door hoge gebouwen. Er bestaat ook helemaal geen overweg. Veel Parijzenaars hebben zelfs nog nooit van de spoorlijn gehoord. Overigens is het 'officieel' verboden om het spoor te betreden. Juist daarom neem ik u mee in een wandeling langs de Petite Ceinture die begint in het 18^e arrondissement en eindigt in het 17^e.

We beginnen onze wandeling bij het metrostation Porte Clignancourt (lijn 4) Aan de overzijde van de boulevard Ormano nummer 85 om precies te zijn. Ik begon deze wandeling in de ochtend dus het was voor mij tijd voor een koffietje in la REcyclerie. Daar is de Petite Ceinture meteen zichtbaar omdat la REcyclerie gevestigd is in een oud station van de ringspoorlijn. Het café-restaurant werkt volgen de 3R’s: REduire – REutiliser – Recycler, eigen initiatieven die te maken hebben met minderen, hergebruik recyclen.  Het gehele aanbod in de catering is daar op afgestemd. Het buitenterras waar het heerlijk toeven is ligt aan de verlaten spoorweg en kijkt uit op de Jardin du Ruisseau.

Les Jardins du Ruisseau is in 1998 bedacht door een collectief van inwoners speciaal voor milieu educatie en behoud van de biodiversiteit langs het oude spoor. Mede dankzij de gemeente Parijs en met behulp van direct omwonenden in de wijk Clignancourt werden de tuinen in 2004 ingehuldigd.  Het grondgebied, ruim een halve hectare is nog steeds eigendom van de SNCF, de Franse spoorwegen die het stuk land heeft verhuurd aan de Gemeente Parijs. De ingang bevindt zich op de spoorbrug aan de rue de Ruisseau die je bereikt door gewoon het spoor te volgen via de rue Belliard. Vanuit de hooggelegen spoorbrug heb je een mooi uitzicht op de Petite Ceinture. Schuin tegenover de ingang van de tuin , tussen de nummers 101 en 103, ligt de Villa des Tulipes een prachtige smalle impasse, een landelijk steegje, nog voorzien van oude straatlantaarns die bijna uit het Parijse straatbeeld zijn verdwenen. Bij de ingang wordt je begroet door prachtige muurschilderingen die de sfeer van deze kleine oase weergeven. Links en rechts kleine huisjes omgeven door planten, klimrozen en wilde wingerds. Luiken voorzien van felle kleuren en mini binnenplaatsjes verscholen achter verweerde hekken.

Ooit was dit verborgen straatje onderdeel van het dorpje Montmartre dat in 1860 door Parijs werd geconfisqueerd. Loop het doodlopende straatje helemaal heen en terug en geniet van de haast mediterrane sfeer.

De Villa des Tulipes

We keren terug naar de rue Belliard en volgen verder het spoor tot aan de rue du Poteau waar de Petite Ceinture weer ondergronds gaat. We nemen vervolgens de promenade Dora Bruder, een wandelpad parallel aan de rue Belliard en de rue Leibniz. De promenade draagt de naam van het Joodse meisje Dora Bruder, de heldin uit de aangrijpende roman van Patrick Modiano, die onder andere hiervoor in 2014 de nobelprijs voor de literatuur ontving. Reden voor de burgemeester Anne Hidalgo om hem te eren met een wandelpromenade. Let vooral op de drie ronde torens die oprijzen vanuit het asfalt. Cheminée d'aération of te wel schoorstenen die dateren uit 1889 en dienden voor de ontluchting van de Petite Ceinture. Ventilatie openingen voor de ondergrondse tunnel, aangezien in die tijd de stoomlocomotieven met kolen werden gestookt.

Rue Belliard, drie schoorstenen uit 1889 die dienden als ontluchting voor het ondergrondse gedeelte van de Petite Ceinture

Aan het einde van de promenade wordt de spoorlijn weer zichtbaar. Let even op de diverse fraaie Haussmanngebouwen en op de bijzondere architectuur van het pand op de hoek van de rue Belliard en de rue des Tennis. Een mooi voorbeeld van een Jugendstil gebouw, gebouwd in 1913 door de architect Henri Deneux. Boven op de brug over het spoor weer een station dat van 1863 tot 1934 dienst deed als Gare Saint-Ouen. Na het hebben van diverse andere bestemmingen is het sinds april 2017 de ‘place to be’ voor creatieven uit de wijk. ‘Le Hasard Ludique’ kan ik zeker in de avonduren aanbevelen, waar je terecht kunt voor tapas en drinks en lekker kunt loungen en chillen op het oude perron aan het spoor. Le Hasard Ludique, avenue de Saint-Ouen 128. Het terras is gesloten op maandag. Metrostation porte Saint-Ouen.

Loungen, chillen op het perron van 'Le Hasard Ludique' - de 'place to be'

We vervolgen onze wandeling daar waar de Petite Ceinture weer ondergronds gaat, de rue Navier met aan de rechterzijde het parc square Jean Leclaire waar het op woensdag en zondag markt is. De marché Navier is een kleine intieme markt vol versproducten. Groenten, fruit, vis, gevogelte, kazen en zelfs een plaatselijke imker. Franse marktkooplieden zijn trots op hun waren die niet alleen luidruchtig worden aangeprezen maar waarbij ook regelmatig recepten worden verschaft. Van de uitstallingen worden ook hele kunstwerken gemaakt. Uren is de groenteman bezig om van zijn appels en perziken piramiden te bouwen, om rieten manden met druiven te versieren en een kleurrijk stilleven te maken van de bergjes rode tomaten, groene courgettes, witte bloemkool en donkerpaarse aubergines. “Ne touchez pas !” roept de groenteman, wanneer u alleen maar indringend naar zijn sappige perziken kijkt.

De marché Navier is een kleine intieme markt vol versproducten

We blijven de rue Navier volgen. Aan het einde van de straat wordt de spoorweg weer zichtbaar. Naast de spoorlijn is in 2005 een fraai wandelparkje aangelegd de Jardin Paul-Didier. Magistraat en verzetsheld die weigerde om trouw te zweren aan het Vichy regime van Maarschalk Pétain. Gearresteerd op 6 september 1941 en gedeporteerd naar het interneringskamp van Châteaubriant en in februari 1942 onder huisarrest geplaatst in zijn familiehuis in Moux (Aude). Hij keerde terug naar de magistratuur in oktober 1944 als president van het hof van beroep van Parijs. Hij ging met pensioen in 1958.

De rue Boulay en de passage Petit Cerf brengt je naar de ingang van het parc Martin-Luther-King

Langs de Petite Ceinture kronkelt de Jardin Paul Didier

Wij nemen de ingang aan de rue Bernard Buffet een zijstraat van de Avenue Clichy. Eenmaal in de rue Bernard Buffet valt u onmiddellijk de bijzondere architectuur op van de omliggende gebouwen. Een stedelijke ontwikkeling ooit bedoeld als atletendorp voor de Olympische Spelen van 2012, die uiteindelijk niet naar Frankrijk gingen maar naar Groot Brittannië. Je komt meteen in een prachtig en modern aangelegd park, met 624 bomen, 5600 struiken, planten en 47.000 bloembollen. Verdeeld in drie thema's: Water, sport en recreatie. In de lente en zomer bloeien hier de magnolia's, kersen- en appelbloesem. Kornoelje en Judasbomen zorgen voor een heerlijke geur. De eikenbomen geven de herfst kleur als een soort van 'Indian Summer'. Ook water speelt een belangrijke rol in het park. Grote waterpartijen waarvan een bassin groter dan 2900 m² voor de opvang van regenwater dat weer gebruikt wordt voor irrigatie van het gehele park. Er is genoeg ruimte voor recreatie; een grote kinderspeelplaats, skatebanen en een basketbalveld. Beschutte laantjes, overal banken en houten ligstoelen voor de zonaanbidders. 

Tussen de grassen een indrukwekkende glazen plaquette als herinnering aan de 11.000 Joodse kinderen, gedeporteerd uit Frankrijk tussen 1942 en 1944. Weggevoerd naar Auschwitz en nooit meer teruggekeerd. Velen van hen kwamen uit het 17e en 16e arrondissement. Stilstaan bij deze plek is nog beklemmender door het geluid op de achtergrond van alle spelende kinderen.

Het park Martin Luther-King is een creatie van landschapsarchitect Jacqueline Osty

Aan het einde van de waterpartij, majestueuze trappen die leiden naar een groot terras, van waaruit u weer een prachtig uitzicht heeft over het gehele park, de overblijfselen van de Petite Ceinture en het nieuwe Tribunal de Grande Instance de Paris, TGI. De vormgeving van deze nieuwe rechtbank van Parijs is toevertrouwd aan de Italiaanse architect Renzo Piano, die wij eerder kennen van het iconische ontwerp van het Centre Pompidou. Ook een omstreden gebouw. Een speelse vorm van vier in terrasvorm gestapelde glazen blokken, ieder ter hoogte van een traditioneel Parijs gebouw. De terrassen moeten kleine bossen worden. “Door gebruik van nieuwe technieken kunnen we licht glas gebruiken, waardoor het gebouw 'transparant' wordt. Door deze hoogbouw winnen we ruimte voor groen, voor parken en pleinen”; aldus de architect.

Rust en ruimte in het achtste grootste park van Parijs

Loop vooral door naar de uitgang van het park aan de noodwestzijde aan de boulevard Berthier. Rechts ziet u kleine volkstuintjes, een van de speerpunten van de huidige burgemeester van Parijs; Anne Hidalgo, om de vergroening van de stad te bevorderen. Een mooi contrast tussen de hypermoderne hoogbouw. Overal in het beton ingegoten spoorrailsen die herinneren aan de vroegere functie van het park. Vlakbij de uitgang naar de boulevard Berthier een indrukwekkend kunstwerk van de Engelse kunstenares Diane Maclean; 'Open Book'. Dit kunstwerk is een geschenk van Hare Majesteit Koningin Elizabeth II, Koningin van Groot Brittannië, aan de stad Parijs als teken van vriendschap. Gemaakt van roestvrij staal met daarin rood spiegelend glas. Aan de zijkant een plaquette met de woorden "Un livre ouvert que nous ecrivons ensemble" - Een open boek door ons gezamenlijk geschreven.

Afhankelijk van het tijdstip adviseer ik voor een lunch of diner, restaurant Coretta, aan de rue Cardinet 151 bis. Een absolute aanrader. Bon appétit !

Een absolute aanrader, restaurant Coretta