EEN WERELDWONDER IN PARIJS

Om het een wereldwonder te noemen is misschien iets te veel van het goede, maar de majestueuze koepel van Galeries Lafayette Haussmann is een van de meest iconische architectonische monumenten van Parijs. Een technisch hoogstandje en een juweel van art nouveau,  jaarlijks bewonderd door zo’n 37 miljoen bezoekers. Dit monument is het resultaat van de samenwerking van drie iconische kunstenaars: Ferdinand Chanut voor de geometrie en structuur, Jacques Grüber voor de glas-in-loodramen en Louis Majorelle voor het ijzerwerk. Het heeft zich in de loop van de tijd gepositioneerd als een emblematisch element van de Franse hoofdstad, net als andere historische monumenten zoals de Eiffeltoren, de Sacré Coeur of de Arc de Triomphe. ‘La Coupole’ is een symbool van de Belle Époque, van innovatie, knowhow, culturele- en erfgoedrijkdom tussen creatie en handel. Tijdens mijn afgelopen verblijf in Parijs bracht ik een bezoek aan het binnenwerk van dit unieke monument van de hoofdstad. Daarover straks meer, maar nu eerst even wat geschiedenis

Een technisch hoogstandje en een juweel van art nouveau, de koepel van Galeries Lafayette Haussmann

 

Geschiedenis

Alphonse Kahn en Théophile Bader, twee Elzasser-Joodse neven, namen het initiatief in 1895 om zich te vestigen in een pand op de hoek van de rue de la Chaussée d'Antin  en de rue Lafayette om daar de eerste winkel van ‘Aux Galeries Lafayette’ te openen. Aanvankelijk een  fourniturenzaak die modeartikelen verkocht en later ook kleding. Het bedrijf draaide vrij goed en een jaar later kopen beiden neven het gehele gebouw (in dit pand is nu H&M gevestigd). In 1905 breidden de aankopen zich uit tot de nummers 38, 40 en 42 van de boulevard Hausmann en tot nummer 15 van de rue de la Chaussée d'Antin. De architecten Georges Chedanne en Ferdinand Chanut zullen elkaar in de tijd opvolgen in de ontwikkeling van steeds nieuwe verkoopruimtes. Het brengt 96 afdelingen, een theesalon, een bibliotheek en een kapsalon samen, verdeeld over vijf verdiepingen. Galeries Lafayettes creëerde zelfs hun eigen kledingmerk ‘Eversmart’. In het midden van het gebouw creëerde men een immense koepel van 43 meter hoog, doordrenkt van art nouveau en Byzantijnse stijl, met rijk geornamenteerde balustrades versierd met metalen bladeren, een creatie van Louis Majorelle, aan wie we ook de leuning van de monumentale trap danken die helaas is verdwenen. 10 balken ondersteunen een groot aantal glas-in-loodramen die met elkaar zijn verbonden door een metalen frame versierd met bloemmotieven, een creatie van Jacques Grüber. Deze enorme koepel werd ingehuldigd op 8 oktober 1912.

In het midden van het gebouw creëerde men een immense koepel van 43 meter hoog, doordrenkt van art nouveau en Byzantijnse stijl

Op 19 januari 1919 landde vlieger Jules Védrines op het dak van Galeries Lafayette aan boord van een Caudron G-3 na een training in Issy-les-Moulineaux. Zo won hij de prijs van 25.000 franc die vóór 1914 door de directie van Galeries Lafayette was ingesteld voor de eerste vlieger die zou landen op het dakterras van de winkel waarvan de ‘baan’ niet langer was dan 28 meter. Een monument op dezelfde plek werd ingehuldigd op 30 juni 1921 door Laurent-Eynac, staatssecretaris voor Luchtvaart en Luchtvervoer, en de dames Bader en Meyer van Galeries Lafayette.

 

Rijk geornamenteerde balustrades versierd met metalen bladeren, een creatie van Louis Majorelle

Na de donkere jaren van de financiële crisis van 1929 en de Tweede Wereldoorlog begon het economisch herstel van het bedrijf pas in de jaren vijftig. Tussen 1952 en 1956 werden de eerste roltrappen geplaatst, de binnenhallen verwijderd en twee verdiepingen toegevoegd. Tegelijk met deze moderniseringen worden verkoopacties gecreëerd zoals de 3J (zoiets zoals de dolle dwaze dagen) en thematische tentoonstellingen. In 1974 wordt weer een bladzijde omgeslagen met de ontmanteling van de hoofdtrap. In 1975 worden zowel de gevel als de koepel van Galeries Lafayette opgenomen in de inventaris van historische monumenten. In 1984 wordt de centrale begane grond aangepast om prestigieuze merkwinkels te vestigen.

 

De afdeling ‘Erfgoed & Historisch Archief’

Al vijf generaties lang is Galeries Lafayette een familiebedrijf. Ze hebben eeuwen, oorlogen en financiële crises overleefd en hebben hun vermogen om steeds te innoveren bewezen. In 2005 lanceert de familie Moulin een overnamebod, privatiseert de groep en koopt vervolgens in 2007 de aandelen terug van BNP en de familie Meyer. De kleinkinderen van Ginette Moulin werken nu binnen de groep en bestendigen zo het familiebedrijf. Om het erfgoed te behouden en te versterken, besliste het management van de groep om in 2008 de afdeling ‘Erfgoed & Historisch Archief’ op te richten.

 

‘La Coupole’ heeft de tand des tijds goed doorstaan en kent slechts een bijzondere gebeurtenis of misschien twee? Tijdens zijn gezegende bestaan werden in 1944, tijdens de Tweede Wereldoorlog,  alle kostbare glas-in-loodramen verwijderd en in kratten opgeborgen om te voorkomen dat ze vernield zouden worden en klanten zouden verwonden tijdens mogelijke bombardementen. Aan het einde van de oorlog was er echter een probleem: de glas-in-loodramen, hoe minutieus genummerd ook, zijn nog steeds niet allemaal teruggevonden. De ontbrekende onderdelen werden daarom vervangen door witte glaspanelen aangezien Jacques Grüber in 1936 stierf. Daardoor is de koepel die we vandaag de dag kunnen bewonderen minder kleurrijk dan hij oorspronkelijk was.

 

De complexe achterzijde van de koepel

Zelf rondwandelen aan de achterzijde van de koepel is mogelijk , zie de laatste alinea

Eind 2019 is de koepel onderdeel van een grootschalig renovatie project dat tot voorjaar 2021 zou duren. Zodra de deuren van het legendarische warenhuis ’s avonds sloten, klommen meester glasmakers van Maison du Vitrail, naar de bovenste verdieping om zo toegang te krijgen tot het glas van de koepel op 43 meter boven de grond. 1.000 m² glas-in-loodramen werden verwijderd en overgebracht naar de Parijse werkplaatsen om te worden schoongemaakt. Daar waar nodig werd ook het lood vernieuwd. Deze eerste fase eindigde in oktober 2020. 

De restauratie was in handen van het Maison du Vitrail

De schoonheid van al het glas-in-lood gecreëerd door Jacques Grüber

De tweede fase was gericht op het verwijderen van het oude glazen dak boven de koepel en te vervangen door een totaal nieuwe constructie. Deze fase eindigde in april 2021. Door de ramen van de koepel valt nu weer natuurlijk licht naar binnen en de waterdichtheid is nu weer gegarandeerd. Om dit juweel nog beter te benutten werden er rijen leds geïnstalleerd om het in diverse kleuren te kunnen verlichten op het ritme van de thematische animaties zoals bijvoorbeeld met Kerst. Tevens werden er op verschillende ankerpunten gemotoriseerde haken geplaatst om de ophanging van verschillende elementen mogelijk te maken. Overigens, de hijsinstallatie in het centrum van de koepel dateert nog uit 1912.

 De magie van het zonlicht dankzij het kunstwerk van de Koreaanse kunstenaar Kimsooja

To Breathe

Een stukje terug in de tekst maakte ik een opmerking over een tweede opmerkelijke gebeurtenis. Begin 2023 hebben alpinisten de dakkoepel en de buitenste randen op de vijfde en zesde etage volledig getransformeerd. In opdracht van Lafayette Anticipations, eigendom van de Fondation Galeries Lafayette en een fonds te weten, ‘Fonds de Dotation’ van de familie Moulin heeft de Koreaanse kunstenares Kimsooja 660 ruiten bedekt met een speciaal folie dat natuurlijk zonlicht afbuigt in alle kleuren van de regenboog (ook wel diffractie genoemd). 

De magische effecten te zien aan de achterzijde van de koepel - foto's Galeries Lafayette

Zo transformeert Kimsooja de externe oppervlakken van de koepel en de interne ruimtes in een iriserend landschap die gedurende de dag steeds een veranderend beeld geven (te denken aan de kleuren van olie op het water of die van enorme zeepbellen). Meer dan 110 jaren na de bouw geeft Kimsooja de koepel zijn kleuren terug, met behulp van de natuurlijke kenmerken van licht in overeenstemming met de oorspronkelijke bedoelingen van Jacques Grüber. De kunstenares creëert zo een ongekende dialoog met deze iconische koepel en het architecturale erfgoed van Galeries Lafayette door op slimme wijze gekleurd licht terug te brengen in het hart van dit historische art nouveau gebouw. Oorspronkelijk van 14 april tot en met 30 juni van dit jaar. Maar na een persoonlijke rondleiding, waarover meer in de volgende alinea, werd mij verzekerd dat dit wel eens een blijvertje zou kunnen zijn.

 

Elke zaterdag en zondag is het mogelijk om een rondleiding te maken achter de coulissen van dit magische warenhuis

Wil je zelf alle geheimen ontdekken van deze iconische winkel, sinds 1893 een legende van de Parijse mode en commercie, tijdens een persoonlijke rondleiding? Dat kan elke zaterdag van 09.00 uur tot 10.30 uur in het Frans en elke zondag van 10.00 uur tot 11.30 uur in het Engels. Je leert hoe de oprichters van dit warenhuis een nieuwe stijl van architectuur bedachten en die steeds aanpaste aan de eisen van de commercie door het bouwen van theatrale, haast religieuze gebouwen. Je wandelt met een gids door een leeg warenhuis. Je krijgt een exclusief kijkje in de coulissen. 

De afdeling ‘Erfgoed & Historisch Archief’

Met als hoogtepunten de afdeling waar het erfgoed en historisch archief is gevestigd en last but not least een wandeling van een half uur in het hart van de binnenkoepel, waar je oog in oog komt te staan met de bijna 110 jarige constructie en de schoonheid van al het glas-in-lood gecreëerd door Jacques Grüber. Persoonlijk was dit voor mij een absoluut hoogtepunt van alle dingen die ik ooit in Parijs heb gedaan.

De liften van Otis uit het begin van de 20e-eeuw, nu alleen voor het personeel en voor de exclusieve rondleiding

 

Boeken kun je op de website van Galeries Lafayette. Kosten slechts € 15 per persoon. Heb je moeite met lang staan dan zou ik je deze rondleiding niet adviseren. Helaas ook nog niet mogelijk voor mensen in een rolstoel. Klik hier voor een directe link naar de website voor het boeken van een rondleiding.

Alle geheimen van deze magische koepel en iconische winkel, sinds 1893 een legende van de Parijse mode en commercie, worden onthuld tijdens een persoonlijke rondleiding

VAN BEAUBOURG TOT POMPIDOU

Het stadhuis van Parijs was in shock toen de Franse minister van Cultuur, Roselyne Bachelot, aankondigde dat het Centre Pompidou eind 2023 de deuren zou sluiten voor een drie jarige broodnodige renovatie van het gehele pand. Maar dan zou een van de grootste publiektrekkers van Parijs gesloten zijn gedurende de Olympische Zomerspelen van 2024? Het Centre Pompidou trekt zo’n drie miljoen bezoekers per jaar, zo’n 10.000 bezoekers per dag. Er volgde koortsachtig overleg en nu wordt de verbouwing uitgesteld tot na de Olympische Zomerspelen van 2024. Alleen ontstond er meteen een nieuw dilemma; het Franse nationale museum voor moderne en hedendaagse kunst, ontworpen door Richard Rogers en Renzo Piano en ingehuldigd in 1977, viert in 2027 zijn 50^e verjaardag. Er worden nu vraagtekens geplaatst of alle werkzaamheden dan wel zijn afgerond?

Het Centre Pompidou is een van de grootste publiektrekkers van Parijs

 

De werkzaamheden omvatten het verwijderen van al het asbest, zo’n 120.000 vierkante meter. Tevens is het gebouw onderhevig aan slijtage en corrosie, wat goed is waar te nemen aan de buitenzijde. En wat ooit werd gezien als een symbool van schokkende moderniteit is nu hopeloos verouderd, waaronder het verwarmings- en koelsysteem, roltrappen en liften die kapot gaan of uitvallen. Het monumentale pand is ook nauwelijks toegankelijk voor mensen met een beperkte mobiliteit. De kosten zijn volgens de krant Le Figaro geraamd op 243 miljoen euro. De laatste keer dat het gebouw werd gesloten was tijdens het 20-jarig bestaan in 1997. Toen werd ook besloten voor een renovatie van drie jaar waarin de beschikbare tentoonstellingsruimte binnen werd vergroot. Maar groot onderhoud heeft sinds de opening in 1977 nooit plaatsgevonden. Daarover is de volgende anekdote bekend: Kort nadat het Centre Pompidou na de renovatie werd heropend, stelde Renzo Piano in 2000 voor, en dit was als grap bedoeld, om het centrum om de 25 jaar te sluiten zodat de functie ervan zou kunnen worden heroverwogen. Met die opmerking toentertijd zat hij niet ver weg van de waarheid.

 

Een symbool van schokkende moderniteit

Project 493

Eerste snelle schets door Renzo Piano - © Renzo Piano Building Workshop Architects

Het iconische gebouw ontworpen door Renzo Piano en Richard Rogers had bijna het levenslicht niet gezien. Project 493 was het dossiernummer van de inzending in 1970 van deze tot nu toe onbekende architecten. Een van de 681 inzendingen die naar de jury van vooraanstaande persoonlijkheden, waaronder architect en ontwerper Jean Prouvé en architecten Oscar Niemeyer, Philip Johnson en de Nederlander Willem Sandberg, waren gestuurd. Het idee van een multicultureel centrum hing al langer in de lucht en in het bijzonder in het hoofd van André Malreaux, de schrijver die door generaal de Gaulle tot minister van cultuur werd benoemd. Tijdens zijn mandaat als minister van cultuur, werden kunst en cultuur een staatszaak. Het was echter de Gaulles opvolger, Georges Pompidou, een groot liefhebber zowel van verandering als van moderne kunst, die het verwezenlijkte, aangemoedigd door Madame Pompidou, die zelf veel voor de kunsten heeft gedaan. In 1969 droomde hij er al van om zijn land een kunst- en cultuurcentrum te schenken, waarvan een groot deel gereserveerd zou worden voor de hedendaagse kunst. Hij wilde Parijs zo opnieuw aan de top van het artistieke en culturele leven brengen met een cultuurcentrum dat uitnodigt tot een dialoog met de kunsten en de bezoekers.

 

Project 493 - © Renzo Piano Building Workshop Architects

De plek was ook al bekend: Beaubourg, een oude vervallen krottenwijk met smalle schilderachtige straatjes tussen de kerk Saint-Merri en de hallen. Ooit was Saint-Merri het centrum van de garen- en bandindustrie. 

Plateau de Beaubourg - 1914 Autochrome Stéphane Passet © Musée Albert Kahn

Op het plateau de Beaubourg waren de vishallen, een uitloper van de markthallen. De hallen werden in 1969 verplaatst naar Rungis, de kledingindustrie naar de wijk Sentier en de garen- en bandnegotie naar de rue de Turenne en omstreken.  Woningen werden gesloopt en het lege terrein was in gebruik als parkeerplek. Een vreemd Italiaans-Brits duo haalde de opdracht binnen. In hun ontwerp nam het gebouw slechts een gedeelte van de ruimte in zodat er nog plaats over bleef voor de aanleg van een glooiend plein.

Het Plateau de Beaubourg in 1970

 

Echter de deadline voor de inzending was 28 juni 1970. Tot op het laatste moment waren Rogers en Piano nog bezig met de laatste loodjes en een van hun medewerkers kreeg de opdracht om de tekeningen te versturen vanuit het centrale postkantoor in Londen. Maar drie dagen later komt de buis met tekeningen weer terug bij de afzender met vermelding van “onvoldoende porto”. De paniek was groot want de dag van de deadline was verstreken. Het pakket werd opnieuw verstuurd met de juiste hoeveelheid postzegels en de architecten zorgden ervoor dat de datumstempels onleesbaar werden. Maar opnieuw sloeg het noodlot toe. Een staking verlamde de Engelse post en alle projecten van over het Kanaal werden gediskwalificeerd. Gelukkig besloten de juryleden vervolgens unaniem om hen toch mee te laten strijden. Het winnende project had dus theoretisch niet mee mogen doen”!

De bouwplaats in 1972 - Photo Léon-Claude Vénézia © Roger-Viollet

 

Het verhaal gaat dat Piano & Rogers unaniem wonnen, maar in werkelijkheid was het Jean Prouvé die als enige tegenstemde. In juni en juli 1971 worden alle ontwerpen getoond aan het grote publiek in het Grand Palais. George Pompidou en zijn echtgenote gingen ook in het geheim naar het Grand Palais en waar iedereen dacht dat men een keuze had was het de president die koos voor project 493. Op 19 juli 1971 wordt de winnaar bekend gemaakt, maar Parijs was in shock. Een olieraffinaderij in het hart van Parijs. De Parijzenaars vonden het resultaat afschuwelijk, zelfs ronduit monsterlijk. Maar weer anderen kwamen woorden te kort om de wel heel bijzondere architectuur te loven. De rest is historie.

 

Een olieraffinaderij in het hart van Parijs, de Parijzenaars vonden het resultaat afschuwelijk

Richard Rogers en Renzo Piano ontwierpen een eenvoudig blokvormig gebouw van vijf verdiepingen, gemaakt van staal en glas met nauwelijks ruimteverlies aan de binnenzijde, doordat alle functionaliteiten van het gebouw naar de buitenkant zijn verplaatst. Dit zorgt voor een curieuze gevel met een wirwar van stalen steunen, dragers, leidingen, spankabels en kruisverbanden, aangevuld met pijpen en liften. Verder transparante roltrappen die naar alle verdiepingen leiden als een soort reuzerups die langs de gevel naar boven klimt. Dit alles voorzien van brutale kleuren die ook nog eens de functionaliteit aangeven. Rood staat voor transport, blauw voor de airconditioning, geel voor de elektriciteit, groen voor de waterleidingen en wit voor de luchtreiniging en afvoer. Een ding is zeker, het is niet de zoveelste glazen eierdoos.

 

Transparante roltrappen die naar alle verdiepingen leiden als een soort reuzerups die langs de gevel naar boven klimt

De bijzondere architectuur van het gebouw inspireerde ontwerper Jean Widmer tot het maken van een prachtig logo. 

Vijf horizontale zwarte lijnen afgewisseld met witte lijnen roepen de verschillende niveaus op en worden gekruist door twee zwarte zigzaggende strepen die de rups vertegenwoordigen. Een meest mini-malistische blauwdruk van de gevel en zijn unieke kenmerken. Een herinnering aan een gebouw dat al bijna vijftig jaar na zijn oprichting nog steeds een intrinsiek onderdeel is van Parijs.

Centre Pompidou een gebouw dat al bijna vijftig jaar na zijn oprichting nog steeds een intrinsiek onderdeel is van Parijs

Het gebouw in cijfers

Het gebouw strekt zich uit over 10 niveaus van elk 7.500 m²

Lengte: 166 mtr / breedte: 60 mtr / hoogte: 42 mtr

12.210 m² is gewijd aan de collectie van het Musée national d'Art moderne, niveau 4 & 5. Met zijn bijna 60.000 werken is dit een van de grootste musea voor moderne kunst ter wereld

5.900 m² gewijd aan tijdelijke tentoonstellingen, niveau 6

2 zalen met respectievelijk 315 en 144 zitplaatsen

Een theater met 384 zitplaatsen en een conferentiezaal met 158 zitplaatsen

Een openbare leesbibliotheek groot 10.400 m², geschikt voor maximaal 2.200 personen, niveau 1, 2 & 3

Een museumdocumentatie- en onderzoekscentrum, de Kandinsky-bibliotheek, open voor onderzoekers en met een oppervlakte van 2.600 m²

Vanuit de terrassen heb je de mooiste uitzichten over Parijs

Het piazza voor de hoofdingang is een van de drukste pleinen van de stad en is vaak het toneel van staatkunstenaars en diverse andere activiteiten. In de centrale hal van het gebouw hangt aan het plafond een groot portret van Georges Pompidou. Een zeshoekige montage van witte lamellen ter ere van de bezielende kracht achter dit centrum van cultuur. Het kunstwerk is van de hand van Victor Vasarely

 Het portret van Georges Pompidou in de hal van het kunstcentrum

Aansluitend aan het museum kan sinds 1997 het gereconstrueerde atelier van Constantin Brancusi worden bezocht. De van oorsprong Roemeense kunstenaar die vanaf 1904 in Parijs leefde en korte tijd werkzaam was bij Auguste Rodin. Brancusi hield zich zijn leven lang bezig met het principe van de vereenvoudiging. In juni 2022 schreef ik hier een uitgebreide blog over. (klik hier) Het atelier vormt een buitengewone kennismaking met de vormentaal en de rijkdom aan materialen in Brancusi’s werk. En nog mooier de toegang is gratis.

Atelier Brancusi

KONINGSDAG 2023 IN PARIJS

Ook dit jaar had ik het geluk uitgenodigd te worden voor de viering van Koningsdag in de residentie van onze ambassadeur in Parijs, gevestigd in het voormalige Hôtel d’Avaray in het chique 7^e arrondissement. Directe nazaten van de familie Bésiade d’Avaray verkochten dit herenhuis in 1920 aan de Nederlandse regering en sinds die tijd is het Hôtel d’Avaray de officiële residentie van de ambassadeurs van het Koninkrijk der Nederlanden in Parijs. Dus al meer dan 100 jaar. 

De uitnodiging was verstuurd uit naam van onze nieuwe ambassadeur in Frankrijk Z.E. Jan Versteeg, mevrouw Monique van Daalen, Permanent Vertegenwoordiger bij UNESCO in Parijs en de heer Jochem Wiers, Permanent Vertegenwoordiger bij de OESO in Parijs. Met deze “PV’s” en hun medewerkers deelt hij ook onze ambassade aan de Rue Eblé.

Met deze nieuwe ambassadeur kreeg de Koningsdagviering ook gelijk een andere invulling; strikt bedoeld als een netwerkbijeenkomst voor zowel Fransen als Nederlanders, met name Nederlanders uit het Franse bedrijfsleven en verenigingen waaronder het CAPA, 'Club Affaires Paris Amsterdam', de NZGF, de Nederlandse Zaken Gemeenschap Frankrijk en ANEAS, de oudste Nederlandse vereniging in Frankrijk. De ambassade is er niet alleen voor de belangen van de 1700 Nederlandse bedrijven actief in Frankrijk of de 1300 Franse bedrijven in Nederland maar ook voor ruim 60.000 Nederlanders die permanent wonen en werken in Frankrijk. Prioriteit wordt gegeven aan start-ups en mkb, juist omdat deze bedrijven een belangrijke bijdrage leveren aan innovatie en groei, vaak leden van het Atelier Néerlandais de  Nederlandse cultuurantenne van onze ambassade in Frankrijk. Verder in mijn blog enkele mooie voorbeelden. Natuurlijk waren er ook vertegenwoordigers van defensie van diverse grootmachten en leden van verschillende ambassades. Dat betekende honderden handen schudden door onze ambassadeur Z.E. Jan Versteeg en zijn echtgenote.

 

Meer dan 600 genodigden werden persoonlijk ontvangen door onze ambassadeur Z.E. Mr. Jan Versteeg en echtgenote

De begroeting gebeurt geheel volgens protocol bij de ingang van de residentie

Stipt om 18.00 openen zich de poorten aan de rue de Grenelle 85 voor de ruim 600 gasten. Bij de voordeur van de residentie worden, volgens militair protocol, alle eregasten begroet met het presenteren en neerlaten van de sabel. Door het handvat naar het gezicht of de borst te brengen, moet duidelijk worden dat het wapen met overtuiging wordt gehanteerd (“met het hart” of “met het verstand”). Vervolgens handen schudden met onze ambassadeur en echtgenote en de beide “PV’s”. Z.E. Mr. Jan Versteeg is sinds 13 oktober 2022 de opvolger van Mr. Pieter de Gooijer. Op 8 februari van dit jaar had ik al een persoonlijke ontmoeting met hem in zijn kantoor aan de rue Eblé nummer 7. In 1991 begon zijn loopbaan bij het ministerie van Buitenlandse Zaken (Inmiddels 31 jaar bij BZ). Van 2001 tot 2004, Hoofd van de Economische Afdeling op de Ambassade in Madrid. De volgende vijf jaar Raadsadviseur van het Kabinet van Minister-President Balkenende. Van 2009 tot 2012 was hij plaatsvervangend vertegenwoordiger bij de NAVO in Brussel, om vervolgens ambassadeur te worden in Griekenland. Per 1 juli 2015 werd hij door koning Willem-Alexander der Nederlanden benoemd tot grootmeester van diens huis maar de benoeming werd vanwege de financiële crisissituatie in Griekenland opgeschoven naar 15 augustus, waarna hij effectief grootmeester werd. Op 5 april 2019 werd Versteeg voorgedragen voor ambassadeur namens Nederland in Spanje en sinds oktober 2022 is hij Nederlands Ambassadeur voor Frankrijk, Andorra en Monaco.

Eenmaal binnen kan het netwerken beginnen. En zo’n perfect georganiseerde receptie is onmogelijk zonder sponsoren die in ruime mate aanwezig zijn. Voor de inwendige mens waren daar ‘De vegetarische slager’, onze ambassadeur is veganist, de snacks van Mora en Jean Dhooge van de Oesterij uit Yerseke Zeeland met overheerlijke Zeeuwse oesters. De prachtige aankleding van de residentie met honderden exclusieve tulpen was verzorgd door Nederlandse bedrijven uit de bloembollenstreek waaronder W.F. Leenen, Coas Tulip, Borst bloembollen, Triflor en heel bijzonder de crème de la crème onder de premium tulpen verzorgd door Barendsen Flowers in Aalsmeer. Wat deze tulpen zo bijzonder maakt, naast de schitterende kleuren, is dat het de tulpen van de toekomst zijn. Ze worden nu voor het eerst veredeld, in zeer kleine oplage, daarna wordt het ras vermenigvuldigd. De bloemen in de residentie vormen tevens een Nederlandse primeur, een stukje toekomst, want ze zullen pas over 15 jaar tot 20 jaar in de winkels te koop zijn. Met een exportwaarde van 7,1 miljard in 2022 is de Nederlandse sierteelt groothandel een grote speler in de export van bloemen en planten. Iets wat we in Frankrijk graag willen laten zien. 

Zoals altijd onder de genodigden vele Nederlandse ondernemers wonend en werkend in en om Parijs en tevens lid van het Atelier Néerlandais (AN) Het AN, met zo’n 126 leden, onderdeel van de Nederlandse ambassade, vormt een springplank speciaal voor Nederlandse ondernemers, zelfstandigen en organisaties in de creatieve bedrijfstakken, waarvan de voornaamste: architectuur, fotografie, filmproductie, illustratie, graphic novel, kunsthandel, ontwerpdisciplines, podiumkunsten, uitgeverij etc. 

De tulpen van de toekomst

Het AN, onder de bezielende leiding van  Ambassaderaad en cultureel attaché Friso Wijnen, Lilian Widdershoven en Joan Mols, helpt zowel marktgerichte ondernemers als culturele instellingen hun positie op de Franse markt te versterken. Hier krijgen zij de benodigde ondersteuning en een plek om te netwerken met Franse partners maar ook ruimte voor ontmoetingen en presentaties, denk aan fotoshoots, modeshows, concerten, recepties, exposities. Buiten co-werkplekken en kleinere ruimtes om contacten afzonderlijk te ontvangen, wordt de ruimte regelmatig ingezet voor culturele evenementen. Tijdens beurs- en festivalweken is het Atelier Néerlandais de Nederlandse locatie in Parijs, denk aan Paris Photo, D’Days, FIAC, Futur en Seine, Paris Design Week en de modeweken.

 

In tegenstelling tot andere jaren liet het zonnetje zich niet zien

Els Reuver

Onder de aanwezige leden van het Atelier Néerlandais, ik had je beloofd enkele bijzondere ontmoetingen te noemen, de Nederlandse Els Reuver, Professeur de Danse Classique bij het Conservatoire CRD Meudon  en founder van ‘Artists to brands’. Het verzorgen van langdurige creatieve partnerschappen van klassieke dansers met beroemde merken. Ooit zelf begonnen als een van de Nederlandse danseressen bij Paradis Latin en maakte als Bluebell girl carrière bij het Lido de Paris en later als solo danser bij de Moulin Rouge.

Zakenvrouw Els Reuver met Joan Mols van het Atelier Néerlandais

 

Yama Saraj

Vluchteling uit Afghanistan en lid van het Atelier Néerlandais. Hij vertelde mij over de roadtrip die hij maakte naar het geboortedorp van zijn vader in Afghanistan, meer dan zevenduizend kilometer over de weg. Iedere ochtend gaf hij boksles aan kinderen. Boksen had ook hem geholpen bij het overwinnen van zijn angsten en voor zijn Afghaanse leerlingen bleek dat niet anders. Dat bracht hem op het idee voor een  ‘slimme bokszak’, om mensen op afstand te trainen. Het ontwerp moest simpel zijn, zodat het waar ook ter wereld lokaal geproduceerd kan worden. Inmiddels heeft hij zijn eigen onderneming in Parijs, X-UP Accelerator Program, waar hij leiding geeft aan diverse virtuele programma’s gericht op conditie, kracht en welzijn, programma’s voor vluchtelingen, maar ook voor politie en soldaten.

 

Agnès Raux, senior officer culture van de ambassade - Lilian Widdershoven, Hoofd Atelier Néerlandais - Mevr. Ruth van der Waall-Schaeffer - theologe/ predikante Nederlandse Protestantse Kerk Parijs (vlnr)

Margot van Huijkelom

Voor het grote publiek werd de Nederlandse Margot van Huijkelom bekend door haar tekeningen van de Fashion Week, die groot werden afgedrukt in de Franse krant Le Monde. Ze woont en werkt als mode tekenaar en beeldend kunstenaar vanuit haar atelier in Barbizon, een kunstenaarsdorp net ten zuiden van Parijs. Inmiddels woont ze daar al zo’n dertig jaar maar is ook nog regelmatig in Nederland te vinden. Haar werk is en wordt regelmatig gepubliceerd in vooraanstaande modebladen, waaronder diverse edities van de Vogue Japan, l’Officiel, maar ook zijn haar illustraties opgenomen in verschillende boeken van de Duitse uitgever Taschen. Verder staan op haar klantenlijst namen als Harrods, reclame- en communicatie adviesbedrijf Publicis, Swarovski, cosmetica giganten als Clarins, l’Oreal en Lancôme. Voor de Franse krant Le Monde heeft ze tijdens de haute couture fashion week in Parijs gewerkt met Valentino en Dior.

Kunstenares Margot van Huijkelom met Arjan Angenent managing director Tulipano Consulting

Margot wist ook nog een scoop te onthullen: binnenkort volgt een bijzondere samenwerking met de Alliance Française Nederland met een expositie tour "La femme, une sorcière éternelle" De tour begint 18 mei in Amsterdam bij galerie Atelier K84 aan de Keizersgracht 84. Daarna reist ze door naar drie Alliances Françaises in Eindhoven (1 juni) Utrecht (8 juni) en Den Haag (13 juni). Margot toont hier haar nieuwe werken die zijn geïnspireerd op Susan Smit’s bestseller "De Heks van Limbricht”. Haar werken zijn een hommage aan vrouwen met buitengewone kwaliteiten die werden beschuldigd van hekserij en vervolgens werden vervolgd. De inauguratie in Amsterdam zal de gelegenheid zijn voor de lancering van de Franse vertaling van het boek in aanwezigheid van Susan Smit, de uitgever Willemijn Peene van Lebowski Uitgevers en Margot van Huijkelom.

Twee jonge entrepreneurs; Bart Kooi, Cabmate en Pim Blom, Vinted

 

Bart Kooi

Ooit begonnen als stagiaire in het Atelier Néerlandais en nu aanwezig in Parijs met zijn eigen modelabel. Ik heb het over Bart Kooi, Brand & Social Media specialist en oprichter van een eigen kledingmerk Cabmate. Het kledingmerk bevindt zich op het snijvlak van het New York van de jaren ’90 en post-Corona hedonisme. Het merk onderscheidt zich door zijn kosmopolitische uitstraling en de samensmelting van ‘The Boyish & Classy Cool’, geïnspireerd op – en refereren naar – klassiekers als de tijdloze mode-iconen John F. Kennedy Jr. en Carolyn Bessette-Kennedy, de officieuze king & queen van ’90s NYC.

Zonder dit altijd vrolijke duo geen maandelijkse Nederlandse Borrel in Parijs - Arjan Angenent en Rob Broos van Broos consulting

Rob Broos & Arjen Angenent

De Nederlander, eigenaar Van Broos Consulting in Parijs en Arjan Angenent, volgens zijn visitekaartje managing director bij Tulipano Consulting. Maar zij zijn vooral de initiatiefnemers en organisatoren van de vele Nederlandse borrels in Parijs. Mede dankzij deze twee borrelen Nederlandse expats elke eerste woensdag van de maand. Dit alles te volgen op hun eigen facebook pagina; ‘Nederlandse borrel in Parijs’.

 

(vlnr) De zaakgelastigde van de ambassade van Noord-Macedonië - De plv ambassadeur van Montenegro, Z.E. Tatiana Raspopovic - Nicolette Koopman plv hoofd communicatie Nederlandse ambassade - kunstenares en fotografe Laurence Aëgerter

Laurence Aëgerter

Een in Marseille geboren kunstenaar / fotografe, gevestigd in Amsterdam. Na twee masters in kunstgeschiedenis aan de Université d'Aix-en-Provence en Vrije Universiteit Amsterdam, studeerde ze beeldende kunst aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Sindsdien heeft haar werk erkenning gekregen en is ze zowel te zien in particuliere collecties en openbare instellingen. Onder andere in het MAMAC, Museum voor Moderne en Hedendaagse Kunst van Nice, Musée Nationaux Sèvres Manufacture, het Nederlands Fotomuseum Rotterdam,  Museum Voorlinden, Amsterdam Museum, de New York Public Library en het Paul Getty onderzoekscentrum te Los Angeles.

 

Topfotograaf Bart Koetsier hard aan het werk tijdens de speech van onze ambassadeur

Bart Koetsier

Is een gerenommeerd portret en documentaire fotograaf maar tevens hoffotograaf van de Nederlandse ambassade en het Atelier Néerlandais. Zelfs speciaal vernoemd in de Koningsdagspeech van onze ambassadeur. Woont en werkt in Parijs in opdracht van Le Monde, de Volkskrant, NTC Handelsblad, Vrij Nederland en De Morgen. Ook een aantal boeken op zijn naam waaronder ‘Taillights Fade dat zelfs werd genomineerd voor de ‘Magnum emerging Photographer Fund’. In het boek ‘Met Parijse pen’ ontmoet de fotografie van Bart Koetsier de literaire blik van Margot Dijkgraaf op Parijs.

 

Directeur van het Collège Néerlandais, Sonja Janmaat in gezelschap van Joan Mols, Atelier Néerlandais

Sonja Janmaat

Is sinds 2019 directeur van het Collège Néerlandais. Het prachtige door Dudok ontworpen gebouw op de Cité Universitaire in het 14^e arrondissement. Ook woont ze in dit architectonisch monument. Zij is hèt aanspreekpunt voor de Nederlandse residenten voor het organiseren van activiteiten, maar ook als er problemen of conflicten zijn. Verder zorgt zij voor de communicatie  tussen de verschillende huizen op de campus, het organiseren van events, contacten leggen en onderhouden met Nederlandse en Franse  instanties zoals de Nederlandse ambassade hier en de Franse ambassade in Nederland plus universiteiten en hogescholen.

Bob Franke, Head of Operations Tour Eiffel in goed gezelschap van Julie Vermooten, echtgenote van onze vorige ambassadeur Pieter de Gooijer en zakenvrouw Els Reuver (vrnl)

 

Bob Franke

Hij is inmiddels de langstzittende leidinggevende van de Eiffeltoren en de enige ‘buitenlander’ in het managementteam. Op zijn visitekaartje staat; Chef du service Exploitation – Head of Operations. Al 24 jaar is voormalig Eindhovenaar Bob Franke een van de ‘bazen’ op de Eiffeltoren. In 2020 geëerd met de ‘Médaille d’Honneur du Travail Vermeil’ voor 30 jaar lang geleverde diensten in uitvoering bij diverse Franse werkgevers.

 

Hoofd Cultuur en Communicatie van de Nederlandse ambassade, Friso Wijnen geflankeerd door Gijs Stork (r) en Angelo Tromp (l)

Gijs Stork & Angelo Tromp

Dit voorjaar neemt het Hoofd Cultuur en Communicatie van de Nederlandse ambassade Friso Wijnen afscheid van zijn leven bij Buitenlandse Zaken. Hij wordt de nieuwe directeur van BredaPhoto. Friso treedt op 1 juli 2023 aan en volgt daarmee Fleur van Muiswinkel op die in januari afscheid nam van BredaPhoto.

Hij wilde graag op de foto  met de, sinds september 2022, eigenaars van het prachtige Franse Château du Fresne. Gijs Stork richt zich op het verbinden van verschillende disciplines in de kunst: van modeontwerp tot design en van muziek tot het gesproken woord. Ook zet hij zich in om de aandacht voor queer in de beeldende kunst scene te vergroten. Gijs is onder andere oprichter van Queer Currents, De SALON en Magazijn. Tevens is hij ambassadeur van de ‘Young Collectors Circle’.  In hun prachtige huiskamer in het château organiseert hij samen met Angelo Tromp tentoonstellingen, huisconcerten en lezingen.

 

Majoor Demian Knubben - Frans Beelaarts, bedrijfsadviseur en Diane van der Velden, assistente defensie Nederlandse ambassade

Inmiddels is het tijd voor de speech van onze ambassadeur met als centraal onderwerp het 10-jarig koningschap van Willem Alexander en de viering in Rotterdam waar ook het beeld van Zadkine staat. Dit jaar is het precies 70 jaar geleden dat het beeld ‘De Verwoeste Stad’ van Ossip Zadkine in Rotterdam werd onthuld. Ter gelegenheid van dit jubileum publiceerden de Nederlandse ambassade in Frankrijk en het Zadkine Museum in Parijs in februari een ‘open call’ voor Nederlandse beeldend kunstenaars. Winnaar van de Open Call werd Rozemarijn Westerink met haar voorstel ‘Rêves en ligne’. Voor onze ambassadeur is Koningsdag altijd enigszins een bijzondere dag, want tussen zijn diplomatieke plaatsingen door heeft hij van 2015 tot 2019 mogen werken als grootmeester van de Dienst Koninklijk Huis, een organisatie die de Koning en de andere leden van het Koninklijk Huis ondersteunt bij de honderden activiteiten die zij jaarlijks ondernemen voor Nederland en de Nederlanders.

 Z.E. Mr. Jan Versteeg tijdens zijn Koningsdagspeech

Tevens wordt er stilgestaan bij het staatsbezoek van de Franse President Emmanuel Macron aan Nederland onlangs op 11 en 12 april op uitnodiging van Zijne Majesteit de Koning. Een bezoek waarbij twee landen laten zien dat ze hun onderlinge relatie belangrijk vinden, waarbij ze laten zien wat ze delen: geschiedenis, maatschappelijke vraagstukken, zorg voor de veiligheid van hun inwoners, cultuur, wetenschap, economische belangen, noem maar op. Frankrijk is een uitermate belangrijke speler als het om Europa gaat. Het laatste staatsbezoek van een Franse president aan Nederland was in 2000 – toen Jacques Chirac door Koningin Beatrix werd ontvangen.

Jochem Wiers, Permanent Vertegenwoordiger bij de OESO - echtgenote van onze ambassadeur - Monique van Daalen, Permanent Vertegenwoordiger bij UNESCO

 

Ook staat onze ambassadeur stil bij de situatie in Soedan en de evacuatie van alle Nederlanders uit Soedan. Afgelopen week is het ministerie van Buitenlandse Zaken begonnen aan een evacuatie. Dit gebeurde met behulp van het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken – bij dit soort situaties hebben is er veel onderling contact om de evacuatie af te stemmen, en als ambassade speelde we een ondersteunende rol. Fantastisch hoe er is samengewerkt om zo veel mogelijk mensen in veiligheid te brengen: er werd informatie uitgewisseld, gezamenlijk gepland en vliegtuigen van het ene land namen doorgaans ook veel onderdanen van andere landen mee.

 

De speech van onze ambassadeur vond een aandachtig gehoor

Op 4 mei herdenken we de slachtoffers die tijdens de Tweede Wereldoorlog en daarna zijn gevallen. Dat gebeurt natuurlijk op de Dam, op de Grebbeberg en op tal van andere plekken. Ook in Frankrijk is er een erebegraafplaats voor Nederlandse oorlogsslachtoffers. Die ligt in Orry-la-Ville, op een klein uurtje rijden van Parijs. Ook dit jaar vindt daar een kranslegging plaats om stil te staan bij de gevallenen. Dit jaar zal de schrijver Jan Brokken daar een korte toespraak houden over Jan Zwartendijk, die consul was in Litouwen, en die het leven redde van duizenden vluchtelingen door ze een Nederlands visum te geven.

 

Leve onze Koning, hoera, hoera, hoera

De ambassadeur sloot zijn speech af met een dankwoord aan alle sponsoren. De receptie eindigde om 20.00 uur. Nogmaals dank voor uw uitnodiging excellentie en hopelijk tot volgend jaar.

Na afloop was er voor iedereen een prachtige bos Hollandse tulpen