Paris FvdV is een niet commercieel weblog speciaal voor kenners en liefhebbers van de stad Parijs - en voor hen die dat willen worden. Parijs is een stad met een gewichtig verleden, respectabel en gerespecteerd. Het is totaal niet nostalgisch. Parijs is er in geslaagd om, soms op brutale maar altijd op elegante wijze, om te gaan met zijn grootse monumenten. Ze te beschermen en te integreren in de nieuwe dynamiek van de stad. Parijs is een meester op het gebied van herstel en transformatie. U zult er nooit in slagen een volledig overzicht te maken van plekken en verhalen, die allemaal op hetzelfde punt uitkomen en de glorie van deze stad bezingen. toch wil ik een poging wagen. Wekelijks wil ik u niet alleen informeren over wat Parijs nog meer te bieden heeft, maar ook wil ik mijn liefde voor deze stad op u over dragen. In de hoop dat het raakt aan iets wat u herkent of voelt. Ferry van der Vliet.

Privacy verklaring: Indien u weblog Paris FvdV, dat bij Google-Blogger is ondergebracht, leest en reageert op de blogs van Paris FvdV, doet u dat vrijwillig en is uw IP-adres en mailadres - indien u dat vermeld - bekend en wordt opgeslagen. Ook uw schuilnaam waaronder uw reageert wordt opgeslagen. Paris FvdV zal uw gegevens nooit aan derden doorgeven. We houden uw gegevens privé, tenzij de wet of rechtelijke macht ons dwingt uw gegevens aan hen te verstrekken. Datalekken in het systeem vallen onder de verantwoordelijkheid van Google-Blogger. Door weblog Paris FvdV te bezoeken en/of de op of via deze weblog aangeboden informatie te gebruiken, verklaart u zich akkoord met de toepasselijkheid van deze disclaimer. Google gebruikt cookies om services te leveren en verkeer te analyseren dus uw IP-adres en user-agent zijn bij Google bekend, samen met prestatie- en beveiligingsstatistieken om servicekwaliteit te garanderen, gebruiksstatistieken te genereren, misbruik te detecteren en maatregelen te treffen.

maandag 30 december 2019

MUSEE NATIONAL DE LA LEGION D'HONNEUR ET DES ORDRES DE CHEVALERIE


Tegenover de ingang van het Musée d’Orsay ligt een uniek museum dat de meeste bezoekers van Parijs achterwege laten. Gewoon omdat het vrijwel onbekend is en totaal in het niet valt bij de indrukwekkende ingang van het Musée d’Orsay aan de gelijknamige Esplanade. Ook mij is dit overkomen. Ik werd op dit museum gewezen door mijn fotovriend waar ik jaarlijks de Parijse fotoweek mee bezoek. Volgens mij is het ook nog eens het museum met de langste naam: Musée national de la Légion d'honneur et des ordres de chevalerie.

Het Hôtel de Salm gezien vanuit de rue de Lille

Het museum is gehuisvest in de vroegere stallen van het Hôtel de Salm, gebouwd door architect Pierre Rousseau voor Frederick III, Prins van Salm-Kyrburg. Kolonel van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. De Republiek bestond uit acht soevereine staten: Stad en Lande (Groningen), Friesland, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Holland, Zeeland, en Drenthe. Het einde kwam met de Franse invasie van 1792–1795. Rijk geworden door zijn huwelijk met Maria Theresia van Horne gaf Frederik III opdracht tot de bouw van het Hôtel de Salm in Parijs, die van 1782 en 1787 plaatsvond. Von Salm is vanwege zijn banden met het ‘Ancien Regiem’ eind juli 1794 op de guillotine onthoofd. Zijn eigendommen werden vervolgens geconfisqueerd door de Franse Staat en vervolgens geveild om de schulden van de overleden aristocraat te betalen.

'l'Honneur nourrit les arts' - de hoofdingang aan de Esplanade du Musée d'Orsay

De hoofdingang van het museum ligt aan de Esplanade du Musée d’Orsay. Het mooiste uitzicht op Hôtel de Salm heb je vanuit de rue de Lille.  Het gebouw volledig was voltooid in 1788 en maakte toen een geweldige indruk op de Amerikaan Thomas Jefferson. Van 1785 tot 1789 was Thomas Jefferson ambassadeur in Frankrijk en liep vrijwel dagelijks langs het gebouw. Hij bewonderde het gebouw zo erg dat zijn huis in Monticello in Virginia, Amerika, opnieuw werd ontworpen met een koepel net als dit herenhuis. Hier bewaarde hij een enorme voorraad geïmporteerde Franse wijn. In zijn tijd als ambassadeur in Frankrijk ontwikkelde hij een voorliefde voor de Franse keuken en kledingstijl. Vandaag de dag kijkt het standbeeld van Thomas Jefferson in Parijs nog steeds uit op het Hôtel de Salm. Neem dus even de moeite om het gehele kwadrant te lopen: De rue de Lille, rue de Solferino, je passeert de kanselarij -  ‘Grande Chancellerie de l’Ordre de la Legion d’Honneur’, vervolgens rechts de quai Anatole France, hier heb je zicht op de voorzijde van het herenhuis en weer terug naar de Esplanade. 

Napoleon Bonaparte, de oprichter van het Legioen van Eer, hier met zijn grote keten van de orde - Foto Wikimedia

Maar terugkomend op dit specifieke gebouw, het is sinds 3 mei 1804 de thuisbasis van het Legioen van Eer, twee jaar nadat Napoleon Bonaparte, die toen nog Eerste Consul was, voor het eerst het Legion d’Honneur creëerde in 1802. Helaas werd het herenhuis zwaar beschadigd door brand tijdens de Commune van Parijs, maar weer volledig herbouwd, identiek aan de oorspronkelijke bouw, tussen 1871 en 1878 onder leiding van architect Anastase Mortier. Het werd pas een museum in 1925 en opende met de oorspronkelijke collectie afkomstig uit de kanselarij. In 2001 sloot het museum voor een vijfjarige verbouwing om in 2006 te worden heropend in aanwezigheid van de onlangs overleden Franse President Jacques Chirac. Dankzij de volledig gerenoveerde vitrines, audiogidsen in het Frans of het Engels en een multimediatour bekijk je de Franse geschiedenis vanuit een geheel andere invalshoek. Voor onderzoekers en geschiedkundigen is er ook een bibliotheek met ruim 3000 boeken en een archiefsectie. Beiden zijn uitsluitend te bezoeken op afspraak.

1802 Uitreiking van de eerste kruisen in het Hôtel des Invalides - Foto Wikimedia

De expositie bestaat uit 6-secties. Het inleidende deel is geheel gewijd aan de geschiedenis van het paleis en het museum, waarna bezoekers ridderlijke- en religieuze ordes, onderscheidingen van het Franse koninkrijk, het rijk van Napoleon Bonaparte, insignes en medailles van het buitenland te zien krijgen en in detail vertrouwd raken met de ontwikkeling van medaillekunst sinds 1789. Tevens heeft het museum een rijke verzameling ceremoniële portretten en andere schilderijen. In de galerij van militaire, publieke en politieke figuren die Franse orders hebben gekregen gedurende tweehonderd jaar geschiedenis van het Legioen van Eer, zijn er veel beroemde mensen uit andere landen, waaronder Rusland. Keizers Alexander I en Nicholas II, cellist Mstislav Rostropovich, operazanger Fjodor Chaliapin, kunstenaar Marc Chagall en natuurlijk prominente militaire Sovjet generaals uit de Tweede Wereldoorlog waaronder Georgi Zhukov, Rodion Malinovsky en Ivan Konev. Maar vooral word je voorgesteld aan prominenten uit de Geschiedenis van Frankrijk zoals Louis Pasteur, generaal Eisenhower, verzetsstrijder Jean Moulin, Sebastien-Le-Prestre-de-Vauban, de ongelooflijke militaire ingenieur, autobouwer Andre Citroen, generaal en president Charles de Gaulle, Eric Tabarly, marine kapitein en Frans zeiler en nog vele anderen.

Versierselen Legion d'Honneur

Maar wanneer kom je en wie komt nu in aanmerking voor deze zeer prestigieuze onderscheiding? Voor de benoemingen gelden strenge regels. Het legioen van eer, uitgevoerd als een vijfpuntige ster, geëmailleerd wit, in zilver. Hangend aan een bladerenkroon, geëmailleerd met groen en samengesteld uit eiken- en laurierbladeren, is tenslotte een van de beroemdste decoraties ter wereld en diep geworteld in de Franse samenleving. Het is een beloning voor zowel militaire als burgerlijke verdiensten waaronder economisch, wetenschappelijk, educatief, artistiek, sportief, diplomatiek en humanitair.  Het was generaal de Gaulle die het Legioen van Eer in de jaren zestig opende voor gouden medaillewinnaars van de Olympische Spelen, waarmee het belang van de sport in de hedendaagse (Franse) samenleving nog eens werd bevestigd. Maar ook brandweerlieden, politiepersoneel, priesters en predikanten, hogere ambtenaren en volksvertegenwoordigers worden vaak gedecoreerd. Parlementsleden en rechters kunnen het Legioen van Eer tijdens hun ambtsperiode niet ontvangen. Rechters kunnen uitsluitend bij hun afscheid worden gedecoreerd Uiteraard kan een parlementslid wel worden gedecoreerd voor moed wanneer hij in een oorlog vecht.

Buitenlanders worden geen lid van het Legioen van Eer maar ze worden wel onderscheiden met het Legioen van Eer. Voor de Franse premiers gelden bijzondere regelingen. Hij of zij wordt drie maanden na de ambtsaanvaarding gedecoreerd met het commandeurskruis van de Nationale Orde van Verdienste. Deze Nationale Orde van Verdienste wordt verleend voor ‘belangrijke verdiensten’ (Frans: "mérites distingués"), terwijl het Legioen van Eer de ‘eminente verdiensten’ beloont. De Nationale Orde van Verdienste is minder in aanzien dan het Legioen van Eer. Een decreet van 21 november 2008 stelde vast dat een premier van Frankrijk na twee jaar in dat ambt rechtens grootofficier in het Legioen van Eer is. De president van Frankrijk mag de grote keten van het Legioen van Eer dragen. De presidenten Hollande, Sarkozy, Mitterrand en Chirac zagen daarvan af. De keten werd hen bij hun beëdiging in de cassette overhandigd waarop zij deze meteen weer teruggaven aan de kanselier van het Legioen van Eer. De presidenten De Gaulle, Pompidou en Giscard d'Estaing hebben met de keten geposeerd.

Om beide orden exclusief te houden worden driejaarlijkse quota vastgesteld. Men moet minimaal veertig jaar oud zijn en een onberispelijke staat van dienst hebben. Er worden niet meer dan 75 grootkruisen uitgereikt. Tussen een benoeming en een bevordering moet een bepaalde periode verlopen en iedere Fransman (met uitzondering van de president en de eerste minister) moet ridder zijn voordat hij, wegens ‘nieuwe eminente verdiensten voor Frankrijk’, voor bevordering tot officier in aanmerking komt. Om tot commandeur bevorderd te worden moet weer een periode met opnieuw ‘nieuwe eminente verdiensten voor Frankrijk’ verlopen. Van de rang van ridder tot die van officier; acht jaar. Van de rang van officier tot die van commandeur; vijf jaar. Van commandeur tot de waardigheid van een grootse officier; drie jaar en van de waardigheid van een groot officier tot die van een grootkruis; drie jaar. De wet maakt overigens wel een uitzondering voor stervende personen die hun benoeming anders niet zouden meemaken.

Instellingsdecreet

Oorkonde behorend bij het Legion d'Honneur

De Raad van de Orde van het Legioen van Eer is belast met de beoordeling van alle aanvragen van benoemingen of promoties. Een onafhankelijk orgaan, onder voorzitterschap van de kanselier, zijn beraadslagingen zijn vertrouwelijk en zijn beslissingen worden voorgelegd aan de president van de Republiek. Ongeveer 60 Nederlanders zijn onderscheiden met het Legioen van Eer. Om er zo maar enkelen te noemen: Bernard van Lippe-Biesterfeld – grootkruis, Joseph Luns – grootkruis, Jan Willem de Winter (brigadegeneraal in het Franse leger en begraven in het Panthéon) – grootkruis.
Dick Berlijn (generaal) – commandeur, Peter Hartman (voormalig CEO KLM) – commandeur, Willem Mengelberg (dirigent) – commandeur, Hans van Mierlo (politicus) – commandeur.
Hella Haasse (schrijfster) – officier, Gerard ’t Hooft (Nobelprijswinnaar natuurkunde) – officier, Peter van Uhm (generaal) – officier.
Hedy d’Ancona (politica en feministe) – ridder, Khadija Arib (Tweede Kamervoorzitter) – ridder, Ton Elias (politicus) – ridder, Jan Janssen (wielrenner) – ridder, Liesbeth List (zangeres) – ridder, Geert Mak (historicus – ridder, Gerard van Spaendonck (kunstschilder en mede-oprichter van het Institut de France) – ridder, Joop Zoetemelk (wielrenner) – ridder.

Het museum bestaat uit 6-secties

Worden er ook wel eens mensen uitgezet? Zeker, onlangs nog. Filmproducent Harvey Weinstein raakte de hoogste Franse onderscheiding kwijt. President Macron heeft besloten hem te schrappen van de erelijst van het Légion d'honneur. Nicolas Sarkozy ridderde Weinstein in 2012 voor zijn verdiensten voor de filmindustrie, zoals het produceren van The Artist. De Franse stomme zwart-witfilm uit 2011 sleepte vijf Oscars in de wacht. Macron nam het toenemend aantal beschuldigingen aan het adres van Weinstein over seksuele intimidatie, aanranding en verkrachting hoog op. "Dit soort gedrag is strijdig met de eer van het legioen", zei een woordvoerder van Macron tegen The New York Times. Zo werd in 2012 de Britse couturier John Galliano van de lijst geschrapt. De topontwerper van het Franse modehuis Dior was ontslagen en veroordeeld voor antisemitische uitspraken.

In detail vertrouwd raken met de ontwikkeling van medaillekunst sinds 1789

Overigens heeft President Macron aangekondigd dat het aantal onderscheidingen per jaar drastisch zal worden teruggebracht. Onderscheidingen aan burgers met 50% vanaf 2018, een daling van 10% in militaire onderscheidingen en 25% minder voor buitenlanders. Er zullen ook meer inspanningen worden geleverd om winnaars te selecteren die het moderne Frankrijk beter weerspiegelen, waarbij hij vilein opmerkte dat er momenteel te veel ontvangers blanke mannen ouder dan 60 zijn.

Was getekend Charles de Gaulle

Rest mij nog een laatste vraag; waar worden de medailles gemaakt? De onderneming Arthus-Bertrand is een van de toonaangevende specialisten op het gebied van medailles en onderscheidingen. Arthus-Bertrand, ‘medaillistes et joailliers’, is een Frans bedrijf opgericht in 1803 in Parijs door Claude Arthus Bertrand. Gedurende 2 eeuwen ontwikkelde het zich met behoud van traditionele productietechnieken tot de hofleverancier van de Franse overheid en het Franse leger. In 1953 werd Arthus-Bertrand belast met het maken van de grote ketting van het Legioen van Eer. De onderneming is gevestigd aan de rue Royale 6 in het 8e arrondissement.

Een gipsen afbeelding van het bronzen standbeeld van Charles de Gaulle dat staat op de Champs Élysées

Het Nationaal museum van het Legioen van Eer en ridderorde, maakt deel uit van het nationale Franse erfgoed. Dit is een fascinerend museum en zeker een bezoek waard. Vele buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders gingen je al voor. Het museum is gratis te bezoeken van woensdag tot en met zondag van 13.00 uur tot 18.00 uur. Goed toegankelijk voor gehandicapten en rolstoelgebruikers. Naast alle Franse hoge onderscheidingen is er ook nog een overzicht van onderscheidingen over de gehele wereld, vooral die uit exotische landen, veelal voormalige Franse koloniën.  Vanuit Nederland kun je van zeer dichtbij aanschouwen de Orde van de Nederlandse Leeuw, de Orde van Oranje-Nassau en de Militaire Willems-Orde.

In 1953 werd Arthus-Bertrand belast met het maken van de grote ketting van het Legioen van Eer


Metrostations : Solférino’- lijn 12, Assemblée Nationale – lijn 12, RER-C : Gare Musée d’Orsay



dinsdag 17 december 2019

2019 KERST IN PARIJS



Eigenlijk had ik mij voorgenomen dit jaar geen blog te plaatsen over wat er zoal te doen is met Kerst in Parijs. Maar na vele vragen uwerzijds wanneer ik mijn Kerstblog ging plaatsen ben ik toch maar weer overstag gegaan. In 130 straten brandt inmiddels spectaculaire feestverlichting. De Parijzenaars en toeristen vergapen zich aan de oogstrelende etalages. De stad heeft zich weer opgetuigd zoals het een echte Parisiènne betaamt. Dus het is hoog tijd om nu plannen te maken om je Kerst dit jaar toch maar door te brengen in Parijs. Ongeacht mogelijke stakingen van het openbaar vervoer (lekker rustig).

Parijs bruist, Parijs leeft en je ontdekt de vele voordelen. Allereerst is er een keur van evenementen die ook op woensdag 25 december, de eerste kerstdag, gewoon geopend of te zien zijn. Verder zijn alle restaurants, met uitzondering van de typische familierestaurants, geopend zonder verhoogde prijzen. Daar moet je in Nederland eens om komen. Ook donderdag 26 december, tweede kerstdag, zijn restaurants en musea gewoon geopend. De Fransen vieren kerstavond (24e), de avond voor de eerste kerstdag, met een familiediner in een restaurant. Op die avond is reserveren in een restaurant een must en dan gelden er wel degelijk verhoogde prijzen.

Rond deze tijd van het jaar, kijken toeristen en Parijzenaars uit naar het spektakel van kerstverlichting in Parijs . Bezoekers komen van over de hele wereld om de magische kleuren te bewonderen die in deze feestperiode aan de straten van Parijs worden gegeven. Heldere bogen, veelkleurige gloeilampen, gloeiende vlammen en glinsterende projecties versieren rijkelijk  de lanen van de Franse hoofdstad. Niet voor niets wordt Parijs dé lichtstad genoemd.  Een vaste jaarlijkse traditie is dat ik jullie meeneem langs de mooiste lichtroute van Parijs en de mooiste route vindt u natuurlijk alleen in mijn blog.

Lichtjesroute
Je begint aan de boulevard Haussmann bij metrostation Chaussée d’Antin. De bomen daar zijn voorzien van een verlichting die je via een app op je mobiel zelf kunt aanpassen. Je mond valt open van verbazing op het moment dat je het metrostation uitstapt. Hier bevinden zich de twee grootste warenhuizen van Parijs; Printemps en Galeries Lafayette, geheel in kerstsfeer. Ik verzeker je, hier ben je wel een tijdje zoet. Dit jaar zijn bijen de helden van Galeries Lafayette. Ze zijn overal druk bezig om de mooiste geschenken te maken. Je kunt ze in elf etalages bewonderen. Vergeet vooral de gigantische kerstboom onder de beroemde koepel aan de binnenzijde van Galeries Lafayette niet. Winterbloemen en enorme sprankelende kerstballen trekken de foeragerende bijen aan. De amberkleurige gloed warmt langzaam op en verdringt de ijzige wintersfeer. Op het topje van de boom bewondert de bijenkoningin de verlichte kerstbijenkorf. Elke 30 minuten gaan de lichten in de 18e eeuwse koepel uit om de bijenkorf tot leven te laten komen en de bijen weg te laten vliegen.

Dit jaar met Kerst zijn bijen de helden van Galeries Lafayette

Vervolgens loop je langs de etalages van het andere warenhuis Printemps. Vergeet alles wat je weet over Kerstmis. Dit jaar neemt het warenhuis je mee op een reis door een magische en speelse wereld vol verrassingen! Dompel jezelf onder in een wereld vol fantastische dieren met een aanstekelijke energie. Ontdek knotsgekke papegaaien , de schattige kleine eekhoorns van Illy café, evenals het racepaard van Noël Longchamp. Zoek de koningin van de rendieren, de moeilijk te koken kalkoenen of de ongelikte beer. Dit jaar zijn zij de sterren van de etalages, kleurrijker en verrassender dan ooit!

Dit jaar neemt het warenhuis Printemps je mee op een reis door een magische en speelse wereld vol verrassingen

Aan de overkant zie je de achterkant van de Opéra Garnier. We vervolgen onze weg via de voorzijde aan de place de l'Opéra, daar neem je schuin rechts de feeëriek verlichte rue de la Paix die uitkomt op een van de mooiste pleinen van Parijs de place Vendôme. Let daar vooral op de mega grootte kerstbomen en de iconen, zoals het totaal vernieuwde paleishotel ‘De Ritz’ en de gevel van Louis Vuitton. We vervolgen onze lichtroute eerst links via de rue Saint-Honoré, dit gedeelte lopen we heen en terug en vervolgen het tweede gedeelte van de straat naar de rue Royale waar je een prachtig vergezicht hebt op Madeleine kerk (rechts) en de place de la Concorde met aan het einde de Assemblée Nationale (links). Neem even de moeite om de prachtige en rijk versierde Cité Berryer, ook wel le Village Royal genoemd, te bezoeken (overzijde rechts) herkenbaar aan de kroonluchters met de gouden lampenkapjes. Keer weer terug naar de drukke rue Royale en vervolg je route via de eveneens fraai verlichte rue du Faubourg-Saint-Honoré vol met chique modezaken en feestelijke etalages, waaronder die van Gucci, Dolce et Gabana, Prada, Hermès, Cartier, Boucheron Yves Saint Laurent en zo kan ik nog een hele tijd doorgaan. Deze lange winkelstraat uitlopen tot de kruising met de avenue Matignon. Let op, misschien is dit niet mogelijk vanwege afzettingen in verband met de afgelopen protesten. Aan het einde van de straat bevindt zich het presidentiele Paleis, het Élysée en het ministerie van Binnenlandse zaken.

Place Vendôme

Het pand van Louis Vuitton op de Place Vendôme

Keer terug naar de rue de la Paix, loop links naar de place de la Concorde richting de Champs Élysées. Niet voor niets noemen ze dit 'La Voie Triomphale'. Natuurlijk kun je de hele avenue bewandelen, maar je moet zeker de avenue Montaigne (in het verlengde van de avenue Matignon) niet vergeten met als hoogtepunt het pand van Dior. Het is een aardige tippel maar een die je altijd zal bijblijven.

Vergeet zeker niet de etalages van Chanel te bekijken in de rue Saint Honoré


Nog een geheime tip
Langs deze route passeer je een aantal zeer luxe vijfsterren hotels. Niet bescheiden zijn en gewoon naar binnenlopen. Vaak zijn de interieurs van deze tophotels uitbundig versierd: Le Grand hotel, rue scribe 2 - Hotel Scribe, rue Scribe 1 - Le Meurice, rue Rivoli 228 - Park Hyatt Paris-Vendôme, rue de la Paix 5 - The Westin Paris, rue de Castiglione 3 - Mandarin Oriental hotel, rue Saint Honoré 251 - Le Bristol, rue du Faubourg Saint-Honoré 112 - Paris Marriott Champs Élysées Hotel, 70 Avenue des Champs-Élysées 70 - Hotel George V, avenue George V 31.



Het Atelier des Lumières; de absolute Kersttip met ‘Starry Night’ – La Nuit Étoilée


Het Atelier van licht
Mocht je het nog niet gezien hebben dat is dit de absolute Kersttip: ‘Starry Night’ – La Nuit Étoilée, een creatie van Gianfranco Lannuzzi, Renato Gatto en Massimiliano Siccardo. Het leven en werk van Vincent van Gogh spreekt miljoenen mensen wereldwijd aan en nog steeds raken velen geïnspireerd door zijn schilderijen en tekeningen. Tussen Bastille en Nation in het 11e arrondissement ligt de rue Saint-Maur. Op nummer 38, verscholen achter een eenvoudige gevel, gaat een stukje geschiedenis schuil uit de 19e eeuw. Sinds 1835 was in dit pand de metaalgieterij gevestigd van de familie Plichon. 183 Jaar later en 9 miljoen euro aan ontwikkelingskosten verder, heeft Parijs zijn eerste digitale kunstcentrum. Vier jaar lang is er gewerkt aan de transformatie van de vroegere ijzersmelterij naar een centrum van digitale kunst. 

140 videoprojectoren tonen het werk en leven van Vincent van Gogh

Na het installeren van geluidsisolatie, airconditioning en brandveiligheid is de vervallen hal van 10 meter hoog met een oppervlakte van 2000 m², voorzien van 140 videoprojectoren en een ruimtelijk geluidssysteem van 50 Nexo luidsprekers op de muren en bas-subwoofers op de grond. Door de juiste hoeken te kiezen, zorgen die voor een optimale spreiding van het geluid, waardoor elke luisteraar de beste geluidskwaliteit ervaart. Het publiek zal, dankzij de grootste vaste video-installatie ter wereld letterlijk worden ondergedompeld in beeld, beweging en geluid, om zo alle emoties te versterken. Unieke multimedia apparatuur maken het mogelijk om projecties te visualiseren op een oppervlakte van 3300 m². Bijna alle oppervlakten worden gebruikt, van vloer tot plafond en muren oplopend tot 10 meter hoog. De projecties volgen de bewaard gebleven architectonische elementen van de oude gieterij; metalen constructies, een grote schoorsteen, de droogtoren en een koelreservoir gevuld met water. De beelden scrollen en spelen met de lay-out van de ruimtes begeleid door op maat gemaakte muzikale composities. Een absolute ‘Must See’. Metrostation rue Saint-Maur – lijn 3, Père Lachaise – lijn 2 en 3. Wel van te voren on line reserveren.

De projecties volgen de bewaard gebleven architectonische elementen van de oude gieterij


Het festival van licht
‘Espèces en voie d'illumination’, het is de naam van het lichtfestival in de Jardin des Plantes. Dit jaar wordt het voor de tweede keer georganiseerd. Tot en met 19 januari 2020 kun je wandelen onder de sterren langs reusachtige, verlichte vissen. De wandeling  ‘Océan en Voie d’Illumination’ begint op place Valhubert, waar gigantische lantaarns diersoorten uitbeelden die momenteel bedreigd worden of inmiddels verdwenen zijn.
De ontdekkingstocht kan beginnen om 18.00 uur tot en met 21.30 uur en de entree is € 15 per persoon. Elke avond geopend met uitzondering van 24 en 31 december.

‘Espèces en voie d'illumination’, het is de naam van het lichtfestival in de Jardin des Plantes


Schaatspret
Je kunt nu schaatsen met uitzicht op de Eiffeltoren, want de baan op de eerste etage van de Eiffeltoren gaat dit jaar niet open. Voor het eerst gaat de terrasbar van het Aquarium van Parijs van 14 december 2019 tot 8 maart 2020 open met een echte openluchtijsbaan van 350 m². Ook aan de innerlijke mens is gedacht: ze hebben warme chocolademelk, glühwein, champagne en oesters. Metrostation Trocadéro, lijn 6, 9.

Maar het kan nog spectaculairder. Wat dacht je van schaatsen op 110 meter boven zeeniveau, boven op de Grande Arche la Défense. De prijzen variëren van € 15,00 voor een volwassene en € 7,00 voor kinderen, afhankelijk van hun leeftijd. Deze ijsbaan is geopend tot en met 5 januari 2020. Openingstijden; elke dag van 10.00 tot 19.30 uur. Vergeet niet uw handschoenen mee te nemen omdat ze verplicht zijn.

Vind je het ‘Grand Palais des Glaces’ leuk? Dan kan ik je vertellen dat dit jaar de grootste ijsbaan van Europa (2700 m²), onder de immense koepel van het Grand Palais weer terug is. De inmiddels alweer vijfde editie vindt plaats van 13 december 2019 tot 8 januari 2020. Het gehele gezin is welkom in drie slots, van 10.00 uur tot 13.00 uur en van 14.00 uur tot 19.00 uur en van 20.00 uur tot 02.00 uur. Prijzen variëren vanaf  € 20 voor volwassenen en voor kinderen geldt een gereduceerd tarief. Metrostation: Champs Élysées Clémenceau, lijn 1.

Dit jaar kun je ook schaatsen in het hart van de Tuilleries midden tussen de kerstmarkt aldaar. Deze schaatsbaan is open tot en met 5 januari 2020. Maar liefst 100 meter lang en 12 meter breed. Elke dag geopend van 10.00 uur tot 19.00 uur en in het weekend tot 00.45 uur. Kinderen betalen slechts € 6 en volwassenen € 10. Ter plekke kun je ook schaatsen huren.

Echt nieuw is de ijsbaan op het dak van Galeries Lafayette! Ontdek deze ongelooflijke ijsbaan van 176 m². Elke dag geopend van 10.00 tot 20.00 uur en bovendien gratis toegankelijk voor kinderen en volwassenen. Wat is er mooier dan schaatsen terwijl je geniet van weer een van de mooiste uitzichten op Parijs? Geopend tot en met 31 december 2019, openingstijden van 10:00 uur tot 20:00 uur. Metrostation Chaussée d'Antin La Fayette, lijn 7, 9.

Dan kun je ook nog eens schaatsen op vijf-sterren niveau in de binnentuin van het luxe paleishotel Plaza Athénée aan de avenue Montaigne.  De ijsbaan van 100 m² is geopend tot en met 2 februari  2020 voor kinderen van 6 tot 12 jaar terwijl de ouders genieten van een high tea voor slechts € 60 per persoon, maar…twee kinderen mogen dan wel gratis schaatsen. Elke woensdag tot en met zondag van 15.00 uur tot 19.00 uur. Schaatsen, helmen en handschoenen worden gratis verstrekt.

Santa Claus is tot en met 24 december aanwezig voor het maken van een foto op place Hôtel de Ville - Photo Eindhoven Creative, Leon Koop


Kerstmarkten
Zoals je weet zijn Kerstmarkten niet zo mijn ding. Meer informatie over waar en openingstijden vind je op deze link. Er is echter een markt die ik je kan aanbevelen: Het Kerstdorp en de -markt voor het stadhuis van Parijs. Tot en met 31 december kun je hier terecht voor het ware Kerstgevoel. Voor de kinderen een draaimolen met houten paarden en een treintje dat door een echt bos rijdt. Voor de fans van curling een echte curlingbaan en een Kerstmarkt met ambachtslieden met het label 'Made in Paris'. Voor de fijnproevers: peperkoekmannen, meringues, wafels en glühwein en verder nog vele andere biologische en zelfgemaakte producten. Santa Claus is tot en met 24 december aanwezig voor het maken van een foto.



La Fabrique du Père Noël
De Kerstman heeft een eigen ‘pop-up store’ vol met originele cadeaus. Meer dan 20 ambachtslieden verkopen daar hun creaties. Dit jaar kun je de Kerstman verrassen met een bezoek is ‘La Fabrique’ in de Marais, rue Sainte-Croix de la Bretonnerie 14. Je kunt er terecht tot en met 24 december 2019

Le Festival du Merveilleux
Het Musée des Arts Forains viert dit jaar zijn 10e verjaardag, van 26 december 2019 tot en met 5 januari 2020. Grijp nu je kans om als 'gewone' bezoeker binnen te kijken in wat ik noem, één van de meest bijzondere verzamelingen in Parijs, een juweeltje. Het Musée des Arts Forains, gesitueerd in een kwadrant, tussen de rue des Pirogues de Bercy, rue Baron le Roy, avenue des Terroirs de France en de rue l'Heureux. 1,5 Hectare groot en inmiddels benoemd tot cultureel erfgoed. In een van de voormalige wijnmagazijnen, gebouwd door een leerling van Eiffel, is het kermismuseum gevestigd. De Fransman Jean-Paul Favand verzamelde gedurende 35 jaar duizenden zeldzame objecten, daterend van 1850 tot 1930, uit de wereld van; kermissen, entertainment, variété, theater en music hall. Het is een van de belangrijkste particuliere kermis kunstcollecties van de wereld, zo uniek, dat het zelfs als decor diende in de heerlijke film van Woody Allen, 'Midnight in Paris'.

De binnenplaatsen van het Musée des Arts Forains tussen de depots zijn helemaal in kerstsfeer met grote houtvuren en optredens van diverse variété artiesten

Het zeer bijzondere interieur van het Musée des Arts Forains zal bij wijze van uitzondering worden open gesteld van 10.00 uur tot 18.00 uur voor het publiek. Hier kun je kennismaken met de dromerige en surrealistische fantasiewereld van de kermis tijdens 'Le Festival du Merveilleux'. Verder heb je ook de unieke kans om een bezoek te brengen aan de Venetiaanse kamers (Salons Vénitiëns) het Théâtre du Merveilleux en de nieuwe magische spiegelzaal 'le Magic Mirror'. Dit paviljoen, daterend uit 1925, gebouwd in exotische houtsoorten, waaronder mahonie, is een van de nog zes resterende originelen in de wereld. De binnenplaatsen tussen de depots zijn helemaal in kerstsfeer met grote houtvuren en optredens van diverse variété artiesten, dit alles geheel in de stijl van de Belle Epoque, het Parijs van 1900. Entree € 16, kinderen tot 12 jaar € 10. Metrostation Cour Saint Emilion, Lijn 14.

Winter Circus
De oudste en grootste is die van het Circus Bouglione aan de rue Amelot 110 in het 11e arrondissement. Tot en met 15 maart 2020 loopt daar de show Défi. Een heel Kerstcircus-dorp tref je aan in het Bois de Vincennes waar het Cirque Phénix ‘Nomade - Les Étoiles du Cirque Mongolie’ presenteert tot en met 19 januari 2020.

De mooiste producten uit Frankrijk worden direct vanuit Rungis vervoerd naar Nederland

De basis van ons Kerstdiner
Zo'n 48 jaar geleden verhuisden de beroemde Parijse voedselhallen (Les Halles) naar het toenmalige dorpje, Rungis, ten zuiden van Parijs, hemelsbreed op 12 kilometer afstand van de Notre Dame. 17 hectaren in het oude centrum van Parijs maakten plaats voor een complex op 234 hectaren (468 voetbalvelden) verspreid over drie  gemeenten. Rungis telt zo’n 1283 bedrijven waarvan 486 groothandels. Er werken zo’n 12.000 medewerkers. Zij bedienen 20.400 inkopers die samen goed zijn voor een jaarlijkse omzet van ruim 9,4 miljard Euro (omzet 2017). Overdag een spookstad met lege parkeerterreinen, ’s nachts een levendige metropool met verkeersopstoppingen, drukbezette restaurants en bezoekers uit heel Europa.

Rungis een mekka voor smulpapen

Wat ooit in de 12e eeuw begonnen is als stadsmarkt van Parijs is vandaag de dag uitgegroeid tot werelds grootste verscentrum, waar meer dan 20 duizend inkopers van Franse en internationale restaurants, detaillisten en traiteurs hun dagelijkse waren en de fijnste producten inkopen. Een mekka voor smulpapen. Er mag dan een grotere bloemenveiling in Nederland zijn en een grotere vismarkt in Japan, Rungis is de grootste versmarkt van de wereld en daar zijn de  Fransen maar wat trots op.

Kerst in Parijs. Het belangrijkste is nu wel besproken. Rest mij jullie allemaal fijne Kerstdagen toe te wensen. Mocht je nog verlegen zitten om een mooi Kerstcadeau voor je dierbaren. Twee boeken kan ik je in het bijzonder aanbevelen: ‘Ongewoon Parijs’ en ‘Ongekend Parijs’ samen 320 pagina’s vol met verrassingen over het onbekende Parijs.




zondag 8 december 2019

DE SCHADUWZIJDE VAN PARIJS


Inderdaad, deze stad, vaak geroemd als de mooiste stad van de wereld, kent ook zijn schaduwzijde. Het begint al als je de A1 richting Parijs neemt en je rijdt de boulevard Périphérique op vlak voor Porte de la Chapelle. Links en rechts geplakt tegen de viaducten schamele hutten, tenten, eigenlijk complete kleine sloppenwijken die je vaak ziet bij grote steden in het Verre Oosten of Midden Amerika. In en rond Parijs liggen er zo'n 120. Daar wonen 7000 tot 9000 mensen. Dit blijkt uit cijfers die NOS correspondent Frank Renout onlangs verzamelde Ze staan op een oude spoorbaan: honderden krotten van planken en plastic zeilen. Honderden migranten met kleine tentjes. Ze zijn gebouwd langs de snelweg: bijna een kilometer aan krotjes, waar kinderen spelen langs voorbijrazende auto's.

Terwijl de auto's voorbij razen vindt een migrant de rust om te schrijven

Begin deze maand werd aan de noordrand van de stad zo'n kamp ontruimd. De politie kwam en verwijderde honderden tenten van het trottoir en uit de berm. De 2700 migranten die er woonden, werden naar een tijdelijk opvangadres gebracht. Nu, drie weken later, zijn zo'n 500 migranten terug, precies op dezelfde plek. President Emmanuel Macron beloofde in juli 2017 dat hij aan die situatie een einde wil maken. "Vóór het eind van het jaar (2017) slaapt niemand meer op straat of in bossen", zei hij. "Overal komt noodopvang”. Volgens hulporganisaties en ook burgemeester Anne Hidalgo is de situatie onhoudbaar. Maar plannen voor een concrete en structurele oplossing zijn er nog steeds niet.

Alles wordt in stelling gebracht voor een beschut plekje tijdens de nacht

Hing aan de Parijse clochard vroeger nog een zweem van romantiek, hoe onterecht ook, vandaag de dag is de Parijse clochard gemondialiseerd. Meer dan de helft, zo’n 56%, komt uit het buitenland. Vroeger waren het arme sloebers afkomstig uit Bretagne of uit Auvergne maar nu zijn het vooral migranten uit Oost-Europa, Afghanistan, Soudan, Irak, Eritrea en Ethiopië. Parijs telt tien- tot vijftienduizend mensen zonder vaste woon- en verblijfplaats. Deze Sans Domicille Fixe, kortweg SDF, bevinden zich vooral in de binnenstad. ’s Nachts trekken ze zich terug naar de vele krottenwijken. Overdag trekken ze de stad in om te bedelen bij supermarkten, de boulangerie, onder een geldautomaat of bij de ingangen of de gangen van de metro. Sommigen maken vriendelijk een praatje, anderen kijken stil voor zich uit met een bekertje of een omgekeerde pet voor zich en een bordje “J’ai Faim”, ik heb honger.

Parijs telt zo'n tien- tot vijftienduizend mensen zonder vaste woon- en verblijfplaats

Dan zijn er ook nog de professionele bedelaars, vaak Roma’s die overdag in Mercedessen over de stad worden verspreid. Vrouwen, jong en oud,  met slapende, vaak gedrogeerde, kinderen. Zij worden weer geposteerd bij de ingangen van kerken en in de diverse metrostations meestal met een bord “Famille Syrienne”. Maar ook bij de toegangsweg bij porte de la Chapelle. Tussentijds worden ze door mannen voorzien van eten en drinken om later op de dag weer te worden opgehaald en vervoerd naar de boulevard Ney in het 18e arrondissement. Deze sloppenwijk is niet zichtbaar vanaf de weg maar is gebouwd langs een lager liggend, sinds 1934, ongebruikt traject van de Petite Ceinture. Als er geen dikke rookpluimen opstegen vanuit het ongebruikte treinspoor zou je nooit weten dat hier een van de grootste krottenwijken schuil gaat van de Franse Hoofdstad. Veel bewoners zijn Roma afkomstig uit het zuiden van Roemenië of uit Boekarest.

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen van de Parijse burgemeester Anne Hidalgo kampt Parijs met een groot tekort aan opvangplaatsen voor daklozen

In de jaren dertig beschouwden de clochards het clochard zijn, als een beroep. Het verhaal doet nog steeds hardnekkig de ronde dat vele clochards vrijwillig gekozen hebben voor dit bestaan. Weggevlucht uit de zware last van het dagelijkse bestaan. Een echte clochard is trots en staat op zijn vrijheid. Het hoort bij zijn levensopvatting dat hij niet gebonden wil zijn en geen verplichtingen wil. De clochards hebben maar weinig nodig om van te leven. Ze struinen de markten af waar ze genoegen nemen met het restafval. Van de weinige euro's die zij bij elkaar bedelen 'kopen' ze alcohol. Vaak rode wijn, want wijn voedt.  Om hun ellende te vergeten, drinken ze veel, heel veel, want alleen in beschonken toestand is het leven draagbaar. Een clochard zei eens tegen mij op de vraag, “heb je een probleem met alcohol?” “Nee, ik heb een probleem zonder alcohol!” Zo gauw het avond wordt zie je een komen en gaan van gekaapte winkelwagentjes, oude kinderwagens en worden posities ingenomen in portieken van winkels, bus huisjes en zelfs telefooncellen. 's Winters als het koud is liggen ze op straat op de roosters van de metro.

Volgens hulporganisaties en ook burgemeester Anne Hidalgo is de situatie onhoudbaar

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen van de Parijse burgemeester Anne Hidalgo kampt Parijs met een groot tekort aan opvangplaatsen voor daklozen. Er is hooguit opvang voor 4500 personen en daarmee heeft nog niet eens de helft onderdak. Parijs legt veel interesse aan de dag voor het daklozenvraagstuk. Maar die compassie strekt zich niet uit  naar de andere categorieën, zoals bedelende zigeuners of ontheemde illegalen. Ook notoire harddrugverslaafden, die eveneens rondzwerven en in een deplorabele toestand verkeren, worden uitdrukkelijk niet aangemerkt als daklozen. Zij worden weer opgevangen door vrijwilligers van het ‘Secours Catholique’, de 'Samu Social', of de liefdadigheidsinstelling Abbé Pierre. Dit jaar stierven er, tot en met november, 222 mensen op straat in Parijs. De medemenselijkheid in Parijs is mede door de migrantencrisis verhard.

"Niet alleen granaatregens kunnen dodelijk zijn"; liefdadigheidsinstellingen vragen aandacht voor de vele daklozen in de stad

In de kolom kennismaking naast mijn wekelijkse blog komt de volgende zinsnede voor: 'Mijn blogs bevatten de observaties van een nieuwsgierige reiziger die het Parijs van de Parijzenaars wil leren kennen en steeds op zoek gaat naar de couleur locale'. Die couleur locale heeft helaas ook een lelijke kant; de honderden sterfgevallen onder de daklozen van Parijs.

Er is hooguit opvang voor 4500 personen en daarmee heeft nog niet eens de helft onderdak

Collectif Les Morts de la Rue
Een keer per jaar worden in Parijs alle 'straatdoden' van Frankrijk plechtig herdacht door het 'Collectief Les Morts de la Rue' onder leiding van de Fransman Christophe Louis. Zijn collectief, opgericht in 2002, bestaande uit 150 vrijwilligers, voert actie voor daklozen, maar bekommert zich vooral om hen na hun dood. Dan wordt de begrafenis georganiseerd en nabestaanden worden opgezocht. "Toen we begonnen lag de gemiddelde leeftijd van een straatdode op 49 jaar", vertelt Christophe Louis in een interview aan Le Figaro. "Dat is nu nog steeds onveranderd terwijl de gemiddelde levensverwachting in Frankrijk 80 jaar is.

Notoire harddrugverslaafden, die eveneens rondzwerven en in een deplorabele toestand verkeren, worden niet aangemerkt als daklozen

Dinsdag 2 april 2019 was het weer zover. 566 geregistreerde sterfgevallen in 2018 in geheel Frankrijk, waaronder 199 in Parijs, werden herdacht in de Jardin Villemin in het 10e arrondissement. Onder hen 50 vrouwen, 13 minderjarigen waarvan 6 minder dan 5 maanden oud, 2 in de leeftijd van 5 tot 9 jaar en 6 tussen de 15 en 18 jaar.
Meer dan 50% van alle 566 doden vonden plaats voor onze ogen, gewoon op straat of in geïmproviseerde schuilplaatsen. Een ander opmerkelijk feit is dat minder dan de helft van de daklozen Franse staatsburgers zijn. 14% is Europees, 20% komt uit een land buiten de Europese Unie en 25% zijn van onbekende oorsprong. Er is ook een zelfmoordcijfer van 5%, tegen 0,0001% in de rest van de Franse bevolking. Sinds 2013 worden ook de cijfers bijgehouden over gender. 280 dakloze vrouwen stierven in de periode 2013 tot en met 2018. De gemiddelde leeftijd: 45,6 jaar.

In 2018 stierven 199 daklozen in de straten van Parijs. Dit jaar tot en met november staat de teller al op 222. Binnen 40 uur sterft er weer iemand op straat

Het hoofdkantoor van het Collectif Les Morts de la Rue bevindt zich in het 20e arrondissement aan de rue Orfila 72. Door hier te klikken komt u rechtstreeks op hun website als u een donatie zou willen doen. Dit jaar verstuur ik geen kerstkaarten. De uitgespaarde kosten voor kaarten en postzegels maak ik over naar dit bijzondere doel. Doe je mee?

Schoonheid en verval, het ligt dicht bij elkaar



maandag 2 december 2019

RONDOM PARIJS: VINCENT, STERREN, STERRENNACHT


‘Ik kan er niets aan doen dat mijn schilderijen niet worden verkocht. Toch zal de dag komen dat men zal zien dat ze meer waard zijn dan wat wij erin steken voor de verf en al met al zeer schamele levensonderhoud’.
Vincent van Gogh aan zijn broer Theo.

Hij kreeg gelijk in het feit dat velen wereldwijd zijn schilderijen gingen waarderen, alleen maakte Vincent het niet meer mee, en ook zijn broer Theo niet. Vincent van Gogh, de arme kunstenaar die niet werd begrepen zo mooi weergegeven in de chanson ‘Vincent’ van Don Mclean uit 1971.

Now I understand
What you tried to say to me
And how you suffered for your sanity
And how you tried to set them free
They would not listen, they did not know how
Perhaps they'll listen now

Nu begrijp ik,
wat je mij probeerde te zeggen.
Hoe je leed om bij je verstand te blijven,
hoe je ze probeerde vrij te laten.
Ze wilden niet luisteren, ze wisten niet hoe,
misschien dat ze je nu wel horen.

 Museum of Modern Art, New York, Verenigde Staten - Kunstenaar Vincent van Gogh 1889

Vincent kwam uit een gegoede familie. Zijn moeder, Anna Cardentus, kwam uit het chique Den Haag en vader Theodorus was dominee. Geboren in het Brabantse dorp Zundert en van 1853 tot 1869 woonde hij bij zijn ouders in de pastorie van de Nederlands-hervormde kerk omringd door flink wat personeel; een dienstmeisje, twee koks, een tuinman en een gouvernante. In dit huis werden ook zijn broers en zusters, Anna, Theo, Lies, Willemien en Cor geboren. De eerste tekenlessen kreeg hij van zijn moeder. Zij bracht hem ook de liefde voor de natuur bij. Op de hbs in Tilburg, die hij overigens niet afmaakte kreeg hij tekenlessen van Constant Huysmans die zijn inspiratie opdeed bij diverse Belgische Kunstinstituten. 

De jonge Vincent bleek een nieuwsgierig maar vooral een onrustig mens. Na zijn middelbare schooltijd in Tilburg vertrok hij op 16 jarige leeftijd naar Den Haag en kreeg een baantje als jongste bediende bij zijn oom, de eigenaar van de Haagse kunsthandel Goupil & Cie. Zijn broer Theo kreeg ook een baan in het filiaal te Brussel. Daar begon ook de briefwisseling tussen Vincent en Theo. De oudste brief dateert uit 29 september 1872 en in totaal zijn er 820 brieven bewaard gebleven. 658 zijn gericht aan zijn broer Theo de overige aan andere familieleden en vrienden. Van Theo aan Vincent zijn helaas maar 41 brieven bewaard gebleven. Vincent had de gewoonte om brieven meteen te verbranden nadat hij ze gelezen had.



Vincent - Photo Credits: Van Gogh museum Amsterdam

Na vier jaar Den Haag werd Vincent overgeplaatst naar het filiaal van Goupil in London om te gaan werken op de prentenafdeling waar hij een fervent verzamelaar van was. Op alle kamers waar hij woonde prikte hij prenten aan de muur om zich thuis te voelen. Dit tot grote ergernis van de huisbazen de als Vincent weer was vertrokken achterbleven met een muur vol met gaten. Het verblijf aldaar was echter van korte duur. Eugenie, de dochter van zijn hospita, aan wie hij een huwelijksaanzoek had gedaan, bleek al verloofd te zijn. Liefdesverdriet was de reden dat, door inbreng van zijn moeder, hij na twee jaar al werd overgeplaatst naar een vestiging van Groupil & Cie aan de place de l’Opéra in Parijs. Hier huurde hij, op een onbekend adres, een kamer op Montmartre. Op 1 april 1876 werd hij ontslagen omdat hij zonder toestemming op kerstvakantie was gegaan. De eigenlijke reden was dat Vincent niet vriendelijk genoeg was tegen klanten. Vincent’s echte reden van zijn onvriendelijkheid was dat klanten alleen kunst kochten om te speculeren en niet omdat zij de kunstwerken ook daadwerkelijk waardeerden.

Omzwervingen naar Engeland (Ramsgate & Isleworth) brachten hem vervolgens terug naar Nederland (Dordrecht en Amsterdam) België (Laken, Brussel, Borinage), weer terug naar Nederland (Etten, Den Haag, Drenthe, Nuenen) en Antwerpen om vervolgens 10 jaar later weer terug te gaan naar Parijs. Gedurende die omzwervingen had Vincent inmiddels ontdekt dat theologie niet zijn ding was maar dat hij zich steeds meer kunstenaar ging voelen. Het was Anton Mauve, een aangetrouwde neef en zelf kunstschilder, die Vincent aanraadde om met olieverf te gaan schilderen. Mauve maakte deel uit van de Haagse School en zijn landschappen waren erg gewild bij kunstverzamelaars in het verre Amerika. De uitvinding van de verftube in 1841 gaf Vincent ook de mogelijkheid om op locatie te schilderen in plaats van in een atelier.

De plaquette in de rue Lepic 54 te Parijs

Parijs
In de vroege ochtend van 28 februari 1886 kwam Vincent aan in Parijs op het station Gare du Nord. Het station, een creatie van de Duitse architect Jakob Ignaz Hittorf en gebouwd tussen 1861 en 1865 was nog maar net een jaar open. Hij had de geldzorgen en de ruzies uit de Antwerpse maanden achter zich gelaten en was vol goede moed. 'De Franse lucht houdt de geest helder en doet je goed, oneindig veel goed', schreef hij een kennis. Daar voegde hij zich bij zijn broer Theo. Eerst op een etagewoning aan de rue Laval nr. 25 (tegenwoordig rue Victor Massé), om vervolgens te verhuizen naar de rue Lepic 54 in de wijk Montmartre die Vincent kende van tien jaar geleden. Het nieuwe appartement was voor Parijse begrippen ruim en Vincent had er in ieder geval zijn eigen atelier: een kamer met een klein raam aan de achterkant van het pand. Vanaf de vierde etage van het appartementencomplex in Montmartre keken ze uit over de stad: een uitzicht dat Vincent meerdere malen vastlegde op doek. Maar het liefst stond hij buiten op straat in Montmartre, waar de onderwerpen zich voor hem aandienden: straatgezichten, de molens op Montmartre cafés. In zijn atelier schilderde hij verder aan de doeken waarmee hij buiten was begonnen, werkte hij aan (zelf)portretten, maakte hij, geïnspireerd door de kunstenaar Monticelli, talloze bloemstillevens en werkte hij naar afgietsels van klassieke sculpturen die hij bezat.

Montmartre - Vincent van Gogh - Photo credits - Van Gogh museum Amsterdam

Spoedig na zijn aankomst maakte hij kennis met tal van grote impressionisten uit die tijd, onder wie Camille Pissarro, Paul Gauguin, Émile Bernard en Paul Signac. Hij was erg onder de indruk van hun werken. Ook Japanse prentmakers, zoals Hiroshige, zouden hem sterk beïnvloeden. Al snel waren deze invloeden ook in zijn eigen werk terug te zien. Vincent begon met kleur te experimenteren in vegen en stippen. Weg van de sombere Hollandse school. Zijn werk werd lichter en lichter. Ook schroomde hij niet om steeds fellere kleuren te gebruiken. Veel van zijn kunstenaarsvrienden zochten hun onderwerpen in de uitgaanswereld; cafés, danszalen, restaurants, theaters en bordelen. Daar ontmoette hij Toulouse-Lautrec die het uitgaansleven van Montmartre vastlegde op doek en op affiches. Maar Vincent bleef meer de voorkeur houden voor stadsgezichten en landschappen vooral om en rond La Butte van Montmartre. Verder was hij vaak te vinden in het café Le Tambourin aan de rue Richelieu 27, samen met zijn vriend Paul Gauguin, waar hij een affaire kreeg met de eigenares, een voormalig schildersmodel met de betoverende naam Agostina Segatori, die hij in 1887 portretteerde. Hier had hij zijn eerste tentoonstelling die eindigde in een ruzie met Agostina en het faillissement van het café inclusief de daar aanwezige schilderijen.

Omdat Vincent geen geld had voor de benodigde materialen ruilde hij zijn doeken voor nieuwe tubes of schilderdoek. Niet ver van zijn appartement zat de winkel van Julien Tanguy, door iedereen 'père Tanguy' genoemd. Een verfhandelaar en kunstverzamelaar, die hij een paar keer heeft geschilderd. Een van de meest bekende portretten van Tanguy, met een schort voor want Tanguy vulde zelf zijn tubes met verf, hangt in het Musée Rodin in Parijs. De dochter verkocht het werk na zijn dood aan Auguste Rodin en lange tijd bleef het in diens persoonlijke collectie.

Avenue de Clichy - Vincent van Gogh - Photo credits - Van Gogh museum Amsterdam

Een tweede tentoonstelling samen met zijn vrienden Toulouse-Lautrec en Gauguin in de Grand Bouillon restaurant du Chalet aan de avenue de Clichy, waar Vincent regelmatig at, werd ook geen succes en na klachten van klanten kon hij ook daar zijn biezen pakken. Vincent vertrok uiteindelijk op 19 februari 1888 naar Arles: hij was moe van het drukke leven in de stad, de middelmatige wijn de vieze vette biefstukken en ging in het zuiden op zoek naar helderder licht en de rust van het platteland. De ruim 200 schilderijen die hij in twee jaar tijd in Parijs had gemaakt liet hij bij Theo achter inclusief zo’n 25 zelfportretten. Theo zou nog ruim een jaar in het appartement aan de rue Lepic wonen. Op 20 april 1888 verliet ook Theo het appartement. Hij betrok toen met zijn kersverse vrouw Jo Bonger een appartement aan Cité Pigalle.
Andere landgenoten namen zijn plek in. Sommigen, zoals de in het Bateau-Lavoir gevestigde Kees van Dongen, absorbeerden typisch Parijse thema's (ballerina's, verlichte danslokalen) om ze later in Nederland te introduceren; anderen sloegen hun vleugels uit en gebruikten Parijs als springplank naar een internationale schilderscarrière.

Vincent woonde ruim een jaar in het Zuid-Franse Arles. Hij was daar zeer productief en hier ontwikkelde hij een eigen, expressieve schilderstijl in krachtige kleuren en dynamische penseelstreken. Van Gogh schilderde in augustus en september 1888 een viertal versies van een vaas met zonnebloemen met de bedoeling om met deze schilderijen de kamer op te fleuren van kunstenaar Paul Gauguin, die in de periode van oktober tot en met december 1888 bij hem zou logeren in Arles. Ze werkten die korte periode samen, maar zoals bekend ontaardde dit in ruzie. Eind december 1888 belandde Vincent in een psychische crisis waarbij hij een deel van zijn linker  oor afsneed en het vervolgens naar een prostituee bracht. Opgenomen in het ziekenhuis aldaar werd hij op 7 januari weer ontslagen. Maar eind januari en februari herhaalden de aanvallen zich en verbleef hij langdurig in het ziekenhuis. In 1889 maakte Van Gogh nog enkele andere versies van hetzelfde thema. Nu behoort de versie uit 1888 tot de kostbaarste schilderijen uit de collectie van The National Gallery in Londen.

Vincent verliet Arles op 8 mei 1889 om zich vrijwillig op te laten nemen in een psychiatrische inrichting in Saint-Rémy-de-Provence. Volgens de dokter was de heer van Gogh’ onderhevig aan aanvallen van epilepsie die zich met lange tussenpozen voordoen. Tussen zijn aanvallen door schilderde en tekende Vincent veel; in eerste instantie in de (tuin van de) inrichting, later ook daarbuiten. Hier schilderde hij de beroemde Irissen die nu hangen in het J. Paul Getty museum in Los Angeles.

Auberge Ravoux 1890

Nadat hij ontslagen was uit de inrichting in Saint-Rémy kwam hij op 20 mei 1890 aan in Auvers-sur-Oise, 30 kilometer ten noordwesten van Parijs. Samen met Theo had hij al plannen gesmeed om dicht bij zijn broer in of bij Parijs te komen wonen. Hij zou Theo dan regelmatig kunnen zien en zou, onder toezicht van een arts, weer op zichzelf kunnen gaan wonen. In Auvers huurde hij een kamer in Auberge Ravoux en bezocht hij regelmatig dokter Paul Gachet, met wie hij bevriend raakte. Productief als hij was  trok hij veel de natuur in om buiten te werken en schilderde vele indrukwekkende landschappen. Hij voelde zich goed en van een in aantocht zijnde psychische crisis leek geen sprake te zijn. Toch besloot Vincent een einde aan zijn leven te maken: op 27 juli 1890 schoot hij in een veld zichzelf in zijn borst. Hij strompelde nog terug naar de herberg en werd daar verzorgd dokter Gachet. Theo snelde vanuit Parijs naar Auvers. Het mocht niet baten. Vincent overleed twee dagen daarna aan zijn verwondingen, in het bijzijn van Theo. Op 30 juli werd hij begraven op de begraafplaats van Auvers.

Auberge Ravoux 2019

Zes maanden na Vincents overlijden stierf ook Theo aan de gevolgen van syfilis. In zijn huis stonden zo’n 500 schilderijen en lagen er 350 tot 400 tekeningen. Alles ging over naar de jonge weduwe van Theo; Johanna van Gogh Bonder. Het duurde echter nog jaren voordat de kunstwereld belangstelling toonde voor het werk van deze excentrieke Nederlander. Het waren de beroemde galeriehouders Ambroise Vollard in Parijs en Paul Cassirer in Berlijn, die in een vroeg stadium werken van Van Gogh uit het stof van de zolderkamer bevrijden en aan de buitenwereld presenteerden. 

Vincent's kamer in Auberge Ravoux

Vooral in Duitsland zijn er na 1900 belangrijke privé-verzamelaars en progressieve museumdirecteuren die de kunstwerken van Van Gogh opmerkten en de eerste aankopen deden. In Nederland was het Helene Kröller-Müller die tussen 1908 en 1929 in totaal 91 schilderijen en 180 werken op papier aankocht. In grootte is het, naast de collectie van Vincents familie, de tweede Van Gogh verzameling ter wereld  De collectie van de familie is ondergebracht in een Vincent van Gogh stichting en de werken worden tentoongesteld in het Van Gogh Museum te Amsterdam. Het Musée d’Orsay heeft 25 olieverfschilderijen in zijn bezit. Enkele hoogtepunten zijn Van Goghs Sterrennacht boven de Rhône (1888), Vincents slaapkamer in Arles (1889) Zelfportret (1889) en La Guinguette. Een zeer belangrijke rol hierin had dokter Paul Gachet, de arts uit auvers-sur-Oise. Gachet had in zijn verzameling behalve werken van Cézanne en Renoir ook 26 doeken van Vincent van Gogh.

Het overlijdensbericht van Vincent van Gogh

Vincents voorspelling kwam dus uit. Zijn schilderijen zijn meer waard geworden dan ze aan werk hebben gekost. In mei 1990 werd een van de twee portretten van docteur Gachet verkocht voor 82,5 miljoen dollar door papiermagnaat Ryoei Saito. Het schilderij zou samen met de eigenaar gecremeerd zijn maar in 2007 zou het schilderij bij een Oostenrijkse fondsmanager, Wolfgang Flöttl weer zijn opgedoken. In november 2017 werd een ander schilderij; ‘Laboureur dans un champ’ voor 81,3 miljoen dollar verkocht door veilinghuis Christies te New York. En zo kunnen we nog een hele tijd doorgaan.

Op 19 juni 2019 verscheen er een opmerkelijk bericht in de kranten: Het wapen waarmee Vincent van Gogh zich in 1890 mogelijk van het leven heeft beroofd wordt in Parijs geveild. De revolver van het merk Lefaucheux, ‘het meest beroemde wapen in de geschiedenis van de kunst’, moet naar verwachting tussen de 40.000 en 60.000 euro opleveren. De revolver wordt aangeboden bij Auction Art, een veilinghuis in Parijs. Het Van Gogh Museum stelde het tentoon in 2016. Het wapen werd in 1965 gevonden door een boer in Auvers-sur-Oise, het Franse dorp waar Van Gogh de laatste dagen van zijn leven verbleef. De boer vond de verroeste revolver op een akker en gaf het aan de eigenaar van wie Van Gogh het had geleend, de cafébaas en eigenaar van Auberge Ravoux waar Van Gogh een kamer huurde. De familie bewaarde het wapen jarenlang.

Op het kerkhof staar ik zwijgzaam naar de grafstenen van Vincent en zijn broer Theo

Zoals elk dramaverhaal eindigt ook onze blog op trieste wijze. Op het kerkhof staar ik zwijgzaam naar de grafstenen van Vincent en zijn broer Theo, nadat ik een bezoek heb gebracht aan zijn kamer van slechts 7 m² in de Auberge Ravoux.
Zelf de trip ondernemen vanuit Parijs? Neem de TER-H vanaf Gare du Nord naar Pontoise. Daar stap je over op de volgende RER, richting Persan-Beaumont of Creil en stap je uit in Auvers-sur-Oise. In het weekend rijdt er vanaf Gare du Nord een rechtstreekse trein naar Auvers om 9.38 uur, retour om 18.25 uur.
Met de auto is het slechts 30 kilometer maar kost je wel 1,5 uur aan reistijd.