"La Place Rouge était vide, devant moi marchait Nathalie. Il avait un
joli nom, mon guide…. Nathalie",
zong Gilbert Becaud in 1964. La Place Rouge vind je in Moskou en niet in Parijs,
maar je zou willen dat je een gids hebt als Nathalie, die je brengt naar die
mooie pleinen van Parijs. Voor mij zijn ze een plek om te genieten van mijn
eerste espresso, of om uit te puffen na een lange wandeling, of gewoon genieten
van een zelf gekochte knapperige baguette en fromage van een echte Franse
fromagerie. Keuze genoeg, Frankrijk telt meer dan 300 soorten. De Fransen
zeggen niet voor niets; “een maaltijd zonder kaas is als een mooie vrouw die
één oog mist”.
Place Dauphine
In het 1e
arrondissement van Parijs ligt verscholen tussen de Pont Neuf, quai de
l'Horloge, Palais de Justice en de quai des Orfèvres een van de mooiste oases
van Parijs. Een pleintje waar ik regelmatig terugkeer; het place Dauphine (1e). Als een van de weinige buurten aan Haussmanns
drastische stadsplanning ontsnapt Het is gebouwd in de 17de eeuw op de plaats
waar eens drie kleine eilandjes lagen; het Île aux Juifs (Jodeneiland), het Île
des Passeur-aux-Vaches (Koeiensmokkelaarseiland) en het Îlot de la Gourdaine.
Dit charmante driehoekige plein, met prachtige huizen (nr. 14 is nog in
originele staat) in Lodewijk XIII stijl, aan het andere uiteinde van Ile la
Cité, stamt uit 1607. De naam werd gegeven ter ere van de langverwachte kroonprins
(le dauphin). Werkelijk een van de mooiste pleintjes in de stad en bijna 40
jaar lang, op nummer 15, het domicilie van Yves Montand en Simone Signoret. Tot
1874 was het plein aan drie kanten omsloten door huizen. Maar om van het Palais
de Justice een betere blikvanger te maken moesten de huizen aan de oostkant
wijken. Deze oostzijde; de rue de Harlay, wordt nu bewaakt door twee leeuwen
volgens Egyptische architectuur. Aan de
randen van het plein zijn bomen gepland om zo het gesloten uiterlijk van het
plein te behouden. In de fraaie panden er om heen zijn veel kunsthandels en
kleine restaurants te vinden.
Een prachtig uitzicht op de Seine vanaf square du Vert Galant
Een andere plek, die
garant staat voor een prachtige picknick, ligt aan de westkant van place
Dauphine. Achter het plein, al laat de naam anders vermoeden, vindt u de oudste
en langste brug van Parijs; de Pont Neuf. De eerste steen werd gelegd in 1578,
maar ze was pas klaar in 1607. In 1985 is de brug ingepakt in 41.000 m²
zijdeachtige stof en 13 kilometer touw, door de Amerikaans Bulgaarse kunstenaar
Vladimirov Javacheff Christo en de Franse kunstenares Jeanne-Claude. Het
bronzen ruiterstandbeeld is een afbeelding van Hendrik IV met als bijnaam 'le
Vert Galant', vanwege zijn reputatie als de grote verleider. Daal de trap af,
achter het beeld, naar de kop van de Seine naar de square du Vert Galant (1e) op het uiterste puntje van Île de la
Cité. Een klein parkje dat lijkt op de boeg van een schip. Al generaties lang
een favoriete ontmoetingsplaats voor clochards, jong verliefden en andere
romantici. Geniet van een adembenemend uitzicht op de Seine, het Hotel de la
Monnaie en het Musée du Louvre en het gesloten warenhuis la Samaritaine. Dit
idyllische parkje is tevens het aanlegpunt voor de rondvaartboten van "les
Bateaux Vedettes du Pont-Neuf". Let ook nog even op de versiering van de
ronde bogen van de Pont Neuf. Maskerkoppen van venters, barbiers, vuurspuwers,
tandentrekkers, baliekluivers, beurzensnijders en andere charlatans.
Afbeeldingen van mensen die 'beroepsmatig', in de 17de eeuw, veelvuldig op de
brug te vinden waren.
Een oase midden in Parijs Place Fürstenberg
Op een steenworp
afstand van de overvolle terrassen van het Café de Flore en Les Deux Magots
ligt Place Fürstenberg (5e). Vooral
in de lente is deze idyllische plek in Saint Germain een droom van een pleintje
met geurige paulownia’s vol met prachtige zachtpaarse bloemen. Een onaangetaste
harmonieuze architectuur, waar op warme avonden gemusiceerd wordt dankzij de
prachtige akoestiek. Fraai bewerkte lantaarns. Helaas zijn de authentieke
lantaarns met de witte melkglazen bollen vervangen. Filmers maken hier vaak
opnamen als ze beelden van oud Parijs moeten hebben. Dit voormalige Cour
d’Honneur van de abt van het paleis van Saint Germain is vernoemd naar
Kardinaal Wilhelm Egon von Furstenberg. Verscholen achter een koetspoort ligt
een van de intiemste museums van Parijs; het musée Delacroix. Hier sleet de
kunstschilder zijn laatste dagen vechtend tegen de tuberculose die zijn lichaam
sloopte, terwijl hij aan het werk was in de dichtbij zijnde Saint Sulpice. Eugène
Delacroix vertegenwoordigt de romantische school, niet zozeer door zijn
onderwerpen, wel door zijn manier van schilderen. Neem bij een bezoek aan het
museum ook de tijd om even in het groen van zijn geliefde tuin te verpozen. Wie
er zit spreekt met gedempte stem of kijkt nostalgisch naar het grote raam op
zoek naar een glimp van de 'meester'.
Place de la Contrescarpe
Place de la Contrescarpe (5e). Dit schilderachtige plein uit 1852
staat symbool voor het Parijs van weleer, omzoomd door cafés en winkels. Alle
huizen werden min of meer fraai gerestaureerd. Een biertje drinken op het
terras van Delmas is een aangename belevenis. Langs het plein
loopt de rue Mouffetard, ook wel la
Mouffe genoemd, een van de schilderachtigste
straatmarkten. Ooit was deze lange smalle, licht hellende straat een Romeinse
heerweg. De rivier de Bièvre stroomde hier. Langs de oevers bevonden zich
ateliers die een niet zo aangename geur verspreidden, vandaar dat de straat in
de volksmond ook wel la Mouff werd genoemd (moufette betekent stinkdier). Op
steenworp afstand ligt het Panthéon.
Omzoomd door restaurants en terrasjes place du Marché-Sainte-Catherine
Zin in een eenvoudige
lunch, dan stuur ik je naar het 3de arrondissement, naar de Marais. Tussen de rue de Sevigné en de rue de Turenne ligt het
fraaie place du Marché-Sainte-Catherine (4e).
Omzoomd door restaurants
en terrasjes. In de dertiende eeuw stond hier de priorij Sainte Catharine du
Val des Escoliers Het pleintje is alleen toegankelijk voor voetgangers. Een
heerlijke plek om vanaf een bankje het Parijse leven gade te slaan. Een klein
stukje verderop in de rue d'Ormeson 1 staat een bijzonder winkeltje; Vert
d'Absinthe. In 1830 werd dit drankje, met een alcoholgehalte van ruim 70
procent, gebruikt tegen koorts en malaria. In 1915 werd het verboden in
Frankrijk. Nu is het weer gewoon verkrijgbaar en de eigenaar, monsieur Rodrigues,
vertelt graag over de ceremonie, die hoort bij het drinken van Absint. Hij
biedt de juiste glazen en de speciale zilveren absintlepeltjes met gaatjes,
voor de klontjes suiker. Absint, ook wel de groene fee genoemd, drink je tussen
vier en zes uur in de namiddag het zogenaamde 'l'heure verte'. Ga gerust naar
binnen en geniet van dit bijzondere ritueel. In Parijs heerst inmiddels een
ware absintmanie.
Dit plein behoeft eigenlijk geen aanbeveling place des Vosges
Als je vanuit de smalle
straatjes vanaf de Bastille komt, of vanuit de rue Saint Antoine, dan ben je totaal
onvoorbereid op de grootte en de pracht van de place des Vosges (4e). Dit geometrische plein, 108 meter in het
vierkant, is een meesterwerk van élégance met rondom 36 uniforme herenhuizen, 9
aan elke zijde, opgetrokken uit rode baksteen en gele zandsteen. Het plein werd
in 1605 aangelegd in opdracht van Hendrik IV, met de bedoeling om het plein in
te richten met zijdewerkplaatsen om Frankrijk minder afhankelijk te maken van
Italiaanse import. Het plein kreeg eerst de naam place Royal en werd in 1800 herdoopt in de place des
Voges, omdat de bewoners van de Vogezen als eersten na de Revolutie hun
belastingen aan de jonge republiek hadden voldaan. Het plein kent en kende
illustere personen zoals de markiezin De Sévigny op nummer 1B, Victor Hugo op nummer 6, Kardinaal
Richelieu op nummer 21, nu het
restaurant l'Ambroisie. Vanaf 1920 woonde hier Georges Simenon, bekend van zijn
verhalen over commissaris Maigret. Tot zijn recente scheiding van zijn vrouw,
journaliste Anne Sinclair, had ook voormalig IMF-directeur Dominique
Strauss-Kahn zijn domicilie aan dit prachtige plein. Onder de zuilengalerijen
huizen dure kunst- antiek en modezaken,
cafés en restaurants.
Bij een van mijn
laatste bezoeken aan dit majestueuze plein in de Marais, werd ik verrast door
een prachtige doordringende, volle, rijke, heldere en goedgemoduleerde
sopraanstem, die versterkt werd door de prachtige akoestiek onder een van
arcades. Het was of ik beland was in de film Farinelli. Farinelli was de
artiestennaam van Carlo Broschi, een van de beroemdste Italiaanse soprano
castrato zangers van de 18e eeuw. Maar hier betrof het een man die in Parijs
bekend is onder de naam Jeando Cardi.
Jaren geleden kwam hij vanuit Corsica naar Parijs. Hij noemt zichzelf
troubadour, maar daar doet deze geschoolde operazanger zich tekort. Zijn
intonatie is zo zuiver, zijn ademcontrole zo buitengewoon, dat hij met het
grootste gemak en zekerheid de breedste intervallen uitvoert. Als het ware
gehypnotiseerd stond ik te luisteren naar zijn uitvoering van de 'Sarabande'
van Handel.
Jeando Cardi de Parijse soprano castrato
Als je Jeando Cardi
intoetst op Google kom je bijna 10.000 hits tegen waarvan het overgrote deel
You-Tube filmpjes betreft. "Ik zing om de zielen te kalmeren" aldus
de in 1964 geboren Cardi. "Ik breng de opera naar de straten". Jeando is regelmatig te vinden onder de
arcades van de place des Vosges, het palais Royal of in de catacombes van de
Madeleinekerk, vaak in zelf ontworpen kleding. Onlangs toonde hij zijn eigen
lentecollectie, gedesigned door de Japanse modeontwerper Saki. Jeando Cardi,
een bijzondere man, castraat. Maar bij het weglopen bedenk ik mij, dat
castraten in hun jeugd (voordat ze 10 jaar oud waren) gecastreerd werden om hun
hoge sopraanstem te kunnen behouden. Het verwijderen van de testikels hield de
stembanden klein, maar liet het lichaam en vooral de longen doorgroeien,
waardoor goede castraten hun ’kinderstem’ met grote kracht konden laten
klinken. Zou dat bij hem nu ook het geval zijn?
Place des Victoires met het standbeeld van Lodewijk XIV
Place
des Victoires (1e
& 2e), op de grens van het 1e en 2e arrondissement. Hier betreedt u het
rijk van de toegewijde fashionistas, volgers van dè mode, met super chique
kledingzaken rond dit magnifieke 17de-eeuwse plein. Ook wel genoemd Place de la
Mode met prachtige boutiques van o.a. Kenzo, Cacharel, Comme des Garcons en Thierry
Mugler. Ontworpen ter ere van Lodewijk IV net als de overige pleinen: Places,
Dauphine, Concorde, Vendôme en Concorde. Fraai verfilmd in de film Paris Je
t’aime; de stad der liefde vanuit het oogpunt van 20 beroemde regisseurs. Hier
kom ik om te genieten van de mooie symmetrie van de gebouwen ontworpen door
architect Jules Hardoin Mansart, die ook de hand heeft gehad in het chique
Place Vendôme
Iets toeristischer is
de place Èmile Goudeau (18e), een
van de charmantste pleintjes van Montmartre. Hier ga ik altijd voor de warme belegde baguette van de beste
baguettebakker van het jaar 2010; Djibril Bodian. Zijn winkeltje, Grenier à
Pain, ligt op loopafstand van place Èmile Goudeau aan de rue des Abbesses nr.
38. Heerlijk belegde broodjes met drinken om mee terug te nemen naar het plein
en daar op een bankje genieten van de vele goed- willende amateur artiesten.
En... een prachtig uitzicht over Parijs, in het verlengde van de rue Ravignan.
Je kunt ook plaatsnemen op het terras van "le Relais de la Butte"
onder aan het plein, voor de trappen van de rue Ravignan. Op het pleintje zie
je het gebouw; 'Bateau-Lavoir', vernoemd naar een oude wasboot op de Seine, dit
was de eerste 'art factory' ter wereld. Daar brachten Picasso, Braque en de
anderen het kubisme tot leven. Helaas werd het in 1970 door brand volledig in
de as gelegd. In de plaats kwamen ateliers die weinig charme uitstralen maar
gelukkig de oorspronkelijke structuur respecteren. Als afsluiting nog een
andere tip: In de kleine rue d'Orchampt (bovenaan het pleintje en dan links) staat
het herenhuis waar Dalida eens heeft
gewoond.
Place Èmile Goudeau, een van de charmantste pleintjes van Montmartre
Op 3 mei 1987 stond de volgende merkwaardige advertentie in een Franse
krant: "Dalida laissera le souvenir d'une femme de cœur généreuse et
malheureuse.... Le souvenirs d'une grande artiste qui a marqué la chanson
Française". Vrij
vertaald: "Dalida zal worden herinnerd als een vrouw met een hart van goud
maar diep ongelukkig. Rest ons de herinnering aan een groot artieste die een
belangrijke bijdrage leverde aan het Franse chanson". De
advertentie was ondertekend door François Mitterrand, Président de la
République.
De avond daarvoor wordt
Dalida, een van de grootste Franse zangeressen, dood gevonden in haar huis aan
de Rue d'Orchampt 11bis. Naast haar een kort afscheidsbriefje met de woorden:
"Pardonnez-moi, la vie m'est insupportable - Vergeef mij, het leven is
voor mij ondraaglijk". Zij stierf als gevolg van een overdosis
kalmeringsmiddelen. Frankrijk was in shock en in diepe rouw. Op donderdag 7 mei
1987 volgde een groots eerbetoon in de Madeleine kerk te Parijs waarna zij werd
begraven, enkele honderden meters van haar woonhuis, op de Cimetière
Montmartre. Tot op de dag van vandaag, is het dè reden, dat vele fans een
bezoek brengen aan een van de mooiste graven op de begraafplaats van Montmartre
(divisie 18). Een prachtig levensgroot
stenen beeld van Dalida, van de Franse beeldhouwer Alain Aslan, staat voor een
zwart marmeren ark voorzien van een stralende gouden zon en haar naam eveneens
in gouden letters.
Doorkijkje op het graf van Dalida op het Cimetière Montmartre
Dalida is sinds haar tragische
dood altijd een cultfiguur gebleven en heeft nog steeds een zeer grote schare
fans. In 1988 bleek uit een opiniepeiling, in opdracht van de encyclopedie
Universalis, gepubliceerd in dagblad Le Monde, welke persoonlijkheden de
grootste invloed hadden op de Franse maatschappij. Dalida eindigde op de tweede
plaats achter Général de Gaulle. In 1997 werd de hoek van de rue Girardon en
rue Abreuvoir op de Butte Montmartre ingewijd als place Dalida, met een bronzen
levensgrote buste als herinnering aan deze nog steeds ongekend populaire
zangeres. In 2002 werd zij vereerd met een eigen postzegel ter nagedachtenis
aan haar dood 15 jaar geleden. Op initiatief van Bertrand Delanoë, burgemeester
van Parijs, maar ook een vriend van de zangeres volgde in mei 2007, 20 jaar
naar haar dood, een vijf maanden durende retrospectieve in het Hotel de Ville,
het Parijse stadhuis. Samen met Édith Piaf, wordt Dalida gezien als de meeste
populaire en invloedrijke Franse zangeres uit de 20e eeuw.
Place Dalida, 18e arrondissement, metro Lamarck Caulaincourt - Graf van
Dalida: Cimetière de Montmartre, avenue Rachel 20, 18e arrondissement, metro :
Blanche, Place de Clichy. - Woonhuis
Dalida: Rue d'Orchampt 11bis, 18e arrondissement, metro: Abesses.