DE MOOISTE PLEINEN VAN PARIJS

"La Place Rouge était vide, devant moi marchait Nathalie. Il avait un joli nom, mon guide…. Nathalie", zong Gilbert Becaud in 1964. La Place Rouge vind je in Moskou en niet in Parijs, maar je zou willen dat je een gids hebt als Nathalie, die je brengt naar die mooie pleinen van Parijs. Voor mij zijn ze een plek om te genieten van mijn eerste espresso, of om uit te puffen na een lange wandeling, of gewoon genieten van een zelf gekochte knapperige baguette en fromage van een echte Franse fromagerie. Keuze genoeg, Frankrijk telt meer dan 300 soorten. De Fransen zeggen niet voor niets; “een maaltijd zonder kaas is als een mooie vrouw die één oog mist”.

Place Dauphine

In het 1e arrondissement van Parijs ligt verscholen tussen de Pont Neuf, quai de l'Horloge, Palais de Justice en de quai des Orfèvres een van de mooiste oases van Parijs. Een pleintje waar ik regelmatig terugkeer; het place Dauphine (1e). Als een van de weinige buurten aan Haussmanns drastische stadsplanning ontsnapt Het is gebouwd in de 17de eeuw op de plaats waar eens drie kleine eilandjes lagen; het Île aux Juifs (Jodeneiland), het Île des Passeur-aux-Vaches (Koeiensmokkelaarseiland) en het Îlot de la Gourdaine. Dit charmante driehoekige plein, met prachtige huizen (nr. 14 is nog in originele staat) in Lodewijk XIII stijl, aan het andere uiteinde van Ile la Cité, stamt uit 1607. De naam werd gegeven ter ere van de langverwachte kroonprins (le dauphin). Werkelijk een van de mooiste pleintjes in de stad en bijna 40 jaar lang, op nummer 15, het domicilie van Yves Montand en Simone Signoret. Tot 1874 was het plein aan drie kanten omsloten door huizen. Maar om van het Palais de Justice een betere blikvanger te maken moesten de huizen aan de oostkant wijken. Deze oostzijde; de rue de Harlay, wordt nu bewaakt door twee leeuwen volgens Egyptische architectuur.  Aan de randen van het plein zijn bomen gepland om zo het gesloten uiterlijk van het plein te behouden. In de fraaie panden er om heen zijn veel kunsthandels en kleine restaurants te vinden.

Een prachtig uitzicht op de Seine vanaf square du Vert Galant

Een andere plek, die garant staat voor een prachtige picknick, ligt aan de westkant van place Dauphine. Achter het plein, al laat de naam anders vermoeden, vindt u de oudste en langste brug van Parijs; de Pont Neuf. De eerste steen werd gelegd in 1578, maar ze was pas klaar in 1607. In 1985 is de brug ingepakt in 41.000 m² zijdeachtige stof en 13 kilometer touw, door de Amerikaans Bulgaarse kunstenaar Vladimirov Javacheff Christo en de Franse kunstenares Jeanne-Claude. Het bronzen ruiterstandbeeld is een afbeelding van Hendrik IV met als bijnaam 'le Vert Galant', vanwege zijn reputatie als de grote verleider. Daal de trap af, achter het beeld, naar de kop van de Seine naar de square du Vert Galant (1e) op het uiterste puntje van Île de la Cité. Een klein parkje dat lijkt op de boeg van een schip. Al generaties lang een favoriete ontmoetingsplaats voor clochards, jong verliefden en andere romantici. Geniet van een adembenemend uitzicht op de Seine, het Hotel de la Monnaie en het Musée du Louvre en het gesloten warenhuis la Samaritaine. Dit idyllische parkje is tevens het aanlegpunt voor de rondvaartboten van "les Bateaux Vedettes du Pont-Neuf". Let ook nog even op de versiering van de ronde bogen van de Pont Neuf. Maskerkoppen van venters, barbiers, vuurspuwers, tandentrekkers, baliekluivers, beurzensnijders en andere charlatans. Afbeeldingen van mensen die 'beroepsmatig', in de 17de eeuw, veelvuldig op de brug te vinden waren. 

 Een oase midden in Parijs Place Fürstenberg

Op een steenworp afstand van de overvolle terrassen van het Café de Flore en Les Deux Magots ligt Place Fürstenberg (5e). Vooral in de lente is deze idyllische plek in Saint Germain een droom van een pleintje met geurige paulownia’s vol met prachtige zachtpaarse bloemen. Een onaangetaste harmonieuze architectuur, waar op warme avonden gemusiceerd wordt dankzij de prachtige akoestiek. Fraai bewerkte lantaarns. Helaas zijn de authentieke lantaarns met de witte melkglazen bollen vervangen. Filmers maken hier vaak opnamen als ze beelden van oud Parijs moeten hebben. Dit voormalige Cour d’Honneur van de abt van het paleis van Saint Germain is vernoemd naar Kardinaal Wilhelm Egon von Furstenberg. Verscholen achter een koetspoort ligt een van de intiemste museums van Parijs; het musée Delacroix. Hier sleet de kunstschilder zijn laatste dagen vechtend tegen de tuberculose die zijn lichaam sloopte, terwijl hij aan het werk was in de dichtbij zijnde Saint Sulpice. Eugène Delacroix vertegenwoordigt de romantische school, niet zozeer door zijn onderwerpen, wel door zijn manier van schilderen. Neem bij een bezoek aan het museum ook de tijd om even in het groen van zijn geliefde tuin te verpozen. Wie er zit spreekt met gedempte stem of kijkt nostalgisch naar het grote raam op zoek naar een glimp van de 'meester'.

Place de la Contrescarpe 

Place de la Contrescarpe (5e). Dit schilderachtige plein uit 1852 staat symbool voor het Parijs van weleer, omzoomd door cafés en winkels. Alle huizen werden min of meer fraai gerestaureerd. Een biertje drinken op het terras van Delmas is een aangename belevenis. Langs het plein loopt  de rue Mouffetard, ook wel la Mouffe genoemd,  een van de schilderachtigste straatmarkten. Ooit was deze lange smalle, licht hellende straat een Romeinse heerweg. De rivier de Bièvre stroomde hier. Langs de oevers bevonden zich ateliers die een niet zo aangename geur verspreidden, vandaar dat de straat in de volksmond ook wel la Mouff werd genoemd (moufette betekent stinkdier). Op steenworp afstand ligt het Panthéon.

Omzoomd door restaurants en terrasjes place du Marché-Sainte-Catherine

Zin in een eenvoudige lunch, dan stuur ik je naar het 3de arrondissement, naar de Marais.  Tussen de rue de Sevigné en de rue de Turenne ligt het fraaie place du Marché-Sainte-Catherine (4e). Omzoomd door restaurants en terrasjes. In de dertiende eeuw stond hier de priorij Sainte Catharine du Val des Escoliers Het pleintje is alleen toegankelijk voor voetgangers. Een heerlijke plek om vanaf een bankje het Parijse leven gade te slaan. Een klein stukje verderop in de rue d'Ormeson 1 staat een bijzonder winkeltje; Vert d'Absinthe. In 1830 werd dit drankje, met een alcoholgehalte van ruim 70 procent, gebruikt tegen koorts en malaria. In 1915 werd het verboden in Frankrijk. Nu is het weer gewoon verkrijgbaar en de eigenaar, monsieur Rodrigues, vertelt graag over de ceremonie, die hoort bij het drinken van Absint. Hij biedt de juiste glazen en de speciale zilveren absintlepeltjes met gaatjes, voor de klontjes suiker. Absint, ook wel de groene fee genoemd, drink je tussen vier en zes uur in de namiddag het zogenaamde 'l'heure verte'. Ga gerust naar binnen en geniet van dit bijzondere ritueel. In Parijs heerst inmiddels een ware absintmanie.

Dit plein behoeft eigenlijk geen aanbeveling place des Vosges

Als je vanuit de smalle straatjes vanaf de Bastille komt, of vanuit de rue Saint Antoine, dan ben je totaal onvoorbereid op de grootte en de pracht van de place des Vosges (4e). Dit geometrische plein, 108 meter in het vierkant, is een meesterwerk van élégance met rondom 36 uniforme herenhuizen, 9 aan elke zijde, opgetrokken uit rode baksteen en gele zandsteen. Het plein werd in 1605 aangelegd in opdracht van Hendrik IV, met de bedoeling om het plein in te richten met zijdewerkplaatsen om Frankrijk minder afhankelijk te maken van Italiaanse import. Het plein kreeg eerst de naam place Royal  en werd in 1800 herdoopt in de place des Voges, omdat de bewoners van de Vogezen als eersten na de Revolutie hun belastingen aan de jonge republiek hadden voldaan. Het plein kent en kende illustere personen zoals de markiezin De Sévigny  op nummer 1B, Victor Hugo op nummer 6, Kardinaal Richelieu op nummer 21,  nu het restaurant l'Ambroisie. Vanaf 1920 woonde hier Georges Simenon, bekend van zijn verhalen over commissaris Maigret. Tot zijn recente scheiding van zijn vrouw, journaliste Anne Sinclair, had ook voormalig IMF-directeur Dominique Strauss-Kahn zijn domicilie aan dit prachtige plein. Onder de zuilengalerijen huizen dure kunst-  antiek en modezaken, cafés en restaurants.

Bij een van mijn laatste bezoeken aan dit majestueuze plein in de Marais, werd ik verrast door een prachtige doordringende, volle, rijke, heldere en goedgemoduleerde sopraanstem, die versterkt werd door de prachtige akoestiek onder een van arcades. Het was of ik beland was in de film Farinelli. Farinelli was de artiestennaam van Carlo Broschi, een van de beroemdste Italiaanse soprano castrato zangers van de 18e eeuw. Maar hier betrof het een man die in Parijs bekend is onder de naam Jeando Cardi. Jaren geleden kwam hij vanuit Corsica naar Parijs. Hij noemt zichzelf troubadour, maar daar doet deze geschoolde operazanger zich tekort. Zijn intonatie is zo zuiver, zijn ademcontrole zo buitengewoon, dat hij met het grootste gemak en zekerheid de breedste intervallen uitvoert. Als het ware gehypnotiseerd stond ik te luisteren naar zijn uitvoering van de 'Sarabande' van Handel.

Jeando Cardi de Parijse soprano castrato

Als je Jeando Cardi intoetst op Google kom je bijna 10.000 hits tegen waarvan het overgrote deel You-Tube filmpjes betreft. "Ik zing om de zielen te kalmeren" aldus de in 1964 geboren Cardi. "Ik breng de opera naar de straten".  Jeando is regelmatig te vinden onder de arcades van de place des Vosges, het palais Royal of in de catacombes van de Madeleinekerk, vaak in zelf ontworpen kleding. Onlangs toonde hij zijn eigen lentecollectie, gedesigned door de Japanse modeontwerper Saki. Jeando Cardi, een bijzondere man, castraat. Maar bij het weglopen bedenk ik mij, dat castraten in hun jeugd (voordat ze 10 jaar oud waren) gecastreerd werden om hun hoge sopraanstem te kunnen behouden. Het verwijderen van de testikels hield de stembanden klein, maar liet het lichaam en vooral de longen doorgroeien, waardoor goede castraten hun ’kinderstem’ met grote kracht konden laten klinken. Zou dat bij hem nu ook het geval zijn?

Place des Victoires met het standbeeld van Lodewijk XIV

Place des Victoires (1e & 2e), op de grens van het 1e en 2e arrondissement. Hier betreedt u het rijk van de toegewijde fashionistas, volgers van dè mode, met super chique kledingzaken rond dit magnifieke 17de-eeuwse plein. Ook wel genoemd Place de la Mode met prachtige boutiques van o.a. Kenzo, Cacharel, Comme des Garcons en Thierry Mugler. Ontworpen ter ere van Lodewijk IV net als de overige pleinen: Places, Dauphine, Concorde, Vendôme en Concorde. Fraai verfilmd in de film Paris Je t’aime; de stad der liefde vanuit het oogpunt van 20 beroemde regisseurs. Hier kom ik om te genieten van de mooie symmetrie van de gebouwen ontworpen door architect Jules Hardoin Mansart, die ook de hand heeft gehad in het chique Place Vendôme

Iets toeristischer is de place Èmile Goudeau (18e), een van de charmantste pleintjes van Montmartre. Hier ga ik altijd  voor de warme belegde baguette van de beste baguettebakker van het jaar 2010; Djibril Bodian. Zijn winkeltje, Grenier à Pain, ligt op loopafstand van place Èmile Goudeau aan de rue des Abbesses nr. 38. Heerlijk belegde broodjes met drinken om mee terug te nemen naar het plein en daar op een bankje genieten van de vele goed- willende amateur artiesten. En... een prachtig uitzicht over Parijs, in het verlengde van de rue Ravignan. Je kunt ook plaatsnemen op het terras van "le Relais de la Butte" onder aan het plein, voor de trappen van de rue Ravignan. Op het pleintje zie je het gebouw; 'Bateau-Lavoir', vernoemd naar een oude wasboot op de Seine, dit was de eerste 'art factory' ter wereld. Daar brachten Picasso, Braque en de anderen het kubisme tot leven. Helaas werd het in 1970 door brand volledig in de as gelegd. In de plaats kwamen ateliers die weinig charme uitstralen maar gelukkig de oorspronkelijke structuur respecteren. Als afsluiting nog een andere tip: In de kleine rue d'Orchampt (bovenaan het pleintje en dan links) staat het herenhuis waar Dalida eens heeft gewoond.

Place Èmile Goudeau, een van de charmantste pleintjes van Montmartre

Op 3 mei 1987 stond de volgende merkwaardige advertentie in een Franse krant: "Dalida laissera le souvenir d'une femme de cœur généreuse et malheureuse.... Le souvenirs d'une grande artiste qui a marqué la chanson Française". Vrij vertaald: "Dalida zal worden herinnerd als een vrouw met een hart van goud maar diep ongelukkig. Rest ons de herinnering aan een groot artieste die een belangrijke bijdrage leverde aan het Franse chanson". De advertentie was ondertekend door François Mitterrand, Président de la République.

De avond daarvoor wordt Dalida, een van de grootste Franse zangeressen, dood gevonden in haar huis aan de Rue d'Orchampt 11bis. Naast haar een kort afscheidsbriefje met de woorden: "Pardonnez-moi, la vie m'est insupportable - Vergeef mij, het leven is voor mij ondraaglijk". Zij stierf als gevolg van een overdosis kalmeringsmiddelen. Frankrijk was in shock en in diepe rouw. Op donderdag 7 mei 1987 volgde een groots eerbetoon in de Madeleine kerk te Parijs waarna zij werd begraven, enkele honderden meters van haar woonhuis, op de Cimetière Montmartre. Tot op de dag van vandaag, is het dè reden, dat vele fans een bezoek brengen aan een van de mooiste graven op de begraafplaats van Montmartre (divisie 18).  Een prachtig levensgroot stenen beeld van Dalida, van de Franse beeldhouwer Alain Aslan, staat voor een zwart marmeren ark voorzien van een stralende gouden zon en haar naam eveneens in gouden letters.

Doorkijkje op het graf van Dalida op het Cimetière Montmartre

Dalida is sinds haar tragische dood altijd een cultfiguur gebleven en heeft nog steeds een zeer grote schare fans. In 1988 bleek uit een opiniepeiling, in opdracht van de encyclopedie Universalis, gepubliceerd in dagblad Le Monde, welke persoonlijkheden de grootste invloed hadden op de Franse maatschappij. Dalida eindigde op de tweede plaats achter Général de Gaulle. In 1997 werd de hoek van de rue Girardon en rue Abreuvoir op de Butte Montmartre ingewijd als place Dalida, met een bronzen levensgrote buste als herinnering aan deze nog steeds ongekend populaire zangeres. In 2002 werd zij vereerd met een eigen postzegel ter nagedachtenis aan haar dood 15 jaar geleden. Op initiatief van Bertrand Delanoë, burgemeester van Parijs, maar ook een vriend van de zangeres volgde in mei 2007, 20 jaar naar haar dood, een vijf maanden durende retrospectieve in het Hotel de Ville, het Parijse stadhuis. Samen met Édith Piaf, wordt Dalida gezien als de meeste populaire en invloedrijke Franse zangeres uit de 20e eeuw.

Place Dalida, 18e arrondissement, metro Lamarck Caulaincourt - Graf van Dalida: Cimetière de Montmartre, avenue Rachel 20, 18e arrondissement, metro : Blanche,  Place de Clichy. - Woonhuis Dalida: Rue d'Orchampt 11bis, 18e arrondissement, metro: Abesses.