BELLEVILLE PARIJS: LE BALLON ROUGE

Belleville betekent 'mooie stad' en hoe toepasselijk. Het is lente, de eerste zonnestralen komen tevoorschijn. De bomen krijgen weer een frisgroene kleur, de obers van de cafés openen hun parasols en de vrouwen flaneren weer in kleurige jurken over de straat. Vroeg, vroeg in de ochtend komt de zon op boven de Seine, die er dan uitziet als een stroom van gesmolten goud. We gaan Parijs nu van een andere kant bekijken mede naar aanleiding van een oud krantenartikel in 2012 gepubliceerd in de Volkskrant.  

                            De vindplaats van de ballon: De passage Julien-Lacroix (nu het Parc Belleville)

Door een van mijn trouwe lezers werd ik geattendeerd op dit interessant artikel; 'het Parijs van Pietje Precies'. Met Pietje Precies werd verwezen naar de briljante Nederlandse graficus Piet Schreuders. Voor mensen die hem niet kennen; Schreuders is de bedenker en uitgever van het blad Furore. Furore is een periodiek die ontegenzeggelijk zeer onregelmatig verschijnt. Het blad noemt zichzelf: Furore, onregelmatig briljant". De voorlaatste uitgave, nummer 20, dateert uit januari 2001, en in 2012 verscheen nummer 21 waarvan een groot deel is ingeruimd voor een speurtocht naar "het Parijs van Le Ballon Rouge", een korte, maar indrukwekkende Franse film van Albert Lamorisse uit 1956.

De woning van Pascal aan de rue du Transvaal 15 (Deze woning bestaat nog steeds)

De slechts 36 minuten durende film, nog steeds op DVD te verkrijgen, speelt zich af in het Parijse Belleville in de jaren vijftig. Een kleine jongen vindt op weg naar school een rode ballon aan een lantaarnpaal en maakt hem los. Vanaf het moment dat de jongen zich ontfermt over de rode ballon blijft de magische ballon hem achtervolgen. De film, grotendeels gefilmd in Belleville en Ménilmontant, geeft een prachtig beeld van het 20e arrondissement vóór de verwoestende renovaties in de jaren zestig en zeventig.  De film van Albert Lamorisse (1922-1970+) werd bekroond met de Gouden Palm tijdens het filmfestival van Cannes in 1956.  De film ging op 18 oktober in première en zijn zoon Pascal speelde hierin de hoofdrol.

Rue Vilin gezien vanaf de passerelle de la rue Piat (de passerelle bestaat niet meer maar vanaf de rue Vilin en de rue Piat heeft u nog steeds een adembenemend uitzicht over Parijs) 

Furore is op zoek gegaan naar de locaties waar de film is opgenomen. Gedetailleerd gaat Schreuders in op de achtergronden van Le Ballon Rouge. Welke filmlocaties werden gebruikt en wat is daarvan nog terug te vinden.  Het blad Furore, dat ik naar aanleiding van het artikel in de Volkskrant meteen heb besteld, is een absolute aanrader. In het blad omschrijft journalist, Wim Noordwijk, Furore als volgt: "Waarop berust de kopij van Furore? Op schijnbaar uitputtende kennis van feiten betreffende een onderwerp, dat vervolgens zo wordt gepresenteerd, dat het enerzijds bedwelmt en anderzijds de indruk maakt van overdreven en nergens goed voor. Die schijnbare overcompleetheid, die blijken van volledigheidsdwang, zijn intussen zeer functioneel. Ze pakken de lezer en onderstrepen tegelijk het belang van het onderwerp".

Ook deze boulangerie heeft moeten wijken voor het riante uitzicht over Parijs dat je nu hebt vanuit de rue de Piat

Ik kan u verzekeren dat ik zelden zo'n mooi vormgegeven blad heb gezien. Gevuld met prachtige illustraties en vol met foto's die  een goed beeld geven over de geschiedenis van Belleville en hoe de wijk er uit heeft gezien in de jaren vijftig, zestig en zeventig. Het blad, 104 pagina's dik, kunt u voor slechts € 17,50 direct bij de uitgever bestellen (klik hier).

Op de achtergrond de Notre-Dame de la Croix (deze kerk bestaat nog steeds; rue Étienne Dolet - place Maurice Chevallier) rechts de voorpagina van het blad Furore.

De film Le Ballon Rouge kunt u ook bekijken op YouTube. Let u vooral op het kleurgebruik in de film. Het eerste deel is verfilmd in blauwgrijs met als enige kleur de rode ballon. Het tweede deel waar de straatjongens de ballon grijpen speelt zich grotendeels af in tegenlicht en het laatste deel van de film is kleurig en baadt in het zonlicht. Zoals u weet, de foto's die ik gebruik in mijn weblog zijn altijd zwart-wit voor Le Ballon Rouge maak ik graag voor een keer een uitzondering.

Het huidige uitzicht over Parijs gezien vanuit de hoek rue Vilin en rue Piat.

Het 20e arrondissement aan de oostkant van Parijs bestaat uit drie oude dorpjes: Charonne, Belleville en Ménilmontand. Het zijn kosmopolitische wijken waar veel immigranten wonen, maar de laatste tijd steeds populairder onder de voornamelijk jonge Parijzenaars. Dat is ook de reden dat dit arrondissement steeds meer opduikt in reisgidsen en trendy modebladen. Naast het oude volkse Parijs, waar eens Edith Piaf werd geboren, is het ook het thuis van een exotische gemeenschap van Arabieren, Chinezen en Vietnamezen, maar ook van kunstenaars en studenten, die de dure universiteitsbuurten zijn ontvlucht, en goedkope antiquairs. Hier kunnen we nog de ruwe kant van Parijs aanschouwen. Geef dit arrondissement nog 10 jaar de tijd en dan is het net zo in trek als de Marais.

Filmshots: uit Le Ballon Rouge: Albert Lamorisse.