Paris FvdV is een niet commercieel weblog speciaal voor kenners en liefhebbers van de stad Parijs - en voor hen die dat willen worden. Parijs is een stad met een gewichtig verleden, respectabel en gerespecteerd. Het is totaal niet nostalgisch. Parijs is er in geslaagd om, soms op brutale maar altijd op elegante wijze, om te gaan met zijn grootse monumenten. Ze te beschermen en te integreren in de nieuwe dynamiek van de stad. Parijs is een meester op het gebied van herstel en transformatie. U zult er nooit in slagen een volledig overzicht te maken van plekken en verhalen, die allemaal op hetzelfde punt uitkomen en de glorie van deze stad bezingen. toch wil ik een poging wagen. Wekelijks wil ik u niet alleen informeren over wat Parijs nog meer te bieden heeft, maar ook wil ik mijn liefde voor deze stad op u over dragen. In de hoop dat het raakt aan iets wat u herkent of voelt. Ferry van der Vliet.

Privacy verklaring: Indien u weblog Paris FvdV, dat bij Google-Blogger is ondergebracht, leest en reageert op de blogs van Paris FvdV, doet u dat vrijwillig en is uw IP-adres en mailadres - indien u dat vermeld - bekend en wordt opgeslagen. Ook uw schuilnaam waaronder uw reageert wordt opgeslagen. Paris FvdV zal uw gegevens nooit aan derden doorgeven. We houden uw gegevens privé, tenzij de wet of rechtelijke macht ons dwingt uw gegevens aan hen te verstrekken. Datalekken in het systeem vallen onder de verantwoordelijkheid van Google-Blogger. Door weblog Paris FvdV te bezoeken en/of de op of via deze weblog aangeboden informatie te gebruiken, verklaart u zich akkoord met de toepasselijkheid van deze disclaimer. Google gebruikt cookies om services te leveren en verkeer te analyseren dus uw IP-adres en user-agent zijn bij Google bekend, samen met prestatie- en beveiligingsstatistieken om servicekwaliteit te garanderen, gebruiksstatistieken te genereren, misbruik te detecteren en maatregelen te treffen.

zaterdag 25 september 2021

BELLEVUE; ESPRIT BRASSERIE

Een jongedame met een onberispelijk lang wit voorschort begeleidt ons naar de tafel, waar we eerst de tijd krijgen om rond te kijken en te genieten van het prachtige lichte en transparante interieur, gedomineerd door een centraal atrium waaromheen per verdieping een galerij is geplaatst. Spiegels boven de bank geven je de mogelijkheid om ongemerkt je medegasten te bespieden. Om je heen het heerlijke geroezemoes van de gasten aan de verschillende tafeltjes. Tijd voor een aperitief en alvast genieten van de menukaart vol met klassieke Franse gerechten: Fruits De Mer et Crustacés, Paté de Campagne, Salade de Betteraves et Chèvre, Escargots de Bourgogne, Terrine de Foie Gras, Steak Tartare, Entrecote au Poivre ou Béarnaise, Salade Riche, Fromage, Moelleux au Chocolat of Crème Brulée. Ik sluit mijn ogen en geniet van de heerlijke sfeer waar, weliswaar net terug uit Parijs, mij weer even terug waan in de Franse hoofdstad.

Een Parijse oase gevestigd in onze eigen lichtstad


Nee ik ben niet in Parijs maar in het hart van het Bergengebied in Eindhoven. Brasserie Bellevue aan de Kleine Berg 45, gevestigd in een opvallend gebouw wat in de lichtstad van Nederland - Parijs is de lichtstad van Frankrijk – toeval? doorgaat als het ‘Van Der Schootpand’. Een rijksmonument uit 1931, gebouwd door de toonaangevende Eindhovense architect Kees de Bever, die zich weer onmiskenbaar liet inspireren door de architectuur van Frank Lloyd Wright. De huidige brasserie is de schepping, ‘a dream come through’ van Claire Kruijssen, Frankrijkliefhebber of moet ik zeggen Parijsliefhebber in hart en nieren. En je ziet dat, alles klopt tot in de puntjes. De aankleding van het interieur, de smaken, het servies en de styling, en de keuken, waar nog echt gekookt wordt, want alles is zoals de Fransen dat noemen ‘Faites Maison’, alles huisgemaakt. Toegankelijke Franse klassiekers, geïnspireerd door de seizoenen. 


Brasserie Bellevue gevestigd in een rijksmonument uit 1931

Het hele pand en interieur doen mij denken aan Café Brasserie du Commerce in het 15e arrondissement van Parijs aan de rue du Commerce 51 of de prachtige klassieke brasserie uit 1921; Le Bœuf sur le Toit in het 8e arrondissement aan de rue du Colisée 34.



De essentie van een brasserie is de onveranderlijkheid van interieur tot menu



De grote brasseries, Parijs telt er ongeveer 50, zijn echte instituten geworden met de status van nationaal monument. De essentie van een brasserie is de onveranderlijkheid van interieur tot menu. Voor de Parijzenaar is de brasserie hèt symbool van de culinaire traditie. De Eiffeltoren van de horeca, hoewel de culinaire toppen vaak minder hoog zijn. Een echte brasserie is vooral groot, het interieur het liefst belle époque of art deco, met wandschilderingen en veel spiegels zodat je iedereen goed in de gaten kunt houden. Sfeervol gekleurde tapisserie, houten lambrisering leren banken en glimmend gepoetst koperwerk.

Ik sluit mijn ogen en geniet van de heerlijke sfeer waar, weliswaar net terug uit Parijs, mij weer even terug waan in de Franse hoofdstad

 

Nergens ter wereld is de kunst van de verfijnde maaltijd meer een integraal onderdeel van het leven geworden dan in Parijs. Iemand zei eens tegen mij Parijs is niet voor verliefde stelletjes, Parijs is voor eters. Volgens een oud Parijs grapje denken Parijzenaars maar aan twee dingen, de lunch en het diner. Volwassenen kijken altijd naar de met krijt opgeschreven menu’s en schoolkinderen altijd even naar het lunchmenu dat bij de ingang van hun écoles is opgeprikt. Leven in Parijs betekent genieten van uit eten gaan en op zoek zijn naar die eetgelegenheden waar de keuken, de inrichting en de geschiedenis een unieke sfeer scheppen.



De bediening  met een onberispelijk lang wit voorschort en altijd met een lach

Parijs dankt zijn mooiste brasserieën  aan één man; Jean Paul Bucher (1938-2011), een voormalige kok uit de Elzas en tot 2005 eigenaar van de acht mooiste van Parijs. Op 33 Jarige leeftijd besloot hij te investeren in oude Parijse, in verval geraakte brasserieën. In 1968 kocht hij zijn eerste aanwinst, Brasserie Flo, van zijn streekgenoot Louis Floderer. Bucher kreeg de smaak te pakken en kocht in de jaren daarna, in een rap tempo, nog zeven zaken, waaronder Balzar, Le Bœuf sur le Toit, Bofinger, La Coupole, Julien, Terminus Nord en, Le Vaudeville. Deze klassieke brasseries behoren tot op vandaag tot een van de mooiste eetgelegenheden van Parijs.



 

Het fijnste Franse restaurant van Nederland

Terug naar Eindhoven, terug naar Nederland. Eens per jaar presenteert de glossy Leven in Frankrijk de verkiezing van het Fijnste Franse Restaurant. Dit keer al weer voor de tiende keer. Leven in Frankrijk is op zoek naar karakteristieke, typisch Franse eetgelegenheden – bistro’s, brasseries en restaurants – in Nederland waar je lekker en écht Frans kunt eten.



 Ik nomineer Bellevue tot een van de Fijnste Franse restaurants van Nederland; doe je mee?

De wedstrijd

In het decembernummer (2021) van Leven in Frankrijk wordt een shortlist van tien genomineerde restaurants bekendgemaakt waaruit een deskundige jury de winnaar zal kiezen. Daarnaast kan iedereen op hun favoriet stemmen voor de publieksprijs en daarmee kans maken op een diner voor twee bij de winnaar! De feestelijke prijsuitreiking vindt plaats in maart 2022.

 


Alvast een toast op weer een mooie avond

De criteria

Authentiek Franse gerechten en een goede selectie Franse wijnen op de kaart.

Er wordt gebruik gemaakt van Franse producten.

Franse ambiance, informele sfeer.

Een prettige, deskundige bediening, een goede prijs-kwaliteitverhouding en zo veel mogelijk gebruik van verse ingrediënten.

 

Ik nomineer Brasserie Bellevue te Eindhoven! Doen jullie mee?

Nomineer dan voor 15 november 2021 Brasserie Bellevue via een formuliier op de website van Leven in Frankrijk: https://leveninfrankrijk.nl/fijnste-franse-restaurant-2022/



Brasserie Bellevue, Kleine Berg 45, 5611 JS, Eindhoven

T 040-7200715



zondag 19 september 2021

NOVEMBER 2021 TIJD VOOR PARIS PHOTO

PARIS PHOTO is opgericht in 1997 en is dé meest prestigieuze maar ook de grootste fotokunstbeurs, gewijd aan historische en hedendaagse fotografie. In de afgelopen 23 jaar is Paris Photo uitgegroeid tot hèt belangrijkste evenement als ontmoetings-plaats voor handelaren, curatoren, verzamelaars  van hedendaagse- en moderne fotografische kunst, fotografie professionals, kunstenaars en een steeds groeiend publiek van kunstliefhebbers. Dit blijkt ook uit de trouwheid van partners en hoofdsponsoren waaronder de bank J.P. Morgan en BMW. 

Inmiddels staat alweer de vierentwintigste editie van PARIS PHOTO op de agenda. Een ontmoeting met 132 prominente internationale fotogaleries. Tientallen uitgevers van kunstboeken uit de hele wereld en naar verwachting tegen de 70.000 bezoekers, in slechts vijf dagen, die het werk van ruim 2500 kunstenaars te zien krijgen. Tevens komen vele beroemde fotografen naar de hoofdstad voor handtekening sessies en om hun publiek te ontmoeten. De collectie is internationaler dan ooit. De beurs laat zien dat de belangstelling voor de negentiende-eeuwse fotografie is gegroeid. Evenals voor juist de nieuwste fototechnieken, die ontzagwekkend grote, technisch hyper perfecte afdrukken opleveren. Voor galeries als Hamilton uit Londen en multinational Gagosian is Paris Photo onmisbaar. Van woensdag 10 november tot en met zondag 14 november staat Parijs weer in het teken van de fotografie. 

Dit jaar is de officiële afbeelding op het affiche een foto van de Amerikaanse kunstenaar Barbara Morgan uit 1938, vertegenwoordigd door de Bruce Silverstein galerie te New York. Samen met haar vrienden, de fotografen Ansel Adams, Dorothea Lange, Minor White en Beaumont Newhall, richtte ze Aperture Magazine op. Haar werk is tentoongesteld in het Museum of Modern Art in New York, het Whitney Museum of American Art in New York en het Smithsonian Institution in Washington, DC. In 1988 ontving ze een Lifetime Achievement Award van de American Society of Magazine Photographers. Verder in de permanente collecties van het Smithsonian Institution in Washington DC, het George Eastman House in Rochester NY en het Metropolitan Museum of Art in New York.


Foto: © Barbara Morgan – Martha Graham, American Document (Trio), 1938, Barbara and Willard Morgan photographs and papers, Library Special Collections, Charles E. Young Research Library, UCLA.

 

Denk niet dat je als bekende of beroemde fotogalerie zo maar wordt toegelaten op PARIS PHOTO. Vooraf worden potentiële exposanten geselecteerd door een internationale commissie van gerenommeerde galeriehouders en uitgevers afhankelijk van de kwaliteit en de originaliteit van elk ingediend project, met bijzondere aandacht voor de diversiteit van expressie en relevantie van de voorgestelde fotografie die bij elke aanvraag vooraf moet worden gepresenteerd. Tevens is er sprake van een hoog bedrag als inschrijfgeld dat niet wordt geretourneerd wanneer je als fotogalerie niet wordt geselecteerd. Exposeren in voorgaande jaren op PARIS PHOTO is ook geen garantie voor nieuwe deelname.


Paris Photo: Een ontmoeting met 132 prominente fotogaleries afkomstig uit 30 landen -Fotografie © Ferry van der Vliet

 

De internationale jury dit jaar bestond uit de volgende curatoren:

Frisse Brandt van Fraenkel gallery in San Francisco,

Howard Greenberg, eigenaar van de Howard Greenberg Gallery gevestigd in New York. Deze galerie is een van de belangrijkste fotogaleries in de wereld. Gespecialiseerd in fotografie van de 19e en 20e eeuw waaronder fotografie van: Alfred Stieglitz, Edward Weston, Eugène Atget, Walker Evans, Brassaï en Henri Cartier-Bresson.

Renos Xippas, zijn galerie is gevestigd in de Marais en hij vertegenwoordigt zo’n twintigtal Franse fotografen.

Tim Jefferies, eigenaar van Hamiltons Gallery in Londen. Hamiltons is dè belangrijkste fotogalerie van het Verenigd Koninkrijk. Gespecialiseerd in de meesters van de fotografie uit het midden en einde van de 20e eeuw zoals zoals Irving Penn, Richard Avedon, Helmut Newton, Herb Ritts en Robert Mapplethorpe. Maar ook gevestigde hedendaagse meesters van de fotografie waaronder onze Nederlandse trots Erwin Olaf en verder Guido Mocafico, Roger Ballen, Alison Jackson, Albert Watson en Miles Aldridge.

Françoise Paviot van de gelijknamige galerie te Parijs en last but not least

Timothy Personen adviseur en curator van diverse musea wereldwijd en hoofddocent aan de University of Art and Design in Helsinki.



Ook dit jaar worden 70.000 bezoekers verwacht
 

Uit de honderden galeries die voor selectie in aanmerking kwamen, kwamen slechts twee Nederlandse galeries door de strenge ballotage commissie: Flatland galerie en Roy Kahmann, beiden gevestigd te Amsterdam.

Het is overigens geen wonder dat Kahmann Gallery wederom is geselecteerd. Al jaren vormt Roy Kahmann de belichaming van alles wat fotografie is. De galerie werd in 2005 opgericht door de naamgever met de focus op Nederlandse vintage fotografie. Gedurende de jaren is de aandacht verbreed en presenteert de galerie nu zowel werk van nationale als internationale en eigentijdse fotografen. Dit jaar presenteert Kahmann Gallery tijdens PARIS PHOTO zes grote Nederlandse talenten: Justine Tjallinks, Pieter Henket, Schilte & Portielje, Sara Punt en Chantal Elisabeth Ariëns. In het werk van al deze fotografen staat identiteit, individualiteit en gevoel centraal.

 

Kahmann Galerie Amsterdam, Rotterdam – Fotografie © Justine Tjalinks – Modern Times 2019 / Enchantment Online (l) – Silence 2016 / Anne (r)


Justine Tjallinks, geboren in 1984, is een fotografe uit Amsterdam. Ze begon haar carrière bij toonaangevende modetitels waar ze werkte als vormgeefster en artdirector. In 2014 besloot ze het roer om te gooien en een nieuw carrière pad te bewandelen. Haar werk is een combinatie van gedempte kleuren en gebalanceerde composities, geïnspireerd door de grote meesters uit de Nederlandse schilderkunst en eigentijdse mode. Het werk van Justine Tjallinks toont ons de schoonheid van het niet-normatieve uiterlijk.


Kahmann Galerie Amsterdam, Rotterdam – Fotografie © Justine Tjalinks – Surfaces 2018 / Trixie 2 Online

 

Pieter Henket (1979) brak in 2008 door toen Lady Gaga zijn foto op de hoes van haar debuutalbum The Fame plaatste. Twee jaar later werd deze foto getoond als een icoon van de 21e eeuw in het Metropolitan Museum of Art in New York. In de eerste helft van 2013 hield hij zijn eerste grote solotentoonstelling in Museum de Fundatie in Zwolle. Het museum kocht ook zijn serie The Faces op. Pieter werkt in New York. Met het verhalende werk van Pieter Henket’s serie ‘Birds of New York and Mexico’ kreeg hij internationale erkenning. Het toont een greep uit de bijzondere kenmerken die de steden, New York en New Mexico, zo bruisend en divers maken.

 

Kahmann Galerie Amsterdam, Rotterdam – Fotografie © Pieter Henket


Sara Punt, een 26-jarige autodidact, fotografeert personen die een trauma hebben ondergaan. Dit trauma heeft vaak een gevolg gehad voor de relatie met het eigen lichaam. Punt richt zich op het abstraheren van de menselijke vorm met als doel afstand te creëren tussen het model en het lichaam, zodat het als kunstwerk gezien kan worden en het trauma verwerkt kan worden. Haar neiging is juist te fotograferen wat iemand niet mooi vindt aan zichzelf. In de hoop een ander licht te kunnen werpen op het lichaamsdeel. “Ik fotografeer de mensen niet zoals ze zijn, maar zoals hun lichaam zou kúnnen zijn. Alsof ik boetseer. Ik verpak bepaalde lichaamsdelen, zodat andere lichaamsdelen in het licht kunnen worden gezet”.


Kahmann Galerie Amsterdam, Rotterdam – Fotografie © Sara Punt - Shade

Kahmann Galerie Amsterdam, Rotterdam – Fotografie © Sara Punt

 

Schilte & Portielje. Het kunstenaarsduo Schilte & Portielje tast in hun werk voortdurend de grenzen tussen fantasie en werkelijkheid af, waardoor het een surreële kwaliteit krijgt. Voortdurend beeldmateriaal verzamelen en scannen heeft kunstenaarsduo een zeer persoonlijke beeldbibliotheek opgeleverd van waaruit zij eindeloos fragmenten putten om te transformeren tot nieuwe beelden met een heel eigen zeggingskracht. De figuren, die voortkomen uit de gemoedstoestand van het duo, gaan een sterke relatie aan met het gevoel van de kijker. De ambigue schoonheid van het werk getuigt van fascinatie en sympathie voor het wankele evenwicht waarmee we als mens in het leven staan.

 

Kahmann Galerie Amsterdam, Rotterdam – Fotografie © Schilte & Portielje

Kahmann Galerie Amsterdam, Rotterdam – Fotografie © Schilte & Portielje


Chantal Elisabeth Ariëns (1968).De inspiratie voor Chantal’s werk komt voort uit het onderbewuste, een staat van leegheid. De beelden komen naar voren door ruimte te geven aan emotie en door het zoeken naar waar de connectie ligt tussen emotie en herinnering. Emoties en herinneringen die zijn opgeslagen in het onderbewuste.


Kahmann Galerie Amsterdam, Rotterdam – Fotografie © Chantal Elisabeth Ariëns

Kahmann Galerie Amsterdam, Rotterdam – Fotografie © Chantal Elisabeth Ariëns

 

Note: Welke fotografen Flatland Gallery laat zien op Paris Photo is bij mij nog niet bekend. 

Dus noteer vast in je agenda de volgende data: donderdag 11 tot en met zondag 14 november. Woensdag 10 november is uitsluitend voor genodigden. Deze editie vindt plaats in het Grand Palais Éphémère, gelegen op de Champs-de-Mars. Het Grand Palais wordt gerestaureerd wordt en klaar gemaakt voor de Olympische Spelen van 2024. Tijdens de spelen van 2024 zullen hier de onderdelen judo en worstelen plaatsvinden. De spelen duren tot 11 augustus 2024. Het eerste foto-event is dan zeer waarschijnlijk Paris Photo 2024.

 

Ingang van Paris Photo aan de Place Joffre


Het Grand Palais Éphémère is dus een tijdelijk gebouw van 10.000 m² dat verrijst achter de Eiffeltoren op het Champ-de-Mars. Een ontwerp van de architect Jean-Michel Wilmotte. Wilmotte is bekend in Frankrijk en ver daarbuiten. Hij bedenkt en ontwerpt vernieuwende bouwwerken die direct behoren tot het Franse erfgoed. Ontwerpen van zijn hand zijn de Halle Freyssinet in het 13e arrondissement, het Spiritueel en Cultureel Russisch Orthodox Centrum in het 7e, de restauratie van Hôtel Le Lutetia in het 6e en Wilmotte & Associés werkt op dit moment aan de modernisering van drie stations in Parijs: Het Gare du Nord, Austerlitz en la Défense (verbonden met Roissy). Het gebouw is een toonbeeld van soberheid en duurzaamheid. De structuur van het gebouw is zodanig ontworpen dat het in meerdere configuraties kan worden hergebruikt na de verwijdering van de Champ-de Mars in het najaar van 2024. Bedoeld niet alleen voor de kunst- mode-, maar ook voor sportevenementen die gewoonlijk in het Grand Palais worden georganiseerd. Ik ben zeer benieuwd naar deze nieuwe locatie. Tot ziens in november in de stad van de fotografie.



Prachtig, de reflectie van de Eiffeltoren in het Grand Palais Ephémère

 

Paris Photo, Grand Palais Ephémère, Place Joffre, 7e arrondissement

Metro Ecole Militaire, lijn 8

Geopend van november 11-14th, 2021

13.00 uur – 20.00 uur donderdag t/m zaterdag / 13.00 uur – 19.00 uur zondag.

Entree € 30 in het weekend € 32


vrijdag 10 september 2021

PANTHÉON, TEMPEL DER FAAM

Twee weken terug ‘mocht’ ik weer naar Parijs. Natuurlijk met een vol wenslijstje, maar ook met een speciale uitnodiging om een bezoek te brengen aan de ‘Tempel der Faam’, het Panthéon. Parijs mist door covid wereldwijd haar toeristen en is een charme offensief begonnen om de lichtstad weer onder de aandacht te brengen. Voor het Panthéon reden om Paris FvdV uit te nodigen, dit in verband met 30 november 2021 wanneer de Amerikaans-Franse danseres, zangeres, actrice, spionne en burgerrechtenactiviste Joséphine Baker wordt bijgezet in het Panthéon, het nationale mausoleum van Parijs waar de grootheden uit de Franse geschiedenis zijn bijgezet. Ze is de eerste zwarte vrouw die deze ereplaats toekomt (overigens was Felix Éboué, gouverneur van Franse koloniën, in 1949 de eerste zwarte man) en na Sophie Berthelot (1907), Marie Curie (1995) Germaine Tillion en Geneviève de Gaulle-Anthoniozen (2015) en Simone Veil (2018) de zesde vrouw die een graftombe krijgt in de Tempel der Faam. Twee jaar geleden werd daarvoor een petitie gelanceerd onder meer door Brian Baker, een van de twaalf kinderen die Baker adopteerde. Brian strijdt al langere tijd voor herdenking van het werk van zijn moeder. De petitie werd door zo’n 38 duizend Fransen ondertekend. Haar lichaam zal worden overgebracht vanuit Monaco waar zij In 1975 in een coma geraakte door een hersenbloeding. Ze werd in bed gevonden, omringd met kranten waarin ze gloeiende recensies had gelezen over haar gouden jubileumshow ‘Joséphine à Bobino’, die was gefinancierd door de Grimaldi's en Jackie Kennedy. Ze stierf een paar dagen later in het ziekenhuis, werd begraven met militaire eer en vond een laatste rustplaats op het Cimetière de Monaco.

 

De rue Soufflot met aan het einde het Panthéon, de Franse tempel der faam


Joséphine Baker was een ‘exceptionele persoonlijkheid’, die ‘haar hele leven streed voor vrijheid en emancipatie’. Met die woorden bevestigde het Élysée de berichtgeving over het eerbetoon aan de Amerikaans-Franse artieste en activiste. De datum van 30 november is gekozen omdat dit de dag was waarop ze in 1937 de Franse nationaliteit kreeg toen ze trouwde met Jean Lion. Emmanuel Macron prees Joséphine Baker als ‘de belichaming van de Franse geest’. Het eerbetoon aan haar wordt in Frankrijk verwelkomd als een boodschap van broederschap en de terechte erkenning van een icoon. Een boodschap die volgens verschillende Franse media overigens niet los gezien kan worden van politiek, met de presidentsverkiezingen in april volgend jaar. Zo spreekt dagblad Le Monde van een ‘politieke zet’ van Macron die Frankrijk wil ‘verzoenen’, een boodschap waarmee hij zich in de presidentscampagne van 2017 al probeerde te onderscheiden van Marine Le Pen. Overigens is het alleen aan de President van Frankrijk om mensen te ‘panthéoniseren’. Daar horen sinds 1789 heel wat voorwaarden bij. Je moet allereerst de Franse nationaliteit bezitten, verder moet je worden voorgedragen, minstens 10 jaar dood zijn én verdienstelijk zijn geweest voor het land. Er moet een lichaam zijn of minstens een fragment ervan of de as. Zet de familie het licht op groen, dan moet de plaatselijke burgemeester nog zijn fiat tot opgraving verlenen. Ten slotte is de handtekening van de president vereist.

 

Uitzicht vanaf het Panthéon op de Montagne Sainte Geneviève


Panthéon

Het Griekse woord ‘panthéon’ betekent tempel gewijd aan alle goden en in 1791 kreeg het ook de bestemming als nationaal mausoleum: ‘Pour les grands hommes de l’époque de la liberté francaise’, nadat eerst Honoré  Gabriel Mirabeau was bijgezet. Maar dat verhaal krijgt later nog een staartje.


De architect Jacques Germain Soufflot ontwerpt een enorme kruiskoepelkerk die moest concurreren met kerkgebouwen in het buitenland

Duidelijk zichtbaar ligt het Panthéon op de Montagne Sainte Geneviève. Het kruis op de 83 meter hoge koepel verraadt het kerkverleden van dit gebouw. Sainte Geneviève; in de vijfde eeuw redt deze maagd, met het gebed als wapen, Parijs op een miraculeuze wijze van de Hunnen en de hongersnood en wordt de patrones van de stad. Gevolg: In de 6de eeuw wordt er een christelijke kerk gebouwd die naar haar wordt vernoemd en waar zij dan ook wordt begraven. De kerk raakt in verval en de ernstige zieke Lodewijk XV belooft bij genezing een nieuwe kerk te bouwen ter ere van de heilige. De architect Jacques Germain Soufflot ontwerpt een enorme kruiskoepelkerk die moest concurreren met kerkgebouwen in het buitenland. Het voorportaal gaat schuil onder een woud van Korintische zuilen die zich binnen weer voortzetten. 52 Gecanneleerde zuilen en maar liefst 76 pilasters, die op een rondlopend platform staan, structureren het gebouw.  De bronzen toegangsdeuren wegen elk 6 ton.  Soufflot heeft zijn schepping helaas nooit af gezien. 10 Jaar na zijn dood, midden in de chaos van de revolutie, wordt de kerk in 1789 opgeleverd. De revolutionairen maken er meteen een tempel van voor hun overleden voorvechters. Het Panthéon is geboren. Mirabeau kreeg als eerste de eer. Honoré Gabriel de Riqueti, graaf van Mirabeau of gewoon Mirabeau (1749 - 1791) was een Frans revolutionair, charmeur en een broodschrijver, die bekendstond om zijn lelijkheid en niet voor plagiaat terugdeinsde. Echter op initiatief van Robespierre werden de overblijfselen van Mirabeau weer snel verwijderd, toen bekend werd dat hij in zijn laatste maanden in het geheim had samengespannen met het hof van Lodewijk XVI. Uiteindelijk was het Napoléon die 42 mannen de eer tot bijzetting verleent. De ‘groten van Napoléon’ liggen in de westvleugel van de crypte aan de rechterkant, in de grafkamers II t/m V. Grafkamer IV was gereserveerd voor protestanten. Onder hen ook een Nederlander!

De graftombe van de enige Nederlander in het Panthéon
 

Jan-Willem de Winter

Jan-Willem de Winter uit Kampen, een patriot die naar Frankrijk vluchtte en in 1795 als Jean-Guillaume de Winter aan het hoofd van de Franse troepen de Nederlanden weer betrad. Daarmee begon voor hem een glanzende carrière. Tijdens de hoogtij dagen van Napoléon werd De Winter ernstig ziek en moest hij het opperbevel overdragen. Keizer Napoléon gaf hem het Grootkruis van het legioen van Eer en verhief hem op 4 mei 1810 tot Comte de l’Empire, Comte de Huessen, Graaf van Huessen. Op 2 juni 1812 overleed hij in Parijs. Bij zijn grafkamer (grafkamer IV) staat op een zuil de volgende toelichting: Nederlands marineofficier die de Revolutie steunt, vervolgens Holland moet ontvluchten en naar Frankrijk uitwijkt. In 1795 keert hij terug in de Nederlandse provincies aan het hoofd van het Franse leger, en wordt vervolgens gevolmachtigd minister van de Bataafse Republiek bij de Franse regering. Lodewijk Bonaparte, koning van Holland, benoemt hem tot maarschalk, graaf en bevelhebber van land- en zeemacht. Napoleon verheft hem achtereenvolgens tot grootofficier in het Legioen van eer, inspecteur-generaal van de noordelijke zeekusten en commandant van de verenigde zeestrijdkrachten op Texel, en tenslotte graaf van het Keizerrijk. Net als bij sommige ‘groten der aarde’ worden hart en andere stoffelijke resten niet altijd op dezelfde plaats bewaard (ik kom daar later nog op terug). Zo ook bij De Winter. Bij zijn stoffelijke resten in het Panthéon ontbreekt het hart. Het bevindt zich in de Bovenkerk in Kampen. Al in augustus 1813 werd voor deze hoog gestegen plaatsgenoot een monumentje geplaatst in de kerk. Op de rood marmeren console werd in 1821 een vaas geplaatst met daarin het hart van De Winter. De console met vaas bevindt zich nu hoog aan de zuidelijke muur van de kerk. Een inscriptie in het Latijn stelt: 'Isala nascentum, morientem Sequana vidit - Utraque victuro nomen honore colit', wat zoveel betekent als 'Aan de IJssel werd hij geboren, aan de Seine stierf hij’. In Kampen geëerd, maar in de rest van Nederland afgeschilderd als verrader, werd Jan Willem de Winter uiteindelijk vergeten.


Ik moet zeggen dat je ontzettend nederig wordt wanneer je dit immense gebouw betreedt

 

De nationale begrafenis van Victor Hugo in 1885 luidt de definitieve bestemming van het Panthéon in als Tempel der Faam. En ik moet zeggen dat je ontzettend nederig wordt wanneer je dit immense gebouw betreedt. Het bouwwerk heeft de vorm van een Grieks kruis, waarbij de vleugels naar het oosten langer zijn dan de vleugels die daar dwars op staan. Zo ontstaat een lengte van 110 meter en een breedte van slechts 84 meter. Met recht dè necropolis voor de groten van Frankrijk. In het hiërarchische Frankrijk kan iemand zelfs na de dood promotie maken. Zijn of haar resten worden opgegraven en naar Parijs gebracht, waar ze na een luisterrijke ceremonie worden bijgezet in de crypte van het Panthéon, naast grote geesten als Voltaire, Rousseau, Zola en Hugo. Zo kent het seculiere Frankrijk zijn eigen vorm van heiligverklaring.

Het bouwwerk doet even koel als verheven aan, mede door het dichtmetselen van de vensters en het verdwijnen van de sacrale functie. De beschildering van het interieur stamt uit de 19e eeuw en toont onder andere scènes uit het leven van de heilige Geneveva en belangrijke gebeurtenissen uit de Franse geschiedenis waaronder de doop van Clovis, Karel de Grote die tot keizer wordt gekroond, Koning Lodewijk de Heilige, geschiedenis van Jeanne d’Arc en zo kan ik nog een hele tijd doorgaan.



De beschildering van het interieur stamt uit de 19e eeuw


Monument voor Jean-Jacques Rousseau van Albert Bartholome

Midden in de ruimte slingert traag de metalen bol waarmee Foucault de rotatie van de aarde aantoonde. Een dunne metalen draad, circa 67 meter lang, een gewicht van 28 kilo en een zak fijn zand. De uitrusting voor een sensationeel experiment uit 1851 was eigenlijk heel eenvoudig. De slinger, die als hij eenmaal in beweging is gezet, blijft draaien door een magneet in de vloer, zwaait majestueus door de ruimte, van de ene kant naar de andere. Nauwelijks merkbaar verandert beetje bij beetje het slingervlak van de pendel, die als de wijzers van een klok heel langzaam een andere baan zoekt. De slinger in het Panthéon is overigens een kopie. Het origineel ‘slingert’ in het Musée des Arts et Métiers.



De slinger van Foucault in het midden onder de 83 meter hoge koepel
 

Helemaal achterin, naast de beeltenis van Marianne voert een wenteltrap naar de crypte voor een horizontaal rendez-vous met meer dan zeventig illustere Fransen. De stemmige verlichting maakt het aangenamer dan boven. De graftombes staan in nissen en zijn via gaanderijen in de crypte met elkaar verbonden. Waar de tijd stil staat voor dit illustere volk draait de wereld verder door. De slinger van Foucault boven in de grote hal beaamt dit.

 

Marianne omringd door afgevaardigden die de eed afleggen, wapens geheven naar de Grondwet en de soldaten symboliseren het leger van de Republiek. Opschrift: "Leef vrij of sterf". Sculptuur van François Sicard (1920)

De wenteltrap naar de crypte


Door de eeuwen heen is het ‘panthéoniseren’ een politieke kwestie gebleven. Zo wilde president Sarkozy de schrijver Albert Camus in de crypte laten bijzetten. De zoon van Camus wilde niet dat de rechtse president goede sier maakte met de nagedachtenis van zijn vader. De Gaulle bepaalde in zijn testament absoluut niet bijgezet te willen worden in de Tempel der Faam. Hij stierf in zijn woonplaats Colombey-les-Deux-Églises. Daar werd hij op het plaatselijke kerkhof begraven, niet alleen omdat hij een staatsbegrafenis had geweigerd, maar vooral omdat hij begraven wilde worden bij zijn dochter Anne, die op jonge leeftijd was overleden. Eerder had hij alle onderscheidingen en eerbewijzen afgewezen.

 

De graftombes staan in nissen en zijn via gaanderijen in de crypte met elkaar verbonden


Feministen hopen nog steeds dat er gekozen wordt voor voorvechters van vrouwenrechten zoals de filosofe Simone de Beauvoir, of de 18e eeuwse feministische pionier Olympe de Gouges of Louise Michel de heldin van de Parijse Commune uit 1871 en George Sand, pseudoniem van Amandine Lucile Aurore Dudevant, Frans schrijfster en feministe avant la lettre. President Hollande kreeg de kans in 2015 maar maakte een veilige keuze door twee mannen en twee vrouwen te ‘panthéoniseren’: drie verzetsstrijders - Geneviève de Gaulle-Anthonioz (nicht van President De Gaulle), Germaine Tillon en Pierre Brossolette - en de politicus Jean Zay, die in 1944 door collaborerende Fransen werd vermoord. 

Maria Sklodowska beter bekend als Marie Curie heeft de weg geopend voor vrouwelijke kandidaten; ze wachtte maar liefst eenenzestig jaar op deze eer (1995). Haar man met wie ze samen begraven was, mocht mee verhuizen. Zo’n Poolse, dubbele Nobelprijswinnares adopteren en naturaliseren de Fransen maar al te graag. Getrouwd met Pierre Curie en beiden kregen in 1903 de Nobelprijs voor natuurkunde. Daarmee was Marie de eerste vrouw die een Nobelprijs won. Pierre overleed in 1906 toen hij de drukke rue Dauphine overstak ter hoogte van de quai de Conti. Hij gleed uit door de regen en kwam met zijn hoofd onder de wielen van een paard en wagen. In 1911 ontving Marie opnieuw een Nobelprijs voor scheikunde. Ze kreeg deze voor het isoleren van radium. Dit onderzoek was het voorstadium van haar dood. Zij stierf in 1934 aan leukemie door de jarenlange blootstelling aan radium. Klein detail, toen in 1995 haar kist werd bijgezet in het Panthéon naast die van Pierre was háár kist bedekt met lood.




Kenners onder jullie zullen mij onmiddellijk verbeteren. Sophie Berthelot was de eerste vrouw! Zij mocht echter testamentair niet gescheiden worden van haar echtgenoot, de Franse scheikundige en politicus Macellin Berthelot die in 1907 werd ‘gepanthéoniseerd’. Door de Fransen wordt dit gezien als ‘bijvangst’, niet op ‘eigen kracht’ en dus wordt zij niet gerekend onder de ‘groten der aarde’. Geneviève de Gaulle-Anthonioz (nicht van President De Gaulle / 1920 – 2202) en Germaine Tillon (1907- 2008) weer wel. Simone Veil was de volgende vrouw. Nou weten we ook dat Fransen regels maken maar ze weer even snel breken. Het was President Macron die besliste dat deze ‘grande dame’ van de Franse politiek geen 10 jaar hoefde te wachten om te worden ‘gepanthéoniseerd’.


De graftombe van Simone Veil en haar echtgenoot Antoine Veil


“We wilden Simone Veil in het Panthéon bijzetten zonder generaties te hoeven wachten. Zo kunnen haar strijd, waardigheid en hoop een kompas blijven in deze moeilijke tijden”, aldus Macron is zijn discours tijdens de plechtigheid.

Het echtpaar rust in Caveau VI in gezelschap van Jean Moulin, een belangrijk persoon in het Franse verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog, Jean Monnet, één van de grondleggers van een Verenigd Europa en schrijver André Malreaux, Frans schrijver en politicus. Op de sobere stenen sarcofaag staat nr. 78651. Macron noemde dit nummer als een symbool van ‘onaanraakbare waardigheid’. 



De graven van Voltaire en Rousseau

Overigens zijn er door de eeuwen heen ook weer ‘groten der aarde’ uit het Panthéon verwijderd nadat zij later weer van hun voetstuk waren gevallen. Ik noemde al Honoré Gabriel Mirabeau, zo ook Louis-Michel le Peletier de Saint-Fargeau. Zijn lichaam werd op 14 februari 1795 door zijn familie verwijderd. Auguste Marie Henri Picot de Dampierre werd weer verwijderd wegens beschuldiging van verraad. Zijn naam staat nog wel gegraveerd aan de noordkant van de Arc de Triomphe. Louis-Joseph-Charles-Amable d’Albert de Luynes, in 1807 weer verwijderd uit het Panthéon en herbegraven in de Chapelle de Saint Jean l'Évangeliste in de Église Saint-Sulpice van Parijs. Reden onbekend. 

Van een aantal grootheden is niet het gehele lichaam herbegraven in het Panthéon maar alleen een urn waarin het hart aanwezig is zoals: Generaal Jean-Pierre Firmin Mahler (1808, Frans politicus Jean-Pierre Sers (1809), Italiaans politicus Girolamo-Luigi Durazzo, toen hij stierf in Genua op 21 januari 1809, verleende Napoleon hem de eer van het Panthéon. Marineofficier en admiraal Justin Bonaventure Morard de Galles (1809), Militaire commandant Alexandre-Antoine Hureau de Sénarmont (1811) en Frans staatsman Leon Gambetta (1920). Bij brigade generaal Jan Willem de Winter, graaf van Huessen (1812), ontbreekt juist het hart.

 


De klim van 206 treden naar de collonade van de koepel wordt beloond met een fantastisch 360 graden uitzicht over Parijs


Mijn gids neemt mij richting de uitgang waar wij stoppen bij een grote deur die haast ceremonieel met een enorme bos sleutels wordt geopend. Na drie jaar van renovatie is het weer mogelijk om van april tot en met oktober, vier keer per dag de koepel van het Panthéon te beklimmen. Om er te komen, moet je wel zo'n 206 treden beklimmen maar eenmaal boven wordt de architectuur van deze mythische plek onthuld, evenals een 360° perspectief op Parijs. Tot 1889 was dit gebouw ook het hoogste punt van Parijs voordat het werd onttroond door de bouw van de Eiffeltoren. De koepel verbergt eigenlijk drie boven elkaar liggende koepels en weegt maar liefst 17.000 ton. Bij de eerste stop heb je een prachtig uitzicht over het interieur van het mausoleum. Bij de tweede stop, sta je onder de immense colonnade van de koepel en heb je zicht op het stadhuis van het 5e arrondissement en over de place du Panthéon, de rue Soufflot en de jardin du Luxembourg. Vervolgens de laatste trappen richting de colonnade van de koepel voor een adembenemend uitzicht over Parijs. Kaarten voor de beklimming moet je vooraf online bestellen. De beklimming en de afdaling nemen zo’n 45 minuten in beslag. Die middag ben ik weer een geweldige Parijservaring rijker.



Zicht op het stadhuis van het 5e arrondissement aan de place du Panthéon

Église Saint-Étienne-du-Mont

De oude sterrenwacht van de Sorbonne universiteit, gelegen op het dak van de universiteit aan de rue Saint-Jacques. Deze sterrenwacht stamt uit de tijd dat studenten van de Sorbonne Astronomie konden studeren

De Universiteit van Parijs, ook bekend onder de naam Sorbonne, was tot 1970 de universiteit van Parijs. Na de gebeurtenissen in mei 1968 werd de universiteit gesplitst in dertien afzonderlijke universiteiten. In het midden de voormalige Sint-Ursulakapel deze kapel werd in 1642 voltooid

Montmartre met op de voorgrond de Saint Eustache




woensdag 1 september 2021

IN MEMORIAM DIANA PRINCESS OF WALES

Net als 'nine-eleven', 11 september 2001, zit de datum van 31 augustus 1997 nog steeds in mijn gedachten gegrift. De dag dat Diana, Princess  of Wales dodelijk verongelukte in de tunnel onder de Pont l'Alma in Parijs. Afgelopen woensdag was het exact 24 jaar geleden.  Zo rond 01.30 in de nacht vult de straat zich met blauwe zwaailichten van een ambulance vergezeld door verschillende motoragenten. De ambulance rijdt opvallend langzaam, tussen de 40 en 50 kilometer per uur richting het Hôpital de la Pitié-Salpêtrière. Aan boord Michel Massebeuf chauffeur van de Service d’Aide Medicale d’Urgence (Samu) en de arts Jean-Marc Martino. Bijna niemand is op dat moment op de hoogte dat de vrouw in de ambulance de ‘Princes of Wales is’, lady Diana, slachtoffer van een ongeluk dat om 00.23 uur plaatsvond bij de ingang van de Pont d’Alma-tunnel. Even voorbij de Jardin des Plantes stopt de ambulance toen de bloeddruk van Diana daalde en er de angst was dat haar hart zou stoppen. 

Rond 02.00 uur stopte de ambulance bij het ziekenhuis waar trauma artsen de hartreanimatie overnamen. Immense interne verwondingen, door de klap van het ongeluk bleek dat haar hart was verplaatst naar de rechterkant van de borst met als gevolg dat de longader en het hartzakje scheurde, werden haar fataal. Na herhaalde reanimatiepogingen waaronder interne hartmassage, die de prinses niet deden herleven, accepteerde het medische personeel dat de strijd om haar leven te redden verloren was gegaan. Om 04.00 uur werd Diana dood verklaard. Ze was 36 jaar oud.

 

Het ziekenhuis La Salpêtrière in het 13e arrondissement


Haar laatste reis van het Ritz naar La Salpêtrière is haast symbolisch gezien de geschiedenis van dit ziekenhuis. Want La Salpêtrière is niet zomaar een Parijs ziekenhuis. Het was gebouwd om alleen de meest ellendige verschoppelingen en afwijzingen van de samenleving te beschermen. Dat prinses Diana daar moest sterven, is bijzonder aangrijpend, omdat ze de afgelopen jaren van haar leven juist had besloten haar tijd te besteden aan de minder bevoorrechte leden van de samenleving.

 

La Flamme de la Liberté, place de l'Alma, boven op de tunnel van de avenue New York, 8e arrondissement, metro Alma Marceau


Candle in the wind

Op enkele meters van de plek waar het ongeluk gebeurde staat 'La Flamme de la Liberté' een exacte kopie, op ware grootte, van de bovenkant van de fakkel in de hand van  het Vrijheidsbeeld bij de ingang van de haven van New York City. Het is een geschenk aan de stad Parijs van de International Herald Tribune. Dit vanwege de viering in 1987, van de honderdste verjaardag van deze Engelstalige krant in Parijs. De krant is opgericht op 4 oktober 1887. Het was tevens een blijk van dank voor de restauratie van het vrijheidsbeeld, drie jaar eerder, door twee Franse bedrijven:  namelijk, Métalliers Champenois en de Gohard Studios.

De vlam van de vrijheid staat ook symbool voor de hechte vriendschap tussen Frankrijk en de Verenigde Staten. Het geld, ruim $ 400.000, was bijeengebracht door diverse Amerikaanse donoren. Oorspronkelijk zou het monument geplaatst worden op de Place des États-Unis in het 16e arrondissement, maar de toenmalige burgemeester van Parijs Jacques Chirac was hier fel op tegen. Na een langdurige periode van onderhandelingen werd besloten, dat de vlam zou worden geplaatst op een stukje niemandsland in de buurt van de kruising van de avenue New York en de place de l'Alma. Het monument, een 3,5 meter hoge sculptuur van een vlam, uitgevoerd in koper bedekt met bladgoud, ondersteund door een voet van grijs en zwart marmer, werd op 10 mei 1989 ingewijd door  Jacques Chirac. 


1 juli 1961 is haar geboortedag, bij leven zou zij nu 60 jaar zijn

De indrukwekkende hulde van Elton John tijdens de begrafenis van Prinses Diana heeft er toe bijgedragen dat juist dit monument tot op de dag van vandaag, nog steeds wordt gezien als een monument ter nagedachtenis aan Diana, Princess of Wales. Elke dag, tot op de dag van vandaag worden er bloemen gelegd en foto's geplakt. Nu 24 jaar later is de vlam die brandt, in de vele harten van mensen, nog steeds niet opgebrand. 

Goodbye England's rose

May you ever grow in our hearts

You were the grace that placed itself

Where lives were torn apart

You called out to our country

And you whispered to those in pain

Now you belong to heaven

And the stars spell out your name

 

And it seems to me you lived your life

Like a candle in the wind

Never fading with the sunset

When the rain set in

And your footsteps will always fall here

Along England's greenest hills

Your candle's burned out long before

Your legend ever will

 

Loveliness we've lost

These empty days without your smile

This torch we'll always carry

For our nation's golden child

And even though we try

The truth brings us to tears

All our words cannot express

The joy you brought us through the years

 

And it seems to me you lived your life

Like a candle in the wind

Never fading with the sunset

When the rain set in

And your footsteps will always fall here

Along England's greenest hills

Your candle's burned out long before

Your legend ever will

 

Goodbye England's rose

May you ever grow in our hearts

You were the grace that placed itself

Where lives were torn apart

Goodbye England's rose

From a country lost without your soul

Who'll miss the wings of your compassion

More than you'll ever know

 

Op 14 juni 2008 is een nieuwe sculptuur, die de vrijheidsvlam symboliseert en ontworpen door Jean Cardot, onthult in de tuinen van de Amerikaanse Ambassade aan de place de la Concorde. De toenmalige Franse President Nicolas Sarkozy, en toenmalige Amerikaanse President George W. Bush bezegelde hierbij opnieuw de hechte band tussen de Verenigde Staten en Frankrijk. Zo lijkt de 'Flamme de la Liberté' bij de Pont d'Alma toch de 'Candle in the Wind' van Diana te zijn.