BEROEMD EN BEGRAVEN

Wat is het toch met die aantrekkingskracht die kerkhoven uit oefenen op mensen in het buitenland? Ik kan mij niet herinneren dat ik in mijn woonplaats begraafplaatsen bezoek. Uitzondering is natuurlijk,  wanneer er dierbaren begraven liggen. En toch heb ik de studenten van het Advance Centrum van Fotografie meegenomen naar de meest romantische dodenakker van Parijs: Père Lachaise. Père Lachaise is voor buitenlandse toeristen de vierde attractie van Parijs, na de Eiffeltoren, de Notre Dame en de Arc de Triomphe. Waarschijnlijk is het de unieke combinatie van bijzondere grafkunst, l'art funèbre, vanaf 1805 tot heden, in combinatie met de romantische, eerbiedwaardige, groene omgeving. Maar zeker ook de aanwezigheid van de grafstenen van honderden beroemde namen. Daarbij is het ook opvallend dat zij die een gerespecteerd leven hebben geleid het minste bezoek krijgen en weinig bloemen op het graf, zoals bijvoorbeeld bij Yves Montand en Simone Signoret.

De grootste "attractie" van Père Lachaise is het graf van de man die provoceerde met extravagant, immoreel en choquerend  gedrag tijdens al zijn optredens.  Zwaar onder invloed van drank en drugs zijn leven invulling gaf en misschien daardoor een levende legende werd. Nou ja levend? Zijn sober graf ontdaan van zijn stenen buste staat inmiddels geïsoleerd door dranghekken maar altijd voorzien van verse rozen. De stenen afbeelding is in 1987 al stiekem meegenomen door een wat al te enthousiaste fan. De dranghekken zijn geplaatst omdat de buurgraven wat al te veel te leiden hadden onder de belangstelling van alle fans. Zerken werden beschadigd of voorzien van graffiti met teksten zoals "Jim, ti amiamo, ti adoriamo". U zult zich inmiddels afvragen over wie heeft hij het nou? Jim Morrisson die zijn debuut maakt met The Doors in 1967. Een muzikaal genius met bijnamen als the Lizard King of mr. Mojo Risin, die uiteindelijk ten onder ging aan zijn exorbitante levensstijl. Op 3 juli 1971 vindt zijn vrouw Pamela hem dood in bad in zijn huis in Parijs. Overleden aan een hartaanval op 27 jarige leeftijd. Op een bronzen plaat op zijn graf staat de bijzondere tekst: " kata ton daimona eaytoy" Een Griekse tekst waarvan meerdere vertalingen mogelijk zijn. In het Oudgrieks is de strekking iets in de trant van trouw aan zijn ziel. In het Nieuwgrieks is de vertaling; hij schiep zijn eigen demonen. Misschien is het laatste meer op hem van toepassing; James Douglas Morrisson 1943 - 1971.

Mocht u de komende periode geen tijd hebben om zijn graf te bezoeken dan kunt u dat ook virtueel doen op de website www.pere-lachaise.com

Cimetiere Père Lachaise, rue du Repos 16, 20e arrondissement, metro Philippe Auguste.

 

HET RIJK VAN BACCHUS

"Hoewel Parijs zelf niets produceert, want er groeit geen korrel graan, er wordt geen lam geboren, waar geen bloemkool groeit en er is geen druif te oogsten, is het een centrum waar alles uit alle hoeken van de wereld vanzelf terecht komt. Het is dè plaats waar men de verschillende kwaliteiten, van alles wat de mensen tot voedsel dient, het beste weet te waarderen en waar men het beste weet hoe voedsel tot streling van onze zinnelijkheid kan worden aangewend". Uit Écrits gastronomiques door Alexandre Grimod de la Reynière.

Zo ook het park van Bercy. Het parc de Bercy heeft al een leven van honderden jaren achter de rug. In de 17de eeuw was het onderdeel van een domein dat zich uitstrekte van de rand van de stad tot aan Charenton. In 1860 wordt het een wijnopslagplaats waar bomen worden geplant die voor verkoeling van de entrepots moeten zorgdragen. Door haar ligging aan de Seine groeit Bercy uit tot een van de grootste wijnmarkten van de wereld. Wijn, eaux de vie en port worden in houten schuiten over de Seine en later per spoor aangevoerd.

Langs het water verschijnen lokalen, de "guinguettes", waar men kan eten, drinken en flirten in de buitenlucht aan feestelijk opgemaakte tafels en men de musette kan dansen op de altijd vrolijk stemmende Franse accordeonmuziek. Veel kunstschilders, schrijvers, en fotografen, hebben zich laten inspireren door deze “art de vivre”.

Geleidelijk aan verliest de wijn zijn krans en worden de opslagplaatsen verlaten. Maar de "Grand Projets" van president François Mitterand zorgt voor een hernieuwde aandacht voor tuinen en parken. Het klassieke parc de Bercy, 12,5 hectaren groot, wordt opnieuw aangelegd. Gelukkig zijn de herinneringen aan het prachtige wijnverleden nog overal zichtbaar aanwezig. De treinsporen op de lanen waarover de druiven werden getransporteerd. De woningen van een tweetal wijnhandelaren, een oud tolhuis en later toegevoegd, een heuse wijngaard. Tussen de meer dan honderd jaar oude kastanjes en platanen zijn grootse waterpartijen aangelegd met loopbruggen en sculpturen en negen thematische tuinen. Waaronder de "Jardin de la Mémoire", opgedragen aan Yitzak Rabin met een rozentuin, een kruidentuin en een boomgaard met orangerie. Drie loopbruggen brengen je van de ene kant naar de andere kant van het park en naar de cour Saint-Émilion met de gerestaureerde wijnpakhuizen van Bercy. Een binnenplaats geplaveid met meer dan 17.000 oude straatstenen en de oude spoorbaan nog intact is omgeven door leuke winkeltjes, een wijnbar en volop restaurants waar het bij mooi weer heerlijk lunchen is of gewoon genieten van een goed glas wijn of een heerlijke cappuccino.

Metro Bercy met de ingang van het park bij het Palais Omnisports de Paris-Bercy of metro cour Saint-Émilion.

HET INSTITUUT VAN DE ARABISCHE WERELD

Het lijkt uitgegroeid te zijn tot een traditie onder presidenten van de Vijfde Republiek van Frankrijk om architectonisch een stempel te drukken op de skyline van Parijs. Ook wel genoemd Les Grands Traveaux. Georges Pompidou had zijn Centre Pompidou, dat pas na zijn dood in 1977 is voltooid. Giscard d'Estaing speelde de hoofdrol in de transformatie van een verlaten spoorwegstation tot het prachtige Musée d'Orsay (1986). Maar François Mitterrand spande de kroon met zijn "Grand Projets" waaronder een glazen piramide op de binnenplaats van het Louvre (1996). Zijn toverwoord voor Parijs was "transparantie" Prachtige voorbeelden hiervan zijn: Het Institut du Monde Arabe (1987), La Grande Arche in La Defense (1989),  de Opera de la Bastille (1990), het Fondation Cartier (1995) en de  Bibliothèque Nationale François Mitterand (1995). Jacques Chirac is verantwoordelijk voor het Musée du quai Branly (2006) een groot etnografisch museum gevestigd in het 7e arrondissement dichtbij de Eiffeltoren. Parijs is trots op zijn artistieke en architectonische erfgoed een prachtige combinatie van klassiek en avant-garde.

Veel van deze "glazen" archi- tectonische wonderen zijn afkomstig van het enfant terrible van de Franse architectuur; Jean Nouvel. Geboren in 1950 in het zuidwesten van Frankrijk. Ik neem u mee naar een van zijn veel geprezen meesterwerken; het Institut du Monde Arabe. (Instituut van de Arabische wereld) Dit voorbeeld van fraaie moderne architectuur, opgebouwd uit glas en aluminium kunt u vinden aan de Seine, tegenover het Ile Saint Louis aan de quaie Saint-Bernard. "Where east meets west"; betaald door de Franse regering en 20 Arabische staten om zo zorg te dragen voor een permanente culturele uitwisseling tussen de Islam en het westen. Het gebouw biedt onder andere onderdak aan een museum voor Arabische kunst vol met oude manuscripten, prachtig gemaakte zijden tapijten, aardewerk en een breed scala aan gebruiksvoorwerpen, alsmede wetenschappelijke en astronomische instrumenten uit tussen 750 en 1258 na Chr., een bibliotheek met meer dan 50.000 boeken, een theater en een restaurant.

Het ontwerp is een combinatie van moderne materialen en de traditionele Arabische cultuur. De zuidelijke gevel is voorzien van 240 "lichtgevoelige" geometrische panelen die als een lens van een camera werken. Een foto-elektrische cel meet elk uur de intensiteit van het licht en brengt zo duizenden diafragma's in beweging om de hoeveelheid zonlicht in het gebouw te reguleren. Aan de buitenzijde doet het denken aan traditioneel Moors rasterwerk ook wel moucharabieh of moucharabia genoemd. Aan de westzijde ontleent de cilindervormige boekentoren zijn vorm aan de minaret van de moskee van Samarra. Een absolute aanrader zijn de doorzichtige liften die je razendsnel naar de negende etage brengen alwaar je (gratis) van een prachtig uitzicht kunt genieten over de Seine het oude centrum van Parijs en de wijk Bastille in het noorden. Rue des Fossés Saint Bernard 1, metro Cardinal-Lemoine, Sully Morland.

In de stad zijn meerdere bouwwerken te vinden van de hand van Nouvel waaronder het Fondation Cartier en het Musée du quai Branly. Zojuist is men begonnen met de bouw van het 219 miljoen euro kostende nieuwbouw van de Paris Philharmonic. De concertzaal komt op een heuvel in Parc de la Villette aan de noordkant van de stad. Helaas staat een ander prestigeus project van zijn signatuur, de TourSignal op La Defense naast de Grande Arche even in de ijskast door geldgebrek.

MARCHÉ PARISIEN DE LA CRÉATION

Op de Mont Parnasse; en ik hoor u denken nooit van gehoord. Daar vind je een aantal bijzondere plaatsen die vrijwel nooit onder de aandacht worden gebracht of in boeken worden vermeld. Een daarvan is de place des Cinq Martyrs du Lycée Buffon. Verscholen achter de Gare Montparnasse (15e). Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn hier vijf studenten van het lyceum, verzetsstrijders, geëxecuteerd. Vandaar de naam. Het biedt u een weids uitzicht over Parijs terwijl je kunt wegmijmeren bij de TGV treinen die vertrekken in de richting van Bretagne en het zuidwesten van Frankrijk.

Maar de echte ontdekking voor mij was de Marché Parisien de la Création. In de schaduw van de Tour Montparnasse op de boulevard Edgar Quinet tussen de rue du Départ en de rue de la Gaîté, een plek waar kunstenaars de kans krijgen hun werk ten toon te stellen. Deze markt is een initiatief van de stad Parijs. Het biedt kunstenaars de mogelijkheid hun werken direct te verkopen aan het publiek zonder tussenkomst van dure netwerken of tussenpersonen. Om hier te mogen exposeren en te verkopen moet je eerst langs een soort van ballotage commissie. Een kunstenaarscollectief selecteert vooraf de ambachtslieden en kunstenaars om zo de professionaliteit en de kwaliteit blijvend te waarborgen. De meeste artiesten komen uit Parijs of uit de regio maar ook vanuit het buitenland. Er vind een rotatie van kunstenaars plaats, zodat de markt steeds een ander aanzicht krijgt. Hoewel schilderijen en beeldhouwwerken de scène domineren zie je ook keramiek, sieraden, fotografie en spectaculaire hoeden. Op de markt ontmoette ik ene Peter Eichner die op eigen wijze metrokaartjes recycled door deze te gebruiken als ondergrond voor zijn verbluffende mini kunstwerkjes. De markt is er elke zondag vanaf 10 uur tot en met zonsondergang. Het gehele jaar door, zelfs in augustus, de Franse vakantiemaand. (Metro Montparnasse Bienvenűe) Meer informatie op www.marchecreation.com

Metro Art: Peter Eichner
tel. 31.1.45.57.22.85

THE MORNING AFTER

Het afgelopen weekend heb ik een groep cursisten mogen begeleiden van dè fotoschool in Veldhoven; het Advance Centrum voor Fotografie. Het betrof een groep gevorderden met als opdracht City Scape en Night Life. Na zeer intensieve fotodagen wilde ik u onderstaande woorden niet onthouden die ik mocht ontvangen van een van de deelnemers.

"Al mijmerend, met mijn voeten in een bak koud water, zit ik hier even na te genieten van een glas sinas van omgerekend 12 eurocent….  Parijs, een prachtige stad. Een stad van louter superlatieven. Hectisch, bombastisch, duur maar tevens intiem, frivool en overweldigend. Zo wandel je tussen duizenden toeristen en nog geen tien minuten later zit je heerlijk in het zonnetje te genieten van een baguette in een oase van rust. Zo sta je op het dak van het Arabisch museum te genieten van een wijds panorama en zo wandel je langs de Seine waar mooie dames in een witte bikini liggen te zonnen. Zo wordt je aangenaam verrast door de overheerlijke geur van crêpes  en zo worden de zintuigen negatief geprikkeld door de onaangenaam geurende moleculen van de publiek gecreëerde urinoirs langs de Seine. Zo vergaap je je aan de extreme rijkdom welke wordt uitgestald in de winkels van Gucci en Prada terwijl  2 straten verderop de clochards liggen te slapen op een bankje. Zo maak je grapjes over de erg actuele en extravagante  levensstijl van “Strauss  Kahntje”  en zo wandel je tussen ruim 150 jaar geschiedenis over de doden van Parijs. Zo drink je onderweg GRATIS water uit een fonteintje en dan, op het terras, betaal je voor een 0.25 cl glas water € 4.50 - Parijs; een stad van extremen!

Het wordt tijd het dagelijkse ritme weer op te pakken. Het water in het voetenbakje begint koud te worden en de plicht roept. De  lichte pijn in mijn kuiten herinnert mij aan 2 prachtige dagen. Ik heb er enorm van genoten.

Ferry,bedankt dat je mij Parijs hebt laten zien zoals ik het nog niet kende. Mocht je nog iemand zoeken om tijdens jouw strooptochten door deze mooie stad jouw camera te dragen, je weet mij te vinden".  Alex.

Boven aan mijn weblog schreef ik het al: "Wekelijks wil ik u niet alleen informeren over wat Parijs nog meer te bieden heeft, maar ook wil ik mijn liefde voor deze stad op u over dragen In de hoop dat het raakt aan iets wat u herkent of voelt". Volgens mij is dat bij deze fotogroep gelukt.

Voor meer informatie over het Advance Centrum voor Fotografie: www.advance-cvf.nl

EVEN GEEN RESTAURANT

Komend weekend zit ik weer in Parijs en zoals het zich laat aanzien wordt het een stralend weekend. Ik kan dan ook niets lekkerders bedenken dan, met een goedgevulde baguette en een goed glas rode wijn, op een bankje genieten van de zon in een willekeurig park. Bij het inkopen realiseer ik mij altijd weer dat het moeilijk kiezen wordt. Ga ik voor een volledig gerijpte camembert of een goede roquefort, of een mooi stuk ham uit de Savoie, lekker luxe of gewoon exotisch? Het paradijs voor fijnproevers is de omgeving van place la Madeleine (8e). Voor kaviaar ga je naar Caviar Kaspia op nr. 17 en de beste truffels van Parijs bij Maison de la Truffe op nr. 19.  En dan hèt mekka voor lekkerbekken, de traiteurs Hédiard op nr. 21 en Fauchon op nr. 26. Net als ik gek op chocolade? Dan ga je naar La Marquise de Sévigné op nr. 31 en voor kaas naar de gerenommeerde kaaswinkel van Crepet Brussol. Boutique Maille op nr. 6; dè zaak voor Franse mosterd, meer dan 30 soorten, azijn en vinaigrettes. Vlak in de buurt, op de boulevard de la Madeleine nr. 3, de grootste wijnzaak van Europa, Lavinia. Schrik niet, hier liggen meer dan zesduizend wijnen op voorraad.

Maar het kan ook veel simpeler. In Parijs zijn er genoeg fantastische markten waar je je kunt vergapen aan heerlijke locale producten. Mijn favoriete markt is Marché Beauvau op de Place d'Aligre in het 12 arrondissement. Open alle dagen in de week behalve op maandag (metro Ledru-Rollin). Of die in het 11de; Marché Bastille op de boulevard Richard-Lenoir (metro Bastille). Let op; deze is alleen geopend op donderdag en zondag. Soms  kies ik voor een thematische picknick en dan ga ik vooraf shoppen in de Afrikaanse wijk; la Goutte d'Or (metro Chateau Rouge) of de Arabische wijk in Barbès (metro Barbès Rochechouart). Niet te versmaden is de Joodse wijk, le Marais.

Het enige wat dan nog overblijft is op zoek gaan naar de ideale picknick plek. In de Marais kies je voor de place des Vosges of place du Marché-Sainte-Catherine. Ben je in het 11de of 12de arrondissement dan kies je voor het Canal Saint Martin.

Zie ook mijn eerdere blog: http://paris-fvdv.blogspot.com/2011/04/canal-saint-martin.html

Blijf je in de buurt van de Madeleine dan ga je naar de Jardin des Tuileries. Laatste tip: Vergeet niet een goed mes mee te nemen en een kurkentrekker. Bon appétit !

CHAPELLE EXPIATOIRE

Soms word je blij verrast door een trouwe lezer van mijn blog met een plek die ook voor mij nog onbekend is. Zelfs als je meer wilt weten over deze bijzondere plek kom je in boeken weinig informatie tegen over deze plaats die ik u zeker niet wil onthouden. 

In de achttiende eeuw is er in Parijs nog geen sprake van begraafplaatsen. De doden worden "te ruste" gelegd op braakliggende terreinen in de stad. Zo ontstaan massa-graven die open blijven tot ze gevuld zijn, waarna de bovenste rij doden weer met een laag aarde wordt bedekt. In de herfst, wanneer het extra vochtig is vulden de kuilen zich met grondwater, waarna schuimig ontbindings-water naar de oppervlakte kwam. Het lijkt alsof de doden door de drassige grond uit hun graven komen gisten. De wolven lijken hun prooien makkelijk te kunnen vinden en de dieven stelen de lijken voor de anatomische proeven van de opkomende artsen- stand. (citaat uit wandelen over Père Lachaise)

In die zelfde periode, tussen 1816 en 1826 laat Lodewijk XVIII een boetekapel bouwen boven op een massagraf van Zwitserse Gardisten, die waren afgeslacht in de tuinen van het koninklijk paleis, tijdens de Franse Revolutie en de meer dan 3000 geguillotineerden van de place de la Concorde, toen de place de la Révolution. Onder de slachtoffers bevonden zich ook Lodewijk XVI en Marie-Antoinette. De eerste steen werd gelegd op 21 januari 1815 (de dag waarop Lodewijk XVI werd gedood) en de kapel Expiatoire op de Madeleine begraafplaats werd voltooid in 1826. Wonder boven wonder heeft de kapel de Commune van 1871 overleefd. (zie ook mijn blog de Commune in beeld) http://paris-fvdv.blogspot.com/2011/05/de-commune-in-beeld.html

Wekelijks komen hier mensen die nog steeds verontwaardigd zijn over de terechtstelling van Lodewijk XVI en Marie-Antoinette. Zij lezen gedichten, wisselen verhalen uit, wensen elkaar het allerbeste en nemen afscheid met een kort "à bientôt".

De voorzijde is een vrij kale gevel voorzien van een monumentale deur. Eenmaal binnen kom je in een kleine hal, die versierd is met slingers en kronen, en monogrammen van Lodewijk XVI en Marie-Antoinette. Vanuit de hal kom je bij een binnentuin, de vroegere begraafplaats. Aan weerzijde van de tuin staan symbolische grafstenen ter nagedachtenis aan de Zwitserse Gardisten die tijdens de arrestatie van de koning, in de Tuileries werden gedood. Door een sobere zuilengang en geornamenteerde deuren kom je in de kapel en de trappen in de zijkapellen brengen je naar een crypte. Het zwart marmeren altaar in de vorm van een graftombe geeft de plek aan waar het lichaam van Lodewijk XVI is opgegraven. Lodewijk XVI en Marie-Antoinette liggen hier niet meer begraven. Zij zijn in 1815 overgebracht naar de kathedraal van Saint Denis.

Chapelle Expiatoire, rue Pasquier 25. Metro:St. Augustin, Havre Caumartin. Geopend op donderdag, vrijdag en zaterdag van 13.00 uur tot 17.00 uur.

DU PAIN, DU VIN, DU POILÂNE

Op mooie dagen lunch ik niet op het terras van een of ander restaurant maar gewoon buiten op een bankje met een zelf gekochte knapperige baguette en fromage van een echte Franse fromagerie.

Bakkerij “Au levain d’Antan” in Parijs is de beste baguettebakker van Frankrijk. De 52-jarige bakker Pascal Barillon won begin mei de "Grand Prix de la Baguette 2011", die ieder jaar in Parijs wordt gehouden. Aan de wedstrijd stokbroodbakken deden maar liefst 174 bakkers mee. Een excellente baguette moet aan de volgende eisen voldoen: niet langer zijn dan 70 centimeter en niet korter dan 50 centimeter, met een gewicht tussen de 240 en 340 gram. Op brood kun je afstuderen in Parijs. Een baguette is een stokbrood, een bâtard is een dikker stokbrood, een ficelle weer dunner. Een fougasse is een plat brood van baguettedeeg dat met uien, kruiden en specerijen wordt gevuld. En dan is er nog de croissant, de pain au chocolat, de brioche, de pain de mie, petit pain, de pain de campagne en last but not least de miche Poilâne; het beste brood van Parijs.

De Egyptenaren bakten duizenden jaren geleden het eerste gistbrood. Tegenwoordig bakken de bakkers van Boulangerie Lionel Poilâne alles nog op dezelfde manier. De bloem is 110 procent steengemalen tarwe. Het deeg van zuurdesem met de hand gerold en in houtovens gebakken. De ovens zijn van steen en gietijzer, gemodelleerd naar voorbeelden uit het oude Rome en het hout brandt onder de stenen vloer. Kenmerkend aan de miche Poilâne is een compact, vochtig brood met een knapperige buitenkant. Het hele proces van begin tot eind duurt zes uur. Het hout geeft het brood een licht rokerige smaak. Pain Poilâne is een begrip in Frankrijk. Het is het enige brood dat bekend is onder de naam van de bakker en hij wordt niet voor niets "le Roi du Pain" genoemd. Gevraagd naar zijn succesrecept weten de bakkers bij Poilâne slechts één antwoord. "Wanneer er een geheim voor het Pain Poilâne is, dan zijn het de handen". Want het belangrijkste beginsel bij Poilâne is tot op heden, dat het deeg uitsluitend met de hand wordt verwerkt, bewerkt en gevormd, en lang mag lang rusten alvorens het uiteindelijk de houtoven ingaat. Op deze wijze gedijt de bakkerij goed, zijn de broden geliefd, maar groeit vooral de vraag naar de oorspronkelijke Pain Poilâne. Het brood van Lionel Poilâne wordt verkocht in meer dan 600 winkels en honderden restaurants.

Helaas komt Lionel Poilâne tragisch om het leven. Op 31 oktober 2002 storten hij en zijn vrouw Iréna onderweg naar een Bretons vakantie-eiland in dichte mist in de Atlantische oceaan. Zijn lijk wordt gevonden, dat van zijn vrouw nooit meer. Maar zijn ideeën over broodbakken leven verder. Zijn dochter Apollonia Poilâne zet de zaak van haar vader voort. In het weekend en om vier uur 's nachts wanneer de verse lading uit de ovens komen, staan er lange rijen in de rue du Cherche-Midi nr. 8. Metro Sèvres-Babylone.

Boulangerie Au levain d’Antan is te vinden op rue des Abbesses nr. 6.

LES SANISETTES

Op bijna elke straathoek van Parijs zie je zijn werk en sinds 2009 nog eens op 400 andere plaatsen in de stad. Patrick Jouin, designer uit de school van Philippe Starck. De in 1967 geboren Jouin heeft inmiddels een indrukwekkende staat van dienst: de fietsenstallingen van Vélib zijn door hem ontworpen maar ook is hij verantwoordelijk voor de jongste generatie openbare toiletten in Parijs; de sanisettes. Onlangs zijn alle sanisettes bijgewerkt naar een nieuwere versie met een aantal nieuwe functies en wijzigingen. De  sanisettes hebben de zogenaamde vespasiennes (straaturinoirs) ook bekend als Pissoirs, waarvan er in de jaren dertig meer dan 1200 in Parijs waren, vervangen. De enige nog "werkende" vespasienne is te vinden op de boulevard Arago en wordt nog regelmatig gebruikt. De nieuwe sanisettes zijn gemaakt door JC Decaux, hetzelfde bedrijf dat exclusief in Parijs alle reclamezuilen beheert maar ook de Velib fietsen.  Ze hebben hetzelfde design, dat herkenbaar is in alle reclamezuilen en Velib fietsenstallingen. De stad Parijs is geen eigenaar van de sanisettes en betaalt ongeveer 6 miljoen Euro per jaar aan JC Decaux voor huur en onderhoud. Er zijn meer dan 400 sanisettes in de stad, en ze worden ongeveer drie miljoen keer per jaar gebruikt.

Oorspronkelijk moest je betalen voor het gebruik ( € 0,40) maar geleidelijk aan, sinds februari 2006, worden de toiletten geconverteerd naar gratis gebruik. Een operatie die in 2014 moet zijn afgerond. Een gunst van de stad Parijs, maar ook om het wildplassen tegen te gaan. Ondanks de meer dan 30 miljoen internationale toeristen in Parijs blijft de handleiding in het Frans. Geen nood, voor de toeristen bestaan er websites die je wegwijs maken in deze hightech toiletten vol met vloersensoren. Google maar eens "How to Pee in Paris". Compleet met handleiding en woordenboek. Oh ja, de toilet wordt na elk bezoek volledig automatisch gereinigd. Dus maak je geen zorgen over de natte zitting want dat betekent dat het toilet ontsmet is. Grote boodschappen a.u.b. binnen 15 minuten want anders gaat de deur automatisch open. En als u toch op uw gemak aan het genieten bent van alle hightech, bedenk dan dat Patrick Jouin ook de ontwerper is van exclusieve interieurs van ondermeer de juwelier Van Cleef en Arpels aan de place Vendôme, het driesterren Michelin restaurant van Alain Ducasse en het sterrenrestaurant Jules Verne op de Eiffeltoren. Chique toch!

Maar wil je helmaal op chique? Dan verwijs ik u nederig naar de mooiste openbare toiletten van Parijs. Ze dateren uit 1905 en zijn geheel gebouwd in de stijl van art nouveau door les Etablissements Porcher, Paris-Revin. Zoals prachtig in mozaïek aangegeven bij het afdalen van de trappen. Deuren van mahoniehout met koperen klinken en gebrandschilderde raampjes. Het keramiek is geheel in de oorspronkelijke staat. Place de la Madeleine, metro Madeleine.

DE COMMUNE IN BEELD

Een niet te missen tentoonstelling in de Universiteit van Parijs over de opstand van de Commune in het Parijs van 1872. Victor Hugo noemde het "L'Année terrible", het vreselijke jaar van juli 1870 tot mei 1871. Parijs vraagt om afzetting van de keizer en Derde Republiek wordt uitgeroepen. In de winter begint het beleg van Parijs. Parijs wordt omsingeld en later ingenomen door de Pruisen.  De regering moe van het Parijse gepeupel verhuisd de Assemblée Nationale naar Versailles. In maart 1870 nemen de Communards (fédérés) het recht in eigen hand en de anarchistische socialistische Commune is een feit. Hevige gevechten worden geleverd met de regeringstroepen maar het gebrek aan een militaire organisatie en onenigheid tussen de leiders maken snel een einde aan de hoopvolle utopie van de eerste dagen. Twee maanden van opstand (18 maart t/m 28 mei) eindigen in een bloedbad. In de "Semaine Sanglante", de bloedige week van 21 tot 28 mei sterven ruim 20.000 mensen op en rond de barricades.  De onderdrukking van de Commune geldt als de meest tragische gebeurtenissen in de geschiedenis van Frankrijk in de 19e eeuw. Belangrijke fédérés worden geëxecuteerd op het kerkhof Père Lachaise. De Mur des Fédérés in de oostelijke hoek van de begraafplaats herdenkt nog steeds de 147 Communards die hier zijn gedood.

De tentoonstelling loopt nog tot 28 mei en de toegang is gratis. De Universiteit van Parijs I - Panthéon -  Sorbonne, Salle des Cordeliers, rue de l’Ecole de médecine 15, metro Odéon.

Fotografie: © Parisienne de photographie

EEN VERGETEN BRASSERIE

De brasseries bestonden al in het Parijs van de 16de eeuw. Het waren bierlokalen waar ook een eenvoudige maaltijd werd geserveerd. Ze werden talrijker na 1870 toen veel vluchtelingen met mooie namen als Lipp, Bofinger en Floderer, uit Elzas Lotharingen naar de Franse hoofdstad trokken. Men at er zuurkool, cervelaatworst, pekelharing of schelpdieren vergezeld van een goed glas bier of wijn uit de Elzas. Veel van deze gelegenheden hebben nog altijd een inrichting in 1900 stijl met koper, donker houtwerk, veel spiegels, glas en keramiek. onberispelijke obers met een lange witte voorschoot, zwart pak, zwarte schoenen en vlinderdas. Inmiddels is de kaart uitgebreid maar de typische Elzasser gerechten zijn nog steeds dè specialiteit. Ik neem u mee naar het tweede arrondissement naar een vergeten brasserie Le Grand Colbert, gevestigd in de passage Grand Colbert. In een herenhuis dat toebehoorde aan Jean-Baptiste Colbert een van de belangrijkste ministers van Lodewijk XIV. Deze elegante brasserie heeft de tand des tijds prima doorstaan mede dankzij een uitgebreide restauratie in 1985 door de Bibliothèque Nationale de France tevens eigenaar van het gebouw. Een restaurant met een adembenemend interieur met hoge plafonds en muren versierd met handgeschilderde fresco's. De diepte van het restaurant wordt nog eens versterkt door de prachtige mozaïeken vloer die ook terug te vinden is in de naastgelegen Galerie Vivienne. Een van de mooiste passages in Parijs. Verder een lange bar weelderig voorzien van verguld koper en enorme koperen lantaarns met witte bollen die hun licht laten schijnen op de exotische plantengroei. Deze brasserie is nog steeds geliefd om zijn traditionele keuken in de wereld van theater en film. 

Brasserie Le Grand Colbert, rue Vivienne 4, metro Bourse.

PARIS MON AMOUR

Het prachtige boek van Jean-Claude Gautrand "Paris Mon Amour" inspireerde mij om deze stad uitsluitend in zwart wit vast te leggen. Een boek uitgegeven in 1966 door de uitgeverij Taschen, vol met prachtige zwart-wit foto's, gemaakt door topfotografen uit vervlogen tijden waaronder Brassaï, Henri Cartier-Bresson, Robert Doisneau, Helmut Newton, Sabine Weiss en vele anderen. Helmut Newton was zelfs dè fotograaf die in het tijdperk van de kleurenfotografie bleef vasthouden aan het fotograferen in zwart-wit. Zwart-wit brengt je terug naar de essentie van fotografie. De Franse top-fotografe Dominique Issermann bekend van haar fotografie voor het cosmeticamerk Channel maakt nu nog steeds veel gebruik van zwart-witfotografie als kunstvorm. Verschillende lezers van mijn weblog vroegen aan mij hoe ik mijn foto's omzet van kleur naar zwart-wit; de geheimen van mijn digitale doka. Allereerst heb ik een Master Class zwart-wit omzettingen gevolgd bij Ben van Os, docent aan het Advance Centrum voor Fotografie te Veldhoven. Bij hem leer je wat er komt kijken bij de zwart-wit workflow en met welke software je het beste kunt werken. Zelf maak ik gebruik van Photoshop CS-5 met als filter de plug-in Silver Efex Pro van Nik Software. Je kunt met deze software aanpassingen maken op alle niveaus waaronder "brightness, contrast, structure en tooncurves aanpassen. Werken met kleurenfilters en zelfs de korrel bepalen van oude zwart-wit filmtypes waaronder de alom bekende Kodak Tri-X 400 TX Pro of de Ilford Pan F plus 50, etc. Let wel er komt heel wat bij kijken maar de resultaten zijn er ook naar. 

Voor meer informatie www.niksoftware.com/silverefexpro en www.advance-cvf.nl Boeken: Handleiding digitale zwart-witfotografie van John Clements (ISBN 9038916892) een uitgave van uitgeverij Elmar en het boek van Michael Freeman digitale fotografie zwart-wit (ISBN 9789089980069) een uitgave van Librero. 

Foto: Brasserie Lipp, boulevard Saint Germain 151.

GALERIE - MUSÉE BACCARAT

We begeven ons naar het 16e arrondisse-ment voor een bezoek aan het "palazzo" van de puissant rijke erfgename van de Markies de Sade: Madame La Vicon-tesse de Noailles. Tot 1971 was dit de "Place to Be". Trefplaats voor intellectueel Parijs, de Beau Monde bestaande uit cineasten, kunst-schilders, schrijvers en musici. De plek bij uitstek voor het Musée Baccarat dat in 2003 verhuisde vanuit de rue de Paradis naar dit schitterend gelegen herenhuis aan de place des Etats-Unis. 

Prachtig gepositioneerd tussen de place Charles de Gaulle en het Palais de Chaillot.

De geschiedenis van Baccarat gaat terug tot in 1764, toen Koning Lodewijk XV toe-stemming  gaf om een glasfabriek op te richten in het plaatsje Baccarat in het oosten van Frankrijk. In het begin werden er venster- ramen, spiegels en glas- serviezen vervaardigd. In 1816 begon men met de productie van kristal.  Als hofleverancier van glasserviezen, kande- laars, karaffen en natuurlijk parfumflesjes aan het Franse koningshuis en staatshoofden over de hele wereld, volgde snel een vestiging in Parijs.

De Franse designer en binnenhuisarchitect Philippe Starck kreeg in 2003 carte blanche voor de inrichting van het museum. Een monumentale trap met ledverlichting in de vloerbedekking brengt je naar de bovenverdieping waar het museum is gevestigd. Let even op de kristallen stoel naast de trap, natuurlijk een ontwerp van mijnheer Starck zelf. Vervolgens kijk je naar boven naar de immense draaiende kroonluchter. Welkom in het huis Baccarat. Je betreed ruimtes met namen als "Folie des Grandeurs, l'espace Alchemy  en l'espace Au delà de la Transparence". 

Niet vergeten om een bezoek te brengen aan de "Christal Room", de voormalige eetzaal van Gravin Marie-Laure de Noailles. Een adembenemend designrestaurant dat 's middags open is voor lunch en 's avonds voor diner. Prachtig interieur met spiegels en (zwart) kristallen kroonluchters. Een absolute aanrader, zelfs de toiletten zijn sprookjesachtig. Last but not least de Boutique; de mond open van verbazing en handen diep in de zakken - kijken en vooral niets aanraken. Tussen de vele musea in de stad neemt het Parijse hoofdkwartier van de beroemde kristalproducent een bijzondere plaats in. 

Galerie-Musée Baccarat, Place des Etats-Unis 11, metro Boissiere of  Kleber. 
(De foto is dit keer niet van mijzelf maar van Claude Weber)

COUR DE ROHAN

Mocht u net als ik ook geen band hebben met het oh zo toeristische Quartier Latin gevuld met neptenten, dan neem ik u mee naar een stukje middeleeuws Parijs net tegenover deze wijk. Tijdens de wandeling kom je prachtige restanten tegen van dit rijke verleden. Elegante burgerhuizen met lage deuren en hoektorentjes, pittoreske binnenplaatsjes, oude stadsmuren die je een idee geven hoe het oude Parijs er moet hebben uitgezien.  Via de rue Saint André des Arts (metro St Michel) lopen we in westelijke richting. Bijna aan het einde van de straat aan de linkerkant loopt de deels overdekte Cour du Commerce Saint-André, gebouwd in 1776 op een voormalige tennisbaan. Toen nog jeu de paume, de voorloper van tennis. Rechts de achterzijde van het oudste café van Parijs, Le Procope, geopend in 1686. Hier schonk een zekere Francesco Procopio dei Coltelli een nieuw, modieus drankje, dat men café noemde. Tegenover Le Procope bevindt  zich een poort (voie privé). Achter deze poort vindt u een drietal binnenplaatsen die u terug brengen naar voorbije eeuwen. La cour de Rohan met een toren nog intact, als onderdeel van de omwalling van Parijs, gebouwd door Philippe-Auguste. Door de volgende poort, met links en rechts een "pas-de-mule": Stenen bedoeld om gemakkelijk een paard te kunnen bestijgen. Het derde binnenhofje met een oude put omgeven door elegante huizen. Het lijkt of de tijd hier stil is blijven staan. We keren terug naar de Cour du Commerce Saint-André. Op nummer 9, nu Bistro 1900 woonde dokter Guillotin de uitvinder van de Guillotine. De poort naast de ingang van de bistro komt uit op de altijd bruisende carrefour de Buci. Vol met winkels, restaurants en gezellige terrassen. Vergeet ook niet rue de Seine met haar prachtige galeries en de belangrijke trendy zijstraten, waaronder de rue Jacob en de rue Bonaparte. Saint-Germain-des-Prés op zijn best.

Cour de Rohan, rue du Jardinet 4, metro Odeon.

AU ZINC

De fototentoonstelling in Parijs; Memoire de Zinc inspireerde mij tot het schrijven van deze blog. 25 prachtige foto's van stamgasten door  Gérard Lavalette in Galerie Marges, rue Jules Vallés 3.

In Parijs sla ik het ontbijt altijd over. Niet gezond hoor ik u denken. Maar begrijp mij goed, ik sla het ontbijt  altijd over in mijn hotel. Ik heb geen zin om 15 tot 20 euro neer te tellen voor een overmatig ontbijtbuffet. Bij elk hotel, vrijwel op iedere hoek van de straat is een buurtcafé of een café tabac. Wat is er authentieker dan de dag te beginnen met koffie en een verse croissant of een heerlijke pain au chocolat. Aan de bar is het goedkoopst. In Parijs kent men drie tarieven; au bar is vaak de helft minder in vergelijking met bediening aan een tafeltje. Kiest u voor het terras dan bent u nog een fractie duurder uit. Aan de bar of  "autour du zinc" ontmoet je altijd mensen waar het lijkt of ze uit een heel andere tijdzone komen. Ik sta wakker te worden boven mijn eerste espresso en naast mij gehuld in blauwe overals zitten ze al aan het bier of "un café-deux calvas": Eén slok koffie tegenover een glaasje calvados. De zinc is dè communicatieplaats bij uitstek. Hier komt iedereen uit de buurt samen voor een praatje. Alleenstaanden vinden hier aanspraak en vreemdelingen krijgen goede raad. Genietend van dit dagelijkse schouwspel valt mijn oog op een stempel in de bar. "Comptoirs en Etain", Atelier Nectoux Paris. Een bedrijf dat al jaren Parijs voorziet van prachtige bars, geheel traditioneel gemaakt van een legering bestaande uit 60% "Claire Etoffe" of zoals de Parijzenaars het noemen; zinc. Voorzien van een prachtige patina onveranderd sinds 1900. Vele fotografen vonden hun inspiratie aan de bar. Brassai in zijn boek Paris by Night, of René Jacques, Peter Turnley, Ralph Gibson en Jeanloup Sieff die in 1975 de prachtige foto maakte van Le Café de Flore tôt le matin, Café de Flore vroeg in de ochtend.  Allemaal te vinden in het fotoboek Paris Mon Amour.

Bij het verlaten van het café valt mijn oog op een bord met de tekst: L'eau est ici réservée pour faire cuire les pommes de terre. Hier wordt water alleen gebruikt om aardappelen te koken. Dit wordt weer een mooie dag!

GA TOCH FIETSEN!

Parijs is een stad met een gewichtig verleden. Er is werkelijk geen andere stad ter wereld waar het verleden vuriger gekoesterd wordt dan in deze stad. De herinrichting van Parijs onder Haussmann ging volgens strenge bouwvoorschriften, waarin ieder bouwkundig element stond omschreven; van overhang, tot deur-, raam-- en poortbreedte.  Uit die tijd stammen ook de “collonnes”, of de Morris-zuilen. Gabriël Morris waarnaar de reclamezuilen zijn vernoemd, verwerft in 1886 de concessie. Prachtige zuilen waarop theaterstukken werden aangekondigd.  Gelukkig bestaan ze nog steeds, ondanks een poging in 2006 van de toenmalige burgemeester Bertrand Delanoë om de zuilen te laten verwijderen. In dat jaar financiert het internationale publiciteitsbedrijf JC Deceaux, in ruil voor de concessie van 1600 reclameborden, een miljoenenproject: "De Velib". ruim 20.000 fietsen op 1450 punten in Parijs. Nooit verder dan 300 meter lopen vind je een Velib fietsverhuurstation. Mocht een van de verhuurstations leeg zijn dan vind je op de informatiepaal altijd een plattegrond naar het dichtstbijzijnde verhuurstation. Parijs wordt ook steeds fietsvriendelijker. Inmiddels zijn er over een lengte van 220 km fietspaden aangelegd. Toeristen kunnen een dagabonnement nemen voor slechts 1 Euro per dag en 5 Euro voor de hele week. U moet wel in het bezit zijn van een creditcard want er wordt een borg gevraagd van 150 Euro. Op de allereerste dag waren de huurfietsen al meer dan 300.000 keer gebruikt.

Voor de echte fietsers onder ons, ik moet bekennen meer het type wandelaar te zijn, zijn er een tweetal leuke Parijse fietsboekjes die ik zeker kan aanbevelen: "Parijs per fiets"; fietstochten door Parijs voor de echte liefhebber door Joke Radius. Een handig boekje met fietsroutes voorzien van duidelijke Michelin routekaartjes en interessante toeristische tips. Een zeer handzaam boekje juist voor op de fiets. (ISBN 9080440221). "Fietsen en wandelen in Parijs" door Hugo Rosseels. 5 originele fietsroutes voorzien van vele foto's. (ISBN 9789490783150).

Nog enkele tips: Belangrijk om te weten is dat de Parijse automobilist zeer weinig rekening houdt met de fietser en dat de politie in Parijs een stuk strenger is dan die in bijvoorbeeld Amsterdam. Je mag niemand achterop nemen. Niet op het trottoir rijden en niet telefoneren op de fiets. Fietskaarten van Parijs kun je ook gratis downloaden in pdf-format. Zoek even via Google op het trefwoord Paris Carte Cyclable. 

Voor nog meer informatie www.velib.paris.fr - www.fietsenparijs.nl

LE BAISER - DE KUS

Een foto die al miljoenen keren gereproduceerd is en voor veel mensen als hèt symbool van verliefdheid geldt, is "Le Baiser de l’Hôtel de Ville" of De Kus voor het I'Hotel de Ville van de beroemde fotograaf Robert Doisneau.  Één van de originele afdrukken in het bezit van de kussende vrouw op de foto; Françoise Bornet, is in 2005 geveild door het Parijse veilinghuis Drouot voor 155.000 euro. De foto werd gemaakt in 1950.

Maar veel eerder was een kus al hèt symbool van verliefdheid. Tussen 1879 en 1892, zo'n 13 jaar lang, beleefde de beeldhouwer Auguste Rodin een tumultueus en amoureuze verhouding met zijn 24 jaar jongere leerlinge Camille Claudel. Zij inspireerde hem in 1886 tot "Le Baiser" (De Kus). Twee geliefden versmolten in een oneindige omhelzing.

De Franse staat verleende Rodin in 1880 de opdracht voor de monumentale deur van een nieuw te bouwen museum voor toegepaste kunst. "La Porte de l'Enfer" (De Hellepoort) zou het werk gaan heten, maar net als het museum,  is de poort nooit in zijn geheel afgemaakt.  Echter verschillende beroemde losse beelden zijn ontwerpen afkomstig van de Hellepoort. Het meest bekende beeld is  "De Denker" maar ook De Kus is afkomstig van de Hellepoort. Veel werken van Rodin, in brons, marmer, terracotta en gips, zijn te bewonderen in het onlangs door Pierre Faloci gerenoveerde musée Rodin beter bekend als het elegante Hôtel Biron. In het begin van de 20e eeuw installeerde Rodin er zijn atelier en woonde er tot zijn dood in 1917. De Franse staat kocht het gebouw en maakte er geheel volgens de wensen van Rodin een museum van. Veel werken staan opgesteld in de prachtige boomrijke tuin ingericht als openluchtgalerie. Een ware oase in de stad gelegen in de schaduw van Les Invalides, het graf van Napoleon. Rue de Varenne 77, metro Varenne.

HISTORIAL CHARLES DE GAULLE

Op 22 februari 2008 opende Nicolas Sarkozy een gedenkplaats voor zijn illustere voorganger Charles de Gaulle. Het Historial Charles de Gaulle is niet zomaar een museum maar een audiovisueel monument. Onder de binnenplaats “Cour de la Valeur” van het Hotel des Invalides bevindt zich een hightech, interactief museum met een auditorium van 2500 m² dat plaats biedt aan 200 mensen. Omgeven door vijf schermen van elk 60 m² wordt de bezoeker meertalig geleid langs de belangrijkste merite van deze grootse Franse staatsman, die zijn lot meer dan dertig jaar lang heeft verbonden aan dat van Frankrijk en de wereld. Het eerste Franse staatshoofd wiens carrière volledig is verfilmd en gefotografeerd. Rondom het auditorium ontvouwt zich een permanente tentoonstelling: De Ring van de Geschiedenis, een artistieke installatie ontworpen als cirkelvormige muren van glas die door middel van beelden en licht het erfgoed van De Gaulle symboliseren.

De man die de nederlaag van 18 juni 1940 ontkende de leiding op zich nam van het leger van de vrije Fransen. Zijn woorden “Frankrijk heeft een slag verloren, niet de oorlog”, werden enkele jaren later de waarheid. De bevrijder van de natie op 26 augustus 1944. Hij sprak de volgende woorden uit: “Parijs; gekrenkt, Parijs; gebroken, Parijs; gemarteld maar bevrijd. Parijs, bevrijd door zijn volk, met de hulp van het Franse leger, met de hulp en de steun van heel Frankrijk, Frankrijk als geheel, het ware Frankrijk, het eeuwige Frankrijk!”. De Gaulle als groots staatsman en stichter van de vijfde republiek. 

In 1970 op bijna 80-jarige leeftijd stierf hij onverwacht thuis in Colombey-les-Deux-Églises. Hij werd op het plaatselijke kerkhof begraven naast zijn dochter Anne, die op jonge leeftijd overleden was. Eerder had hij alle onderscheidingen en eerbewijzen waaronder een staatsbegrafenis en standbeelden afgewezen. In Parijs werd hij geëerd door de place de l’Étoile om te dopen tot place Charles de Gaulle. Het vliegveld in Roissy is naar hem vernoemd. Nadat de familie het verzet tot enig eerbetoon had opgeheven werd op de Champs Élysées in het jaar 2000 een standbeeld van hem onthuld. Het was Jacques Chirac die het initiatief nam voor het Historial Charles de Gaulle.

Historial Charles de Gaulle is op maandag gesloten.

Hôtel national des Invalides, rue de Grenelle 129.

CARRÉ SAINT-LOUIS

Ingesloten tussen rue de la Grange aux Belles, rue Juliette Dodu, avenue Claude Vellefaux, rue Alibert en de rue Bichat ligt het meer dan 400 jaar oude ziekenhuis Saint-Louis (Hôpital Saint-Louis). De eerste steen werd gelegd door koning Henri de IV en vernoemde het ziekenhuis naar Saint Louis om dat die aan de pest was overleden. Het gebouw werd gefinancierd uit een deel van het koninklijk monopolie op de handel in zout. We schrijven de 16e en 17e eeuw. De Zwarte Dood  ook wel bekend als de oosterse pest of builenpest, ontleende haar naam aan het oosten. Verondersteld werd dat de ziekte ontstaan was in het oosten en vanuit Nederland naar Londen en Parijs was gebracht. Dit ziekenhuis, gelegen buiten de stad, diende om het Hôtel Dieu op Ile de la Cité in tijden van de pest  te ontlasten.  Midden in de nacht werden de zieken, herkenbaar aan een zwarte tong,  ontstoken builen, klierzwellingen en zwarte vlekken, met karren en kruiwagens vervoerd. Oorspronkelijk had het Hôpital Saint-Louis slechts 300 bedden. Als de pest woedde, deelden twee of drie slachtoffers een bed. Tussen de epidemieën door werd het ziekenhuis gebruikt als verblijf voor bedelaars en vagabonds. Van 1731 tot 1740 als tarweopslag en sinds 1773 is het ziekenhuis permanent gebruik en een van de 22 openbare ziekenhuizen binnen de grenzen van Parijs. Aan de pest heeft het ook zijn specialisatie te danken. Het was het eerste ziekenhuis in de wereld gespecialiseerd in Dermatologie. 

Het oude gedeelte lijkt sinds zijn bouw in 1607 praktisch onveranderd. In het centrum een prachtige binnentuin met veel bomen, gras, verharde paden en bloemperken. Het Carré Saint-Louis, omgeven door gebouwen opgetrokken uit natuursteen en baksteen met steile daken en dakkapellen. De tijd lijkt hier stil te staan. Deze voor Parijs bijzondere bouwstijl is ook te zien op de place Dauphine en de place des Vosges.  Dit nauwelijks bekende complex uit de 17e eeuw is een bezoek meer dan waard. Bezoek ook de kapel, open op woensdag, donderdag en vrijdag van 14.30 uur tot en met 16.30 uur. In het weekend is de binnentuin niet toegankelijk. (Metro Goncourt, lijn 11) 

Liefhebbers kunnen nog een bezoek brengen aan het Musée des Moulages Dermatologiques (museum van dermatologische afgietsels) binnen de muren van het Hôpital Saint-Louis. Een buitengewone ervaring, maar zeker niet een die ik zou aanraden aan iedereen! Het zicht dat u begroet als u de deuren open duwt is opmerkelijk. Een grote rechthoekige kamer met aan alle vier de kanten een dubbel niveau van houten vitrines met letterlijk duizenden afgietsels. De vroegste dateert uit 1867 en de meest recente 1958 maar alle delen zijn gruwelijk gedetailleerd. De collectie bevat volledige hoofden, mond, tongen, neuzen (of gebrek aan), armen, voeten... en meer intieme delen van het lichaam. Voor een bezoek wendt u zich tot:  biblio.dermato@sls.aphp.fr.