KONINGSDAG 2022 IN PARIJS

Je merkt het al als je met de auto de oversteek maakt bij de Seine van het eerste, naar het zevende arrondissement. Rijdend via de altijd drukke place de la Concorde zie ik voor mij het prachtige gebouw van de Chambre des Députés of de Assemblée Nationale. De Franse Tweede Kamer is gevestigd in het Palais Bourbon. Dit paleis, gebouwd in 1722, is genoemd naar de eerste eigenares, de hertogin van Bourbon, een buitenechtelijke dochter van Lodewijk XIV. Het ligt pal tegenover de Madeleine, aan de overkant van de Seine, daar waar de Place de la Concorde wordt verbonden door de sobere Pont de la Concorde met de chique Quai d'Orsay. Ik ben op weg naar het nobele Faubourg Saint-Germain, de wijk van de adel en de aristocratie, vol met ministeries en ambassades. 

Het zevende arrondissement behoort tot 'les beaux quartiers'. Het is een gegoede buurt, waar de huren en koopprijzen behoorlijk hoog zijn. Een groot arrondissement, met lange straten en lanen, die tal van oude hôtels herbergen, vaak met grote tuinen. Hôtel komt van het Latijn; 'hospitum', herberg. In de 17e eeuw oorspronkelijk het huis van een adellijke heer. Later werd het de algemene aanduiding voor paleisachtige gebouwen met een privé of openbaar karakter.

Ik parkeer mijn auto in de rue Saint Dominique. Het is bijna 11.30 uur en een voorjaarszonnetje verlicht de vanillekleurige gevels van de huizen. Ik ben op weg naar de rue de Grenelle 85, de ambtswoning van onze ambassadeur in Frankrijk; Z.E. Mr. Pieter de Gooijer voor het Koningsfeest 2022

 

Volgens militair protocol worden eregasten begroet met het presenteren en neerlaten van de sabel.  Door het handvat naar het gezicht of de borst te brengen, moet duidelijk worden dat het wapen met overtuiging wordt gehanteerd (“met het hart” of “met het verstand”)

De prachtige ambtswoning van onze Ambassadeur is gevestigd in het voormalige Hôtel d'Avaray. In 1718 kreeg de architect Jean-Baptiste Le Roux van Claude Théophile de Bésiade, markies van Avaray, de opdracht een luxueuze residentie te bouwen nabij het buurtschap 'près de la justice Saint-Germain'. De bouw nam ongeveer twee jaar in beslag. Directe nazaten van de familie Bésiade d’Avaray verkochten dit herenhuis in 1920 aan de Nederlandse regering en sinds die tijd is het Hôtel d’Avaray de officiële residentie van de ambassadeurs van het Koninkrijk der Nederlanden in Parijs.

 

Ook dit jaar is de Koningsdagreceptie van onze ambassadeur druk bezocht

Koningsdag in Parijs, en op de een of andere manier weten ze bij onze ambassade in Frankrijk altijd een stralende dag uit te kiezen. Het is altijd een eer om (weer) te worden uitgenodigd voor een festiviteit in de chique Nederlandse residentie. De laatste keer was in 2019. Daarna werd het stil vanwege de Covid. Vol trots toonde ik natuurlijk op Facebook mijn persoonlijke uitnodiging. Vreemd dat je dan reacties krijgt zo in de trant van; “zo, gaat daar ons belastinggeld naar toe?” Vreemd of misschien toch niet? Ik heb de eer gehad om vaker te zijn uitgenodigd door onze ambassadeur maar ook door zijn voorganger Dhr. Ed Kronenburg. Sinds augustus 2017 is Pieter de Gooijer onze ambassadeur in Frankrijk. Geen wonder want Nederland en Frankrijk delen niet alleen een rijk verleden en vormen al jaren een hecht partnerschap, we zijn ook nog eens grondleggers van de Europese Unie. Wat ik ook niet wist was dat Nederland en Frankrijk aan elkaar grenzen. In de Cariben weliswaar. Sint Maarten grenst namelijk aan Saint-Martin.

 Onze ambassadeur Z.E. Mr. Pieter de Gooijer met zijn gezin - Foto © Bart Koetsier

Een voor een sluiten de gasten zich aan. Dat betekent honderden handen schudden voor onze ambassadeur en zijn charmante partner mevrouw Julie Vermooten, die er beiden op staan om een ieder persoonlijk te verwelkomen. Vertegenwoordigers van defensie van diverse grootmachten, leden van verschillende ambassades, maar met name Nederlanders uit het Franse bedrijfsleven en verenigingen waaronder het CAPA, 'Club Affaires Paris Amsterdam', de NZGF, de Nederlandse Zaken Gemeenschap Frankrijk en ANEAS, de oudste Nederlandse vereniging in Frankrijk. De Koningsdagreceptie wordt jaarlijks mede mogelijk gemaakt door de steun van zowel het Franse- als Nederlandse bedrijfsleven waaronder: Gebr. Barendsen B.V. Borst Bloembollen, Van den Bos Flowerbulbs B.V. World Fflower Inc., Van Drie Group, stompetoren kaas, Florapodium en Heineken Frankrijk. 

De ambassade is er niet alleen voor de belangen van de 1700 Nederlandse bedrijven actief in Frankrijk of de 1300 Franse bedrijven in Nederland maar ook voor  ruim 60.000 Nederlanders die permanent wonen en werken in Frankrijk. Prioriteit wordt gegeven aan start-ups en mkb, juist omdat deze bedrijven een belangrijke bijdrage leveren aan innovatie en groei. Dus niet alleen maar voor paspoorten, ID-kaarten en visa!.

 

Voor de ambassadeur bracht ik een speciaal cadeau mee. Mijn derde boek waarvoor hij het voorwoord heeft geschreven - Foto © Bart Koetsier

Zoals altijd onder de genodigden vele Nederlanders wonend en werkend in en om Parijs waaronder ook verschillende leden van het Atelier Néerlandais (AN), waar ik zelf ook lid van ben. Het AN, is onderdeel van de Nederlandse ambassade, een springplank speciaal voor Nederlandse ondernemers, zelfstandigen en organisaties in de creatieve bedrijfstakken, waarvan de voornaamste: architectuur, fotografie, filmproductie, illustratie, graphic novel, kunsthandel, ontwerpdisciplines, podiumkunsten, uitgeverij etc. Het AN, onder de bezielende leiding van  cultureel attaché Friso Wijnen en Lilian Widdershoven, helpt zowel marktgerichte ondernemers als culturele instellingen hun positie op de Franse markt te versterken. Hier krijgen zij de benodigde ondersteuning en een plek om te netwerken met Franse partners maar ook ruimte voor ontmoetingen en presentaties, denk aan fotoshoots, modeshows, concerten, recepties, exposities. Buiten co-werkplekken en kleinere ruimtes om contacten afzonderlijk te ontvangen, wordt de ruimte regelmatig ingezet voor culturele evenementen. Tijdens beurs- en festivalweken is het Atelier Néerlandais de Nederlandse locatie in Parijs, denk aan Paris Photo, D’Days, FIAC, Futur en Seine, Paris Design Week en de modeweken.

vlnr. Dhr. Hein Duijnstee - creatief directeur Stordes, Dhr. Friso Wijnen ambassaderaad en cultureel attaché en Mevr. Lilian Widdershoven – Hoofd van het Atelier Néerlandais

Je kunt je indenken dat het netwerken was geblazen, ook voor mij! Zo had ik weer een ontmoeting met de Nederlandse modeontwerper Louise Jacqueline. Met haar eigen modelabel wil ze elke vrouw met haar creaties tot bloei brengen, tot de perfecte versie van zichzelf. Haar inspiratie haalt ze uit de tulp. De vormen, belijningen, verfijndheid zijn allemaal te herleiden naar deze bloem die voor haar staat voor de kracht van de vrouw. Elke creatie draagt dan ook de naam van een tulp Deze vormen en kleuren staan centraal in de stijl van haar label LOUISEJACQUELINE”. Onderneemster, ontwerpster en couturière. In Frankrijk is er een betere omschrijving voor zo iemand; ‘une créatrice’.

 

vlnr. Marianna Stepanian, attaché voor UNESCO bij de Nederlandse ambassade en modeontwerper Louise Jacqueline

Louise Jacqueline zal zich zeker geïnspireerd voelen door de speciale tulpen die de residentie van onze ambassadeur sieren. Een primeur; deze tulpen, geleverd door Barendsen BV, en veredeld door de bedrijven Flowerworld, Boots en Borst representeren de ‘crème de la crème’ van de Nederlandse bloemenwereld. Wat deze tulpen zo bijzonder maakt, naast de schitterende kleuren, is dat dit de tulpen van de toekomst zijn. Ze worden nu voor het eerst veredeld, in zeer kleine oplage, daarna wordt het ras vermenigvuldigd. De bloemen in de residentie vormen een Nederlandse primeur, een stukje toekomst, want ze zullen pas over 15 jaar in de winkels te koop zijn.

 

Een Nederlandse primeur de tulpen van de toekomst - Foto © Bart Koetsier

Onmiskenbaar vanwege zijn lengte is de persoon die in Parijs bekend staat als de man van 300 miljoen Hij kreeg het voor elkaar dat de Franse overheid 300 miljoen heeft uitgetrokken voor het aanleggen van 650 kilometer aan onafgebroken en veilige fietspaden in en rondom Parijs, om zo de belangrijkste voorsteden van de regio met elkaar te verbinden. Het idee is geënt op het bestaande regionale treinnetwerk de RER. Het bedrag is 60% van de totale investering die nodig is. De totale investering voor de RER-V bedraagt 500 miljoen. Stein van Oosteren is attaché bij de Nederlandse Permanente Vertegenwoordiging van UNESCO, de VN –organisatie voor cultuur, onderwijs, wetenschap,  communicatie en informatie.

 

vlnr. Dhr. Stein van Oosteren met Mr. Loïc Lejay,  Inspecteur ICPE DREAL - (Direction Régionale de l'Environnement, de l'Aménagement et du Logement)

De uitnodiging die ik mocht ontvangen was niet alleen uit naam van de ambassadeur maar ook van de permanente vertegenwoordiging van de UNESCO en de OCDE: de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling. Een samenwerkingsverband van 38 landen om sociaal en economisch beleid te bespreken, te bestuderen en te coördineren. De aangesloten landen, waaronder Nederland, proberen gezamenlijke problemen op te lossen en trachten internationaal hun beleid af te stemmen. Hier sprak ik met ambassadeur Guido Biessen. De in Parijs gevestigde Organisatie is een forum voor overheidsfunctionarissen om de impact en ontwikkeling van beleid dat het sociaal-economisch welzijn van de burgers in de hele wereld moet verbeteren, te bespreken en te analyseren. De activiteiten worden aangestuurd door een secretariaat bestaande uit economische en beleidsanalisten die vertrouwd zijn met alle aspecten van de economie.

vlnr. Mevr. Karin Kok, Dr. Guido Biessen – Ambassadeur PV OESO en Dhr. Stephan Raes - Hoofd afdeling Structuur- en industriebeleid OECD

Binnenkort maken jullie kennis in een van mijn volgende blogs met Yama Saraj, vluchteling uit Afghanistan en lid van het Atelier Néerlandais. Hij vertelde mij over de roadtrip die hij maakte naar het geboortedorp van zijn vader in Afghanistan, meer dan zevenduizend kilometer over de weg. Iedere ochtend gaf hij boksles aan kinderen. Boksen had ook hem geholpen bij het overwinnen van zijn angsten en voor zijn Afghaanse leerlingen bleek dat niet anders. Dat bracht hem op het idee voor een  ‘slimme bokszak’, om mensen op afstand te trainen. Het ontwerp moest simpel zijn, zodat het waar ook ter wereld lokaal geproduceerd kan worden.  Inmiddels woont en werkt hij in Parijs aan diverse virtuele programma’s gericht op conditie, kracht en welzijn, programma’s voor vluchtelingen, maar ook voor politie en soldaten.

vlnr. Mevr. Ruth van der Waall-Schaeffer - theologe/ predikante Nederlandse Protestantse Kerk Parijs, Wouter Kok – KAUSA communicatie & Design, Yama Sarai en Mevr. Jeanny van der Vliet

Kijk je op zijn profiel dan lees je Parijzenaar, Francofiel,  geboren in Eindhoven in het Koninkrijk der Nederlanden. Basiswaarden: Respect, tolerantie, ruimdenkendheid & gezond verstand plus levensvreugde. Bob Franke geeft de Eiffeltoren namelijk een oer Hollands tintje. Sinds april 1999 is Bob ‘manager operations’ van de 133 jaar oude IJzeren Dame in Parijs of officieel ‘Société d'Exploitation de la tour Eiffel. Reden om binnenkort met hem in gesprek te gaan als voorbereiding op een toekomstige blog.

Een toast op onze koning door de Nederlander Bob Franke manager operations van de Tour Eiffel

De Koningsdag in de residentie was duidelijk soberder dan andere jaren. Een en ander heeft natuurlijk te maken met de oorlog in Oekraïne. Toch is het een gedenkwaardig moment aldus de ambassadeur in zijn speech dat het weer de eerste keer is sinds het uitbreken van de coronapandemie dat we Koningsdag op de residentie kunnen vieren en het glas kunnen heffen op de verjaardag van onze Koning Willem-Alexander. Echter, het is ook een donkere tijd. Voor het eerst sinds decennia woedt er oorlog op het Europese continent. “Een ieder van u heeft zeker de gruwelijke beelden uit Oekraïne nog helder op het netvlies staan. We moeten Oekraïne blijven steunen, en de bevolking en regering waar nodig helpen. Nederland draagt, net als Frankrijk, bij met humanitaire hulp, grote inzamelingsacties en wapenleveranties. Deze oorlog zal pas ten einde zijn als Rusland de wapens neerlegt. En er is pas sprake van vrede als oorlogsmisdaden worden bestraft”, aldus onze ambassadeur in zijn speech.

 In zijn speech stond Z.E. Pieter de Gooijer stil bij de oorlog in Oekraïne

Speciale gast was de ambassadeur van Oekraïne Z.E. Vadym Omelchenko

Dhr. Omelchenko hield een korte en indrukwekkende toespraak

Vervolgens is het woord aan zijn speciale gast Z.E. Vadym Omelchenko, sinds 2020 ambassadeur van Oekraïne in Frankrijk. Vóór 1991 vormde Oekraïne de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek binnen de Sovjet-Unie en werd in Frankrijk vertegenwoordigd door de Russische ambassade. Na zijn onafhankelijkheid opende Oekraïne in 1993 zijn ambassade in Parijs. Dhr. Omelchenko hield een korte en indrukwekkende toespraak waarin hij verwijst naar de onrechtmatige oorlog in Oekraïne maar spreekt een warm woord van dank uit voor de ondervonden vriendschap en support van Nederland.

 

Lang leve onze Koning, hoera, hoera, hoera !

Mevr. Julie Vermooten met de oudste dochter

In zijn dankwoord stipuleert onze ambassadeur nog eens dat juist door de Russische invasie in Oekraïne de toenadering tussen Europese landen is gegroeid. Maar ook zijn de banden tussen Nederland en Frankrijk nauwer dan ooit.  De zeer spannende presidentsverkiezingen waren voor Nederland een belangrijk vertrekpunt om onze toch al goede betrekkingen extra te verbeteren. “We hebben elkaar nodig, op het gebied van energie, cultuur, veiligheid en Europese samenwerking”, aldus Pieter de Gooier. Een extra reden om het glas te heffen, natuurlijk na het zingen van twee coupletten van ons volkslied. Lang leve onze Koning, hoera, hoera, hoera !

Laat ik eerlijk zijn. Het eerste couplet ken ik uit mijn hoofd voor het tweede couplet heb ik toch echt een spiekbriefje nodig

MAISON NICOLAS, GOEDE WIJN BEHOEFT GEEN KRANS

De bestaansgeschiedenis van dit wijnhuis zou dit jaar 200 jaar zijn. De realiteit is volgens de Franse krant Le Parisien enigszins verfraaid, zoals ik jullie later zal openbaren. Maar eerst het prachtige verhaal van hun geschiedenis.

Het bedrijf van Louis Nicolas aan het begin van de 19e eeuw

 

Het verhaal van Nicolas begint in 1822 en ze claimt daarmee de titel oudste wijnketen van Frankrijk te zijn. Maar eerst nog even terug in de tijd. Wijn werd alleen nog maar gedronken in cabarets en guinguettes. Guinguettes waren in de 18e eeuw populaire barretjes in de buitenwijken van Parijs en andere steden van Frankrijk, waar men kon eten, drinken en flirten in de buitenlucht aan feestelijk opgemaakte tafels en men de musette kon dansen op de altijd vrolijk stemmende Franse accordeonmuziek. Tijdens de 18e eeuw leidde een consumenten-revolutie ertoe dat eens geïsoleerde dorpen en gehuchten buiten Parijs werden meegesleurd in een bloeiende materiële cultuur. Grondstoffen, en met name alcohol, die buiten de douanebarrière van de stad werden geconsumeerd, waren aanzienlijk goedkoper en waren vrijgesteld van staatsbelastingen. Dit stimuleerde de groei van een amusementsindustrie die net buiten het bereik van de belastinginspecteur lag en zo ontstond er een netwerk van drankgelegenheden. Ze waren vooral populair op zon- en feestdagen, wanneer Parijzenaars op bezoek kwamen om zich te vermaken en om goedkoop dronken te worden. De naam guinguet verwijst naar lokale zure, lichte witte wijn.

 

Charenton, Quai de Bercy

De wijnen kwamen toen uitsluitend uit vaten die weer werden aangevoerd vanuit Bercy. Volgens de legende is  de oorsprong van de naam ‘Bercy’ afkomstig van een eiland gelegen aan de monding van de rivier de Seine, genaamd ‘Belsinaca’, waar Keltische stammen rond het jaar 850 enkele  hutten hadden gebouwd. In het jaar 1704 wordt het eiland, bij gratie van Louis XIV, vrijgesteld van belastingen bij het verkopen van wijn.  De eerste wijnkelder van Bercy was geboren. In de 17de eeuw was het onderdeel van een domein dat zich uitstrekte van de rand van de stad tot aan Charenton. De gemeente Bercy werd opgericht in 1790 en op de eerste januari 1860 geïntegreerd in Parijs.  In dat zelfde jaar wordt het een wijnopslagplaats, waar bomen worden geplant die voor verkoeling van de entrepots moeten zorgdragen. Door haar ligging aan de Seine groeit Bercy uit tot een van de grootste wijnmarkten van de wereld. Wijn, eaux de vie en port worden in houten vaten en op houten schuiten over de Seine aangevoerd. Daarna neemt het aantal  wijnkelders snel toe en worden in 1878 de Entrepôts van Bercy, een belastingvrije enclave van 43 hectares groot. Langs het water verschijnen dan de guinguettes. Veel kunstschilders, schrijvers, en fotografen, hebben zich laten inspireren door deze ‘art de vivre’.

 In 1870 begon Nicolas al met het bezorgen van wijn aan huis

Als je thuis wijn wilde drinken moest je naar een wijnhandelaar of rechtstreeks naar een producent om een vat te kopen. Het was op basis van deze observatie dat Louis Nicolas een nieuw concept bedacht dat een revolutie teweeg zou brengen in de verkoop van wijn; namelijk de verkoop van superieure kwaliteit tegen een redelijke prijs, in een fles. Nicolas had destijds al een winkel in de rue Sainte-Anne te Parijs en nog eens drie depots. In 1822 wordt Maison Louis Nicolas opgericht en begint Louis met het verkopen en leveren van flessen wijn aan particulieren. Al snel openen nog twee winkels hun deuren; Cloître Saint-Honoré en de rue Montmartre. In 1840 begint de gehaaide zakenman Nicolas ook met het bezorgen van wijn aan huis.  In 1870 waren er al dertig verkooppunten die de Parijse wijnliefhebbers voorzagen van hun geliefde nectar.  Zijn handel loopt voorspoedig en hij besluit in 1878 zijn bedrijf te verplaatsen naar Charenton le-Pont, zo’n 7 kilometer buiten Parijs, aan de Quai de Bercy gelegen aan de Seine. Hij blijft het aantal openingen vermenigvuldigen. In 1900 45 winkels en in 1919, 138.

 

In 1919 heeft Nicolas al 138 winkels in de Franse hoofdstad

Het verhaal van Nicolas vertoont gelijkenis met dat van Freddy Heineken. Heineken zei weleens: "Als ik niet bij Heineken was gaan werken dan was ik de reclame ingegaan". Zo bedacht hij onder andere de lachende eerste 'e' en de slogan "Heerlijk, Helder, Heineken". De bekendheid van Nicolas werd bevestigd dankzij intense reclamecampagnes, zowel in de bioscoop (de eerste reclamecartoons stammen uit 1921), als op muren en krantenkiosken. In 1922, precies 100 jaar na de opening van de eerste winkels introduceert het Huis Nicolas het karakter ‘Nectar’. Het was de onbekende Jules Isnard Dransy (1883 – 1945), een Zwitserse impressionistische en moderne kunstenaar die de eerste schets maakte van de beroemde bezorger met schotelogen. Het verhaal gaat dat hij grotendeels werd geïnspireerd door een bezorger van het huis Nicolas genaamd Le Paven. Nectar, de tengere besnorde bezorger met grote ogen in in elke hand 12 flessen wijn was onmiddellijk populair. Aanbeden door het publiek was hij ook geliefd bij de adverteerders. 

Nicolas in het straatbeeld

1922 de introductie van Nectar, de tengere besnorde bezorger met grote ogen in in elke hand 12 flessen wijn een creatie van Jules Isnard Drancy

Een van de weinige foto's van Etienne Nicolas

Maar het succes van Nectar is niet alleen aan het toeval te wijten. Etienne Nicolas, die net de leiding van het familiebedrijf heeft overgenomen, bewijst daarmee een genie te zijn op het gebied van communicatie. Bijna vijftig jaar lang bleef Nectar het gezicht van het bedrijf. 

Vanuit Charenton ontwikkelt Etienne een routekaart die er voor zorg moet dragen dat elk filiaal vanuit Charenton snel kan worden beleverd. Langs het strak opgestelde (straten)plan worden nieuwe vestigingen geopend. In 1936 zijn het er al 304. Naast affiches gebruikte Etienne Nicolas destijds ook nieuwe reclamemiddelen zoals luxe folders met prijzen voor zijn vermogende klantenkring. Gefascineerd door de evolutie van de kunst laat hij zijn catalogi ontwerpen door grote namen in de affichekunst en grafische avant-garde. In 1925 deed Etienne een beroep op de Franse graficus, lithograaf en grafisch ontwerper, Charles Loupot (1892-1962). Voor de druk van zijn luxe catalogus ging hij in zee met de familie Draeger, een Franse kunstdrukker en uitgever van typografisch ontwerpen dat zich toelegde op picturale werken, biografieën, tijdschriften, geschiedenis en catalogi. Het bedrijf werd op 13 augustus 1886 opgericht door Charles Draeger (1844-1899) en was oorspronkelijk uitgerust met typografische persen werkend op stoom.

 

De eerste wijn catalogus uit 1925 van Maison Nicolas

Nectar door Charles Loupot

In 1927 verscheen een prachtig geïllustreerd boekje over de kunst van het wijn drinken: ‘Le Vin, l’art de boire’. Tekst en illustraties waren van Charles Martin en Louis Forest.

Illustraties uit het boekje ‘Le Vin, l’art de boire’

De 1930 catalogus werd uitbesteed aan Paul Iribe (1883-1935) een Franse illustrator, sieradenontwerper, kostuumontwerper en ontwerper van decoratieve kunst. Iribe was voorstander van de vloeiende vormen, meer in overeenstemming met de ontwerpelementen die het kenmerk waren van de art nouveau. In 1933 werkte Iribe samen met Coco Chanel bij het ontwerpen van extravagante sieraden en was de minnaar van Coco Chanel van 1931 tot aan zijn dood.

 

Nectar naar een ontwerp van Paul Iribe

De bezorger met de 24 flessen reisde inmiddels de hele wereld rond mede dankzij beroemde grafische ontwerpers en kunstenaars waaronder Cassandre, zijn echte naam: Adolphe Jean-Marie Mouron, echter, hij signeerde zijn artistieke werk altijd onder zijn pseudoniem Cassandre. Een van de wijnposters van zijn hand is ook te bewonderen in het Moma-Museum in New York. Vervolgens Jean de Brunhoff (1899-1937) die zijn schepping van het olifantje Babar even in de steek liet om te werken voor het wijnhuis Nicolas. Tot grote vreugde van het publiek verschijnen er naast Nectar ‘nakomelingen’ zoals Glou-Glou en Félicité.

De introductie van Nectar met Glou Glou en Félicité

Nectar volgens Cassandre

In de jaren ’50 van de vorige eeuw verdwijnen Nectar, Glou-Glou en Félicité even uit het reclamebeeld en Etienne Nicolas gaat in zee met kunstenaars zoals Raymond Peynet (1908-1999) bekend om de herkenbare tekeningen van een liefdespaar, ‘Les Amants’, gecreëerd door hem in 1942.  

Het reclamebeeld veranderd onder invloed van de Franse kunstenaar Raymond Peynet

Daarna was het de beurt aan de Franse kunstenaar Bernard Buffet (1928–1999). Hij maakte tijdens zijn carrière meer dan 8000 werken, variërend van stillevens, naakten en melancholische zelfportretten tot Parijse stadsgezichten en landschappen. Ook werkte hij als illustrator en ontwerper: hij ontwierp de wijncatalogus uit 1963.

De wijncatalogus uit 1963 met onmiskenbaar Bernard Buffet

Nectar keert nog even terug dankzij Nicolas Villemot een jonge Franse ontwerper die ook werkt voor onder andere Perrier en Orangina. Hij is de laatste die zich vastbijt in het reclamebeeld van Nectar. Posters, boekjes, catalogi en affiches zijn heden ten dage nog steeds ‘collectors items’.

 1964 Nectar keert nog even terug dankzij Nicolas Villemot 

In 1984 verkoopt Etienne Nicolas zijn bedrijf aan de Rémy Martin-groep om vier jaar later, 1988, in handen te komen van de CASTEL-groep, zowel een familiebedrijf als een familie van bedrijven, herenigd onder dezelfde naam maar in wezen onafhankelijk. CASTEL is een wereldwijde referentie in de wijnindustrie zowel als wijnmakers, wijnhandelaren en wijndistributeurs en beheert 1.400 hectare aan wijngaarden, in Bordeaux, de Provence, de Loire en de Languedoc en 1.500 hectare in Marokko. De nummer 3 in niet mousserende wijnen met een omzet van 1,1 miljard euro in 2019 (alleen wijn) 

Het campagnebeeld in 2018

De Nicolas winkels hebben nog steeds dezelfde uitstraling als die van een kleine lokale wijnhandelaar. Met zijn 500 winkels heeft Nicolas zo’n 10% marktaandeel. 320 in Île-de-France en … 180 in Parijs intra muros. Vergeet niet; in Frankrijk vind je 10.000 wijnwinkels. En dan te denken dat 80% van deze markt in handen is van de hypermarché ’s waaronder Carrefour of Leclerc. In 1995 wordt het assortiment uitgebreid met ‘Les Petites Récoltes’, lokale wijnen die tussen de 2 en 4 euro worden verkocht. De heilige graal is de wijnzaak aan de place de la Madeleine waar Chinese toeristen regelmatig de winkel verlaten met een Château Lafite Rothschild voor 2.500 euro per fles. Nicolas werd in 2022 verkozen tot hèt favoriete merk van de Fransen in de categorie Cavistes. Wat een mooi cadeau voor hun 200-jarig bestaan.

 

‘Spoiler’

Nicolas is in eerste instantie een Parijse geschiedenis, die van een kleine wijnhandelaar, Louis Nicolas, zoon van een douane ambtenaar die besluit om 200 jaar geleden een wijnhandel op te zetten. Echter…… onlangs scheen de krant ‘Le Parisien’ het feestje te willen bederven omdat er twijfel bestaat over het geboortejaar van Louis Nicolas. Louis zou namelijk geboren zijn in 1829 en volgens de historicus begon hij zijn wijnhandel in 1855. Hij was toen 26 jaar en net getrouwd met Mathilde Durouchoux. In 1859 nam de jonge Parijzenaar het stokje over van een andere wijnverkoper genaamd Buhner die al wijn uit de fles verkocht. Het idee schijnt ook ontwikkeld te zijn in Engeland.

Maison Nicolas in het Moma van New York door Cassandre

167 jaar of 200, de wijn zal er niet minder om smaken; santé.

COUVENT DES CORDELIERS, PARIS PRINT FAIR

Een persbericht over een nieuwe tentoonstelling gewijd aan de prentkunst van de vijftiende eeuw tot heden brengt mij naar een van de oudste gebouwen van Parijs, waar nauwelijks over geschreven wordt in de vele Parijsboeken in mijn bezit. Tijd om op onderzoek uit te gaan. Het gaat om de allereerste editie van de ‘Paris Print Fair’ die van 19 tot en met 22 mei wordt gehouden in de refter van het middeleeuwse ‘Couvent des Cordeliers’ verborgen in het hart van het 6^e arrondissement.  Deze beurs, uniek voor Frankrijk, wordt georganiseerd door de CESEDT – de  ‘Chambre Syndicale de l’Estampe du Dessin et du Tableau’, een hele mond vol, in samenwerking met gerenommeerde exposanten afkomstig uit heel Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Oostenrijk en Spanje, die bekend staan om hun internationale referenties in de prentkunst van grote meesters. Uit Nederland is daar bijvoorbeeld aanwezig Jurjens Fine Art uit Amsterdam. Te zien zijn werken van Rembrandt, Picasso, Giacometti, Miro, Dürer, Degas, Léger, Van Ostade en Goya. Als een van de oudste kunstvormen is prentkunst een veelzijdige en legendarische discipline die nog steeds wordt gewaardeerd om zowel zijn verhalende kracht als zijn unieke, variërende, en technische kwaliteiten. Het is een kunstvorm die een revolutie teweegbracht in de toegankelijkheid van kunst voor het publiek, een kunstvorm die kunstenaars een manier biedt om hun werken te reproduceren en hen in staat stelt hun creatieve domein verder te verkennen. Deze tentoonstelling / beurs geeft je niet alleen de mogelijkheid om kennis te maken met beroemde prentkunst maar geeft je ook de gelegenheid om dit unieke gebouw van binnen te bekijken.

 

Het Couvent des Cordeliers was een van de oudste kloosternederzettingen in het middeleeuwse Parijs. Omgeven door de rue Antoine-Dubois, rue Monsieur-le-Prince, rue de La Harpe en de rue de l’École-de-Médicine, grenzend aan de église Saint-Côme op de hoek van de rue Racine en de boulevard Saint-Michel. Hier waren eens wijngaarden, begrensd door de muren van Philippe Auguste, ook bekend als Koning Filips II. Het was Lodewijk IX, bijgenaamd de Heilige of Jeanne d’Evreux, de weduwe van Koning Karel IV, bijgenaamd de Schone, (er bestaan twee versies van het verhaal) die een stuk grond aanbood voor de monniken van deze orde om een  klooster, kerk en refter te bouwen. De bouw hiervan begon rond 1230 en de ‘refectoire’, waarover later meer, werd pas in 1506 voltooid. Het Cordeliers-klooster was een van de grootste in Parijs. De term Cordeliers verwijst naar Franciscaanse monniken afkomstig uit geheel Frankrijk (er waren verschillende Cordeliers-kloosters in Frankrijk), verbonden met de Heilige Franciscus van Assisi  en herkenbaar aan het grote koord dat werd gedragen om het handgeweven gewaad. Het klooster nam een zeer belangrijke plaats in in de religieuze en intellectuele geschiedenis van Parijs. Franciscaner monniken uit geheel Europa kwamen hier om hun theologische opleiding te volgen of af te ronden. De kloosterbibliotheek, omvatte ten tijde van de Revolutie maar liefst 25.000 banden. De Franse Revolutie luidde overigens de doodsklok voor religieuze congregaties in Frankrijk. In 1790 werden alle 284 Franciscaanse kloosters, verspreid over geheel Frankrijk, gesloten.

 

Couvent des Cordeliers - Foto: L'Image Contemporaine

Op 27 april 1790 werd de kloosterkapel ‘gevorderd’ door een radicaal gezelschap dat zich de Club des Cordeliers noemde. Officieel ‘Société des droits de l'homme et du citoyen’ geheten – de maatschappij voor de Rechten van de Mens en de Burger. . De club verspreidde ideeën over vrijheid, gelijkheid en broederschap en had zich als taak gesteld een toeziend oog op de revolutie te houden en waakzaam te zijn tegen misbruik van macht. Camille Desmoulins was de oprichter. Tot de overige vooraanstaande leiders of leden behoorden  advocaten, journalisten, republikeinen en Frans revolutionairs: waaronder: Jean-Paul Marat, Georges Danton, en Louis Legendre. De Club der Cordeliers hield een waakzaam oog op de aristocraten, volgde kritisch diverse regeringsinstanties, voerde acties door middel van enquêtes, intekenlijsten, petities, demonstraties en indien nodig oproeren. Ze speelden een belangrijke rol bij de afschaffing van de monarchie in de zomer van 1792. Een deel van het klooster werd toen omgevormd tot ziekenhuis voor de revolutionaire Marseillais die gewond raakten bij de aanval op het paleis in de Tuilerieën. Danton en Demoulins maakten zich inmiddels zorgen over de richting van de Revolutie en riepen publiekelijk op tot matiging. Op 30 maart 1794 werden ook zij gearresteerd en beschuldigd door Robespierre van fraude en samenzwering. Op 5 april gingen Desmoulins en Danton met dertien anderen naar de guillotine. De staatsman Georges Danton stierf als laatste nadat hij de beul had gemaand niet te vergeten zijn hoofd aan het volk te tonen; “het mag bepaald gezien worden”. 

De dood van Marat door Jacques-Louis David 1793

De bekende journalist Jean-Paul Marat werd een tiental maanden eerder vermoord door een sympathisante van de Girondijnen Charlotte Corday. Marat die leed aan een huidziekte bracht het grootste deel van elke dag door in bad. In azijn gedrenkte doeken op zijn hoofd moesten de jeuk tegengaan. Corday wist zich op zaterdag 13 juli 1793, om zeven uur 's avonds toegang te verschaffen tot zijn woning en stak Marat, zittend in bad, met een mes in zijn borst.. Toen zij werd overmeesterd, riep zij uit: "Het is volbracht; het monster is dood". Zij had haar geboorteakte bij zich, zodat niemand kon twijfelen aan haar identiteit. De aanslag van Corday inspireerde schilders tot ver in de 20e eeuw. De begrafenis van Marat was slechts het begin van de revolutionaire cultus rond zijn persoon. Hij werd geëerd als een martelaar van de vrijheid. Vier dagen na Marats dood werd zij gedood door middel van de guillotine.

 

Paris Print Fair - Jurjens Fine Art  Amsterdam - Rembrandt van Rijn - Christ and the Woman from Samaria at the Ruins - 1634

Paris Print Fair - Galerie Sagot Le Garrec - Marcel Gromaire - Nu au vase de fleurs - 1930

Zoals je kunt lezen kent dit monument in Parijs een rijke geschiedenis en in overeenstemming met het thema geneeskunde huisvestte het eerst het Musée Dupuytren uit 1835, een zeer ongebruikelijk museum in Parijs rond anatomie en geneeskunde, dat verbonden is met de school voor geneeskunde en de Université Pierre et Marie Curie. De refter van de Cordeliers is een fantastische plek om te ontdekken, voor iedereen die geïnteresseerd is in architectuur in gotische stijl. De refter is het enige overgebleven overblijfsel van het voormalige Cordeliersklooster. Een deel van het gebouw wordt gebruikt door de universiteiten van Paris V en Paris VI. Dit gebouw, dat in 1905 op de monumentenlijst werd gezet werd in de jaren 2016 tot 2018 voor ruim 10,5 miljoen euro gerestaureerd. Mede dankzij  de stad Parijs is de eetzaal van 700 m² geschikt gemaakt voor culturele evenementen en de bovenverdiepingen huisvesten studio’s om onderzoekers in residentie te huisvesten. Wat betreft het 18e-eeuwse paviljoen dat grenst aan de refter, daar is  de receptie van deze nieuwe instelling gehuisvest. De ingang bevindt zich op nummer 15 van de rue de l’École de Médicine. Deze straat heette vroeger rue des Cordeliers en later rue Marat.

Paris Print Fair - Galerie Arenthon Parijs - Joan Miró - Le Lézard aux Plumes d'Or - 1967

 

Paris Print Fair - Le Coin des Arts Parijs - Sonia Delaunay – Cathédrale - 1971

Zoals ik al eerder schreef, deze tentoonstelling / beurs geeft je niet alleen de mogelijkheid om kennis te maken met beroemde prentkunst maar geeft je ook de gelegenheid om dit unieke gebouw van binnen te bekijken. Van donderdag 19 mei tot en met zondag 21 mei geven de volgende galeries ‘acte de presence’: 

Galerie Arenthon | Parijs

Galerie Bei der Oper | Wenen

Galerie Nathalie Béreau | Parijs

Galerie Stéphane Brugal | Pont-l’Abbé

Galerie Christian Collin | Parijs

Paris Print Fair – Libretis Parijs - Fernand Léger - Planche du portfolio 'Contrastes' - 1959

Galerie Documents 15 | Parijs

Jurjens Fine Art | Amsterdam

Galerie L’Estampe | Straatsburg

Le Coin des Arts | Parijs

Libretis | Parijs

Paris Art Fair - Le Coin des Arts Parijs - Serge Poliakoff - Composition rouge, verte et bleue - 1969

Galerie Martinez D. | Parijs

Frederick Mulder Ltd. | Londen

Palau Antiguitats | Barcelona

Helmut H. Rumbler | Frankfurt

Galerie Sagot-Le Garrec | Parijs

Galerie Xavier Seydoux | Parijs

Paris Print Fair - Stoney Road Press Dublin - Barbara Rae - Northwest Passage - 2021

Stoney Road Press | Dublin

M. F. Toninelli-Monaco | Monte Carlo

Emanuel von Baeyer – Cabinet | Londen 

Informatie over toegangsprijzen en openingstijden vind je op https://parisprintfair.fr/

Natuurlijk moet deze blog eindigen met een prachtige Parijs prent

Paris Print Fair - Galerie Arenthon Parijs - Alberto Giacometti - Paris Sans Fin - 1969