Het was al in de 17e eeuw
gebruikelijk om na de dood van een
koninklijke persoonlijkheid een wassen beeld van zijn figuur tentoon te
stellen, het ontwikkelt zich zelfs tot een volwaardige kunst aan het Franse
hof. Een beroemd voorbeeld is het wassen grafmasker van Lodewijk XIV gemaakt
door zijn persoonlijke kunstschilder en beeldhouwer Antoine Benoist. Hij maakte
zelfs het wassen beelden kabinet modieus door een tentoonstelling te creëren
waarin de gehele entourage van Marie-Thèrése-Charlotte werd gepresenteerd. Zij
was de dochter van koning Lodewijk XVI en zijn gemalin Marie Antoinette. In
1770 kreeg de Franse arts Berner Curtius van de prins van Conti toestemming om
een wassen beelden tentoonstelling te houden in het Palais Royal te Parijs.
Eerder maakte hij wassen beelden om anatomische lessen mee te illustreren. Zijn
assistente was niemand minder dan zijn nichtje Marie Tussaud. Tijdens de Franse
revolutie maakte zij afdrukken van de dode gezichten van Jean-Paul Marat en Robespierre. Na de dood
van haar oom en leermeester verhuisde ze in 1795 naar Londen, waar ze in 1835
het beroemde wassenbeeldenmuseum Madame Tussaud oprichtte.
Een mondaine stad als Parijs kon
natuurlijk niet achterblijven. In 1865 opende het Hartkoff museum zijn deuren
in een zaal in de passage de l’opéra. Het was een geologisch, etnologisch en
anatomisch museum. Een jaar na de opening opende op de boulevard des Capucines
het Franse museum van Jules Talrich. Hij was de officiële modelbouwer van de
Faculteit der Geneeskunde van Parijs. Het museum presenteerde verschillende
personages uit de literatuur en mythologie. Beiden sloten hun deuren voor het
einde van het jaar 1867.
De opening van het Musée Grévin in 1882 - karikatuur van André Grévin
In 1881 wilde Arthur Meyer, directeur
van het dagblad Le Gaulois, de beroemdheden van zijn voorpagina, een gezicht
geven. Fotografie was toen nog niet de norm in de gedrukte pers. Personen
werden alleen zichtbaar als er een schets of karikatuur voor de krant was
gemaakt. Meyer besloot gebruik te maken van het principe dat inmiddels een eeuw
oud was; het wassen beeld. Hij riep de hulp in van cartoonist, beeldhouwer en
theaterkostuumontwerper Alfred Grévin die eerder karikaturen maakte voor zijn
krant en ook tekende voor ‘Le Petit Journal pour rire’, ‘Le Charivari’ en de
‘Almanch des Parisiennes’.
Het Musée Grévin
Alfred Grévin raakte zelfs zo betrokken
dat het museum, dat zijn deuren opende op 5 juni 1882, naar hem werd vernoemd.
Het Musée Grévin was geboren en was een onmiddellijk succes. In 1883 werd nog
eens een vooraanstaand investeerder aangetrokken genaamd Gabriel Thomas. Een
rijke financier, niet alleen van het Musée Grévin maar ook van de Eiffeltoren,
toen nog de ‘Société d’exploitation de la Tour Eiffel’ en van de bouw van het
Théâtre des Champs-Élysées. Thomas was niet alleen rijk maar ook een groot
kunstliefhebber en -verzamelaar. Hij verrijkte het museum met fantastische
decors waarvan de inventaris inmiddels is opgenomen als ‘monument historique’.
Het is dan ook zeker de moeite waard om
stil te staan bij de architecturale elementen van het museum dat symbool staat
voor de eclectische stijl zo aan het einde van de 19e eeuw. Na het
beklimmen van een monumentale marmeren trap die toegang biedt aan het prachtige
Palais des Mirages. Gemaakt door Hénard voor de Wereldtentoonstelling van 1900
onder de naam ‘Palais des Illusions’. Toen gewijd aan de komst van de
elektriciteit. Het ‘paleis’ kreeg in 1906 een permanente plaats in het museum.
Overdekt met draaiende spiegels en uitgerust met 2.500 lampen biedt het de
bezoeker een magisch steeds veranderend schouwspel met magische scenes die je
meenemen van een betoverende hindoetempel naar een mysterieuze jungle om te
eindigen in een paleis dat zo zou kunnen
komen uit een sprookje van Duizend-en-een-nacht.
Het Palais des Mirages afkomstig van de Wereldtentoonstelling van 1900
Vervolgens ontdek je een theater in Italiaanse stijl, gebouwd in 1900 door de architect Rives en gedecoreerd met een hoog reliëf van de beeldhouwer Antoine Bourdelle genaamd Les Nuées. Het gordijn is een origineel canvas van de kunstschilder Jules Chéret. Het theater kan nog steeds worden gehuurd voor speciale events en biedt plaats aan 217 zitplaatsen. In de zaal kun je zelfs plaatsnemen naast Charles Aznavour. Originele barokke decoraties uit 1882 zijn te zien in de ‘Salle de la Coupole’ en de ‘Salle des Colonnes’. Volledig gemaakt met mozaïeken uit Venetië, marmeren zuilen, sculpturen van het wapen van de stad Parijs en van de vijf continenten. Verder zijn de ornamenten bij de in- en uitgang zeer de moeite waard om eens goed te bekijken. De nooduitgang in de passage jouffroy, naast het hotel Chopin, wordt bekroond door een verbazingwekkend bas-reliëf in art decostijl, gebeeldhouwd door Barbièri. Het brengt een aantal figuren uit de Franse geschiedenis samen zoals Jeane d’Arc, Richelieu en Napoleon Bonaparte.
Salle de la Coupole - photo Musée Grévin
Salle des Colonnes - photo Musée Grévin
Alle Parijzenaars kennen inmiddels dit
beroemde adres aan de Grands Boulevards waar je gemakkelijk de hele high
society tegenkomt: muzikanten, zangers, filmmakers, acteurs, schrijvers,
sporters, politici, etc. Tot op de dag van vandaag, ruim 140 jaar later, en na
zijn ingrijpende renovatie in 2019, trekt het Musée Grévin nog steeds de
aandacht van een grote schare internationale bezoekers van over de gehele
wereld. Uniek is ook het feit dat dit museum nog steeds een particulier museum
is, eigendom van Grévin & Cie, een dochteronderneming van de compagnie des
Alpes, dat weer in handen is van de nazaten van investeerder van het eerste uur;
Gabriel Thomas.
Het museum kent ook een rijke
geschiedenis. Het was hier dat de eerste projectie van een tekenfilm op een
groot scherm plaatsvond van de maker Charles-Emile Reynaud met de titel ‘Pauvre
Pierrot’. Hij was een Franse wetenschapper die op het gebied van de projectie
van beelden zijn tijd ver vooruit was. In 1876 of 1877 ontwikkelde hij de
praxinoscoop. Dankzij prismatische spiegels kon een scherper en vooral rustiger
beeld worden verkregen dan met de vroegere apparaten. Hij mag rustig een van de
uitvinders van de cinema worden genoemd samen met de gebroeders Lumière. George
Méliès vertoonde hier zijn films en illusies. Voordat hij een
van de belangrijkste filmmakers van de vroege cinema werd, was Georges Méliès
een getalenteerd goochelaar, en dat bleef hij ook de rest van zijn leven.
Sinds de opening van het museum zijn er
meer dan 2.000 karakters tentoongesteld. Sommige figuren zijn erg oud, zoals
Jeanne d’Arc op de brandstapel. Sinds 1889 en nog steeds te zien zijn
historische reconstructies van de ‘tableaux de la Révolution Française’, zoals
de gevangenschap van Lodewijk XVI en een reconstructie van het beroemde
schilderij ‘La mort de Marat, een neoklassiek doek van Jacques-Louis David uit
1793.
De tentoonstelling voert je door een
achttal thematische zalen langs 200 levensechte wasfiguren die ’s werelds
bekendste beroemdheden vertegenwoordigen (vooral natuurlijk uit Frankrijk). Zo
beleef je de belangrijkste gebeurtenissen van de twintigste eeuw en krijg je
een rondleiding door de geschiedenis van Frankrijk sinds de middeleeuwen.
Vincent van Gogh
Victor Hugo
Jaarlijks, sinds 2001, komen
vooraanstaande journalisten, allemaal lid van de ‘Académie Grévin’, twee keer
per jaar bij elkaar in het Parijse paleishotel Plaza Athénée om beroemdheden te
selecteren die onderdeel mogen uitmaken van de wassenbeelden collectie.
Het maken van een wassenbeeld kost veel
tijd en moeite. In Parijs zijn er verschillende beeldhouwers die full time
werken voor het museum. Indien mogelijk worden er vooraf foto’s, video’s van de
beroemdheid of object gemaakt samen met 3D-beelden. Vervolgens afmetingen van
het gezicht samen met afgietsels van de handen. De eerste productiefase is een
kleimodel van het gezicht, waar mogelijk in aanwezigheid van de geportretteerde
persoon die voor de kunstenaar zit. De lichamen worden gemodelleerd met behulp
van stand-ins. Stap twee is een mal van gips en elastomeer waarin was wordt
gegoten. De rest van het lichaam met uitzondering van de handen worden gegoten
in hars. Vervolgens gaat het hoofd naar de make-up. Ogen worden gemaakt van
glas met de precisie van medische kwaliteit. Vaak geselecteerd in aanwezigheid
van de beroemdheid. Alle tanden worden gemaakt door een professionele tandarts.
Het gezicht wordt opgemaakt met olieverf waar elk detail van
schoonheidsvlekjes, littekens of schaduwen rond de ogen heel natuurlijk worden
nagemaakt. Vervolgens wordt elk haartje, een voor een geïmplanteerd. Bij
sommige figuren wel 500.000 stuks. Meer dan 15 kunstenaars werken aan de
creatie van een personage; beeldhouwer, vormgever, schilders, implanteerder,
kostuumontwerper, tandtechnicus, oogprothesemaker, rekwisietenmaker en een
decoratieschilder. Gemiddeld duurt het maken van een beeld drie maanden. Kosten
per beeld ongeveer € 250.000.
Nelson Mandela en de Amerikaanse president Joe Biden
Nicolas Sarkozy en Carla Sarkozy Bruni
Een goedlachse Paus Franciscus
Regelmatig worden beelden ook weer uit de
expositie gehaald voor onderhoud. Tijdens een onderhoudsbeurt worden alle
verflagen eraf gehaald en worden oogleden en lippen weer opnieuw opgebouwd.
Haren worden gewassen en opnieuw in model geföhnd. Kleding gaat naar de
stomerij. Nadat het geheel weer is opgebouwd wordt opnieuw de make-up
bijgewerkt met olieverf.
Met die wetenschap in het achterhoofd
kijk je ineens toch met andere ogen naar het wassenevenbeeld van jouw favoriete
celebrity. Niet alle beelden vormen een perfecte gelijkenis maar herkennen doe
je ze meteen. En vergis je niet, elk beeld is een momentopname van soms
ettelijke jaren geleden. Een beetje
zoals foto’s die je bekijkt van jezelf, jaren terug.
Last but not least, grootheden uit de Franse mode: Coco Chanel en Jean-Paul Gaultier
Het museum is alle dagen geopend van
09.30 uur tot 19.00 uur (laatste toegang om 18.00 uur). Toegang, vooraf
reserveren is aan te bevelen, € 19.00 voor volwassenen, € 16,50 per kind. Bezoek
het museum bij voorkeur aan het begin of aan het einde van de dag om zo de
drukte te vermijden.
Musée Grevin, Boulevard Montmartre 10 in het 9e arrondissement. Metrostation Grands Boulevards, lijn 8 en 9.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten