Binnenkijken
in de Parijse bordelen van de Belle Époque.
Rue
du Chabanais, zo maar een straat, niet ver van het Musée du Louvre. Een appartementsgebouw
op nummer 12, niets bijzonders. Ware het
niet dat tijdens de Belle Epoque, Parijs' Gouden Eeuw, hier het meest
prestigieuze bordeel van Parijs was gevestigd. Geopend in 1878 en zelfs vermeld
in de prestigieuze 7-delige Nouveau Larousse Illustre encyclopedie van 1904. Eigenaresse
was de ondernemende, in Ierland geboren, Madame Kelly. Ze verkocht zelfs aandelen
in haar winstgevende business aan rijke anonieme investeerders. De totale
kosten van de inrichting werden in die tijd geschat op een slordige 1,7 miljoen
Franse Francs. De entreehal was ontworpen als een soort van kale stenen grot, maar
de diverse slaapkamers waren rijkelijk versierd, velen in een bepaalde stijl:
Moors, Hindoe, Japans, Romeins of in de stijl van Lodewijk XVI. De Japanse
kamer won zelfs een ontwerpprijs op de Wereldtentoonstelling in 1900.
In
dezelfde straat, op nummer 11 is een kleine boetiek annex galerie gevestigd, die
de geheimen uit het 'lustige' verleden levendig houdt. Ver verwijderd van alle
officiële kunstgaleries runt Nicole Canet, een voormalige Cancandanseres, de
galerie 'Au Bonheur du Jour'. Zij
noemt zichzelf archeologe. Een
archeologe gespecialiseerd in erotica. Haar ongewone, doch intieme galerie zit
precies tegenover 'Le Chabanais'. Vroeger een van de meest luxueuze 'gesloten'
huizen (Maison closes) van Parijs, tijdens de hoogtij dagen van de
geautoriseerde bordelen van de Belle Epoque. Zelfs de Prins van Wales, Edward
VII, de zoon van de Engelse Koningin Victoria, had hier zijn eigen kamer met
boven het bed zijn koninklijk wapen. Het verhaal gaat dat 'Bertie', het
koosnaampje van de Prins, hier regelmatig het bed deelde met Parijse
prostituees en baadde in een koperen bad
gevuld met champagne. Het was de Spaanse kunstenaar Salvador Dali, die
het bad, versierd met een sculptuur van half vrouw, half zwaan aankocht
voor een bedrag van 112.000 Franse
Francs, even na 1946, toen het fameuze bordeel werd gesloten. Het bad is nog
steeds te bewonderen in het Dali Museum in Figueras Spanje.
Versierd
als een luxueus paleis, om te voorzien in elke sexuele fantasie, was Le
Chabanais bepaald geen achterbuurt hotel. Het was meer een nationaal monument,
dat voorkwam op de adressenlijst van vrijwel iedere gerespecteerde reisagent
uit die tijd, aldus Madame Canet, die na haar carrière als cabaretdanseres
begon met het verkopen van erotisch getinte foto's op de Parijse vlooienmarkten
van Saint-Ouen en Clignancourt.
Het
was bij puur toeval dat zij in 1999 een
ruimte vond voor haar boetiek annex galerie, precies tegenover Le Chabanais,
waar zij nu exclusieve rariteiten tentoonstelt, die de tijden van exclusieve
bordelen doen herleven. Van erotische foto's, -boeken tot -schilderijen, maar
ook antieke seksspeelgoedjes tot originele meubelstukken afkomstig uit de
diverse Maison closes. Zelf noemt ze 'Au
Bonheur du Jour', met een knipoog', hèt ondeugende alternatief voor het Louvre.
Een
van haar trotse bezittingen is een houten stereoscoop waar de mannen in die
tijd het vrouwelijk aanbod in 2D konden bekijken. Ook kreeg men zo een goed
idee van de vaak prachtig gedecoreerde peeskamers, excuus... boudoirs. Zelfs de
bekende schilder Henri Toulouse Lautrec, zelf een graag geziene klant, was
gevraagd om een van de boudoirs in Le Chabanais te voorzien van een erotisch
getint tablaux in 16 delen.
In
het midden van de jaren 1920 werd Le Chabanais overtroffen als hèt topbordeel van
Parijs. Een ander 'Maison Closes' opende haar deuren in 1924, aan de rue de
Provence in het achtste arrondissement en werd al zeer snel een stevige
concurrent. Net als Le Chabanais werd de 'One Two Two' een van de meest
luxueuze en beroemde bordelen van Parijs in de jaren 1930 en 1940. Eigenaar was
Marcel Jamet, die samen met zijn eerste vrouw Fernande de Doriane, een
voormalige courtisane van......jawel, Le Chabanais. De naam was afgeleid van
het adres, 122. Vertaald in het Engels; One, Two, Two. Oorspronkelijk was het
drie verdiepingen tellende gebouw een herenhuis eigendom van Prins Joachim
Murat. Het werd later verhoogd naar vier verdiepingen en vervolgens naar een
totaal van zeven verdiepingen. Een indrukwekkend gebouw met gesloten witte
luiken. Insiders vertelden dat alle 22 kamers het decor hadden van een reis
rond de wereld, geïnspireerd op de Kama Sutra. Elke kamer ingericht als een
soort van filmset voorzien van alle soorten van erotische genoegens. Het was
een populaire plek voor de high society, waar je naar toeging om te zien en
gezien te worden. Sommige gasten gingen er naar toe om te dineren met hun
'partner' om zo de charmes te kunnen proeven van de 'bewoners'. Onder hen de Maharadja van Kapurthala en zijn
gehele entourage, waaronder de Aga Khan. Zelfs de koning van België, Leopold III, was een graag geziene
gast. Dit bordeel bleek ook zijn diensten te bewijzen aan de Duitse Wehrmacht
gedurende de tweede wereldoorlog. (Te zien in de Franse film Les Uns et Les
Autres) Het was zelfs het officiële bordeel voor leden van de Franse Gestapo.
De Marthe Richard wet van 13 april 1946,
die het systeem van prostitutie reguleerde in Frankrijk, maakte een einde aan
het bestaansrecht van beide bordelen. De wet is vernoemd naar Marthe Richard, een gemeenteraadslid in
Parijs die zelf prostituee was in 1915.
"Ik
vind het heerlijk om als een soort archeologe te duiken in het verleden en zo
de verhalen te ontdekken achter de vele oude erotische foto's in mijn
bezit". Een van de items die nog ontbreken in mijn weelderige verzameling
van bordeel memorabilia is de 'Guide Rose', Een soort van rosse gids van
Parijs. Een klein zwart boekje uit de Belle Epoque. Een Michelin-stijlgids in
zakformaat, maar dan vol met plezierhuizen van Parijs en omgeving. "Ik weet dat twee oude opa's kopieën
hebben, maar ze niet willen verkopen. Ze zijn zeldzaam en gewoon te
gewild", aldus Nicole. "Laatst zag ik nog een exemplaar dat verkocht
werd op een Italiaanse website voor € 311, maar ik was al te laat".
Volgens
mevrouw Nicole Canet heeft 'Paris Méchant' in de Belle Epoque ook nog een
Nederlands tintje. In 1902 vertrok ene Margretha Zelle naar Parijs om te gaan
werken in een circus. Begin 1905 werd ze onder andere beroemd door het opvoeren
van exotische dansen in het Musée Guimet, waar ze zich vervolgens van het ene
na het nadere kledingsstuk, ontdeed. Wij kennen haar beter onder de naam Mata
Hari. Volgens ooggetuigen was zij een rijpe vrouw, mooi, van een wellustige
zinnenbedwelmende schoonheid met volmaakte vormen. Mata Hari verscheen op
kunstenaarsfeesten te Montmartre en in voorname salons van de internationale
wijk tussen de Champs-Élysées en het Bois de Boulogne. Over Mata Hari, de
exotische danseres, deden talloze geruchten de ronde. Niet alleen was zij exorbitant
rijk, zij werkte ook als chique courtisane en volgens de officieren van de Britse
inlichtingendienst was ze een dubbelspionne, die zowel voor de Duitse als de Franse
militaire geheime dienst werkte, onder de codenaam H-21, ofwel Mata Hari. Op 13
februari 1917 werd Mata Hari in haar hotelkamer in het chique Parijse hotel Plaza
Athénée gearresteerd op beschuldiging van spionage en samenwerking met de
vijand. Ondanks de vele bemoeienissen van de Nederlandse regering werd zij in
de vroege ochtend van de 15de oktober 1917, geëxecuteerd. Zij ligt begraven in
Vincennes, maar haar legende leeft nog altijd voort.
Margretha Zelle, beter bekend als Mata Hari
De
galerie 'Au Bonheur du Jour' is te
vinden in het centrum van Parijs, aan de rue Chabanais, nummer 11, in het 2e
arrondissement, vlakbij de Opera Garnier en de Nationale Bibliotheek (site
Richelieu). De galerie bestaat uit twee ruimtes. Een ruimte hangt vol met
erotische foto's uit de negentiende en twintigste eeuw en wordt ook vaak
gebruikt voor thematische tentoonstellingen. De andere ruimte is als het ware een
Parijs boudoir vol met curiosa en bijzondere objecten uit verschillende
bordelen. Verder kun je er neuzen in historische erotische boeken en
-tijdschriften. Tip: Deze bijzondere
galerie is uitsluitend geopend tijdens de exposities van dinsdag tot en met
zaterdag van 14.30 uur tot 19.30 uur. Tussen de exposities door uitsluitend op
afspraak. Controleer dus altijd van te voren even de website.
Oh
ja, wil je zelf nog overnachten in een voormalig Maison closes? Dat kan. Op
enkele minuten lopen van de Moulin Rouge, zelf bekend om zijn roerige verleden
als huis van plezier vol met beeldschone courtisanes, vind je Hotel Rotary. In het begin van de 20e
eeuw was dit zes verdiepingen tellende hotel een Belle Epoque bordeel. Te
herkennen aan de ingewikkelde trappen zodat klanten ongezien naar boven konden
en een paar zeer boudoirachtige kamers. Als muren konden praten........ Te
vinden aan de rue Vintmille 4 in het 9e arrondissement.
Een
ander voormalig 'snel hotel' met de naam HotelAmour Paris, (inmiddels wel een viersterren hotel) hoe kan het ook anders,
is te vinden op loopafstand van Pigalle, de rosse buurt van Parijs. Aan de rue
Navarin 8, eveneens in het 9e arrondissement. De kamers zijn versierd rond het
thema liefde uit oude tijdschriften.
Lat
but not least natuurlijk een film om heerlijk bij weg te zwijmelen over het
joie de vivre van het bruisende Parijs nachtleven tijdens de Belle Epoque: Moulin Rouge. Met in de hoofdrol Nicole
Kidman als de beeldschone courtisane Satine.
Au Bonheur du Jour, rue Chabanais 11, 2e arrondissement, metro
Pyramides, Palais Royal, 4 Septembre, Bourse.
Hotel Rotary **, rue Vintmille 4, 9e arrondissement, metro Place de
Clichy. Kamers vanaf € 54 (Geen lift).
Hotel Amour ****, rue Navarin 8, 9e arrondissement, metro Saint
Georges. Kamers vanaf € 115
Photo credits: Wikimedia, Au Bonheur du Jour - Éditions
Nicole Canet
Geen opmerkingen:
Een reactie posten