DE WEDERGEBOORTE VAN EEN ERFGOEDJUWEEL IN PARIJS

Fotografie met dank aan 'De Stad Parijs' en 2theloo

Onder de Place de la Madeleine, naast de Madeleine kerk ligt onder de grond een stukje historisch erfgoed: de ‘Lavatory Madeleine’. Geïnstalleerd onder Napoleon III en geïnspireerd door onze Engelse buren. Londen was namelijk de eerste stad waar in de 19^e eeuw, in de straten, openbare toiletten verschenen. 

Er wordt aangenomen dat het eerste openbare toilet in Londen in 1423 door de burgemeester van de stad, Richard Whittington, werd geïnstalleerd. Het was een gewoon gebouw, dat in één keer 128 mensen kon bedienen. De faciliteit werd in tweeën gedeeld. Er waren dus 64 toiletten voor mannen en hetzelfde aantal voor vrouwen. Doorspoelen vond twee- maal per dag plaats. Ondanks de oprichting van het eerste openbare toilet en de algemene vooruit- gang op dit gebied, bleef de situatie in Londen tot het einde van de 19e eeuw onopgelost. Tot die tijd zag je vaak mannen op straat die in elke hoek of smal steegje hun eigen ‘toilet’ creëerde. Voor vrouwen was de situatie iets moeilijker. Alles veranderde in 1851 toen spoeltoiletten werden gedemonstreerd op de tentoonstelling in Crystal Palace. Dit mechanisme, ontwikkeld door loodgieter George Jennings, overtuigde de organisatoren om die toiletten ook na afloop van de tentoonstelling open te laten. Het was een briljant idee, omdat het openbare toilet erg populair was en een jaarinkomen van ongeveer £ 1.000 opleverde (tegenwoordig een bedrag van zes cijfers). Want tegen de tijd dat de tentoonstelling werd gesloten, hadden meer dan 800.000 bezoekers van de faciliteiten gebruik gemaakt. Openbare individuele cabines met een doorspoeltoilet en wastafels om de handen te wassen werden pas tegen het einde van de negentiende eeuw geïntroduceerd.

Lavatory de la Madeleine door mij gefotografeerd in 2011, net voor de algehele sluiting

 

Parijs kon natuurlijk niet achterblijven. Het Madeleine toilet was het eerste van zijn soort op het vaste land van Europa. De opdracht werd in 1905 uitbesteed aan het ‘Établissements Porcher, Paris-Revin’. Het was in het begin van de ‘Belle Époque’ waar een nieuwe decoratieve stijl opbloeide, de Art Nouveau, te zien in de gebouwen van Guimard waaronder de metro ingangen en de warenhuizen, maar ook in het Madeleine toilet. Het werd gebouwd met de beste materialen; gelakt mahonie houten afscheidingen, deuren en meubilair, glas-in-lood ramen met bloemmotieven, versierd met sierlijk keramiek, en het mooiste mozaïek. Op decoratie werd door de firma Porcher niet bezuinigd, op de muren en plafond groene en paarse lotusfriezen. Er was zelfs een loge voor een bewaker en een stoel op een verhoogd platform voor het werk van een schoenpoetser. Elke individuele toiletcabine was voorzien van een spiegel en wastafel met koperen kraan alles voor een make-over in volledige privacy. Het pand verwelkomde zowel mannen en vrouwen in twee ondergrondse galerijen toegankelijk vanaf de Place de la Madeleine. Ondergronds want je kon tenslotte geen openbare toilet hebben naast een kerk. Dat is ook de reden dat de toilet bij de Notre-Dame ook ondergronds werd gebouwd.

In maart 2011 werd de ‘Lavatory de la Madeleine’ geclassificeerd als Historisch monument

 

Meer dan honderd jaar deed dit toilet, misschien wel het mooiste van Europa, trouwe dienst. In 1990 werd het herentoilet gesloten om dienst te doen als technische ruimte voor de RATP. In maart 2011 werd de ‘Lavatory de la Madeleine’ geclassificeerd als Historisch monument. Maar ondanks dit keurmerk en het verzet van de burgemeester van het 8^e arrondissement, sloot het toilet eind 2011 zijn deuren vanwege een gebrek aan voldoende bezoekers. Ongeveer nog zo’n 350 per dag. 

De concessiehouder die in 2015 werd aangesteld om de exploitatie van dit Parijse toilet te verzekeren had de verplichting om het Madeleine toilet te renoveren en te heropenen. Echter de door de Stad Parijs aangewezen operator kon zijn verplichtingen niet nakomen vanwege de economische problemen na de terroristische aanslagen van 2015 en later gooide de brand in de Notre-Dame de Paris ook nog eens roet in het eten. Het toilet voor de kathedraal, het drukste van Parijs moest ook zijn deuren sluiten voor het publiek.

 

De volledig gerestaureerde ingang van de openbare Madeleine toilet

De Stad Parijs moest op zoek naar een nieuwe concessiehouder en vond in het Nederlandse bedrijf 2theloo bereid om de restauratie te financieren voor een concessie van tien jaar. Na een grondige schoonmaakoperatie in 2021, de ingang met de wenteltrap naar beneden was in de afgelopen jaren een openlucht prullenbak geworden, konden de renovatiewerkzaamheden in het najaar van 2022 starten. Eerst moest de waterdichtheid van het glazen plafond worden gegarandeerd alvorens men met het binnenwerk kon starten. Het is nu versterkt door een tweevoudige waterdichtheid. Mocht er een breuk ontstaan in de bovenste laag dan is in ieder geval het 119 jaar oude interieur veilig. Vervolgens konden ambachtslieden aan het werk om de erfgoedsite weer open te stellen voor het publiek. Alle leidingen kranen en sanitair werden vernieuwd, geheel passend bij de sfeer uit de Belle Époque. Het mozaïek langs de trap naar beneden zal in de loop van 2024 worden gerestaureerd door het ‘Centre de documentation de la Conservation des Oeuvres d'Art Religieuses et Civiles’ (COARC), Paris.

 Een herboren juweel uit de Belle Époque

Maandag 20 februari 2023 was het dan zover; de wedergeboorte van een erfgoedjuweel uit de Belle Époque. De opening werd bijgewoond door Jeanne d’Hauteserre, burgemeester van het 8^e arrondissement en Karen Taïeb, verantwoordelijk voor het Parijse erfgoed. Een afdaling naar beneden voelt als een reis door de tijd. Zodra je binnenkomt bevindt zich aan de linkerkant de ontvangstcabine van de hôtesse, een elegantere benaming voor ‘madame pipi’ of zoals bij ons juffrouw van de retirade. De cabine is volledig origineel, alleen het glas is vernieuwd en registreert nog steeds automatisch het aantal klanten dat passeert. Midden in de ruimte de originele schoenpoetsstoel, bovenop een podium van vier treden, omgeven door een rood koord om beklimming te voorkomen. Een schoenpoetser zal er niet zijn aangezien dat beroep in Europa niet meer bestaat. In een etalage hangen enkele posters uit de Belle Époque. Zeven toilethokjes zijn beschikbaar voor zowel vrouwen als mannen.

 

Een schoenpoetser zal er niet zijn aangezien dat beroep in Europa niet meer bestaat

Om toegang te krijgen tot dit juweeltje moet je wel een bedrag van € 2 pinnen of contant betalen. Een creditkaart mag ook. In ruil daarvoor wordt elke cabine na bezoek schoongemaakt. De ‘Lavatory de la Madeleine’ is elke dag geopende van 10.00 uur tot 18.00 uur. Ik kan je vertellen, in de hoofdstad is er geen mooiere en luxueuzere plek om van plotselinge aandrang af te komen. Helaas zijn deze toiletten (nog) niet toegankelijk mensen met een handicap. Goed om te weten dat de 435 aanwezige sanisettes in de stad wel toegankelijk zijn voor mensen met een handicap. Bovendien zijn die allemaal gratis. Parijs heeft overigens de meeste openbare toiletten per vierkante meter in de wereld. De Parijs sanisettes verwelkomden in 2022 meer dan 20 miljoen gebruikers.

 

Er is gebruik gemaakt van de mooiste materialen, glas-in-lood ramen en mahoniehouten deuren

Ter voorbereiding op de Olympische Zomerspelen van 2024 in Parijs zullen alle Sanisettes worden vervangen door een nieuwe vloot van toiletten van de volgende generatie die water- en energie-zuinig zullen zijn met de toevoeging van een aparte urinoircabine. Het aantal rolstoeltoegankelijke units zal verdubbelen en er zullen buiten handwasstations worden geïnstalleerd. Bestaande toiletten zullen worden gerecycled en weer in gebruik worden genomen in andere delen van Frankrijk of in het buitenland.

De prachtige decoraties op plafond en muren zijn 119 jaar oud

De zoektocht op het internet naar de huidige sanisettes leverde nog wat interessante wetenswaardigheden op: De ontwerper van de sanisettes is Patrick Jouin, designer uit de school van Philippe Starck. Deze volautomatische toiletten hebben de zogenaamde vespasiennes (straaturinoirs) ook bekend als pissoirs, waarvan er in de jaren dertig meer dan 1200 in Parijs waren, vervangen. De enige nog ‘werkende’ vespasienne is te vinden op de boulevard Arago en wordt nog regelmatig gebruikt. De sanisette wordt na elk bezoek volledig automatisch gereinigd. Dus maak je geen zorgen over de natte zitting want dat betekent dat het toilet ontsmet is. Grote boodschappen a.u.b. binnen 15 minuten want anders gaat de deur automatisch open. En als je toch op je gemak aan het genieten bent van alle hightech, bedenk dan dat Patrick Jouin ook de ontwerper is van exclusieve interieurs van ondermeer de juwelier Van Cleef en Arpels aan de Place Vendôme, het driesterren Michelin restaurant van Alain Ducasse en het sterrenrestaurant Jules Verne op de Eiffeltoren. Chique toch!

 In een etalage hangen enkele originele posters uit de Belle Époque

De exploitatie is nu in handen van het Nederlandse bedrijf 2theloo

Dan nog een bericht op NU.nl geplaatst op 9 oktober 2023: Uit een onderzoek onder 3.000 vakantiegangers uit vijftien Europese landen van vakantiewebsite Zoover blijkt dat in Frankrijk de smerigste openbare toiletten van Europa te vinden zijn. De schoonste toiletten zijn te vinden in Portugal. Na Frankrijk zijn de smerigste openbare toiletten te vinden in Turkije. Zo’n 17 procent vindt ze het smerigst. Op nummer drie staat Polen, met 9 procent van de stemmen. Opvallend is dat 45 procent van de Fransen hun eigen toiletten ook bestempelen als de smerigste. De grootste ergernis bij het gebruik van openbare toiletten zijn stinkende toiletruimtes (34 procent). Ook vinden de ondervraagden het erg vervelend als er wc-papier ontbreekt (27 procent). Daarna zijn een hurktoilet en vieze wc-bril storend (19 procent). Met een gebrek aan handzeep hebben toiletgebruikers de minste moeite (2 procent).

Dus reden temeer om een bezoek te brengen aan de ‘Lavatory de la Madeleine’. 

Place de la Madeleine, metrostation Madeleine, lijn 8, 12 & 14

Fotografie met dank aan 'De Stad Parijs' en 2theloo

NOOIT MEER, PLUS JAMAIS

Met verbijstering kijk ik naar de foto in de ochtendkrant van maandag 11 maart 2024. Waar Sharai, de achterkleindochter van de holocaust overlevende Rudy Cortissos en haar vader worden uitgescholden door een menigte agressieve haatzaaiers op weg naar de Portugese synagoge, voor het bijwonen van de openingsplechtigheid van het Holocaustmuseum in Amsterdam. Wat een historische dag had moeten worden werd een van de zwartste voor joods Nederland.

 

Zondag 10 maart opende Zijne Koninklijke Hoogheid Koning Willem-Alexander het Nationaal Holocaustmuseum, ondergebracht in de voormalige kweekschool aan de Plantage Middenlaan. Het heeft bijna 79 jaar op zich laten wachten. Het is wel het enige Shoah-museum ter wereld dat gevestigd is op de plek waar de Jodenvervolging zich ook daadwerkelijk afspeelde. Via dit gebouw werden enkele honderden Joodse kinderen weggesmokkeld uit de crèche ernaast. Aan de overkant staat de Hollandsche Schouwburg. Tot 1940 was de Hollandsche Schouwbrug een populair theater in de Plantagebuurt in Amsterdam. In 1941 veranderde de Duitse bezetter de naam van het theater in "Joodsche Schouwburg". In augustus 1942 kreeg de Schouwburg een andere functie toegewezen door de Duitse bezetter. Vanaf die tijd moesten joden uit Amsterdam en omstreken zich melden voor deportatie, of werden hier onder dwang naar toe gebracht. Vele duizenden mannen, vrouwen en kinderen werden van hieruit gedeporteerd naar Westerbork om van daaruit op transport te worden gezet naar concentratie- en vernietigingskampen. De Hollandsche Schouwburg heeft ook een gedenkruimte. Een plek waar nabestaanden en overlevenden hun dierbaren persoonlijk kunnen herdenken. Op de namenwand staan 6.700 familienamen van de uit Nederland gedeporteerde en vermoorde joden gegraveerd. Het in september 2021 geopende Holocaust Namenmonument symboliseert alle 102.000 joodse slachtoffers en 220 uit Sinti en Roma uit Nederland.

 

Joodse sporen in Parijs

Wat de joodse buurt was in Amsterdam, de buurt strekte zich uit langs de Jodenbreestraat, Uilenburg, Vlooienburg, Waterlooplein, Marken, Rapenburg en Nieuwe Herengracht, later ook Nieuwmarkt, Sint Antonies-breestraat, de Plantage, Weesperstraat en Weesper- plein tot aan de Nieuwe Kerkstraat, is het derde en vierde arrondissement van oudsher de joodse buurt van Parijs.  Wie joods Parijs wil zien gaat naar de wijk Marais, waar toeristen naar folkloristische etalages met menora's turen en in de rij staan voor heerlijke falafels en waar de geur van warme pastrami en borscht je tegemoet komt vanuit de restaurantjes en koosjere winkels. De omgeving van de rue des Rosiers is al sinds de 12e eeuw een joodse wijk. Vroeger was deze straat een weg die langs een deel van de omwalling van Filips August liep, met tuinen waarin rozenstruiken - rosiers -  groeiden. Aan het einde van de 14e eeuw werd de Joodse gemeenschap uit de wijk verbannen, maar werd later weer teruggehaald, vermoedelijk om er terug inkomsten uit te halen. In de 20e eeuw werd de wijk aangevuld met Joden uit Rusland en Polen die op de vlucht waren voor de pogroms en later voor het naziregime.

 

Op warme dagen lijken in de rue des Rosiers, rue Pavée en de rue des Écouffes Jaffa noch de oude stad van Jerusalem niet erg ver weg. Zwarte orthodoxe kleding, keppeltjes en mannen met grote zwarte hoeden en dito overjassen zie je overal op straat. Op de schoolpleinen voetballen jongens die hun bar mitswa nog niet gedaan hebben, in korte broeken en gestreken witte shirts, met hun beginnende bakkebaarden half verstopt onder hun keppels. 

Winkels dragen namen als Goldberg, Silberstein, Panzer, Korcarz,  en  Finkelsztajn. Finkelsztajn zit er al sinds 1946 en daar ga je voor specialiteiten als 'gehakte herring' uit Polen, 'körözot' (kaas met paprika) uit Hongarije en 'vatrouchka', kaastaart uit Midden Europa. Voor 'borscht', 'baba ghanoush' en het meest malse pekelvlees ga je naar Panzer die zichzelf de koning van de pastrami noemt en voor 'gehackte leber', naar Korcarz. Het befaamde restaurant van traiteur Jo Goldenberg bestaat helaas niet meer. Hij gooide de handdoek in de ring in 2006. In 1982 was dit restaurant nog het doelwit van een terroristische aanslag waarbij zes klanten werden gedood. Jo Goldenberg zelf stierf in 2014.

 

Jammer genoeg zie ik bij elk bezoek aan deze levendige wijk dat het hart van de joodse gemeenschap in Parijs verandert. Door de enorme stijging van de onroerendgoedprijzen, de economische malaise en misschien ook de angst, sluiten groenteboeren, bakkers, boekhandels en café's hun deuren. In de vroegere hamam zit nu een modewinkel, net als in het pand van Jo Goldenberg. Chique boetieks waar een jurk één maandloon kost.

 

Joodse winkels maken plaats voor chique boetieks

Wandelend door de wijk kom je overal gedenkplaten tegen, bijvoorbeeld in de rue de Sevigne bij het vroegere Lycée Victor Hugo, de l'École de filles de la rue de Sevigne en in de rue des Écouffes nr. 6 en 10. Daar kun je nog het opschrift lezen: 'École primaire de jeunes Israélites', waarvan alle kinderen gedeporteerd werden. De stad Parijs onderhoudt vandaag de dag bijna 1300 gedenkplaten. Iets meer dan 1000 gedenkplaten houden verband met de gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog.

 

De stad Parijs onderhoudt vandaag de dag bijna 1300 gedenkplaten

In de nacht van 16 juli op 17 juli 1942 vond in deze wijk de grootste razzia plaats in de Franse en Parijse geschiedenis. 13.152 Joden, waaronder 4115 kinderen werden ondergebracht in het stadion Velodrome d’Hiver, beter bekend als Vel d’Hiv. De mannen en vaders gingen rechtstreeks naar Auschwitz, de vrouwen en kinderen werden in veewagens naar een doorgangskamp in de Parijse wijk Drancy gestuurd. Na een paar dagen werden de vrouwen van hun kinderen gescheiden en eveneens gedeporteerd naar Auschwitz. De kinderen bleven achter, sommigen waren nog geen 3 jaar. Als laatste werden ook zij gedeporteerd. De Franse politie ging in ruil voor een grote mate van onafhankelijkheid akkoord om Joden op te pakken en te deporteren. De aanhoudingen in juli 1942 gingen de hele zomer door. In totaal werden in de oorlog zo’n 80.000 Franse Joden gedeporteerd en op 4.000 na vonden zij allen de dood. Ongeveer 70.000 werden naar Auschwitz gestuurd en de overigen werden gedeporteerd naar Majdanek, Sobibor en een klein aantal naar Buchenwald. Deze schandvlek in de Franse geschiedenis werd indringend beschreven in de bestseller van Tatiana de Rosnay en in 2010 verfilmd: "Elle s'appelait Sarah", haar naam was Sarah".

 

Deze plaquette herinnert aan de grootste schandvlek in de Franse geschiedenis 

In de derde zijstraat van de rue des Rosiers, de rue Pavée, zo genoemd omdat dit de eerste geplaveide straat van Parijs was, ligt de Agoudas Hakehilos Synagogue. De synagoge, gebouwd in 1913,  ligt een beetje verscholen in een bocht op nummer 10 en is ontworpen door Hector Guimard (1867-1942).  Opmerkelijk, want hij was namelijk een architect van woonhuizen (Castel Béranger) en vooral bekend van de art nouveau metro-ingangen. Deze synagoge is dus wat dat betreft een vreemde eend in de bijt. De oplossing ligt in het feit dat Guimard een Joodse vrouw had en zodoende betrokken was bij de Joodse gemeenschap. Deze buurt is dichtbebouwd en Guimard had dan ook weinig ruimte voor de synagoge. Van buiten is er eigenlijk niet veel aan te zien, behalve dan de vijf meter smalle art nouveau façade. Het interieur daarentegen is prachtig, mede dankzij het vele licht dat binnenkomt dankzij grote glaspanelen in de dakconstructie. Verder is het interieur rijk gedecoreerd in de stijl die hem zo lief was. In 1941, de dag na Jom Kipoer (de Grote Verzoendag), werd de synagoge samen met vijf andere synagogen in Parijs zwaar beschadigd tijdens een antisemitische bomaanslag. Reden voor Guimard om te verhuizen naar de Verenigde Staten. Hij overleed in 1942 in New York, waar hij mede door de angst voor de oorlog en omdat zijn vrouw Joods was, was gaan wonen.

 

De Agoudas Hakehilos Synagoge

Sinds 2007 heeft de Marais een stadstuin die vernoemd is naar Anne Frank. De 4000 vierkante meter grote 'Jardin Anne Frank', ligt verscholen achter de rue Beaubourg aan de impasse Berthaud (3e). In het hart van de tuin is een loot geplant van de beroemde oude kastanjeboom waarop Anne uitkeek vanuit het Achterhuis. De tuin werd geopend op 20 juni 2007 door de toenmalige Parijse burgemeester Bertrand Delanoë. Ernaast, in de rue du Temple, kun je een bezoek brengen aan het Musée d'Art et d'Histoire du Judaïsme. Een ultramodern museum in een historisch pand waar de bezoeker op ontdekkingstocht gaat en zich kan verdiepen in de joodse cultuur. Dit is een museum waar je gegarandeerd een beter inzicht krijgt in de verschillende joodse levenswijzen.

 

De ingang naar de Jardin Anne Frank

Musée d'Art et d'Histoire du Judaïsme

Oneindig joods leed

Pardonne, mais n'oublié pas

Eens per jaar vindt wereldwijd de joodse herdenking plaats van de slachtoffers van de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog én de herdenking van de opstand van het Getto van Warschau. 'Jom Hasjoa' staat voor Holocaust herdenkingsdag en vond dit jaar  plaats vanaf zonsondergang woensdag 4 mei tot zonsondergang donderdag 5 mei.  Gedurende die 24 uur staat men stil bij de vernietiging van de zes miljoen Europese Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog, en bij de invloed van de sjoa op het Joodse volk. Volgens de joodse kalender valt Jom Hasjoa elk jaar op 27 Nisan. Dit jaar is dat van zondag 5 mei tot ’s avonds maandag 6 mei. De officiële naam van de dag luidt: Jom Hashoa wehagewoera - de dag van vernietiging en heldendom - het laatste om aandacht te schenken aan de verzetsdaden tegen de nazi's. In Parijs vinden de herdenkingen plaats bij het Mémorial de la Shoah, rue Geoffroy-l'Asnier 17, en bij het Mémorial de la Déportation, Square de l'Ile de France - quai de l'Archévêché,

De crypte met de eeuwige vlam

 

In de rue Geoffroy l’Asnier brandt al sinds 1956 in een crypte een eeuwige vlam ter herdenking van de slachtoffers van de Holocaust. Het 'Mémorial de la Shoah' in de Marais. Bij de ingang een stenen muur met daarop 76.000 namen. De namen van alle Franse joden die in de Tweede Wereldoorlog naar Duitse vernietigingskampen zijn gedeporteerd. Slechts een fractie van dit aantal keerde levend terug. Onder de 76.000 waren ongeveer 11.000 kinderen. Het Mémorial werd in 2005 vergroot en heringericht naar aanleiding van de 60e verjaardag van de bevrijding van het concentratiekamp Auschwitz.

 

Bij de ingang een stenen muur met daarop 76.000 namen

Aan de overzijde van de Seine op de oostpunt van het Île de la Cité bevindt zich het 'Mémorial des Martyrs de la Déportation'. Dit ondergrondse monument, gelegen op de plaats van een vroeger lijkenhuis, herdenkt waardig alle 200.000 Fransen die de Nazi-kampen niet hebben overleefd. Een indrukwekkende wand met evenveel lichtjes als er slachtoffers waren. "Pardonne, mais n’oublié pas" – "Vergeef, maar vergeet niet". Diep geroerd kom je weer boven.

 

Het 'Mémorial des Martyrs de la Déportation'

De grootste synagoge van Frankrijk en zelfs Europa bevindt zich aan de rue de la Victoire 44 in het 9e arrondissement. De Grande Synagogue de la Victoire, werd gebouwd tussen 1867 en 1874, door de Franse architect Alfred-Philibert Aldrophe, met financiële steun van de familie Rothschild en biedt plaats aan 1800 personen. Na de oorlog, is er veel inspanning geleverd om het godsdienstig, artistiek en cultureel joods erfgoed te beschermen. Ook deze synagoge raakte zwaar beschadigd na een aanval van rechts-extremisten in oktober 1941 de dag na Kipoer. Hij werd gerestaureerd in 1967 met financiële steun van de stad Parijs. Inmiddels is deze synagoge ook eigendom van de stad Parijs en op 11 december 1987 geclassificeerd als historisch monument.

 

Frankrijk, dat helaas  ook een lange historie van antisemitisme kent, heeft na Israël en de VS de grootste joodse gemeenschap ter wereld, naar schatting tussen de 500.000 en 600.000 mensen. De meeste gemeenschappen bevinden zich in de stedelijke gebieden van Parijs, Marseille, Toulouse, Lyon en Straatsburg. Het heeft ook de grootste moslimgemeenschap, waar volgens onderzoekers 'nieuw antisemitisme' wortel schiet. 

De Joodse aanwezigheid op het grondgebied dat nu Frankrijk is, gaat terug tot het begin van onze jaartelling en is een van de oudste Joodse gemeenschappen in Europa. Overblijfselen, vooral gevonden in de Rhônevallei, bevestigen de Joodse aanwezigheid in de 1e eeuw. De oudste vondst betrof een olielamp, versierd met een kandelaar met zeven armen, gevonden in 1967 in Orgon. In de 11e eeuw zien we de eerste Jodenvervolgingen en de verbanning uit vele 'edele' ambachten. Maar vanaf de 12e eeuw volgden er opnieuw allerlei restricties en de Joden moesten zich beperken tot de handel, het krediet verlenen en de geneeskunde. Dit leidde er toe dat de Franse Joden in de middeleeuwen vrijwel het monopolie op de internationale handel in handen hadden. Vele Joodse families beperkten hun activiteiten niet enkel tot het bankieren maar waren ook actief op vele handels-domeinen, zoals de handel en opslag van voedsel en textiel, het verbouwen van druiven en de organisatie van internationale transporten. 

Niettegenstaande de abnormale hoge belastingen die de Joden moesten betalen (en dit tot aan de Franse revolutie) ontwikkelde zich een grote Joodse gemeenschap in de 17e eeuw. Hun leven werd overvloedig gereglementeerd en ze waren dikwijls afhankelijk van de welwillendheid en de willekeur van de lokale machtshebbers.  Door hun rijkdom wekten ze een zekere vijandigheid op bij de bevolking omwille van hun koopmansgeest, echter hun handelsactiviteiten waren zowat de enige die ze konden bedrijven aangezien ze van alle andere ambten uitgesloten waren. In meer dan 400 steden en gemeenten in Frankrijk getuigt een rue de la Juiverie (Juiverie = Jodenkwartier) of une rue des Juifs ('een Jodenstraat') van vroegere Joodse samenlevingen aldaar. De huidige rue Ferdinand-Duval in Parijs, gelegen tussen de rue de Rivoli en de rue des Rosiers, had vroeger de naam rue des Juifs.

 

De joodse buurt in de Marais

Er zijn twee groepen Joden in Parijs, de Sefarden en de Asjkenazen. De Sefardische Joden zijn oorspronkelijk afkomstig uit Spanje en Portugal en zijn tijdens de Inquisitie veelal naar Noord-Afrikaanse en Zuid-Europese landen rondom de Middellandse Zee getrokken. Asjkenazische Joden komen vaak uit Duitsland en Oost-Europa. Niemand weet uit hoeveel personen de beide groepen exact bestaan. De Parijse Joden wonen traditioneel in de wijken zoals de Marais, Buttes Chaumont, bij Vincennes, in het 17e arrondissement, in het 19e bij de avenue de Flandre en een van de voorsteden aan de noordkant van Parijs; Sarcelles, ook wel 'Klein Jeruzalem' genoemd. Algerijnse Joden verhuisden erheen nadat Algerije onafhankelijk van Frankrijk werd, en ook andere Joodse Noord-Afrikanen - onder wie Marokkanen en Tunesiërs - vonden in deze wijk een toevluchtsoord.

Het bekladden van een beeltenis van Simone Veil overlevende van de Holocaust en eerste vrouwelijke voorzitter van het Europees Parlement

Antisemitisme

Frankrijk wordt momenteel gekenmerkt als het gevaarlijkste land voor de Joden. Het aantal antisemitische incidenten steeg in Frankrijk met 100%, waarvan de helft van de incidenten geclassificeerd wordt als "racisme" dat gericht is tegen Joden, ook al zijn de Joden met een minderheid van minder dan één procent van de bevolking in het land. "De oorlog in Gaza was de trigger om de haat voor Israël uit te drukken en de teugels van het antisemitisme weer op te pakken," zei Roger Cukierman, de voorzitter van de Vertegenwoordiging van de Raad van Joodse Organisaties in Frankrijk, die tevens vicevoorzitter van het World Jewish Congress is. "Bijna onmiddellijk veranderde de kritiek op Israël of oppositie tegen de oorlog in een weidse oproep tegen de Joden". Aanzetten tot haat en antisemitisme online en op social media is ook uitgegroeid tot een trend. Ontkenning van de Shoah wordt online verspreid en veel websites worden gebruikt als voedingsbodem voor haat. Opvallend is dat het antisemitisme zijn vijandigheid eerder richt tegen het Joodse volk en niet zozeer tegen het joodse geloof.

Wie een Franse krant openslaat, stuit op een toenemend aantal berichten over antisemitisme.

 

Gelukkig vond op zondag 12 november in Parijs een mars tegen het antisemitisme plaats, op initiatief van de voorzitter van de Nationale Vergadering en de voorzitter van de Senaat. Ook werden er andere bijeenkomsten in heel Frankrijk georganiseerd. In totaal demonstreerden ruim 182.000 mensen door het hele land waarvan 105.000 alleen al in de Franse hoofdstad. Het werd gezien als een symbool van hoop.

Frankrijk zonder de Franse Joden is Frankrijk niet meer

Een symbool van hoop........... Mijn Joodse vriend schudt zijn hoofd. "Waarom haten ze ons vanwege ons keppeltje? Wij haten hen toch ook niet vanwege hun hoofddoek? .Onze godsdiensten komen sterker overeen dan dat ze verschillen en bij iedereen stroomt hetzelfde bloed door de aderen". Ik herhaal nog even de woorden van de toenmalige Franse premier Manuel Valls: "Frankrijk zonder de Franse Joden is Frankrijk niet meer".

Zou het dan niet mooi zijn als iedereen daar “Inshallah" op antwoordt.

 

Adressen:

Diasporama (boeken en joodse artefacts) 20 rue des Rosiers 75004

Art 25 (galerie joodse kunst) 25 rue des Rosiers 75004

Sacha Finkelsztajn (bakker traiteur) 27 rue des Rosiers 75004

Panzer (slager traiteur)  26 rue des Rosiers 75004

Korcarz (slager traiteur) 29 rue des Rosiers 75004

L’As du Fallafel (koosjer restaurant) 34 rue des Rosiers 75004

Cash Cacher Naouri (kruidenier) 1 rue Des Hospitalières Saint Gervais 75004

Boucherie Norbert (slagerij) 7 rue Écouffes 75004

Librairie du Progrès (joodse bibliotheek) : 23 rue des Écouffes 75004

Florence Kahn (traiteur) 24 rue des Écouffes 75004

Bazar Suzanne (religieuse artikelen) 14 rue Ferdinand Duval 75004

Synagogue Agoudas Hakehilos, 10 rue Pavée 75004

Mémorial de la Shoah, 17 rue Geoffroy l’Asnier 75004

Musée d’Art et d’Histoire du Judaïsme, 71 rue du Temple 75003

Mémorial des martyrs de la Déportation, Allée des Justes de France 75004

Grand Synagogue, 44 Rue de la Victoire 75009

Centre Européen du Judaïsme, rue de Courcelles -boulevard Reims 75017

Jardin Anne Frank, impasse Berthaud 75003

PARIJS VIJFTIG TINTEN DONKERDER

Parijs is een romantische stad. Je kunt geen boek over Parijs openslaan of in de inleiding wordt verwezen naar diverse Franse chansons d'amour, romantische plekjes en de vele films gemaakt over en in Parijs, waar de liefde en de romantiek centraal staan. Bruggen, in de hoofdstad van de liefde, waren bijna bezweken onder het tonnengewicht van de duizenden liefdesslotjes, als de gemeente niet had inbegrepen. Parijs is ook een stad vol verfijnde erotiek. In Parijs bevinden zich al jaren dè 'cabarets' die wereldrecords op hun naam hebben staan. De Moulin Rouge en Paradis Latin werden geopend op hetzelfde moment dat de Eiffeltoren werd gebouwd (zij bestaan dit jaar 135 jaar) en de Crazy Horse zijn namen die de moderne mythen van het nachtleven zijn geworden.

Parijs is een stad vol verfijnde erotiek - Photo courtesy of J. Konrad Schmidt

 

Hotêl Noir

Het idee om deze blog te schrijven kwam bij mij op tijdens de fotosessie van de Duitse topfotograaf J. Konrad Schmidt, waarover ik eerder schreef in een van mijn vroegere blogs. In 2019 publiceerde hij een fotoboek over 'stunning sexy women',  gefotografeerd in Parijse hotelkamers. De titel van het boek; 'Hôtel Noir'. De cover is van zwart fluweel, 80 pagina's dik, in een bijzonder formaat; 25 cm x 17 cm. Alle zwart-wit foto's zijn, analoog geschoten op 6 x 7cm. film. De 'limited edition' van 69 stuks, was in enkele dagen totaal uitverkocht en ik heb daarvan de nummer 1 te pakken. Een echt 'collectors item'.

Door boek Hôtel Noir en de trilogie ‘Vijftig tinten grijs’ - ‘Vijftig tinten donkerder’ en ‘Vijftig tinten vrij’, stelde ik mijzelf de vraag; hoe ziet het Parijs er uit van Anastasia en Christian Grey? je weet nog wel de hoofdpersonen uit de vijftig tinten trilogie. In deze blog neem ik je mee langs het Parijs in vijftig tinten donkerder.

Le Crazy Horse de Paris vernoemd naar de Sioux hoofdman. Crazy Horse is dè tempel van sublieme, 'womenhood' - vrouwelijkheid, die bekend staat om zijn optredens van fraaie oogverblindende, bijna ongeklede dames in stijlvolle dansnummers. Dat dit amusement al jaren op zo'n hoog peil staat is uitsluitend te danken aan Alain Bernardin, een avant-gardekunstenaar en hartstochtelijke bewonderaar van vrouwen. L’Art NU, dit is bijna kunst en terecht ! Sinds 1951 behoort dit theater aan de chique avenue Georges V tot een van de beroemdste ter wereld en haar shows worden over de gehele wereld gekopieerd. 'Paris pour les amoureux' - Parijs voor hen die (smoor)verliefd zijn. Sinds de 19e eeuw staat Parijs al bekend als een bruisende kosmopolitische stad

Totally Crazy

Het begint natuurlijk allemaal met verlangen, daarom neemt Christian Grey Anastasia eerst mee naar de 90 minuten durende show 'Totally Crazy' in de Crazy Horse. Nog altijd weet 'Le Crazy' het onuitputtelijke onderwerp, vrouwen, opnieuw uit te vinden. Met nieuwe ritmen, dynamische tempo's, geraffineerde en zeer gecompliceerde verlichting, uitbundige zang en dansroutines, weet men het publiek te verbazen en in verrukking te brengen. Met nummers zoals 'Lecon d'Erotisme', Vestal's desire', 'Teasing' en You turn me on'. Uitgevoerd door een zeer select gezelschap van slechts 18 klassiek geschoolde danseressen. Geselecteerd op hun lengte, figuur en omvang van borstgrootte. Sinds 1951 hebben ruim 6 miljoen toeschouwers genoten van hun optredens. In de afgelopen jaren hebben honderden verschillende danseressen hier opgetreden en per jaar solliciteren 500 danseressen ongevraagd om in de Crazy Horse te mogen dansen. Slechts 20 per jaar worden geselecteerd, geheel volgens de strenge criteria opgelegd door Alain Bernardin.

 

De nacht is nog jong - Photo courtesy of J. Konrad Schmidt

De nacht is nog jong en voert Christian en Anastasia naar een van de allernieuwste hotspots. Het scheen al jaren een van de iconen van Parijs te zijn maar is onlangs herrezen. 'Les Bains Douches' of kortweg 'Les Bains Paris' genoemd. Het prachtige pand in Haussmann-stijl is te vinden in het 3e arrondissement aan de rue du Bourg-l'Abbé 6. Geen straat met bijzondere bezienswaardigheden, maar dit is er een!  Tussen 1980 en 2010 een plek waar je gezien werd en gezien moest worden. Dé ontmoetingsplaats van de high society, show business en internationale kunst. Andy Warhol, Yves Saint-Laurent, Karl Lagerfeld, Naomi Cambell, Kate Moss, Claudia Schiffer, Bono, Prince, David Bowie, Mick Jagger, (en zo kan ik nog een hele tijd doorgaan, de lijst is eindeloos) waren hier kind aan huis. Van een plek waar beroemdheden zich graag vertonen, tot creatieve broedplaats; 'Les Bains' heeft het allemaal. Elke beroemdheid, op bezoek in Parijs, wordt hier gespot. Dé 'Place to Be' fungeert als decor in vele films; 'Les Nuits de la Pleine Lune' en Frantic van Roman Polanski. Na 1990 begint jammer genoeg het verval en verandert de club vele malen van eigenaar. In het begin van 2010 werd het pand met onmiddellijke ingang gesloten omdat de huurder, onder invloed van cocaïne, er een draagmuur en enkele pijlers uit had gesloopt. Een langdurige renovatie volgt.

 

Roxo bar hotel Les Bains Guerbois - photo  courtesy of Les Bains Guerbois

Les Bains herrijst in 2015 door de vakkundige ingrepen van architecten en designers zoals Vincent Bastie, Tristan Auer en Dennis Montel. Met de renovatie van Les Bains is geluisterd naar de stemmen uit het verleden die nog in het gebouw ronddolen. Het pand is een levendige combinatie van de huidige Parijse tijdgeest en de geschiedenis van het badhuis 'Les Bains Guerbois', getransformeerd tot een luxehotel en een internationale hotspot. Een plek waar elke creatieveling zijn ideeën kan uitvinden en ontwikkelen. De ROXO bar en Le Club van Les Bains vormen natuurlijk nog steeds het hart van het hotel. Een ontmoetingsplek voor talenten in de muziekindustrie, gast-dj’s maar ook dè scene voor concerten, modeshows, vernissages en andere evenementen.

 

Photo courtesy of Hôtel Amour

Rêve

En waar anders moet een passievolle nacht in Parijs eindigen dan in Hôtel Amour? Vanwege de naam, die in rode neonletters op de gevel staat, maar ook vanwege het zwoele interieur van sommige kamers, in zwart en zilver. En ja, ook omdat je hier officieel een kamer kunt huren voor drie uur, voor een korte nacht, of gewoon tijdens de middag. Rue de Navarin nummer 8.

Of bent jij meer van de romantiek? Dan raad ik jou Villa Clara aan. De unieke sfeer van deze plek is te wijten aan de ligging en architectuur. Genesteld in een klein privé-straatje aan de voet van Montmartre in het 9e arrondissement. Villa Clara is een monumentaal herenhuis uit 1850. Een juweeltje van romantisch Parijs vlakbij rue des Martyrs in de cité Malesherbes 17, verborgen achter hoge hekken van smeedijzer. Je komt binnen via een charmante geplaveide groene binnenplaats. Geen hotel maar een B&B met slechts één boudoir achtige suite van 100 m². Bij goed weer wordt het ontbijt geserveerd op de veranda, een terras vol met rozen en lavendel.

 

 Maîtresse - Photo courtesy of J. Konrad Schmidt

Maîtresse(s)

Parijs heeft tot op heden altijd de faam gehad van een flexibele, open stad, waar vrijwel alles mogelijk is op het gebied van de liefde en de erotica. Zo smullen de inwoners van de lichtstad van de affaires van de presidenten. Als we alleen de laatste drie presidenten onder de loep nemen zien we dat Jacques Chirac bekend stond om zijn buitenechtelijke relaties, die zijn positie echter nooit in gevaar hebben gebracht. Zijn bijnaam was “5 minutes, douche comprise' (5 minuten, inclusief douche). Daarna was het Nikolas Sarkozy, die een relatie begon met Carla Bruni, een topmodel waarvan er in de Franse media naaktfoto’s zijn gepubliceerd zonder toestemming van de fotografen. Later trouwde Sarkozy met haar en werd ze 'first lady' van Frankrijk. Daarna was de huidige president François Hollande aan de beurt met zijn affaire met actrice Julie Gayet. De foto’s van de tortelduifjes zorgden voor tienvoudige oplagen van de meeste bladen. Parijs houdt van schandalen en als ze een erotisch tintje hebben, des te beter.

 'De kus', Auguste Rodin - ze zijn verstrengeld, hun lippen lijken versmolten

Érotique

De mooiste erotische kunst is te vinden in vele musea in Parijs. In het Hôtel Biron staan de sleutelwerken van Auguste Rodin. De beeldhouwer Auguste Rodin beleefde eind 19de eeuw een tumultueuze liefdesrelatie met Camille Claudel, zijn muze en zelf ook kunstenares. In de Goddelijke komedie van Dante speelt de verboden liefde tussen Francesca da Rimini en Paolo Malatesta een belangrijke rol. Wie zich even wil verliezen in deze vier personages en hun gevoelens, brengt een bezoek aan het Musée Rodin, rue de Varenne 79. De beeldhouwer trok er in 1908 in, vestigde er zijn atelier en gebruikte het bijbehorende park om zijn beelden neer te zetten. Ze illustreren Rodins ontwikkeling van een realistische naar een vrije opvatting over de beeldhouwkunst. Wereldberoemd is 'De kus' (1881/1882-1889), een symbool van echte liefde. Het marmeren werk uit 1888 verbeeldt de liefde en sensualiteit van Francesca en Paolo die elkaar in tedere overgave omarmen. Omdat de vrouw haar linkerarm om de nek van haar geliefde heeft geslagen, blijft de aanraking van hun lippen bijna verborgen. Het grof uitgehouwen blok waaruit de twee tevoorschijn komen vormt een prachtig contrast met de erotische scène; ze zijn verstrengeld, hun lippen lijken versmolten.

 

Auguste Rodin - Musée Rodin

Gedurende zijn leven maakte Rodin ook duizenden tekeningen van deels of geheel naakte vrouwen, dansend, springend, hurkend of liggend. En naarmate hij ouder werd, raakte hij steeds onverbloemder in de vrouwelijk erotiek geïnteresseerd. Het begon met modelschetsen, maar gaandeweg begon hij vanaf 1890, na zijn vijftigste, steeds verfijndere tekeningen te maken van steeds vrijmoediger hun geslacht tonende vrouwen: hij ontwikkelde een soort erotisch steno, al tekenend. Het zijn kleine tekeningen die hij maakte, vaak kleiner dan een half A4, maar soms iets groter dan een A4, met rake potloodlijnen en ijle waterverf kleuren.

 

Gustave Courbet. 'De oorsprong van de wereld' - Musée d'Orsay

Maak een wandeling door het Musée d'Orsay onder het mom van een cultureel alibi, op zoek naar de meest sensuele werken waaronder het werk van Gustave Courbet. 'De oorsprong van de wereld' door hem geschilderd in 1866. Vermoedelijk geschilderd in opdracht van een Turkse diplomaat, Halil Serif, die toen in Parijs woonde. Sinds 1955 hangt dit schilderij in het museum, dat ondanks zijn geringe afmeting (46 x 55 cm.) de blikken prikkelt, naar zich toe haalt en vast weet te houden. Het is een verrassing, misschien een schok, deze combinatie van uiterste onthulling van het intieme, en de volstrekte anonimiteit van een lichaam zonder gezicht.

'Olympia' van Eduard Manet - Musée d'Orsay

 

Als 'Olympia' van Eduard Manet in 1865 voor het eerst te zien is op de Salon, verwekt het doek een schandaal in de Parijse kunstwereld, zoals dat twee jaar daarvoor gebeurde met Manets 'Le déjeuner sur l'herbe'. In die tijd gebruikte men als motief de rustende Venus. Maar bij Manet is de jonge blote vrouw, die de toeschouwer zelfbewust aankijkt, niet meer een klassieke godin van de liefde maar een eigentijdse courtisane. Ze heeft nog niet besloten of ze de klant die zijn bezoek aankondigt met een prachtig boeket bloemen dat haar zwarte dienares juist aandraagt, wel of niet wil ontvangen. Met zijn 'Olympia' provoceert Manet de schijnheilige Parijse burgelijke elite, die de uitbeelding van vrouwelijk naakt de hemel in prijst, zolang het maar in de waas van de mythologie gehuld blijft. Het doek, een olieverf op linnen is te bewonderen op de begane grond, zaal 14.

 

'Femme piquée par un serpent' - Auguste Clésinger - Petit Palais

Op de Salon van 1847 had de beeldhouwer Auguste Clésinger een marmeren beeld tentoongesteld, dat een jonge, kronkelende, naakte vrouw in extase voorstelde, die ten prooi was gevallen aan een zichtbaar aangename bezwijming en een titel droeg die de oorzaak van deze wellustige kronkeling moest verhullen: 'Femme piquée par un serpent'  - Vrouw, gebeten door een slang. Het beeld was het resultaat van de wens van de weinig jaloerse bankier Alfred Mosselman om een afbeelding van zijn maîtresse Apollonie Sabatier te bezitten, om zo het nageslacht deze volmaakte schoonheid te tonen. Vlak voor de opening van de tentoonstelling werd een bronzen slangetje toegevoegd om de seksuele implicaties te verhullen, maar iedereen die de sculptuur aanzag, voelde hoe zij nagenoot van seksuele opwinding. In 1986 werd het beeld toegewezen aan het Musée d'Orsay

 

Tot december 2016 herbergde de stad ook een privé Erotisch Museum (Musée de l’Erotisme). Niet ver van Montmartre, vlakbij de rosse buurt, kon men het museum vinden tussen de vele stripteasetenten, seksshops en cabarets. Op zeven verschillende verdiepingen was alles wat met erotiek, naaktheid en voortplanting te maken had, te bewonderen. Het Parijse bordeelleven, dat in 1946 verboden werd, kwam hier helemaal tot leven. Joseph Khalifa, die het instituut oprichte met Alain Plumey, een voormalige pornoster, werden gedwongen door een te hoge huur en teruglopende bezoekersaantallen de bijzondere collectie bestaande uit meer dan 2000 objecten te verkopen. Alles is uiteindelijk geveild voor prijzen tussen de dertig euro tot enkele duizenden euro's.

 

Le Chabanais

Luxure

Rue du Chabanais, zo maar een straat, niet ver van het Musée du Louvre. Een appartementsgebouw op nummer 12, niets bijzonders.  Ware het niet dat tijdens de Belle Epoque, Parijs' Gouden Eeuw, hier het meest prestigieuze bordeel van Parijs was gevestigd. Geopend in 1878 en zelfs vermeld in de prestigieuze 7-delige Nouveau Larousse Illustre encyclopedie van 1904. Eigenaresse was de ondernemende, in Ierland geboren, Madame Kelly. Ze verkocht zelfs aandelen in haar winstgevende business aan rijke anonieme investeerders. De totale kosten van de inrichting werden in die tijd geschat op een slordige 1,7 miljoen Franse Francs. De entreehal was ontworpen als een soort van kale stenen grot, maar de diverse slaapkamers waren rijkelijk versierd, velen in een bepaalde stijl: Moors, Hindoe, Japans, Romeins of in de stijl van Lodewijk XVI. De Japanse kamer won zelfs een ontwerpprijs op de Wereldtentoonstelling in 1900.

 

Eigenaresse van galerie Au Bonheur du Jour; Madame Nicole Canet en uw blogger bij de signering van het boek  'Décors de Bordels' - Foto Alex Timmermans

In diezelfde straat, op nummer 11, is een kleine boetiek annex galerie gevestigd, die de geheimen uit het 'lustige' verleden levendig houdt. Ver verwijderd van alle officiële kunstgaleries runt Nicole Canet, een voormalige cancan-danseres, de galerie 'Au Bonheur du Jour'. Zij noemt zichzelf  archeologe. Een archeologe gespecialiseerd in erotica. Haar ongewone, doch intieme galerie zit precies tegenover 'Le Chabanais'. Vroeger een van de meest luxueuze 'gesloten' huizen (maison closes) van Parijs, tijdens de hoogtij dagen van de geautoriseerde bordelen van de Belle Epoque. Zelfs de Prins van Wales, Edward VII, de zoon van de Engelse Koningin Victoria, had hier zijn eigen kamer met boven het bed zijn koninklijk wapen. Het verhaal gaat dat 'Bertie', het koosnaampje van de Prins, hier regelmatig het bed deelde met Parijse prostituees en baadde in een koperen bad  gevuld met champagne. Het was de Spaanse kunstenaar Salvador Dali die het bad, versierd met een sculptuur van half vrouw, half zwaan, aankocht voor  een bedrag van 112.000 Franse Francs, even na 1946, toen het fameuze bordeel werd gesloten. Het bad is nog steeds te bewonderen in het Dali Museum in Figueras Spanje.

 

Séduction - Photo courtesy of J. Konrad Schmidt

Séduction

Het spel van verleiden wordt door niemand beter gevisualiseerd dan door de Parijse korsettenmaker François Tamarin. Gezien zijn professionaliteit mag hij de titel voeren van Meilleur Ouvrier de France:  Een van de beste vakmannen van Frankrijk, in de categorie van lingerie, korsetten, beha's en is als zodanig ook gecertificeerd door het Ministerie van Arbeid. Elke stukje lingerie wordt in opdracht van exclusieve klanten op maat gemaakt van de mooiste en duurste materialen. Zijn corsetten kunnen de taille doen krimpen tot twintig centimeter zonder pijn aldus Tamarin. Wie tot zijn cliëntèle behoort blijft strikt geheim, maar vol trots geeft hij toe te werken voor de vele haute-couture huizen in de stad. Zijn boetiek is te vinden aan de Rue Marcel Sembat nummer 1 in het 18e arrondissement. 

Een andere grote naam in Parijs is die van Louise Feuillère eveneens een ware kunstenares op het gebied van luxe lingerie. Zeer toepasselijk gevestigd aan de rue des Dames 102, in het 17e arrondissement. Op aanvraag geeft zij ook rondleidingen door haar atelier en geeft workshops waar u een ontdekkingsreis maakt langs de kunst van het creëren van de mooiste lingerie. Op haar visite kaartje staat vermeld: 'Sur mesure sur rendez-vous' - op maat gemaakt en uitsluitend op afspraak.

 

Élegance

Maison Ernest; dit mythische Parijse schoenenhuis voor vrouwen bestaat al sinds 1904, toen de schoenmaker Amsell Ernest zich vestigde tegenover de Moulin Rouge en behoort, net als dit fameuze theater, bij het erfgoed van Parijs. Een soort Disneyland van fetisjisme, maar dan uiterst chique en zeer smaakvol. Synoniem voor glamour en vrouwelijkheid waar je zult merken dat Louboutin zeker niet de énige maatstaf is voor openlijk seksuele schoenen. De boeiende en slechte reputatie van de hoge hakken  die de Parijse trottoirs en de cabaret scènes beheerste, inspireerde vele kunstenaars, waaronder de wereldberoemde fotograaf Helmut Newton, met zijn sculpturale naakten op 14 cm. hoge hakken van Maison Ernest. Jean-Paul Gaultier creëerde zijn eigen model en ook Karl Lagerfeld verlengde de benen van zijn mannequins tijdens zijn modeshows met choreografie van Blanca Li of Philippe Decouflé met de creaties van dit Parijse topmerk. Ernest is een must-have onder de kenners! Zijn exclusieve boetiek, of moet ik zeggen haar exclusieve boetiek, omdat Isabelle Bordji sinds 2012 is benoemd als artistiek directeur, is te vinden aan de boulevard de Clichy 75 in het 18e arrondissement.

 

Fétiche

Als SM spelletjes je intrigeren dan is een bezoek aan deze winkel op zich al een bron van opwinding en ideeën. De hele trilogie van 50 tinten komt hier voorbij, maar ook herleven cult classics, die ons terugbrengen naar Just Jeackin's creaties van; Emmanuelle (met onze eigen Nederlandse Sylvia Kristel), Histoire d'O en Nine 1/2 weeks van Adrian Lyne met Kim Bassinger en Mickey Rourke (wat heb ik mooie herinneringen aan deze film). Als je het type bent om te fantaseren dan is Démonia de Parijse referentie. Je vindt er een brede selectie van speeltjes of ander gereedschap voor het spel der overheersing. Boutique Démonia is te vinden in het 11e arrondissement aan de avenue Jean Aicard 22

 

Mondanités

Nog een paar bijzondere adressen zoals Elonie Lopes in haar Studio Françoise die vrouwen leert, door middel van paaldansen, om sterk en zelfverzekerd te zijn van hun lichaam en hun vrouwelijkheid volgens, zoals zij zelf zegt, de codes van de sexy Amerikaanse hip hop wereld. Studio Françoise is gevestigd aan de avenue de la Cristallerie in Sèvres. De kunst van het strippen, sexy zonder vulgair te zijn leer je bij Mademoiselle Loison. Zij leerde het burleske universum kennen in London, Parijs (waaronder de Crazy Horse) en de Verenigde Staten. Ze keerde terug naar Parijs met de vurige wens haar expertise en passie voor de kunst van het strippen met anderen te delen. Andere lessen die je kunt volgen zijn; sexy lopen op hoge hakken, de finesse van lingerie en het accent van een goede make-up die past bij jouw persoonlijkheid en levensstijl. Studio Blue is te vinden aan de boulevard Poissonnièrre 9 in het 10e arrondissement.

 

En voor de mooiste boeken die al jouw zinnen zullen prikkelen de Libraire 7L de boekenwinkel van Karl Lagerfeld. Hij was een van de invloedrijkste couturiers aan het einde van de twintigste en in het begin van de eenentwintigste eeuw, en was ook op andere creatieve terreinen actief, als fotograaf, kunstenaar, redacteur, schrijver en regisseur. Met name de fotografie gebonden in prachtige boeken uitsluitend gedrukt door de Duitse drukker Steidl. Een daarvan; 'You can leave your hat on' een selectie foto's, gemaakt door Lagerfeld, van het model Jake Davies. Bovenstaande foto's spreken voor zich. Libraire 7L is te vinden in het 7e arrondissement aan de rue de Lille 7.