PARIS CACHÉ, HET VERBORGEN PARIJS (deel 1)

Sinds 1968 bezoek ik deze stad gemiddeld vijfmaal per jaar en elke keer als ik er ben ontdek ik weer nieuwe dingen. Columnisten, schrijvers, chansonniers,  cineasten, fotografen zien al generaties lang Parijs als hun optimale inspiratie. Er is geen stad waar meer boeken over geschreven zijn dan Parijs. Ik kan er over mee praten want in mijn collectie staan meer dan 200 boeken. Je zou zeggen; "dan weet je toch alles al over deze stad?" Wat voegt een nieuw boek dan nog toe? Toegegeven; van ieder boek kende ik al 90% van de aangegeven plekken. Voor mij is die steeds vernieuwende 10% van groot belang. Dat mooie straatje, die verborgen passage, die prachtige wandeling of fietstocht, dat ene restaurant , de vergeten spoorlijn, het onbekende Parijs, dat is wat mij steeds verbaast en boeit. Ik noem ze mijn juweeltjes en dat is waar deze blog over gaat.

Een van de plekjes die ik mijn juweeltje noem: Rue des Barres in de Marais

In een van mijn boeken kwam ik de volgende zin tegen: "Parijs is een verleidelijke stad, die permanent aandacht wil, wil worden bekeken en gezien door de ogen van een liefhebbende, verlangende en jaloerse minnaar". Ik moet bekennen dat ik zo naar mijn favoriete stad kijk. Altijd zoekend als een ware vrijbuiter, naar verborgen plekken, oases van stilte, onvermoede paradijsjes in anonieme straatjes, in miskende wijken, waar mijn fantasie het rijk alleen heeft.

Le Carreau du Temple ligt verborgen in het 3e arrondissement

Bij de 60 miljoen kostende renovatie van een voormalige overdekte kledingmarkt in de noordelijke Marais, gebouwd in 1863, schreef Le Monde: "Een hergeboorte in schoonheid". Ik heb het over de Carreau du Temple in de rue Dupetit-Thouars en rue Perrée. Onder deze mooie metalen structuur met een helder glazen dak en siersmeedwerk in arabesken bevond zich vroeger een markt in tweede-hands kleding. Gedurende de gehele 19e eeuw kwamen berooide Parijzenaars hier hun kleding kopen. De gietijzeren markt in Baltardstijl biedt nu onderdak aan een theater, dansstudio, sportzalen, tijdelijke exposities en een café met terras. De centrale hal is maar liefst 1800 m² groot met 8 meter hoge ramen. Een 'espace pour tous' - ruimte voor iedereen. Een stukje verder de cité Dupetit-Thouars, omzoomd met oude ateliers, geplaveide binnenplaatsen met ijzeren hekken en dikke middeleeuwse paaltjes. Le Carreau du Temple ligt verborgen in het 3e arrondissement.

De Cité des Fleurs is een oase van rust. Deze 320 meter lange privéstraat ligt midden in een drukke volksbuurt

Als je nog steeds bewondering koestert voor Catherine Deneuve dan is La Cité des Fleurs tussen de rue de Clichy en nr, 59 van de rue de la Jonquière een 'must see' en niet alleen omdat Catherine Deneuve er is geboren! De Cité des Fleurs is een oase van rust. Deze 320 meter lange privéstraat midden in een drukke volksbuurt werd aangelegd in 1847. Links en rechts staan bomen en overal zie je fraaie gevels en charmante woningen, met mini-tuintjes. Volgens de overlevering waren huisbezitters hier ooit verplicht om in die tuin minimaal drie bomen te planten, vandaar de naam. Rijke industriëlen kochten hier een optrekje voor hun maîtresses. Je waant je hier op het platteland, kalmte, vogeltjes en vallende kastanjes in de herfst.. De straat is alleen overdag toegankelijk voor niet-bewoners. La Cité des Fleurs ligt verborgen in het 17e arrondissement.

Volgens de overlevering waren huisbezitters hier ooit verplicht om in die tuin minimaal drie bomen te planten, vandaar de naam La Cité des Fleurs

La Petite Ceinture is niet gemakkelijk te vinden in Parijs. De meer dan 150 jaar oude spoorbaan ligt aan de rand van elk arrondissement dicht tegen de boulevard Périphérique, loopt vaak door tunnels of wordt aan het oog onttrokken door hoge gebouwen. Het traject werd in 1862 aangelegd, 23 kilometer lang, maar is nu verlaten: geen trein die er nog rijdt. Er bestaat ook helemaal geen overweg, Viaducten, al jaren buiten gebruik, overbruggen nog steeds de drukke boulevards. Bij de begraafplaats Père Lachaise loopt het spoor door een desolate tunnel van ruim een kilometer onder de praalgraven door. In de parken George Brassens, Montsouris en Buttes-Chaumont wijst niets op de catacomben die zich onder de voeten van de wandelaars bevinden. Veel Parijzenaars hebben zelfs nog nooit van de spoorlijn gehoord. Overigens is het 'officieel' verboden om het spoor te betreden. Er zijn de laatste tijd veel particuliere initiatieven van Parijzenaars die de vergeten spoorlijn weer in oude luister willen herstellen. Als het aan Anne Hidalgo ligt, de nieuwe burgemeester van Parijs, komen er wandel en fietspaden en worden de hellingen bezet met stadsakkers en gemeenschapstuinen, zoals nu al te zien is in het 18e arrondissement. Daar strekt zich de Jardin du Ruisseau uit langs de verlaten sporen van de Petite Ceinture. Hier vormen smalle stroken tuin en groen een 55 hectare grote ecologische gang die zijn gelijke niet kent. Verder kunnen de tunnels gebruikt worden voor feesten en exposities. 

Deze nieuwe ecologische wandelpromenade ligt tussen de rue Saint Charles en de rue Olivier de Serres 

De voorganger van Hidalgo, Bertrand Delanoë, bedekte in het 15e arrondissement 1,3 kilometer met loopplanken. Deze nieuwe ecologische wandelpromenade tussen de rue Saint Charles (metrostation Balard) en de rue Olivier de Serres (metrostation Porte de Versailles) werd geopend op 24 augustus 2013 en een tweede gedeelte op 21 september 2013. Kosten ruim 7 miljoen Euro. Het uiteindelijke doel is om de parken Georges Brassens en André Citroën over het oude spoor met elkaar te verbinden. De promenade is geopend vanaf 09.00 uur (in het weekend om 09.30 uur) tot 18.00 uur. Om het biologisch ritme van de dieren niet te storen, is er geen verlichting geïnstalleerd. De site is dan 's nachts ook verboden gebied voor het publiek. De wandelpromenade van La Petite Ceinture ligt verborgen in het 15e arrondissement.

Galerie Argentine; een prachtig voorbeeld van de Parijse art-nouveau ontworpen door Henri Sauvage en Charles Sarazin

Een passage die ik nog in geen enkel Parijsboekje ben tegengekomen is Galerie Argentine. Toevallig passeerde ik deze bijzondere passage op weg naar het Réservoir de Passy, zie ook mijn blog van 31 juli 2015. Aan de avenue Victor Hugo 111 ligt een decorstuk dat zo in de film 'Hugo' van Martin Scorsese zou passen. Een prachtig voorbeeld van de Parijse art-nouveau ontworpen door Henri Sauvage en Charles Sarazin. Een statig gebouw met veel glas en ijzer, symmetrisch van vorm met bij de ingang twee krachtige pilaren en hoge boogramen. De passage toont hoog en rank mede dankzij een loggia en een gebogen glazen dak, geheel gevat in metaal. Links en rechts, boven en onder, kleine winkeltjes. Het geheel een toonbeeld van eenvoud. De bouwvergunning voor de winkelgalerij werd in 1904 afgegeven op aanvraag van de Argentijn Mayol Senillosa. De oplevering vond plaats in 1907. De architect Henri Sauvage kennen we ook van het op renovatie wachtende warenhuis Samaritaine aan de oever van de Seine tegenover de Pont Neuf. La Galerie Argentine ligt verborgen in het 16e arrondissement.

Rue Berton dat zo zou passen in de beelden van het Parijs van Eugène Atget. 

Een stuk zuidelijker in het 16e arrondissement op nummer 47 in de rue Rayouard  staat in een lager gelegen tuin het huis van Honoré Balzac. Deze grote Franse schrijver woonde hier tussen 1840 en 1847 onder de naam van zijn vroegere kinderverzorgster, Madame de Breugnol, om zo aan zijn schuldeisers te ontkomen. Het ziet er nog grotendeels zo uit als in die tijd. Bezoekers moesten een wachtwoord noemen voordat ze werden binnengelaten. Met geld van zijn familie was hij ooit een uitgeverij/boekhandel, een drukkerij en een lettergieterij begonnen. De bedrijven gingen echter failliet en lieten Balzac achter met schulden die hem, ondanks zijn grote literaire productiviteit, zijn hele leven zouden achtervolgen. Het wachtwoord luidde: "On y entre comme le vin dans les bouteilles" (Men gaat er binnen zoals wijn in flessen).  Als onwelkome bezoekers er toch in slaagden binnen te komen, ontsnapte Balzac via een achterdeur en ging hij via een netwerk van ondergrondse kelders naar de rivier. Zijn huis is nu een museum, eigendom van de stad Parijs en gratis te bezoeken. De helaas wat verwaarloosde tuin vol rozen biedt wel weer een verrassend uitzicht op de Eiffeltoren. Na de tuin, een nogal grimmig woonblok dat werd gebouwd door Auguste Perret, architect en stedenbouwkundige en de uitvinder van gewapend beton dat door Le Corbusier werd aangehaald als een mijlpaal van de moderne tijd. We nemen links de trap omlaag (tegenover nr. 62) en gaan meteen weer links de rue Berton in. Op nummer 24 bevindt zich de vluchtuitgang van Balzac. De straat versmalt zich hier en vormt een van de meest verrassende hoekjes van Parijs. Let vooral op de oude straatlantaarns met zijarm die bijna nergens meer in Parijs zijn te vinden. Het zijn de straatlantaarns die we kennen uit de film 'Le Ballon Rouge'. De muren vol met klimop, de ruwe straatstenen en de oude gaslantaarns scheppen een sfeertje dat zo zou passen in de beelden van het Parijs van Eugène Atget. Jammer van de grote bewakingscamera's hoog op de muren. Deze zijn van de Turkse ambassade, gevestigd achter de muur in het voormalige herenhuis van Princesse de Lamballe en later het woonhuis van dokter Émile Blanche, een chique Franse psychiater met patiënten als Berlioz, Liszt, Gounod, Rossini en Delacroix.

Een grote ronde hal met bovenin een glazen koepeldak met een diameter van 24 meter, opgebouwd uit 51 delen van glas en staal: bank Société Générale

In de driehoek van boulevard Haussmann (ter hoogte van nr. 29), rue Halévy en de rue Gluck ligt een financiële parel. Het vroegere hoofdkantoor van de Franse bank Société Générale. mijn collega blogger en journalist Frank Renout noemt dit het allermooiste bankgebouw van Frankrijk, zo niet van de wereld. En ik moet hem gelijk geven. De architectuur van het interieur is werkelijk adembenemend. Eerlijk is eerlijk het is ook dankzij Frank dat ik dit gebouw heb ontdekt. De ingang zit op de hoek van de rue Halévy en de rue Gluck. Maar als je hier eenmaal binnen bent, je moet namelijk eerst de elektronische beveiliging door, dan valt je mond open van verbazing. Het prachtige art déco interieur van donker hout, marmer en glas uit 1906, van de architect Jacques Hermant, is zo overweldigend, dat je ogen te kort komt. Ik denk dat de alom aanwezige bewakingscamera's mij minutenlang, alsmaar om mijn as draaiend, met open mond hebben zien staan. Een grote ronde hal met bovenin een glazen koepeldak met een diameter van 24 meter, opgebouwd uit 51 delen van glas en staal. De mozaïekvloer is een juweeltje op zich. En volgens mij is het ook allemaal bladgoud wat er blinkt. Oh ja, jammer genoeg mag je er niet fotograferen. Zelfs mijn smekende ogen maakten geen indruk op de bewaking die onmiddellijk kwam aangesneld toen ze bemerkte dat ik uitbundig aan het fotograferen was geslagen. Gelukkig heb ik een foto van de verplichte wissessie kunnen behouden door het wieltje van mijn Canon niet linksom maar rechtsom te draaien. De bank Société Générale ligt verborgen in het 9e arrondissement.

Jardin de la Nouvelle France, een juweeltje verborgen achter het Grand Palais

In november ga ik altijd naar Paris Photo in het Grand Palais. Niet gelet op de openingstijden was ik duidelijk te vroeg en om te tijd te doden dacht ik; waarom geen wandeling om dit immense gebouw heen? Ineens kwam ik achter het Grand Palais terecht in een groene oase. Een mini-park, met paadjes, een waterpartij met watervalletjes, compleet met houten bruggetjes, rotsblokken en bankjes. Om er te komen moet je naar beneden lopen, waardoor het bijna een park op niveau -1 lijkt te zijn. Alles wat je om je heen ziet is groen wat weer een geweldig gevoel van intimiteit geeft. Een paradijsje aan de cours de la Reine, midden in de stad en zoals later bleek het heeft ook nog een naam: 'Jardin de la Nouvelle France'. Met zo'n naam verwacht je meer, maar het grappige is dat je hier dus echt even afgezonderd bent van druk Parijs. Héél ver weg klinkt nog het gezoem van auto's. Le Jardin de la Nouvelle France ligt verborgen in het 8e arrondissement.

Volgende week deel 2