GARE DE LYON

Langzaam begint het tot mij door te dringen. Het wekelijks bloggen over Parijs heeft zo zijn voordelen. Niet alleen de vreugde die je geeft aan de vele Parijs liefhebbers, maar ook de vele spontane reacties en tips die ik wekelijks mag ontvangen van mijn trouwe lezers. Een van de tips die ik eind vorig jaar mocht ontvangen was om een contact op te nemen met 'À Suivre Productions'. Een bedrijf dat zeer bijzondere rondleidingen organiseert. En zo had ik, op een koude maar zonnige ochtend in januari, een rendez-vous met madame Caroline Loire, die er die ochtend voor ging zorgen dat een lang gekoesterde wens in vervulling zou gaan. 10 Uur stipt stond ik voor de Tour d'Horloge van het Gare de Lyon. Als toerist is het helaas niet mogelijk om deze klokkentoren te bezoeken. Voor uw blogger werd een uitzondering gemaakt echter, mijn bezoek heb ik wel ruim van te voren moeten aanvragen.

Gare de Lyon, gezien vanuit mijn hotelkamer in het Holliday Inn Bastille

Sinds 1850, toen in Frankrijk het spoorwegennet is gebouwd, schoten in Parijs de monumentale stations als paddenstoelen uit de grond. Het waren de kathedralen van de 19e eeuw. Spectaculaire constructies van ijzer en glas met luxueuze interieurs. De stad beschikt over zes grote treinstations die allemaal  een begin- of eindpunt vormen. Gare Saint Lazare voor treinen naar Normandië. Gare du Nord voor het noorden en Gare Montparnasse voor Bretagne. Het Gare de Lyon is het belangrijkste station van de stad en verbindt u met alle bestemmingen naar Zuid Frankrijk. Het Gare de l'Est is er voor treinen naar het oosten en als laatste Gare Austerlitz. Hier brengen de treinen u naar het zuidwesten van Frankrijk.

De 'Big Ben' van Parijs, onderdeel van een bijzondere excursie

Gare de Lyon

De Belle Epoque werd gekenmerkt door een enorme toestroom van bezoekers. Met de wereldtentoon-stelling van 1900 in het vooruitzicht, liet de machtige 'Compagnie du Paris-Lyon-Méditerranée' - de PLM -, een nieuw station bouwen om toestroom van de vele duizenden bezoekers te kunnen verwerken; het Gare de Lyon. Met zijn 100 meter brede rijkversierde gevel en bekroond met een barokke klokkentoren van 67 meter hoog is het Gare de Lyon een hoogtepunt in de Parijse spoorwegarchitectuur ge-worden. Het station verdient absoluut een bezoek, al was het maar voor zijn werkelijk adembenemend restaurant 'Le Train Bleu'. Er bestaat in Parijs geen mooier restaurant, maar daarover straks meer.

Oorspronkelijk werd het station gebouwd in 1855 en vervolgens bijna geheel door brand verwoest in 1871 tijdens de Parijs Commune. Het huidige iconische gebouw werd ontworpen door de Franse architect Marius Toudoire en ingehuldigd op 6 april 1901. Dè bijzonderheid van dit gebouw blijft de vierzijdige klokkentoren die 67 meter boven Seine-niveau uitsteekt. Gebouwd tussen 1895 en 1902 en wordt vaak vergeleken met de Elizabeth toren in London, beter bekend als de Big Ben. Vernoemd naar de politicus Benjamin Hall (1802-1867) die aanzet gaf tot de bouw van de toren. Dit is de eerste les die ik die ochtend krijg van mijn gids als we beiden naar boven kijken, onder aan die immense klokkentoren.

Hoe is uw gezondheid was de volgende vraag. Met toch enige twijfel in mijn ogen antwoord ik; "prima, maar waarom? "Als u een goede gezondheid heeft pakken we niet de lift maar nemen we de trap met 400 treden naar boven". De onderkant van de toren is namelijk gereserveerd voor kantoren. We bestijgen een marmeren trap met in het midden een glazen lift. In de tussentijd informeert Caroline mij over de bijzonderheid van de toren. De monumentale klok is een ontwerp van de beroemde horlogemaker Paul Garnier.  Paul Garnier werd geboren in november 1801 in de Vogezen en is beroemd omdat hij vrijwel alle stations in Frankrijk heeft voorzien van een stationsklok. Tegenwoordig zijn zijn klokken verzamelobjecten. Na zijn dood schonk Garnier zijn hele collectie van horloges en klokken aan het Louvre. Er is zelfs een kamer naar hem vernoemd in dit museum. Alle vier de uurwerken in de Tour d'Horloge hebben ieder een oppervlakte van 140 m² gebrandschilderd glas. Tot 1929 werden de wijzerplaten van binnenuit verlicht door 240 olielampen die later werden vervangen door elektrisch licht. De klok heeft nog steeds zijn oorspronkelijke mechanisme. Echter in 2005 volledig gemotoriseerd en gesynchroniseerd. Een restauratie die bijna zes jaar in beslag nam, nadat het uurwerk behoorlijk beschadigd raakte na een storm in 1999.

Inmiddels gearriveerd op de vierde verdieping in een van de eerste kamers met gebrandschilderde ramen, waar een oude tentoonstelling te zien is van originele posters, die vertellen over het rijke verleden van 'Compagnie du Paris-Lyon-Méditerranée'. Sommige zijn met de hand beschilderd. In het midden een prachtige wenteltrap van hout en metaal waarmee we vervolgens de twee niveaus bereiken achter de vier grote wijzerplaten, elk met een doorsnede van 6,5 meter. De grote wijzers hebben een lengte van 4 meter en wegen zo'n 38 kilo per stuk. Met open mond bekijk ik de constructies à la Eiffel van ijzer en glas.

Het uitzicht vanuit deze 67 meter hoge belfort is adembenemend. Aan de voorzijde zicht op de rue de Lyon, die uitkomt op de place de la Bastille en een stuk verder Montmartre. Aan de rechterzijde zicht op boulevard Diderot, die verbinding vormt met de place de Nation. De achterzijde kijkt uit op het station zelf en de linkerzijde, tussen de lelijke kantoortorens door, het Station Austerlitz.

Na deze privé rondleiding kan ik er natuurlijk niet omheen om mijn gids uit te nodigen voor een 'versnapering' in het beroemde restaurant Le Train Bleu. Vanaf 07.30 uur kun je hier ook gewoon terecht voor een café of een heerlijke chocolat chaud. Er bestaat in Parijs geen mooier restaurant, vol met rijk gedecoreerde zalen, salons en antichambres, waarvan het plafond twee meter boven de vloer lijkt te beginnen. De architect, Marius Toudoire, liet door 27 schilders 41 doeken maken om er de muren en het plafond mee te versieren, met als voorstelling de Franse steden en streken die de PLM aandeed. Ze kregen er vijf maanden de tijd voor en het honorarium bedroeg 2500 francs. Behalve aan de monumentale schilderijen dankt het restaurant zijn weelderige karakter aan de rijke ornamenten, beelden, sierlijsten, kroonluchters en meubels.

De 'stationsrestauratie' onder de naam 'Buffet de la Gare de Lyon' werd op 7 april 1901 geopend door de toenmalige President van de Franse Republiek Émile Loubet. De laatste schilderingen werden pas in 1905 aangebracht.

In 1963 werd het Buffet de la Gare de Lyon omgedoopt in Le Train Bleu, als eerbetoon aan de legendarische blauwe exprestrein 'Paris - Ventimiglia' van 1922. Vertrek uit Parijs om 20.00 uur via, Marseille, Monaco en aankomst de volgende dag in Ventimiglia om 11.22 uur.

De ingang van dit spoorwegpaleis bevindt zich aan de perronzijde midden in het station via een grote dubbele trap. Zodra je hier binnenstapt, ga je terug naar de Belle Epoque. De ontvangst is in de Grote Zaal, 26 meter lang, 13 meter breed en 11 meter hoog. Het plafond is versierd met zes landschappen met helemaal bovenin drie macarons, voorstellend de steden Marseille, Lyon en Parijs. Rechts achterin de Gouden Zaal. Deze 18,5 meter lange en 9 meter brede zaal dankt haar naam aan het vergulde sierstucwerk op de muren. De hoogte is gelijk aan die van de Grote Zaal. De plafondschilderingen stellen landschappen in zuidoost-Frankrijk en langs de Middellandse Zee voor. Tussen de beiden zalen liggen de antichambres waar schilderingen zijn aangebracht die andere steden uit zuidoost Frankrijk symboliseren waaronder; Avignon, Nice, Évian, Nîmes en Grenoble. Twee grote salons maken de ontvangst in Le Train Bleu compleet; de Tunesische- en Algerijnse Salon, de muren rijk versierd met Arabische motieven.

Le Train Bleu één van de best bewaarde plaatsen van het beroemde Parijs van 1900

De PLM werd in 1937 ondergebracht bij de SNCF; de Société Nationale des Chemins de fer Français. De stationsrestauratie werd in de Tweede Wereldoorlog gesloten en deed, u zult het niet geloven, lange tijd dienst als opslagplaats. In 1950 wilde de SNCF de restauratie slopen. Met name door toedoen van de toenmalige minister van cultuur André Malraux werd het monumentale restaurant alsnog gered van de sloop in 1966. Albert Chazal, die in 1963 de leiding kreeg over Le Train Bleu, liet het restaurant in 1968 renoveren. De schilderijen werden gereinigd, de stucornamenten opnieuw met bladgoud bekleed en de meubels gerestaureerd. In 1972 belandde het uiteindelijk op de monumentenlijst en het is nu beschermd erfgoed.

Het restaurant telt 250 zitplaatsen en chef-kok Jean-Pierre Hocquet en zijn team van ruim 50 medewerkers serveren ruim 500 maaltijden per dag

De enorme eetzalen hebben nog steeds hun oorspronkelijke kenmerken, gepolijste vloeren, houten lambrisering, koper, lederen banken en mahoniehouten meubelen. Voor ons kwamen hier al Coco Chanel, Sarah Bernhardt, Colette, Dali, Jean Gabin en tal van andere beroemdheden. Het diende regelmatig als filmlocatie, van Nikita tot Mr. Bean's Holiday. Hilarisch is zijn worsteling met een schaal 'Fruits de Mer'. Een van Frankrijks grootste acteurs, Jean Rochefort, die zijn grootste roem verwierf met Un éléphant ça trompe énormément, speelt de uitgestreken ober. (Klik hier voor het filmpje)

Het restaurant telt 250 zitplaatsen en chef-kok Jean-Pierre Hocquet en zijn team van ruim 50 medewerkers serveren ruim 500 maaltijden per dag. Geserveerd worden Franse klassiekers als sole meunière, lamsbout en crème brûlée. Een traditionele verfijnde Franse keuken in de hogere prijsklasse, waar de menukaart een paar maal per jaar wisselt op basis van de seizoenen. Geopend voor lunch en diner. De prijzen variëren vanaf € 21 voor een voorgerecht,  vanaf € 35 voor een hoofdgerecht en € 15 voor een nagerecht.

Eten in een orgie van rood pluche, koper en goud

Tot op heden is Le Train Bleu één van de best bewaarde plaatsen van het beroemde Parijs van 1900. Eten in een orgie van rood pluche, koper en goud, waar u als het ware eerste klas reist en kijkt door de kanten gordijnen naar de rails van nu.

Eenmaal weer buiten neem ik afscheid van mijn gids maar niet zonder omhoog te kijken naar die enorme klok die 13.10 uur aangeeft. Voor de zekerheid stel ik mijn horloge bij en denk; het is eigenlijk tijd voor lunch. Terug naar le Train Bleu? Uiteindelijk kies ik voor een ander stationsrestaurant: Terminus Nord tegenover het Gare du Nord. 

Paris Gare de Lyon, Place Louis Armand, 12e arrondissement, métro Gare de Lyon.

Vanaf Gare de Lyon heeft u een rechtstreekse verbinding met Genève (3 uur 30 min.), Lausanne (3 uur en 40 min.), Lyon (2 uur), Marseille (3 uur), Barcelona (6 uur en 27 min.), Milaan (7 uur en 10 min.), Rome (11 uur en 34 min.) en Zürich (4 uur en 3 min.) Het station verwerkt 83 miljoen reizigers per jaar en behoort daarmee tot de drie drukste stations van Parijs.