DE WIJNFEESTEN VAN MONTMARTRE

Van woensdag 10 oktober  t/m zondag 14 oktober aanstaande vindt op Montmartre al weer de 85e editie plaats van het traditionele Fète des Vendanges. Dit jaar staat het wijnoogstfeest in het teken van de honderdste verjaardag van de Grote Oorlog. Zo wordt in Frankrijk de Eerste Wereld Oorlog genoemd. ‘La Grande Guerre’ duurde van 1914 tot en met 1918. Meer dan zestig miljoen soldaten namen deel aan deze oorlog. Tol; ongeveer tien miljoen militaire en civiele doden en ruim twintig miljoen gewonden. De eerste Franse militair die de dood vindt is korporaal Jules-André Peugeot, gedood op 2 augustus 1914 in Joncherey.

Dit jaar verlenen alle wijken in het 18^e arrondissement hun medewerking, maar ook scholen, recreatiecentra, theaters, vele verenigingen, handwerkslieden en lokale winkels, wat uitmondt in een rijk en gevarieerd programma. 

Het traditionele Wijnoogstfeest opent in het hart van Montmartre op de Clos de Montmartre, de wijngaard, op de hoek van de rue des Saules en de rue Vincent. Natuurlijk is het de eer aan Alain Coquard, President van de Republiek Montmartre om de wijnfeesten te openen in aanwezigheid van Eric Lejoindre, Burgemeester van het  18^e arrondissement, Éric Sureau de nieuwe president van het COFAS - Comité des Fêtes et d'Actions Sociales - en Gilles Guillet, Grootmeester van het broederschap van Clos Montmartre en de Vrije Gemeente van het Oude Montmartre.

Het broederschap van Clos Montmartre en de Vrije Gemeente van het Oude Montmartre

Dat van die republiek vraagt even om een nadere toelichting. Montmartre is net als Passy, Belleville en la Butte-aux-Cailles een van de meest karakteristieke wijken van Parijs en zal nooit helemaal van Parijs worden. En dat heeft sterk te maken met het verleden. De eerste burgemeester van het zelfstandige Montmartre was Jacques-Félix Desportes, zoon van een rijke Franse koopman. Hij werd gekozen tot burgemeester van Montmartre op 22 mei 1790 en zetelde in het dorpsraadhuis op de eerste verdieping van de oude pastorie op Place du Tertre nr. 3. Het dorp telde toen slechts 400 inwoners. Montmartre was een klein zelfstandig dorp in het departement van de Seine en werd 1 januari 1860 geannexeerd door het grote Parijs. Het grootste deel van het grondgebied is sinds die tijd het 18e arrondissement van de hoofdstad.

Het vaandel van de République Montmartre

Op 11 Mei 1921 richtte  Jules Depaquit de l'Ètat Montmartrois (de republiek Montmartre) op. Ontstaan uit een vriendenclub van voornamelijk kunstenaars, met inbegrip van de beroemde striptekenaar Poulbot, die later zijn naam gaf aan de kinderen (les Poulbots) van Parijs. De eerste wet van het vrije Montmartre  was de scheiding van Montmartre en de staat. In 1921 vestigde la Commune Libre de Montmartre zich op Place du Tertre. Hier werden de eerste verkiezingen gehouden waar men onder andere kon kiezen uit de  ‘Liste cubiste’ van Picasso en Max Jacob of nog beter voor de Dadaïstes van Tzara, Breton en Picabia.

In 1934 nam de nieuwe burgemeester, Pierre Labric, het initiatief  voor de wijnfeesten (Fète des Vendanges) elk jaar in oktober en in 1950 is het Syndicat d'Initiative du Vieux Montmartre opgericht met de wijlen Anatole als Garde Champêtre de la Commune Libre. Anatole is overleden op 7 januari 1998 na 48 jaar in functie te zijn geweest. Bernard Beaufrère, is de huidige nog in leven zijnde  Garde Champêtre. Tegenwoordig zetelt La Commune Libre du Vieux Montmartre in de rue Mont Cenis.

Op de eerste dag brengen 600 kinderen samen met choreograaf en hiphopdanseres Fouad Hammani.een boodschap van vrede onder de noemer ’Hands Sign Peace’.

Op 11 oktober om 15.00 uur op square Louise Michel brengteen groot kinderkoor een ode aan de vrede, geregisseerd door Françoise Albin, hoogleraar muziek van de stad Parijs en vergezeld door het trio van Mickaël Marty met onder andere muziek van Les Poppys (Non, non rien n’a changé), Boris Vian (Le Déserteur), Demis Roussos (On écrit sur les murs), Marie Myriam (L’oiseau et l’enfant), Romain Rolland et François Terral (Canon de la Paix) en nog veel meer.

Een van de 160 stands op het Parcours du Goût

Natuurlijk kun je rondom de Sacré Cœur vijf dagen lang genieten van het Parcours du Goût, van al het goede wat Frankrijk te bieden heeft. Nieuw is het evenement ‘Decibels Vendanges’, vier dagen gratis live muziek in Le Hasard Ludique, Le Bar Commun, Brasserie Barbès en de O’moka bar. Je kunt deelnemen aan het breien, ja je leest het goed, aan je eigen street art. of yogalessen nemen tijdens ‘Namaste Montmartre’ (14 oktober, Square Louise Michel, 10.30 -12.00 uur). Ook is er op de 14^e oktober een groots vredesbal ‘I Have a Dream’, op het plein onder aan de basiliek. Maar wat je absoluut niet mag missen is op zaterdag Le Grand Défilé en Le Ban des Vendanges. Een optocht door de straten van het oude Montmartre van alle wijn broederschappen uit geheel Frankrijk begeleid door diverse muziekkorpsen. Voor mij samen met het oneindig proeven een van de hoogtepunten van de Fète des Vendanges. Dit jaar verwachten ze 400.000 mensen in de straten van Montmartre tijdens de vijf dagen van de wijnfeesten.

Natuurlijk mag de absinthe niet ontbreken

Ook in het voorjaar, zo rond eind april, is er een wijnfeest in het 18e arrondissement waar Montmartre onder ressorteert. In de wijnkelder van het stadhuis ligt de gehele wijnoogst van Clos Montmartre, zo'n 300 tot 500 flessen. De wijnflessen worden per 6 stuks verpakt in een houten kistje, waarvan de bovenkant wordt beschilderd door een Montmartriaans kunstenaar. De kostbare kistjes worden dan per opbod verkocht en de opbrengst is bestemd voor goede doelen.

Wijnbouw is voor bijna twintig eeuwen een overheersende economische activiteit in het Île-de-France. Sinds de Middeleeuwen tot diep in de 18de eeuw werd de Parijse wijn gezien als een kwaliteitsproduct. De wijn was van een zo'n hoge kwaliteit dat hij werd geserveerd aan het Hof van Frankrijk. Rond 1700 had elke wijk in Parijs zijn eigen wijngaard. Diverse ziektes, waaronder druifluis in het midden van de 19e eeuw, decimeerde de wijnproductie van 42.000 hectare tot 10.000 hectare aan het begin van de 20e eeuw. Restanten van de wijnproductie zijn nog te vinden in de wijken Belleville, Charonne en Ménilmontant. Zij dragen nog steeds de sporen van hun landelijk verleden, van de arbeiders die werkten in de gipsgroeven en de wijngaarden van de Parijse kloosters. In de guinguettes, de cafés en 'bals musettes'. Hier debuteerden Maurice Chevalier, Yves Montand en Edith Piaf op straat en in de verschillende café-chantants. Vele straatnamen herinneren nog aan de grote hoeveelheid waterbronnen en aan het rijke wijnbouwverleden: Rue des Cascades (waterval), rue de la Duée (kleine bron), rue des Rigoles (slootjes) en rue des Vignoles (wijngaard).

Je kunt zelfs de wijn proeven afkomstig van de wijngaard 'Clos de Montmartre'

Vroeger was Montmartre een echt wijndorp met meerdere wijngaarden. Waar nu de Place Pierre ligt strekte zich een wijngaard uit. Dat was ook het geval tussen de rue Tardieu en de rue d'Orsel, op de place Jean-Baptiste Clément en rondom het Château des Brouillards. De genadeslag werd gegeven door de exploitatie van kalkgroeven in de hellingen van Montmartre. Over de oudste wijngaard van Parijs; de Clos de Montmartre; doen verschillende verhalen de ronde. Volgens de romantici onder ons werd de wijngaard al in de Gallo-Romeinse tijd aangeplant. De realisten echter vertellen een heel ander verhaal: In 1932 besloot de stad Parijs om door zijn’Service de Jardins’, op de hoek van rue des Saules en de rue Saint Vincent, een wijngaard te laten aanplanten.

Vijf dagen lang proeven, proeven en nog eens proeven

Wijn drinkt de gemiddelde Fransman nog steeds het liefst uit eigen land. Dat is gewoon de beste volgens de Fransman en dan ook nog eens uit een fles met een kurk en niet uit een fles met een schroefdop. De stad is dan ook bezaaid met knusse wijnbarren. Hier volgt de top 10 in willekeurige volgorde:

ALBION: In de rue du Faubourg-Poissonnière 80, in het tiende arrondissement. Niet ver van het Gare du Nord, dus een ideaal begin van een lang weekend Parijs, na aankomst met de Thalys. Albion wordt gerund door een Engelse chef-kok Matthew Ong. Bij de maaltijden serveert de barman Hayden Clout een uitstekende selectie wijnen. Gesloten op zondag en op maandag.

Wat je absoluut niet mag missen is op zaterdag 13 oktober Le Grand Défilé''  en 'Le Ban des Vendanges'

LE DAUPHIN: een stukje voorbij de bistro Le Chateaubriand vind je de wijnbar van de jonge chef-kok Inaki Aizpitarte. Een uitstekende wijnkaart in combinatie met een dagelijks veranderende kaart. Bijzondere gerechten van escargots met kool of ijs gemaakt van karnemelk met olijfolie. Le Dauphin vindt je in het elfde arrondissement aan de avenue Parmentier 131. Gesloten op zondag en maandag. Ik adviseer je wel om vooraf te reserveren.

De straten van Montmartre vullen zich met muziek

LE VERRE VOLÉ: Volgens de Engels krant The Guardian een van de beste wijnbars 'nieuwe stijl' in de stad. Onlangs uitgebreid om te voldoen aan alle reserveringen. Let op de bijzondere wijze hoe de wijnen worden gepresenteerd. Aan te bevelen zijn lam met een terrine van vijgen, maar ook de kazen zijn niet te versmaden. Gelegen in de buurt van het romantische Canal Saint Martin in het tiende arrondissement. Rue de Lancry 67 en dagelijks geopend.

Diverse wijbroederschappen uit geheel Frankrijk lopen mee in 'Le Grand Défilé'

VIVANT CAVE: Het was even wennen aan de uitbundig getatoeëerde armen van de in Zwitserland geboren kok Pierre Jancou. Hij verdiende zijn sporen aan de rechteroever, bij het restaurant Bouillon Racines en la Crèmerie. Helaas het duurde maar even want in 2013 verkocht hij het restaurant aan David Lanher. In 2016 sloot het restaurant maar de Cave is gelukkig gebleven.  De wijnbar is gevestigd in een voormalige winkel van exotische vogels en te vinden in het tiende arrondissement in de rue Petites Ecuries 10. Gesloten op zaterdag en zondag.

Confrérie du Clos Saint Vincent

FRENCHIE BAR À VINS: Dit restaurant wordt gerund door chef-kok Gregory Marchand en de Sommelière Laura Vidal. Zij beheert een van de meest interessante wijnkaarten van Parijs. Verwacht zinnenprikkelende kleine gerechten, zoals terrine de campagne met boerenbrood of gerookte forel met komkommer, ingelegde uien en knoflook. Adres; rue du Nil 6 in het tweede arrondissement. U kunt niet reserveren want het restaurant heeft geen telefoon. Gewoon binnenlopen. Gesloten op zaterdag en zondag.

Goede wijn behoeft geen krans

JUVENILE'S: Een gezellige en betrouwbare wijnbar in het hart van Parijs met een Schots tintje. De Schotse eigenaar Tim Johnston was de eerste die het aandurfde om in Parijs Australische wijnen te schenken, speciaal voor de expats van Down Under. Maar dit adres staat ook bekend om zijn voortreffelijke wijnen uit de Rhône-vallei. Voor de echte liefhebbers is het goed te weten dat hagggis altijd op de menukaart te vinden is en dit in combinatie met Engelse, of moet ik zeggen Britse boerderijkazen. Te vinden in de rue Richelieu 47 in het eerste arrondissement. Gesloten op zondag en op maandagmiddag.

Striptekenaar Poulbot, die later zijn naam gaf aan de kinderen (les Poulbots) van Parijs

LES PAPILLES: Bertrand Bluy's Bistrot à Vins is uitgegroeid tot een begrip in het Quartier Latin. Druk bezocht door de academici uit het vijfde arrondissement. 's Middags kun je hier al binnen wippen voor een goed glas wijn en een snelle hap. 's Avonds is reserveren een must, want je betaalt hier een vaste prijs per menu van € 33. Met liefde bereid door chef-kok Ulric Claude. Gerechten zoals pompoensoep met kleine croutons, spekjes, bieslook en schaafsel van rauwe kastanjes, en panna cotta met gestoofde Reine-Claudes. Rue Gay-Lussac 30. Gesloten op zondag en op maandag.

Het leven zorgt dat er zorgen zijn: zorgen doorbreken doet de wijn - Goethe

LES FINES GUEULES: Gevestigd in een fraai 18e-eeuws pand vlakbij het Louvre. Op het menu gerechten, bereid met producten die komen van de beste producenten die je kunt vinden in de omgeving van Parijs. Zoals boter uit Bretagne van Jean-Yves Bordier en vlees van de topslager Hugo Desnoyer. Mooie gerechten, waaronder varkenslende met wilde paddestoelen en de specialiteit van de kok Jacques Genin; met hazelnoot-crème gevulde soesjes. Dagelijks geopend en te vinden in de rue Croix des Petits Champs 43, in het eerste arrondissement.

Bernard Beaufrère, is de huidige nog in leven zijnde  Garde Champêtre

VERJUS WINE BAR: Deze 'Americans in Paris'; Braden Perkins en Laura Adrian runden eerst de 'verborgen keuken van de Supper Club.  Gevestigd aan de zijkant van de tuinen van het Palais Royal aan de rue Richelieu 52 en de rue Montpensier 47. De ene ruimte is het restaurant, de andere een wat minder formele wijnbar, waar jonge foodie-hipsters elkaar ontmoeten. Alleen 's avonds geopend. Heerlijke snacks, waaronder in karnemelk gebraden kip of een heerlijk Italiaanse pudding, een zogenaamde 'butterscotch budino', die weer perfect aansluit bij hun heerlijke dessertwijnen. Eerste arrondissement, geen telefoon en gesloten op zaterdag en op zondag. Kosten € 35 pp, inclusief twee glazen wijn.

Hartaangelegenheden en wijn gaan goed samen... Wie zijn glas ledigt, vult zijn hart. Origineel: Les affaires de coeur et le vin, cela va bien ensemble... Qui vide son verre, vide son cœur; Henri Jeanson, Frans journalist.

WILLI'S WINE BAR: Waarschijnlijk een van de eerste bekende wijnbars in Parijs. Na het openen van zijn populaire wijnbar aan de achterzijde van het Palais Royal zo'n 32 jaar geleden, was het de Engelsman Mark Williamson, die waarschijnlijk een grotere invloed heeft gehad  op wat de Parijzenaars drinken dan menig ander. Inmiddels is de uitbreiding van zijn zaak voltooid. Wat echter nooit zal veranderen is het internationale publiek, de briljante selectie van wijnen per glas en een menu dat steeds de seizoenen volgt. Gerechten zoals kwartelborst op slablaadjes met gekruide nectarines. Al 32 jaar op het zelfde adres; rue des Petits Champs 13 in het eerste arrondissement. Gesloten op zaterdag en op zondag.

Een van de oudste en meest deskundige wijnwinkel in Parijs is te vinden naast de prachtige Galerie Vivienne: Legrand filles et Fils.  Aan de hoge bar is het heerlijk toeven en proeven van een goed glas wijn met daarbij geserveerd heerlijke tapas. Om je heen honderden flessen die je best thuis in je kelder zou willen hebben liggen.

Op de boulevard de la Madeleine nr. 3, de grootste wijnzaak van Europa, Lavinia. Schrik niet, hier liggen meer dan zesduizend wijnen op voorraad.

De huwelijkse staat is als wijn: men kan er slechts goed over oordelen na het tweede glas. Douglas Jerrold, journalist

Wist je trouwens dat, weliswaar ongebruikelijk, je je eigen wijn kunt meenemen naar een restaurant. Als je het doet dan wordt er wel een bedrag gerekend als gedeeltelijke compensatie voor het feit dat je niet van de wijnkaart bestelt. Verder is er een verschil in prijs bij een wijnbar, tussen een fles die je meeneemt naar huis en een fles die je daar ter plekke opent. Je betaalt dan kurkengeld; ‘Droit de bouchon.’

Wijn is onder de dranken de nuttigste, onder de medicijnen de lekkerste, en onder de voedingsmiddelen de aangenaamste. Deze wijsheid is niet van mij maar van de Griekse filosoof Plutarchus (46 – 120 n.C). Santé.