Paris FvdV is een niet commercieel weblog speciaal voor kenners en liefhebbers van de stad Parijs - en voor hen die dat willen worden. Parijs is een stad met een gewichtig verleden, respectabel en gerespecteerd. Het is totaal niet nostalgisch. Parijs is er in geslaagd om, soms op brutale maar altijd op elegante wijze, om te gaan met zijn grootse monumenten. Ze te beschermen en te integreren in de nieuwe dynamiek van de stad. Parijs is een meester op het gebied van herstel en transformatie. U zult er nooit in slagen een volledig overzicht te maken van plekken en verhalen, die allemaal op hetzelfde punt uitkomen en de glorie van deze stad bezingen. toch wil ik een poging wagen. Wekelijks wil ik u niet alleen informeren over wat Parijs nog meer te bieden heeft, maar ook wil ik mijn liefde voor deze stad op u over dragen. In de hoop dat het raakt aan iets wat u herkent of voelt. Ferry van der Vliet.

Privacy verklaring: Indien u weblog Paris FvdV, dat bij Google-Blogger is ondergebracht, leest en reageert op de blogs van Paris FvdV, doet u dat vrijwillig en is uw IP-adres en mailadres - indien u dat vermeld - bekend en wordt opgeslagen. Ook uw schuilnaam waaronder uw reageert wordt opgeslagen. Paris FvdV zal uw gegevens nooit aan derden doorgeven. We houden uw gegevens privé, tenzij de wet of rechtelijke macht ons dwingt uw gegevens aan hen te verstrekken. Datalekken in het systeem vallen onder de verantwoordelijkheid van Google-Blogger. Door weblog Paris FvdV te bezoeken en/of de op of via deze weblog aangeboden informatie te gebruiken, verklaart u zich akkoord met de toepasselijkheid van deze disclaimer. Google gebruikt cookies om services te leveren en verkeer te analyseren dus uw IP-adres en user-agent zijn bij Google bekend, samen met prestatie- en beveiligingsstatistieken om servicekwaliteit te garanderen, gebruiksstatistieken te genereren, misbruik te detecteren en maatregelen te treffen.

zondag 7 augustus 2016

COLLECTIF LES MORTS DE LA RUE

In de kolom kennismaking naast mijn wekelijkse blog komt de volgende zinsnede voor: 'Mijn blogs bevatten de observaties van een nieuwsgierige reiziger die het Parijs van de Parijzenaars wil leren kennen en steeds op zoek gaat naar de couleur locale'.
Die couleur locale heeft helaas ook een lelijke kant; de honderden sterfgevallen onder de daklozen van Parijs.

Jarenlang hoorden zij bij het geromantiseerde beeld van Parijs. Vastgelegd door bekende fotografen als Eugène Atget, Brassaï en Robert Doisneau. In de jaren dertig telde Parijs al zo'n twaalfduizend 'vagabonds', de eveneens geromantiseerde benaming voor clochards. Balzac noemde ze 'Peau de Chagrin', Atget sprak over Chiffonnier (lompenboeren), het Parijse stadsbestuur heeft een officiële benaming: S.D.F. 'Sans Domicile Fixe' of zoals wij zeggen; 'zonder woon- en verblijfplaats', de daklozen. Clochards zijn onlosmakelijk verbonden met het beeld van Parijs. Een roman of film over de stad is niet compleet als er niet ergens een clochard  in figureert. En in het straatbeeld zijn ze net zo talrijk als de monumenten. Parijs hoort bij de clochards net zoals de clochards horen bij het Parijse straatbeeld.

'Sans Domicile Fixe' of zoals wij zeggen; 'zonder woon- en verblijfplaats', 

De clochards zijn de bezitlozen, de armsten der armen. In de jaren dertig beschouwden de clochards het clochard zijn, als een beroep. Het verhaal doet nog steeds hardnekkig de ronde, dat vele clochards vrijwillig gekozen hebben voor dit bestaan. Weggevlucht uit de zware last van het dagelijkse bestaan. Een echte clochard is trots en staat op zijn vrijheid. Het hoort bij zijn levensopvatting dat hij niet gebonden wil zijn en geen verplichtingen erkent. De clochards hebben maar weinig nodig om van te leven. Ze struinen de markten af, waar ze genoegen nemen met het restafval. Van de weinige euro's die zij bij elkaar bedelen 'kopen' ze alcohol. Vaak rode wijn, want wijn voedt.  Om hun ellende te vergeten, drinken ze veel, heel veel, want alleen in beschonken toestand is het leven draagbaar.

Om hun ellende te vergeten, drinken ze veel, heel veel, want alleen in beschonken toestand is het leven draagbaar.

Toch, in de vele boeken over Parijs die ik in mijn bezit heb, wordt nauwelijks of geen aandacht besteed deze 'Sans Domicille Fixe'. Parijs kent ongeveer twintigduizend daklozen. Steeds meer mensen komen door schulden op straat te staan. En een welvarende stad als Parijs trekt ook veel professionele bedelaars aan uit het Oostblok. Je vindt de hele samenleving op straat: Zigeunerfamilies, losgeslagen jongeren, gescheiden mannen, alcoholisten, vluchtelingen, psychiatrische gevallen en ook steeds meer vrouwen.

Parijs kent ongeveer twintigduizend daklozen

Een keer per jaar worden in Parijs alle 'straatdoden' van Frankrijk plechtig herdacht door het 'Collectief Les Morts de la Rue' onder leiding van de Fransman Christophe Louis. Zijn collectief, opgericht in 2002, bestaande uit 150 vrijwilligers, voert actie voor daklozen, maar bekommert zich vooral om hen na hun dood. Dan wordt de begrafenis georganiseerd en nabestaanden worden opgezocht. "Toen we begonnen lag de gemiddelde leeftijd van een straatdode op 49 jaar", vertelt Christophe Louis in een interview aan Le Figaro. "Dat is nu 46 jaar. Drie jaar eraf, in tien jaar tijd. Dat gaat veel te snel".

Zaterdag 18 juni 2016 was het weer zover. 497 daklozen waaronder 33 vrouwen, in 2015 op straat gestorven, werden herdacht bij de Fontaine des Innocents, hoe toepasselijk, aan de rue Saint-Denis. In 2014 stierven 513 daklozen op straat, in 2013 waren het er 453, in 2012 - 423, 2011 - 402 en in  2010 - 431. De stand tot en met eind mei 2016: 229 doden. Gelukkig ligt de gemiddelde leeftijd dit jaar weer iets hoger 48,7 jaar, maar met een gemiddelde leeftijd in Frankrijk van 80 jaar ruim 31 jaar te vroeg.

Het hoofdkantoor van het Collectif Les Morts de la Rue bevindt zich in het 20e arrondissement aan de rue Orfila 72. Door hier te klikken komt u rechtstreeks op hun website als u een donatie zou willen doen.
Ook de Parijse RATP toont veel compassie voor “haar” clochards. Het Parijse vervoersbedrijf heeft speciale ordebewakers in dienst die ’s nachts de metrogangen afstruinen om de clochards, die zich hebben laten insluiten, na middernacht uit de metro te verwijderen. Deze nachtploegen, zogenaamde 'Outreach' teams, gaan met zaklantaarns de gangen in, nemen koffie, broodjes en sigaretten mee om het contact met de clochards te vergemakkelijken. Ze worden aangesproken met “mijnheer” en “u” en begeleid naar een gratis bus van de RATP, die ze vervolgens naar een opvanghuis brengt. Vorig jaar transporteerden de RATP medewerkers in totaal ruim 35.000 daklozen uit de metrogangen naar de opvangvoorzieningen.

Serge

Onwillekeurig moet ik terug denken aan mijn blog die ik 24 juli 2014 schreef over een van de clochards die ik vaak tegenkwam bij mijn bezoeken aan Parijs. Ik noemde hem Serge en dat kwam omdat hij zo leek op Serge Gainsbourg. Gekleed in een vale, versleten regenjas. De kraag hoog opgetrokken en in de ene hand altijd een peuk en in de andere hand steevast een blikje bier. Hooguit achter in de dertig, maar met zijn verlopen gezicht leek hij eerder de vijftig gepasseerd. Soms luid aan het zingen dan weer druk met zichzelf in gesprek. Toujour;  “bonjour” bij het passeren van voorbijgangers. Schijnbaar had hij niets meer nodig dan zijn kartonnen dozen, plastic boodschappentassen en een vriendelijk woord. Hij was er altijd, weer of geen weer, als ik mij weer eens nestelde voor de lunch op een van de terrassen, onder de arcades van de place des Vosges.

Was..., want Serge is niet meer. Eigenwijs als hij was weigerde hij afgelopen winter zijn vaste stek te verlaten om de nacht door te brengen in een opvangvoorziening. De oude slaapzak en de valse veiligheid van alcohol boden geen bescherming tegen de ijskoude nacht. Hij heeft daar zelfs twee dagen gelegen voordat iemand door had dat Serge toch echt niet sliep. De tol van eenzaamheid. Anoniem en waarschijnlijk zal niemand hem missen. Of toch wel, want bij het lopen langs zijn vaste stek mompel ik;  “au revoir mon amis”.

Op YouTube zoek ik nog even naar de woorden van Guus Meeuwis; 'Op straat':

Zie je daar die oude man
graaiend in een vuilnisbak
zoekend naar iets bruikbaars voor in zijn oude plasticzak
net iets te veel meegemaakt
waardoor die dakloos is geraakt
praat in zichzelf
over hoe het vroeger was

en dan zeg jij
dat je eenzaam bent
omdat het even tegen zit
loop even met me door de stad en kijk wat er gebeurt op straat
dan zul je zien dat het met jou zo slecht niet gaat

De clochards zijn de bezitlozen, de armsten der armen

zie je daar dat meisje
ze is net zeventien
en heeft nu al zo'n 10 jaar haar ouders niet gezien
muurtje om zich heen gebouwd
omdat ze niemand meer vertrouwt
vraag je haar wat liefde is
dan noemt ze jou de prijs

en dan zeg jij,
dat je eenzaam bent .
omdat het even tegen zit,
loop even met me door de stad en kijk wat er gebeurt op straat
dan zul je zien dat het met jouw zo slecht niet gaat

Het geromantiseerde beeld van de clochard is voor altijd verdwenen

zie je daar die oude vrouw
die rustig voor de regen schuilt
deze bui is minder
dan de tranen die ze heeft gehuild
die vroeger een gezin bezat
maar later klap op klap gehad
nu sjouwt ze haar verleden
in een zelf gemaakte tas

en dan zeg jij
dat je eenzaam bent
omdat het even tegen zit
loop even met me door de stad en kijk wat er gebeurt op straat
dan zul je zien dat het met jou zo slecht niet gaat

Loop even met me door de stad en kijk wat er gebeurt op straat

zie je daar die jonge man
hij is bijna al zijn tanden kwijt
hij beet zich stuk op het vergif van deze tijd
elk uur een marteling
altijd zoekend naar een ding
kruipt eens per dag door het oog van de naald

en dan zeg jij
dat je eenzaam bent
omdat het even tegen zit
loop even met me door de stad en kijk wat er gebeurt op straat
dan zul je zien dat het met jou zo slecht niet gaat


La rue n'ést pas une fatalité
Leur vie devait-elle s'achever là

De straat is geen noodlot
Hun leven moest daar ten einde lopen


Morts de la Rue kunt u telefonisch bereiken voor een donatie onder telefoonnummer 00 31 1 42 45 08 01 maar u kunt ook geld overmaken naar 'Collectif Les Morts de la Rue'.

De straat is geen noodlot - Hun leven moest daar ten einde lopen

4 opmerkingen:

  1. Prachtig verhaal, uiteraard denk ik dan aan het boek van Henri van Leeuwen, Zwerver in Parijs :) https://casakoen.wordpress.com/2012/03/12/zwerver/

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Reacties van Nederlanders wonend in Frankrijk op Nederlanders.Fr

    Reactie van Theodora Besse
    Dankjewel, Ferry, voor dit medemenselijke en indrukwekkende verhaal.

    Reactie van Susan
    Oef heftig , wel indrukwekkend om maar met z'n allen even bij stil te staan en denk aan de medemens , dank Ferry

    Reactie van Theodora Besse
    Voor wie ook de muziek van "Op straat" wil horen (plus tekst), zie:
    https://www.youtube.com/watch?v=boHz6j4prbE

    Reactie van Melissa
    Het Is inmiddels zoals ik het benoem mijn quotidien. Ik vind dat je weer een prachtig verhaal heb geschreven. In mijn "familie" heeft er een persoon bij het rode kruis gewerkt in Parijs en die vaak alle clochards afging. Echter Is er een verschil. Je hebt de arnaquers degene die vaak in de metro bedelen en op straat maar die gewoon een huis/appartement hebben. Je hebt de sdf die door de moeilijkheid van het leven de schulden etc op straat zijn gekomen. De buitenlandse clochards die reizen en zich voordoen als. De roemenen en de Syriërs. En aan het einde de echte clochards die zich niet laten zien niets vragen en niets zomaar aannemen. Ze leven in goeie verstopplaatsen. Daar verteld degene uit mijn familie vaak over. Zelfs hulp van buitenaf vinden ze moeilijk te accepteren want zo verteld ze... Toen ze aanbelden voor hulp was er niemand die opendeed en niemand die ons daarna hielp en nu jaren later willen jullie... Ze Is gestopt omdat ze het liefst 1 voor 1 eentje meenam met haar. Hun een douche schone kleding en een kapsel en een Warme maaltijd wilde aanbieden en zelfs meer. Ja de persoon over wie ik het heb heeft een goed hart en op de goede plaats. Echter waren haar "collega vrijwilligers" daar niet zo blij mee... Ik denk ik weet haast zeker dat er nog wel meer verborgen daklozen bestaan. Het Is triest. Maar ik geef niks in de metro ik weet precies wie een dak of een auto heeft. Ik had een clochard in de buurt en die verbleef altijd best veel we gaven hem eten de gehele buurt en toen i' nog allen de vakanties doorbracht nam ikbij tijd een wijlen een pak koekjes mee uit de supermarkt. Echter zie ik hem niet meer ik ben bang dat deze meneer de wereld der geesten Is beklommen. Het Is jammer dat een kapper 10000 euro verdiend per maand en François Hollande niet meer aandacht schenkt aan de clochards.

    Reactie van Boudewijn Bolderheij
    Dank je wel Ferry,
    Boudewijn

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Reacties van Nederlanders wonend in Frankrijk op Nederlanders.Fr

    Reactie van HetProjekt
    Interessant bericht Ferry en inderdaad ik kan er geen romantiek in ontdekken. Het leven heeft beslist hele scherpe kanten die 'mensen' flink onderuit kunnen halen. Ik denk dat mededogen op zijn plaats is en het ontroerd me dat je 'Serge' nog altijd groet.

    Ik weet niet of jij weleens in museum 'de Pont' in Tilburg bent geweest maar in hun collectie hebben zij een werk van Jeff Wall, een bekende fotograaf. Hij heeft een foto ('Cyclist') geënsceneerd met een 'dakloze/ alcoholist', tenminste dat is de invulling die je daaraan geeft. Triest beeld, maar in eerste instantie denk je dat hij dit zo op straat tegen kwam, had trouwens best gekund.
    Groet, Jeannette

    BeantwoordenVerwijderen