RUE VERNEUIL 5BIS; GAINSBOURG EN ANDERE ONWEERSTAANBARE PLAATSEN

Parijs kent veel plaatsen die geadoreerd worden door fans, liefhebbers, verliefden, volgers, bewonderaars. Ze hebben allemaal een ding gemeen; wanneer ze in de stad zijn blijven ze terugkomen op die ene plek. Ik heb dat met rue Verneuil 5bis in het 7e arrondissement. De eerste keer in maart 2011, Ik was er bij toeval, in mijn ooghoek stopt plotseling een zwarte auto waaruit een frêle jonge vrouw stapt met lang donkerblond haar en met daar in gestoken een grote zwarte zonnebril. Zorgvuldig vermijdt ze oogcontact en welhaast schichtig opent ze de deur om gevolgd door een tweetal fotografen, snel het pand binnen te gaan. Voor ik het mij goed en wel realiseer stond ik net oog in oog met de dochter van Jane Birkin en Serge Gainsbourg; Charlotte. De rue Verneuil 5bis was het woonhuis van haar vader en is na zijn dood, door haar toedoen, nog altijd onveranderd. En hiermee bedoel ik de binnenzijde. Want de buitenzijde is zowat elke maand anders. Schijnbaar zijn onder de bewonderaars van Gainsbourg veel graffiti artiesten, of kunstenaars die blijvend door hem worden geïnspireerd.

Rue Verneuil 5bis in het 7e arrondissement

26 Jaar geleden, op 2 maart 1991 (een maand later zou hij 63 zijn geworden), sloop Gainsbourg, als een dief in de nacht, weg uit het leven. De arts constateert een 'natuurlijke' dood. De erotomaan stierf als Frankrijks meest verguisde, minst begrepen, maar ook meest beminde zanger. Het stoffelijk overschot werd begraven in het familiegraf van de Ginzburgs op het Cimétiere Montparnasse, daar waar ook Simone de Beauvoir, Jean-Paul Sartre en Charles Baudelaire begraven zijn. Zijn graf en zijn woning aan de rue Verneuil 5bis zijn tot de dag van vandaag bedevaartplaatsen voor zijn vele fans. Serge Gainsbourg; chansonnier, muzikant, componist, liedjesschrijver, provocateur, rebel, vrouwenzot, charmeur, minnaar, schuinsmarcheerder, caféganger, kettingroker, vader, echtgenoot en Parisien.

Gainsbourg als inspiratie voor vele graffiti artiesten

Een kus voor Oscar

Mythes horen bij de folklore van de begraafplaats Père Lachaise. Neem nou het graf van de schrijver Oscar Wilde (ligplaats: 89e divisie), die in steen is/was weergegeven in de vorm van een 'zwaar geschapen' gevleugelde sfinx. Wilde was oorspronkelijk begraven op het kerkhof van Bagneux, een buitenwijk van Parijs, maar zijn stoffelijke resten zijn een paar jaar na zijn overlijden overgebracht naar Père Lachaise. Het grafmonument, ontworpen door Jacob Epstein, was een schenking van een anonieme vrouwelijke bewonderaar. Het gezicht van de sfinx is het gezicht van Wilde en wie weet, ook het evenbeeld van zijn geslachtsorgaan. Echter het geslachtsorgaan is al sinds mensenheugenis verdwenen. Twee Engelse dames, die over de begraafplaats wandelden, konden hun verontwaardiging niet onderdrukken toen ze oog in oog kwamen te staan met Wilde's mannelijk attribuut. Met twee stenen en twee forse slagen werd het edele deel verwijderd. De opzichter die het kostbare stuk later terugvond, nam het mee naar zijn kantoor, waar het twee jaar heeft gediend als presse-papier. Waar het daarna is gebleven is onbekend (uit 'Au Père Lachaise van Michel Dansel).

Het grafmonument van Oscar Wilde, ontworpen door Jacob Epstein, was een schenking van een anonieme vrouwelijke bewonderaar

Sinds jaar en dag, vooral de laatste tien jaar, drukten vele vrouwen hun vuurrode lippen op zijn grafsteen en dreigde het graf ten onder te gaan aan een overdosis rode lippenstift. Op 30 november 2011, ter ere van de 111-jarige sterfdag van Wilde, is tot grote teleurstelling van alle fans, het hele graf schoongemaakt en voorzien van een dikke glasplaat, zodat liefhebsters er geen kussen meer op kunnen geven, maar zoals rituelen moeilijk zijn uit te bannen, moet nu het glas er aan geloven.

Jim, mon amour

De grootste 'attractie' van Père Lachaise is nog steeds het graf van de man die provoceerde met extravagant, immoreel en choquerend  gedrag tijdens al zijn optredens.  Zwaar onder invloed van drank en drugs zijn leven invulling gaf en misschien daardoor een levende legende werd. Nou ja levend? Zijn sober graf, ontdaan van zijn stenen buste, staat inmiddels geïsoleerd door dranghekken, maar is altijd voorzien van verse rozen. De stenen afbeelding is in 1987 al stiekem meegenomen door een wat al te enthousiaste fan. De dranghekken zijn geplaatst omdat de buurgraven wat al te veel te lijden hadden onder de belangstelling van alle fans. Grafzerken werden beschadigd of voorzien van graffiti met teksten zoals "Jim, ti amiamo, ti adoriamo".

Graf graffity in de omgeving van het graf van Jim Morrisson

U zult zich inmiddels afvragen over wie heeft hij het nou? Jim Morrisson, die zijn debuut maakt met The Doors in 1967. Een muzikale genius met bijnamen als the Lizard King of mr. Mojo Risin, die uiteindelijk ten onder ging aan zijn exorbitante levensstijl. Op 3 juli 1971 vindt zijn vrouw Pamela hem dood in bad in zijn huis in Parijs. Overleden aan een hartaanval op 27 jarige leeftijd. Op een bronzen plaat op zijn graf staat de bijzondere tekst: "kata ton daimona eaytoy" Een Griekse tekst waarvoor meerdere vertalingen mogelijk zijn. In het Oudgrieks is de strekking iets in de trant van trouw aan zijn ziel. In het Nieuwgrieks is de vertaling; hij schiep zijn eigen demonen. Misschien is het laatste meer op hem van toepassing; James Douglas Morrisson 1943 - 1971.

"Hij schiep zijn eigen demonen"; de tekst op het graf van James Douglas Morrisson 1943 - 1971

Zichtbare adoratie

Victor Noir, (1848-1870) zijn graf is te vinden op Père Lachaise, ligplaats 92e divisie. Deze redacteur van de krant La Marseillaise stond bekend als een berucht vrouwenversierder. Helaas heeft Noir maar kort kunnen genieten van zijn reputatie als rokkenjager. Op 22 jarige leeftijd wordt hij doodgeschoten door de neef van keizer Napoleon III, Prins Pierre Bonaparte, die genoegdoening eist voor een negatief krantenartikel, geschreven door collega journalist; Pascal Grousset. Deze wordt door Bonaparte uitgedaagd voor een duel met Noir als secondant. Als Noir zich meldt bij het huis van Bonaparte om plaats en tijd af te spreken voor het duel, wordt hij ter plekke door de prins doodgeschoten. De neef van de Keizer beweert in het daarop volgende proces, dat Noir hem heeft beledigd en hem een handschoen in het gezicht heeft geworpen. De rechters spreken Bonaparte vrij.

Mede dankzij zijn reputatie is het graf van Victor Noir een vruchtbaarheidssymbool geworden. Het bronzen evenbeeld van Noir, met opengeslagen jas, toont onvermijdelijk de bobbel in zijn broek. Het verhaal wil dat het aanraken van zijn geslachtsdeel de vruchtbaarheid van de vrouwelijke bezoekster vergroot. De bobbel in de broek van het beeld is dan ook danig opgepoetst. Om het beeld te beschermen tegen verdere beschadiging werd er een hek rond geplaatst, dat echter in 2005 werd gesloopt na fel protest van Parijse vrouwen. Nu staat er een bord met het opschrift dat elke schade veroorzaakt door graffiti of onfatsoenlijk wrijven zal worden vervolgd. Het geslachtsdeel blinkt er niet minder door.

Iolanda Cristina Gigliotti

Op 3 mei 1987 stond de volgende merkwaardige advertentie in een Franse krant: " Dalida laissera le souvenir d'une femme de cœur généreuse et malheureuse.... Le souvenirs d'une grande artiste qui a marqué la chanson Française". Vrij vertaald: "Dalida zal worden herinnerd als een vrouw met een hart van goud maar diep ongelukkig. Rest ons de herinnering aan een groot artieste, die een belangrijke bijdrage leverde aan het Franse chanson". De advertentie was ondertekend door François Mitterrand, Président de la République.

Het monumentale graf van Dalida op het Cimetière Montmartre

De avond daarvoor wordt Iolanda Cristina Gigliotti beter bekend als Dalida, een van de grootste Franse zangeressen, dood gevonden in haar huis aan de Rue d'Orchampt 11bis op Montmartre. Naast haar een kort afscheidsbriefje met de woorden: "Pardonnez-moi, la vie m'est insupportable - Vergeef mij, het leven is voor mij ondraaglijk". Zij stierf als gevolg van een overdosis kalmeringsmiddelen. Frankrijk was in shock en in diepe rouw. Op donderdag 7 mei 1987 volgde een groots eerbetoon in de Madeleine kerk te Parijs, waarna zij werd begraven, enkele honderden meters van haar woonhuis, op de Cimetière Montmartre. Tot op de dag van vandaag, is het dè reden, dat vele fans een bezoek brengen aan een van de mooiste graven op de begraafplaats van Montmartre (divisie 18).  Een prachtig levensgroot stenen beeld van Dalida, van de Franse beeldhouwer Alain Aslan, staat voor een zwart marmeren ark voorzien van een stralende gouden zon en haar naam eveneens in gouden letters.

Woonhuis Dalida: Rue d'Orchampt 11bis, 18e arrondissement, metro: Abesses

Dalida is sinds haar tragische dood altijd een cultfiguur gebleven en heeft nog steeds een zeer grote schare fans. In 1988 bleek uit een opiniepeiling, in opdracht van de encyclopedie Universalis, gepubliceerd in dagblad Le Monde, welke persoonlijkheden de grootste invloed hadden op de Franse maatschappij. Dalida eindigde op de tweede plaats achter Général de Gaulle. In 1997, werd de hoek van de rue Girardon en rue Abreuvoir op de Butte Montmartre ingewijd als place Dalida, met een bronzen levensgrote buste als herinnering aan deze nog steeds ongekend populaire zangeres. In 2002 werd zij vereerd met een eigen postzegel ter nagedachtenis aan haar dood 15 jaar geleden. Op initiatief van Bertrand Delanoë, burgemeester van Parijs, maar ook een vriend van de zangeres volgde in mei 2007, 20 jaar naar haar dood, een vijf maanden durende retrospectieve in het Hotel de Ville, het Parijse stadhuis. Samen met Édith Piaf, wordt Dalida gezien als de meeste populaire en invloedrijke Franse zangeres uit de 20e eeuw.

Mocht u zich afvragen waarom de borsten van Dalida zo glimmen, hier het antwoord

Place Dalida, 18e arrondissement, metro Lamarck Caulaincourt - Graf van Dalida: Cimetière de Montmartre, avenue Rachel 20, 18e arrondissement, metro : Blanche,  Place de Clichy. - Woonhuis Dalida: Rue d'Orchampt 11bis, 18e arrondissement, metro: Abesses.

Eeuwige liefde

Nog altijd komen bij de eerste zonnestralen van de dag, zij die niet hoeven te werken voor de kost, naar de Seine toe. Zelf word Ik altijd heel gelukkig van het, in de eerste lentezon, lopen langs de Seinekades. In Parijs verglijdt de tijd zoals het water van de Seine voortkabbelt tussen de met geschiedenis en emoties beladen oevers. Als je lang genoeg wacht hoor je links en rechts het plonzen van sleutels die vanaf een brug in de Seine gegooid worden. Verliefde stelletjes bezegelen zo hun 'eeuwige' liefde voor elkaar.

De Pont des Arts enkele jaren geleden

Ook ik moet bekennen, dat ik in het prille begin, mij heb bezondigd aan het ophangen van een liefdesslot als herinnering aan een bijzondere liefde. Want Parijs is tenslotte de stad van de liefde. Zo gooide ik ook een muntje in de Fontana di Trevi in Rome in de hoop er weer eens te mogen terugkeren. Laten we even teruggaan naar het begin van deze traditie, die in Parijs uit de hand is gelopen. Over het ontstaan van het ritueel bestaan twee versies: allereerst in het boek van Frederico Moccia 'Ho Voglia De Te' (Ik wil jou), 1,1 miljoen verkochte exemplaren, wordt beschreven hoe de hoofdpersonages – volgens een oud gebruik – elkaar eeuwige liefde zweren  door aan de Milvio burg in Rome een hangslot vast te maken en de sleutels in de Tiber te werpen. Zo zouden zij zijn gezegend met de eeuwige liefde. En dat wilden sindsdien wel meer stellen. Sinds het eerste hangslot in Rome in 2007 – de desbetreffende brug heeft het inmiddels bijna begeven – is deze romantische rage de hele wereld over getrokken. Ook in Verona, Budapest, Keulen, Venetië, en Sevilla hangen bruggen vol met grote en kleine sloten.

Een uit de hand gelopen rage

De andere versie is die van de Hongaarse stad Pécs, waar in de jaren zestig een verliefd stel een hangslot aan het hek vastmaakte tegenover bar Káptalani Borozó, om zo hun eeuwige liefde te bezegelen. Deze versie is ouder dan het boek van Frederico Moccia dat in februari 2006 pas het daglicht zag. Hun voorbeeld werd gevolgd door Moskou, Nigata-Japan en vanzelfsprekend; Parijs.

De Pont des Arts nu, helaas vervangt graffity nu de liefdesslotjes 

Na diverse artikelen in Le Figaro en Le Monde over de ontstane graffiti en milieuvervuiling door de sleuteltjes die na elk ritueel in de Seine werden geworpen, is de gemeente Parijs overstelpt met verzoeken om een einde te maken aan de rage die werkelijk exorbitante vormen begint aan te nemen. De Pont des Arts was er bijna letterlijk aan bezweken onder het tonnengewicht van de honderdduizenden hangsloten. Inmiddels is de brug weer in oude luister hersteld. Dat wil niet zeggen dat er een einde is gekomen aan het verzegelen van de liefde met een hangslot in Parijs, Parijs is en blijft nu eenmaal de stad der liefde. Wel vraag ik mij soms af hoeveel van die 'stellen' nog bij elkaar zijn. Plons daar gaat weer een sleuteltje en als ik naar boven kijk wordt dat gevierd met een innige zoen. 

Zelf word Ik altijd heel gelukkig van het, in de eerste lentezon, lopen langs de Seinekades