PARADIS LATIN

Al jaren worden de covers van modebladen, de catwalks van beroemde modehuizen gevuld met Nederlandse topmodellen. Namen die wij allemaal kennen, waaronder Doutze Kroes, Lara Stone, Bregje Heinen, Kim Noorda, Yfke Sturm, Romee Strijd en zo kan ik nog een hele tijd doorgaan. Nederland is altijd een echt export land geweest wat betreft modellen. Ze zijn mooi, lang, maar vooral professioneel, gedisciplineerd en gemakkelijk in de omgang. Dit geldt overigens niet alleen voor modellen maar onze dansers en danseressen zijn door de jaren veel gevraagd in cabarets over de gehele wereld. Ook in de dansscene van Parijse cabarets waaronder het Lido, Moulin Rouge, Crazy Horse en Paradis Latin zijn Nederlandse namen te vinden. Bij het Lido zijn ze onderdeel van ‘Les Bluebells’, bij de Moulin Rouge ‘Les Doriss Girls’, Crazy Horse zijn Crazy Girls’’  en bij het Paradis Latin ‘La Troupe de Molly Molloy’.

De entree aan de rue Cardinal Lemoine 28

Een paar weken geleden had ik een ontmoeting met de Nederlander Pieter Eggenhuizen, jarenlang danser en solist bij een van de oudste nachtclubs van Parijs; Paradis Latin. Te vinden in het 5^e arrondissement op nummer 28 van de rue Cardinal Lemoine. Eerst even wat historie: De geschiedenis van het pand gaat terug tot 1803, toen Napoleon besloot om een theater te bouwen in de rue des Fosses-Saint-Victor op de fundamenten van de stadsmuur van  Philippe Auguste. Het theater kreeg de naam ‘Théâtre Latin’, genoemd naar het Quartier Latin. De wijk rondom de Sorbonne op de linkeroever van de Seine. waar bohemiens, intellectuelen, artiesten, schrijvers en studenten elkaar ontmoeten. De sfeer is die van de ‘Comédie Humaine van Honoré de Balzac’ een broedplaats van literaire, politieke en poëtische fauna. Daar ontmoeten we Balzac, maar ook Alexandre Dumas. Pas in 1830 begon het theater zijn eerste hoogtepunten te kennen in het nachtleven van Parijs. Helaas wordt het theater tijdens de opstand van 1870 door brand verwoest en duurt het tot 1887 dat naar een ontwerp van Gustave Eiffel een nieuw theater verrijst dat zijn deuren opent op 20 januari 1889. Eiffel besluit de overblijfselen van het oude theater opnieuw te gebruiken. Het gebouw werd geopend twee maanden voordat de Eiffeltoren werd voltooid. Net als de Eiffeltoren bestaat het nieuwe cabaret uit metalen structuren, waarvan de originaliteit verrassend is en bezoekers verbaasd zijn over het indrukwekkende volume van de zaal, die associaties oproept met een kathedraal. De centrale koepel is werkelijk oogverblindend. Het ‘Théâtre Latin’ is dood, lang leve Paradis Latin. De show toentertijd, was gebouwd rond vier hoofdpunten: Operette, ballet, pantomime en buitenissigheden.

De theaterzaal naar ontwerp van Gustave Eiffel

Maar aan de andere kant van de Seine, aan de noordkant van Parijs groeide de concurrentie. Door de geografische afscheiding van de stad kon Montmartre zich in de 19e eeuw ontwikkelen tot het meest decadente deel van de stad. Bekende artiesten woonden er: Henri Toulouse de Lautrec, Auguste Renoir, Georges Bracque, Guillaume Appolinire, Pablo Picasso, Van Gogh en meer. Medeplichtig hieraan waren de zogenaamde cocottes, de courtisanes of de talrijke prostituees.  Een van de meest beroemde 'Cocottes' was uit die tijd Coca Pearl die liefkozend 'la grande horizontale' of 'plat du jour' werd genoemd. Parijs barstte van de cafés, cabarets en dance halls, die dienden als ontmoetingsplaats voor de bohemiens en de kunstenaars. Het neveneffect van al deze ontwikkelingen was een scepsis tegenover het belang van geloof en andere morele waarden. Geen wonder dat op de plek van een dance hall genaamd 'La Reine Blanche', Joseph Oller en Charles Zidler op 6 oktober 1889 de Moulin Rouge openden, op de Place Blanche, aan de voet van Montmartre. Hèt mekka van het Parijse nachtleven. Joseph Oller (1839-1922) een in Catalonië geboren zakenman die zijn fortuin maakte in Parijs als uitvinder van een nieuw soort wedsysteem; 'Pari Mutuel', en zo indruk maakte als bookmaker bij het paardrennen. Dit gaf hem de middelen om samen met zijn compaan Charles Zidler (1830-1897) niet alleen de Parijse muziektempel Olympia, de Jardin de Paris, maar ook de Moulin Rouge te bouwen. Bij dat laatste kwam hun perfectionisme naar boven. Zij wilden het grootste en mooiste cabaret creëren. Een tempel opgericht als ode aan de vrouw en de dans. 

Bezoekers zijn verbaasd over het indrukwekkende volume van de zaal, die associaties oproept met een kathedraal

In Parijs begint de geografie van het nachtleven in de hoofdstad te bewegen en er volgt een trage migratie van de linkeroever naar de rechteroever. Aan het begin van de twintigste eeuw is Montparnasse de nieuwe wijk van het trendy Parijs en 's nachts is het Montmartre. Paradis Latin heeft zwaar te lijden en sluit uiteindelijk haar deuren, om vervolgens ruimte te bieden aan een bierhal met animatie, om daarna overgenomen te worden door Charles Leune, een pottenbakker en glasmaker die een grote oven installeert. In 1930 doet het pand nog dienst als pakhuis voor farmaceutica.

Veertig jaar later, in 1973 meld zich een nieuwe koper voor het pand, Jean Kriegel, een vastgoedontwikkelaar die van plan is om het pand te verbouwen tot een appartementen-complex. Tijdens zijn zoektocht door het pand vindt hij 18.000 glazen pipetten en andere resten van de vorige eigenaars. Nog verbazingwekkender; bij het weghalen van de scheidingswanden en de plafonds werden de prachtige structuren van Eiffel weer blootgelegd. Op een van de wanden ontdekt hij een poster van Paradis Latin. Maar dan moet het meest bizarre nog komen. Op de eerste etage ontdekken de bouwvakkers een geweldige koepel beschilderd met alles wat Paradis Latin te bieden had tijdens de belle époque. Betoverd door de magie van de plek, besluit Jean Kriegel deze hal geheel in zijn oude glorie te herstellen en Paradis Latin herrijst letterlijk en figuurlijk uit haar as. Op 14 november 1977 gaat de eerste echte show in première: ‘Paris Paradis’. ‘Champagne’ in 1984 en in 1987 ‘Hello Paradis’ met als danser de Nederlander Pieter Eggenhuizen.

Voor zijn lenigheid kreeg de Nederlander Pieter Eggenhuizen de bijnaam 'The Flying Dutchman'

Contact met hem brengt mij naar Nijmegen waar ik ontvangen wordt met een echte ‘Franse lunch en een goed glas chardonnay. Een uiterst jong uitziende vijftiger, atletisch gebouwd maar met zijn 1.72 meter kleiner dan ik vermoedde. Na het tweede jaar van zijn  dansopleiding bij Maria More in Amsterdam hield hij het voor gezien en vertrok eind jaren ’80 naar zijn droomstad Parijs om carrière te maken in dansen. “Mede dankzij mijn ballet docente lukte het mij om een privé-auditie te doen bij de Paradis Latin. Helaas was ik eigenlijk net iets te klein, de minimale lengte in die tijd was 1,75 meter en bij het Lido zelfs 1,85 meter. Maar door mijn jarenlange turnachtergrond en mijn danservaring werd ik toch aangenomen.

“Paradis Latin was toentertijd dé dansshow. Je moest kunnen tappen, klassiek ballet maar ook modern. Je moest kennis hebben van alle dansstijlen van ‘pas de deux’ tot de tango en de cancan. Er werd enorm veel van je lichaam gevraagd. Gelukkig dansten we maar één show per avond, maar je staat toch bijna twee uur op het toneel. We waren toen met 20 dansers, 7 mannen en 13 vrouwen waarvan 6 toppless. Ook de obers hadden een verrassende rol in de show. Nog steeds staat Paradis Latin voor zang, dans, acrobatiek en dat alles onder leiding van een spreekstalmeester”.

Pieter Eggenhuizen in zijn rol in Paradis Latin en als fotomodel

Gul volgt er weer een glas wijn; betaalde het goed? “In die tijd was je als danser een artiest. Je kreeg betaald pèr show die je danste en ik kreeg voor de twee solo's extra betaald. Tegenwoordig is dat allemaal belangrijk minder. Doordat ik ’s avonds werkte kon ik overdag, behalve mijn repetities, allerlei andere schnabbels er bij nemen, waaronder televisiewerk, videoclips, ontwerpen van kostuums en af en toe een leuke modellenklus, ik had daar wel een héél leuk leventje.

Waar ik met het meeste plezier heb gewoond?

“Eigenlijk overal wel. Iedere wijk in Parijs heeft wel iets bijzonders. Ik ben begonnen in het 18^e achter de Sacre Coeur, verhuisde naar het 15^e, naast de École Militaire’, het 17^e, place du Ternes en vervolgens weer terug naar het 15^e arrondissement”.

Pieter in een van zijn huidige rollen als choreograaf

Nooit willen dansen bij een ander cabaret in Parijs, Lido, Moulin Rouge, Folies Bergère?

“Nee”, klinkt het pertinent. “Paradis Latin voelde voor mij als een grote familie. Bovendien, dankzij mijn twee solo’s kreeg ik daar de kans om te stralen. Alles wat ik leerde kon ik kwijt in de show. Andere cabarets betaalden ook minder per show en je had twee shows per dag. De cast was internationaal wat mij ook weer kansen bood voor optredens in het buitenland waaronder Seoul in de show ‘Brava’ en Japan in de show ‘Sirella’. En de grootste beloning is dan, dat als je terugkomt in Parijs, je weer wordt teruggevraagd! 1996 was mijn laatste jaar bij Paradis Latin waar ik heb gedanst in ‘Viva Paradis’.

Waren er ook minder leuke dingen?

 “De eenzaamheid in zo'n grote stad en de druk van altijd moeten presteren. Blessures betekende niet kunnen dansen en dus kans om je baan kwijt te raken. Ondanks dat het een grote familie was, was er ook soms wel onderlinge jaloezie. Elke paar maanden waren er weer nieuwe audities dus je moest jezelf steeds blijven bewijzen. En wat er ook gebeurt, de show must go on”!

“Elke avond sloten wij af met mijn favoriete nummer: de cancan. Het meest zware nummer uit de show maar kon hier al mijn energie en acrobatiek in kwijt.”

De cancan, of coincoin, was oorspronkelijk de laatste figuur van de Quadrille, een modieuze ballroomdans uit Frankrijk van de negentiende eeuw tot de Eerste Wereldoorlog. Het was een levendige countrydance, verwant aan de wals en voorloper van de polka. Door al deze opwindende eigenschappen werd hij voornamelijk populair als laatste dans van de avond. De cancan werd eerst ‘chahut’ (lawaai) genoemd, alvorens de meer  bekende naam in gebruik kwam. Cancan, tevens een ander woord voor schandaal of roddelpraat was letterlijk een buitenbeentje in de danswereld. Zoals wel vaker bij gewoonten uit de populaire cultuur is het moeilijk om het juiste beginmoment te achterhalen. Danseres Nini-Pattes-en-l’air zou bijvoorbeeld de cancan hebben uitgevonden, net als Charles Mazurier, populair entertainer uit de jaren 1820, die de dans zou hebben beïnvloed door zijn acrobatische toeren. Volgens de Nederlandse Wikipedia komt de dans oorspronkelijk uit Algerije en volgens anderen was het de Britse grootmeester van de Music-Hall Charles Morton, die in 1861 in London de cancan uitvond door zich te laten inspireren door de Quadrille. Elf jaar eerder, in het Parijs van 1850 zou sterdanseres Céleste Mogador de naturalistische Quadrille hebben uitgedacht, dè rechtstreekse voorloper van de cancan. Algemeen wordt echter aangenomen dat de cancan voor het eerst werd gedanst in de balzalen van de arbeidersklasse op Montparnasse in Parijs rond 1830 een soort van lokdans met een erotische functie, waarin een aantal vrouwen in een rij naast elkaar staan en tegelijk bewegen op de maat van de muziek. Hierbij tillen zij hun rok op of tillen ze hun been zo hoog in de lucht dat hun benen, de jarretellen en het witte ondergoed te zien waren. Dit laatste werd destijds als zeer aanstootgevend beschouwd. Zowel de overheid als de kerk ergerden zich in die tijd zeer aan deze dans. De energieke en fysiek uitputtende manoeuvres gaven gestalte aan de frivole en beetje vulgaire Parijse samenleving die in die tijd teerde op provocatie.

Het bekendste muziekstuk dat met de dans geassocieerd wordt, noemt men vaak French cancan’’. Dit klopt echter niet, aangezien Jaques Offenbach het muziekstuk voor heel andere doeleinden componeerde. Het stuk in kwestie is de ‘galop infernal’ uit zijn feeërieke opera ‘Orphee aux enfers’.

“Deze dans vraagt ongelofelijk veel van je lichaam, het is pure acrobatiek, techniek, uithoudingsvermogen en lenigheid gezien de vele spagaten, kicks en sprongen die er in voorkomen, maar ook door het heftige tempo. Niet alleen voor de vrouwen maar voor ook de mannen. De dans eindigde voor mij altijd in spagaat die ik dan moest uitzitten totdat de presentator was uitgesproken. Vervolgens de goedmaker een ovationeel applaus van het 700-koppige publiek en een toast met champagne !  Als afsluiting dalen, nu nog steeds, honderden ballonnen en witte confetti over het publiek terwijl het doek valt”.

Verlang je nog wel eens naar die tijd?

“Niet zozeer naar die tijd, ook al was dat een hele bijzondere periode in mijn leven, maar ik mis Parijs wel. Zelf sta ik op een keerpunt in mijn leven. Samen met mijn compagnon runde ik een succesvolle herenmodezaak Sébastien F. in Nijmegen. Dit jaar besloten wij dat het tijd is voor iets nieuws. De zaak staat nu te koop en stopt begin 2018. Het wordt tijd dat ik mijn dierbare vrienden en vriendinnen een bezoek ga brengen in Parijs. Laten we daar op drinken, nog een glas wijn”?

Santé en een Grand Merci aan Pieter Eggenhuizen voor je openhartigheid, heerlijke lunch en je mooie verhalen.

De huidige show heet Paradis à la Folies

Zelf moet ik bekennen nog nooit in de Paradis Latin te zijn geweest dus dat staat inmiddels op mijn ‘to do’ lijstje. De huidige show heet Paradis à la Folies. De show wordt gedragen door een groep van 35 dansers, die behoren tot de mooiste en meest getalenteerde ter wereld. Het schijnt dè show te zijn in Parijs waar het meest gedanst wordt. 15 tableaus met natuurlijk als grande finale de Franse cancan. Hoofdrollen zijn weggelegd voor Dana Mour, lead danseres, en de zangeres Nora Joli. Het diner begint elke avond om 20.00 uur en om 21.30 uur aanvang van de show. Prijzen vanaf € 130 per persoon. U kunt ook alleen de show bezoeken. Prijzen vanaf € 75 per persoon inclusief een coupe champagne of € 90 per persoon inclusief een halve fles champagne. Rond 11.00 uur de grande finale.

‘Les Photo’s’ : Privé collectie Pieter Eggenhuizen, Paradis Latin.

Paradis Latin 

28 rue du Cardinal Lemoine, 5^e arrondissement, metrostation Jussieu, lijn 7, 10.