FONDATION CUSTODIA PARIJS EN THE AMERICAN DREAM

Op 1 juni was ik te gast bij de opening  van ‘The American Dream’, een tentoonstelling in de Fondation Custodia aan de rue de Lille 121 in het 7^e arrondissement. Omdat ik lid ben van het Atelier Néerlandais, eveneens op dit adres gevestigd, ben ik vele malen dat gebouw in- en uit gegaan zonder te beseffen wat voor een unieke en bijzondere stichting daar gevestigd is, maar daarover straks veel meer.

Affiche The American Dream van pop art tot heden – Roy Lichtenstein, Brushstrokers, 1967 © Trustees of the British Museum en Estate of Roy Lichtenstein New York

The American Dream

De jaren 60 was een dynamische en turbulente periode in de geschiedenis van de Verenigde Staten. Een jonge generatie kunstenaars liet zich inspireren door een kunststroming, popart genaamd, die voortkwam uit een bepaalde tijdgeest, namelijk die van de vrijheid, seksuele revolutie en vrouwenemancipatie. Bij meerdere popartkunstenaars speelde de ironie een grote rol in hun werk. In overeenstemming met het politieke klimaat in de jaren zestig hield de popart zich ook bezig met politieke thema’s waaronder de moord op John F. Kennedy, de maanlanding van de Apollo 11, de oorlog in Vietnam, racisme, genderpolitiek en de economische crisis. Veel popartwerken waren op de eerste plaats decoratief en hadden nauwelijks een diepere boodschap. Alledaagse gebruiksvoorwerpen uit de consumptie-maatschappij, massaal vervaardigde serieproducten, alle mogelijke reproduceerbare objecten werden voortaan als motieven aanvaard in de kunst. Daarmee stond de popartbeweging dichter bij het leven en was het veel platter dan de werken die daarvoor werden gemaakt. Ze pasten technieken toe die met commercieel drukwerk werden geassocieerd, zoals zeefdruk en lithografie en verwerkten afbeeldingen uit kranten, tijdschriften en stripboeken in hun kunst. Vanuit zijn achtergrond en ervaring in de toegepaste kunst was Andy Warhol een van de protagonisten van de popart in de Verenigde Staten.

Jasper Johns, flags, 1976 - © Trustees of the British Museum en Jasper Johns / Pictoright / Sabam

Met meer dan 100 prenten, van 42 Amerikaanse kunstenaars, geeft de Fondation Custodia een intrigerend overzicht van de ontwikkeling van de prentkunst in de Verenigde Staten sinds 1960. In de tentoonstelling ‘The American Dream: van popart tot heden – Prenten uit het British Museum’, zijn Amerika’s beste kunstenaars vertegenwoordigd, onder wie Andy Warhol, Jasper Johns, Robert Rauschenberg, Roy Lichtenstein, Jim Dine, Donald Judd, Ed Rushka en Kara Walker. Deze bijzondere tentoonstelling toont een uitzonderlijke collectie Amerikaanse prenten uit de 20^ste en 21^ste eeuw uit het Britisch Museum in London en kwam mede tot stand dankzij de Fondation Custodia en de Terra Foundation for American Art. Door deze bijzondere collectie in Parijs te tonen, legt de Fondation Custodia wederom de focus op moderne en eigentijdse werken op papier en volgt de Terra Foundation in Parijs haar missie om Amerikaanse kunst te introduceren bij nieuwe publieksgroepen in Frankrijk.  Deze tentoonstelling is een absolute ‘Must See’ in Parijs en duurt nog tot 2 september 2018. De Entree bedraagt slechts € 10.

Richard Estes, Grant’s 1972 - © Trustees of the British Museum en Richard Estes, courtesy Marlborough Gallery, New York

Fondation Custodia

De Fondation Custodia is in 1947 te Bazel, Zwitserland, opgericht door Frits Lugt, samen met zijn echtgenote Jacoba Lugt-Klever, ten einde hun kunstverzamelingen voor de toekomst na hun overlijden bijeen te houden. Frederik (Frits) Lugt (1884-1970) was een vooraanstaand Nederlands kunsthistoricus en -verzamelaar en grondlegger van de Fondation Custodia en het Instituut Néerlandais te Parijs.

Hôtel Turgot; Fondation Custodia aan de rue de Lille 121 in het 7e arrondissement

Frits Lugt werd in mei 1884 geboren in Amsterdam. Al op jonge leeftijd was hij bovenmatig geïnteresseerd in tekenen en verzamelen. Op zijn achtste begon Lugt zijn eerste verzameling, het 'museum Lugtius', en fabriceerde een bordje op zijn slaapkamerdeur: 'Geopend als de directeur thuis is.'

Regelmatig was Lugt te vinden in het Rijksmuseum en het Rijksprentenkabinet. Zijn interesse gold vooral Rembrandt van Rijn. De grote liefde voor Rembrandt ontstaat als de veertienjarige Frits de Rembrandttentoonstelling bezoekt die georganiseerd is ter gelegenheid van de troonsbestijging van koningin Wilhelmina. Maar liefst 124 schilderijen en ruim 350 tekeningen zijn er van de grote meester te zien, evenals De Nachtwacht, die van het Rijks naar het Stedelijk is verhuisd. Frits Lugt is overdonderd door zo veel schoonheid. Dit heeft hij nog nooit gezien. Prompt maakt hij een 162 bladzijden tellende levensbeschrijving van Rembrandt, met veertig door hemzelf getrouw nagetekende etsen.

Anton Mensing, de eigenaar van het beroemde veilinghuis Frederik Muller, zag dit manuscript terwijl hij een medewerker zocht. Daarop werd Lugt, 15 jaar, aangenomen en hij werkte tussen 1901 en 1915 bij Mensing in het veilinghuis Muller & Co. Het schrijven van catalogi behoorde tot zijn werkzaamheden. In 1910 trouwde hij met Jacoba Klever (1888-1969), een dochter van de puissant rijke vennoot van de Steenkolen Handels Vereeniging (SHV). De Klevers waren samen met onder andere de Fenteners van Vlissingen en de van Beunings oprichter van de SHV. Het huwelijk stelde hem in staat zich helemaal op het verzamelen van kunst te storten. Kunst kopen deed hij veelvuldig, op veilingen, bij Sotheby’s en bij handelaren. Parijs was in die tijd, de jaren dertig, dè plaats waar het gebeurde en Lugt was regelmatig aan het neuzen op grote en kleine veilingen waaronder die van het veilinghuis Drouot.

Frits Lugt 1884 - 1970

De oorlog kwam en het gezin Lugt nam de wijk naar Amerika. Frits Lugt wist een deel van zijn brievencollectie per aangetekende post in Zwitserland in veiligheid te brengen. Een ander deel viel in Duitse handen, het meubilair verdween naar het huis van NSB-leider Mussert. Gelukkig kwam een groot deel van zijn verzameling weer terug via de zogeheten recuperatie.  Maar ook op tentoonstellingen ziet hij gestolen werk van hem hangen en veel treft hij aan op veilingen. Hij koopt veel van zijn voormalig bezit terug.

Ook in Amerika verzamelde Lugt verder. Toen hij in november 1945 op de Rotterdamse kade van de Holland-Amerikalijn stapte, volgden vijftig kisten boeken, complete jaargangen Amerikaanse tijdschriften en bulletins die in Europa niet te krijgen waren, 3500 catalogi en meer dan 1500 foto's. Maar Lugt had nog meer gezien in Amerika. Voorbeelden van de tweede generatie waarin alles verdween wat de eerste generatie had opgebouwd; Carnegie en Rockefeller. Hierdoor aangezet bracht hij in 1947 zijn hele bezit en vermogen onder in de Fondation Custodia. Hij zorgde er daarmee voor dat zijn collectie ook na zijn dood in stand zou blijven.

Lugt had een goede neus voor bijzondere dingen, een ontwikkeld koopmansinstinct en een waanzinnige kennis van kunst.  Lugt kocht altijd die schilderijen of tekeningen die net even anders waren dan die de kunstenaar gewoonlijk maakte. Schilderde Avercamp voornamelijk ijs- en wintergezichten? Dan kocht Lugt een zomergezicht. Maakte Jan Steen van alle huishoudens een puinhoop? Dan kocht hij een schilderij met een keurig opgeruimde kamer.

Rembrandt Harmenszoon van Rijn, zelfportret 1648, © Fondation Custodia - collectie Frits Lugt

In 1953 gaan de echtelieden in Parijs op zoek naar een gebouw met karakter en een zekere allure, waar zij hun collectie kunnen onderbrengen en dat geschikt is om een Nederlands cultureel centrum te herbergen, als equivalent van het door hen zo bewonderde Institut Français Pays-Bas (voorheen Maison Descartes ) gevestigd aan de vijzelgracht te Amsterdam.

Uiteindelijk koopt Lugt, na veel zoeken, het gebouwencomplex aan de rue de Lille 121, (nog steeds de behuizing van de Fondation Custodia en het Atelier Néerlandais): Hôtel Lévis-Mirpoix en het Hôtel Turgot. Talloze verbouwingen waren noodzakelijk en in 1954 hadden zij al 1.200.000 Nederlandse guldens uitgegeven aan een eerste verbouwing om hun omvangrijke en unieke verzameling van zeventiende- en achttiende-eeuwse beeldende kunst, oude boeken, Chinees porselein, kunstenaarsbrieven, oude lijsten, portretminiaturen en voorwerpen uit de Griekse en romeinse oudheid te kunnen plaatsen. Alle ruimtes werden door het echtpaar zelf ingericht. Zelf woonde het echtpaar in een aanpalende woning aan de place du Palais Bourbon. Op 11 januari 1957 wordt het Institut Néerlandais officieel geopend door Frits Lugt, in aanwezigheid van de Franse president René Coty, ZKH Prins Bernhard en de eerste directeur van het Institut: de dichter Sadi de Gorter – tevens de cultureel attaché aan de Nederlandse ambassade in Parijs. In 2013 hield deze samenwerking op te bestaan, volgens de Nederlandse minister van Buitenlandse zaken vanwege bezuinigingen.

In de collectie Frits Lugt bevinden zich 55.000 originele kunstenaarsbrieven geschreven onder andere door Titian, Michelangelo, Ter Borch, Poussin, Ingres, Manet, Gauguin en vele anderen

Op 15 juli 1970, de geboortedag van Rembrandt, zeeg Frits Lugt op de place de l’Étoile neer en overleed. Hij stierf zoals hij had geleefd: met een stapel notities onder zijn arm, op weg naar een kunstverzamelaar. Lugt werd 86 jaar. Bij zijn dood liet hij een veelzijdige verzameling na van enkele tienduizenden stukken die haar gelijke in de wereld niet kent, én een sfeervol onderkomen, het Hôtel Turgot, waarin die tot zijn recht komt en nog steeds bestudeerd kan worden.

7.000 tekeningen vanaf de jaren dertig tot de twintigste eeuw van diverse kunstenaars waaronder Leonardo da Vinci, Rembrandt, Breugel, Dürer, Rubens, Barocci, Watteau en Ingres.

15.000 prenten van diverse kunstenaars onder wie Lucas van Leyden, Rembrandt, Van Dyck, Goya, Parmigianino en Andreani.

450 schilderijen waaronder Ruisdael, Saenredam, Guardi en Corot.

55.000 originele kunstenaarsbrieven geschreven onder andere door Titian, Michelangelo, Ter Borch, Poussin, Ingres, Manet, Gauguin en vele anderen. Zo kocht Frits Lugt in 1918 per telegraaf vanuit Nederland bij Sotheby’s in Londen twee van de zeven bewaard gebleven brieven van Rembrandt aan Constantijn Huygens. Zelfs in 2017 kocht de Fondation Custodia een reeks brieven van de Franse schilder Édouard Manet (1832-1883). De brieven zijn gericht aan schilder en etser Félix Bracquemond (1833- 1914). De correspondentie tussen de twee vrienden was op een paar brieven na onbekend, tot ze in 2016 op een veiling opdook.

Behalve het beheren van de Collectie Frits Lugt, organiseert en/of werkt de Fondation Custodia mee aan talloze tentoonstellingen zoals The American Dream: van pop art tot heden - Jim Dine, Five Paintbrushes, 1973 - © Trustees of the British Museum en Pictoright / Sabam

Behalve het beheren van de Collectie Frits Lugt, organiseert en/of werkt de Fondation Custodia mee aan talloze tentoonstellingen in Frankrijk en daarbuiten, bevordert zij wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de kunstgeschiedenis, geeft zij belangwekkende publicaties uit, stimuleert zij jonge kunsthistorici door stages verbonden met een verblijf in Parijs aan te bieden en ondersteunt zij instellingen als het RKD (Rijksbureau voor kunsthistorische documentatie) in Den Haag en het Interuniversitaire Nederlands instituut voor kunstgeschiedenis in Florence.

Maandelijks vinden er een of meer rondleidingen plaats en worden stukken uit de collectie op afspraak aan bezoekers ter inzage gegeven en vinden er regelmatig kunstbeschouwingen plaats. De Fondation Custodia beschikt ook over een eigen restauratie-atelier.

Verder staat de bibliotheek ter beschikking van het publiek en met ruim 130.000 boeken is dit een van de grootste collectie kunsthistorische boeken in Frankrijk. De bibliothecaris is de Nederlander Wilfred de Bruijn, tevens schrijver en programmamaker van onder andere ‘Op zoek naar mijn Frankrijk’. De operationele leiding is sinds 2010 in handen van Drs. Ger Luijten.

Tot 1990 was hij hoofdcurator van de afdeling gravures van het Museum Boijmans van Beuningen en vanaf 2001, hoofdconservator van de afdeling grafische kunst van het Rijksmuseum. Sinds 2009 is hij tevens voorzitter van de internationale adviescommissie van houders van openbare verzamelingen van grafische kunst. Dit is een vereniging die 's werelds 50 belangrijkste verzamelingen van tekeningen en gravures assembleert.

De Fondation Custodia is zonder twijfel een van de meest actieve instituten in de wereld van de kunstgeschiedenis. En nog mooier met een Nederlands tintje.

Fondation Custodia / Collection Frits Lugt

121 rue de Lille, 7^e arrondissement, metro Assemblee Nationale.

Meer ontdekken over het onbekende Parijs? Vanaf 9 juni 2018 is mijn reisgids ‘Ongewoon Parijs’ te verkrijgen bij de boekhandel of online bij Edicola Publishers, Bruna, Libris, Bol, Blz, Managementboek, Hebban, Veltman uitgevers, boekhandel Smit, Amazon Frankrijk en Amazon UK.

Ongewoon Parijs, 160 pagina's, 300 foto's, paperback, ISBN: 978-94-92500-81-6, Prijs € 19,95

XUAN-THU NGUYEN; EEN ONTMOETING MET EEN NEDERLANDS MODE ICOON IN PARIJS

Voor een bijzondere kennismaking ben ik op weg naar het 2^e arrondissement, naar de wijk Sentier. Ooit het centrum van een drukke economische activiteit die draaide om de beurs, (gevestigd in het Palais Bronginard), de textielnijverheid en de pers. Vandaag leeft dit arrondissement hoofdzakelijk van de mode en alle activiteiten die daarmee gepaard gaan. Textiel, boetieks, groothandelaars, stof, kleding, lingerie, schoeisel, lederwaren, namaakjuwelen, fournituren, accessoires en nog meer textiel. Sentier en Temple, op een steenworp afstand van Les Halles, blijven een aparte wereld die al ruim honderd jaar het koninkrijk is van alles wat met kleding te maken heeft. Winkels, werkplaatsen, toonzalen volgen elkaar ononderbroken op. De wijk heeft haar ambachtelijke en handelsfunctie behouden, mede dankzij een lange traditie die teruggaat tot de Orde van de Tempeliers, in 1118 gesticht om pelgrims te beschermen. Ook in de literatuur wordt Sentier in de 19^e eeuw beschreven als het centrum van de textielindustrie met name door Honoré de Balzac.

Het begin van mijn zoektocht naar XUAN de naam achter een Nederlandse couturier

Sinds de late jaren 1990 is het ook het thuis geworden van vele internet-start-up bedrijven met als bijnaam Silicum-Sentier. Dit alles dankzij de aanwezigheid van het voormalige Parijse beursgebouw en de beschikking over een high-speed glasvezelnet in dit gebied. Tijdens de dot.com boost vestigden zich hier meer dan 50 internetbedrijven waaronder Yahoo, Nomad, Verizon, Orange en vele anderen.

Ik zoek de rue de Tracy, een kleine straat ingeklemd tussen nummer 127 van de boulevard Sébastopol en nummer 222 van de rue Saint-Denis. Vanuit het metrostation Sentier passeer ik de rue d’Aboukir met op de zijwand van een appartementencomplex een gigantische muur van planten ontworpen door de ‘groenkunstenaar’ Patrick Blanc. Dit soort groen in de stad is een van de speerpunten van de huidige burgemeester van de stad, Anne Hidalgo, om Parijs groener te maken en zo de warmte uit de stad te verdrijven. Een stukje verder in de rue de Cléry, op de hoek van de rue Poissonnière, op de eerste verdieping, het standbeeld van de Heilige Catharina, de patrones van de naaisters. Ieder jaar op 25 november lopen de ongehuwde naaisters met extravagante hoeden in optocht door de wijk. Dit was eens het grondgebied van het klooster van Saint-Chaumont. De rue de Tracy droeg voorheen de naam rue des dames-Saint-Chaumont. Antoine Destutt Comte de Tracy (1754-1836) is nu de huidige naamgever van de straat, politicus, filosoof en lid van de Académie Française.  De gemiddelde prijs per m² doet hier € 9910. Heerlijk toch dat internet!

De rue d'Aboukir met het kunstwerk van groenkunstenaar Patrick Blanc (l) en het standbeeld van de Heilige Catharina, de patrones van de naaisters (r)

Aangekomen op nummer vijf ben ik driftig op zoek naar het briefje waarop ik de deurcode heb genoteerd. Om in Parijs überhaupt ergens binnen te komen moet je iemand kennen. Aanbellen lukt niet want de vinding van de goede oude schel, in 1850 uitgevonden door de Belg Polydoor Lippens, als vervanging van de bronzen kloppers, is gewoonweg niet aanwezig. Wel een display waar je een code in moet toetsen. Vervolgens kom je in een portiek waar je weer een nieuwe code nodig hebt om binnen te komen of om de lift te kunnen gebruiken. 4^e etage rechterdeur staat er op mijn briefje.

XUAN

Eenmaal boven wordt ik ontvangen met een warme glimlach op het gezicht van de tengere Thu Nguyen. “Welkom”, en ze maakt een breed gebaar richting haar appartement. Geboren in Vietnam maar opgegroeid in Nederland waar haar ouders een textielbedrijf runnen. Thu is couturier en ik heb haar voor het eerst ontmoet in de tuin van de residentie van onze Ambassadeur tijdens het Koningsfeest. Net als ik is zij lid van het Atelier Néerlandais. In 1999 studeerde zij af aan het prestigieuze Charles Montaigne mode instituut, nu beter bekend als het Amfi. De Amsterdamse modeacademie behoort tot de 30 beste modescholen ter wereld en werd in 1992 opgericht als gevolg van een fusie tussen de academies Meester Koetsier en Charles Montaigne. Meester Koetsier werd 60 jaar geleden opgericht als een technische en commerciële school. Academie Charles Montaigne - opgericht in 1951 - was een particuliere school voor couture en styling. De academie heet sinds 2002 Amfi. Daarvoor had de modeschool nog de naam Fashion Management and Design (FMD). Inmiddels is Amfi onderdeel van de Hogeschool van Amsterdam. Alumni van de Amsterdamse academie werken bij topmerken als Nike, Tommy Hilfiger, of bij ketens als H&M en We Fashion.

Voor Thu ligt dat duidelijk anders. Na haar afstuderen begon ze in Amsterdam haar eigen modelabel. In de daaropvolgende jaren ontving ze een nationale prijs ter ondersteuning van jonge Nederlandse modeontwerpers, en presenteerde ze haar werk in Gorizia, Italië, samen met 39 andere opkomende ontwerpers. Amsterdam bleek al snel te klein en vier jaar later opende ze haar eigen boetiek in de Parijse wijk Marais, waar ze begon met zelf ontworpen prêt-à-porter collecties onder het modemerk XUAN.

Xuan-Thu Nguyen, uitgesproken als ‘Swan-teen Nuh-Wen’. Xuan is een Vietnamese meisjesnaam en betekent ‘bron’. Met voor haar vast een dieper liggende betekenis als bron van creativiteit. Toen ze 10 jaar was wilde ze al florist worden om zo haar ongebreidelde creativiteit om te vormen tot een prachtig boeket of bloemstuk. Vanwege haar niet aflatende interesse voor design besloot ze een opleiding te gaan volgen aan de Amsterdamse mode academie.

Tijdens het interview blijft zij ongestoord aan het werk aan haar nieuwe couture collectie

In 2008 presenteerde zij voor het eerst haar haute couture collectie. In 2016 presenteerde ze haar lente/zomer collectie 2017 als een ware kunstinstallatie, namelijk bevroren in ijs.  Geïnspireerd door het paradoxale idee van verfrissing tijdens warme zomerdagen. Op 30 september 2016 werden Nguyen's etherische ontwerpen in het Atelier Neérlandais zowel letterlijk als figuurlijk gevangen in de tijd. Bevroren in grootse ijssculpturen werden haar ontwerpen als ware kunstinstallaties tentoongesteld.

Bescheiden zoals zij is verontschuldigt zij zich voor de ontvangst in haar appartement. “Mijn atelier, dat een etage lager ligt, wordt op dit moment verbouwd. In de winter konden we de ramen niet meer dicht krijgen en de verwarming werkte ook al niet naar behoren. Niet echt bevorderlijk voor de inspiratie als je aan een zomercollectie aan het werken bent” Een glimlach verschijnt. Ik bedenk plots dat we wel heel trots op haar mogen zijn. Want hoeveel echte Nederlandse couturiers kennen we eigenlijk die ook nog eens succesvol zijn in het buitenland?

Thu vertelt dat je geïnviteerd behoort te worden door de prestigieuze ‘Fédération de la Haute Couture et de la Mode’ (FHCM). Een Frans instituut dat al bestaat sinds 1868 en toen bekend stond als ‘Chambre Syndicale de la Couture, des Confectionneurs et des Tailleurs pour Dame’. Zij bepalen ook de data voor de Paris Fashion Week. Voor de haute couture is die vastgezet van 1 juli 2018 tot en met 5 juli 2018. “De FHCM heeft voor mij de datum van 3 juli vastgelegd en nee, ik heb daar niets over te zeggen. Best spannend, want ik show om 20.30 uur ’s avonds maar ik heb nog geen locatie. Verder showen op die dag ook nog eens Chanel en Giorgio Armani”. Tussen de 36 couturiers die hun werk mogen laten zien in Parijs, zie ik maar vier Nederlandse namen: Xuan, Victor & Rolf Ronald van der Kemp en Iris van Herpen.

3 juli moet haar couture collectie klaar zijn en uiterlijk...... absoluut geen stress zichtbaar

Waarom toentertijd die keuze voor Parijs als vestigingsplaats?

“Ik heb gekozen voor Parijs, omdat we in 2005 een boutique in Le Marais hadden geopend”.

Heb je specifiek gekozen om je te vestigen in de modewijk Sentier of was dat toeval?

“Sentier, was bij toeval. We waren dat jaar zo vaak verhuisd dat we toevallig in  deze wijk terecht kwamen. Heel druk, maar heel centraal. Links, rechts ....er gebeurt hier van alles en ik zit vijf minuten van fournisseurs en andere leveranciers. Kan niet beter”.

Zijn jouw Vietnamese/Nederlandse roots van invloed op jouw creaties?

“Ik denk dat er onbewust altijd iets van mee wordt gegeven, het gevoel van nostalgie”.

Wat zijn de waardes die je meegekregen hebt van jouw ouders?

“Hard werken en nederigheid”.

In de tussentijd kijkt ze nauwelijks op en zit in een totale zen houding te werken aan een van haar creaties.

Werk je alleen of samen met een team?

Ik heb een team , maar ontwerpen doe ik alleen, in alle rust. Daarom vind ik het eigenlijk helemaal niet erg om even niet in mijn atelier te zitten maar hier in mijn appartement. Vaak omgeven door mijn kinderen en de hond en mijn lieve man natuurlijk”.

In 2016 presenteerde ze haar lente/zomer collectie 2017 als een ware kunstinstallatie, namelijk bevroren in ijs

De modewereld is een harde wereld, wat maakt jouw mode zo bijzonder?

“Ik denk dat ik me zelf ben en dat mijn collecties voor het grooste gedeelte over mijn persoonlijke belevingswereld gaan. De gevoelswaarde in mijn ontwerpen staat voorop en ik denk dat het dat is waar mensen in geïnteresseerd zijn, ook al kunnen ze vaak hun vinger er niet opleggen van wat het precies is”.

Kun je mij eens meenemen door jouw creatief proces, wat inspireert je, hoe begin je?

“Kom we lopen even naar mijn atelier. Het begint bij mijzelf, het kan een gevoel zijn, de staat waarin ik verkeer of soms is het een kleur of techniek die me inspireert of bezig houdt. Bij mij gaat het meer om nadenken, analyseren, het waarom hoe en wat. Ik probeer altijd de ontwerpen op een toegankelijke manier om te zetten. Elke creatie geeft wat weer, daarom zie je heel vaak dat ik het maar in een enkele ‘look’ uitvoer en dat de volgende look weer heel iets anders is in mijn collectie”.

Waar wordt je kleding vervaardigd?

“Voornamelijk in Parijs en af en toe in Nederland”.

Is het ook in andere landen te koop?

“Op het ogenblik in China, Taiwan en in de Verenigde Staten alleen online”.

Dan is het even stil terwijl de handen vaardig bezig blijven op de paspop en niets haar kritische blik ontgaat zegt ze. “En in Parijs natuurlijk !”

Voor Paris FvdV wilde Thu wel even aan het werk in haar atelier

Waaraan herken ik een ontwerp van Xuan-Thu Nguyen?

Aan de technische details, die meestal niet eens wordt opgemerkt als je niet ‘echt’ kijkt. Ik hou van kleine verrassingen” Zoals?

“Links heeft de kraag een vierkante afwerking en rechts, een ronde. De verscholen knoopsgaten, de ingewerkte broeksluiting in een deelnaad. En alles is mooi afgewerkt aan de binnenkant. Geen lockdraden maar biesjes of Engelse  naad afwerkingen.

Waarvan lig jij ’s nachts wakker?

“Van alles, maakt niet uit, alles maalt”.

Wie is jouw absolute voorbeeld en waarom?

“Mijn kinderen, meest grooste inspiratiebron en ze leren me zoveel”.

Kun je al iets vertellen over je plannen voorjaar 2018?

“Ben nu druk bezig met voorbereidingen voor de couture week  in Parijs en dringend op zoek naar een locatie”. Vragend kijkt ze mij aan en ik beloof voor haar op zoek te gaan.

Je woont nu al zolang in Parijs wat zijn jouw favoriete plekken in de stad?

“Ik ben dol op Frenchies bar à vin in de rue du Nil 5, hier vlakbij, en restaurant Sola. Een Japans restaurant in de rue de l'Hôtel Colbert 12 in het vijfde arrondissement. Musee Art et Decoratif is denk ik mijn favoriet, maar la Gaîté Lyrique* is ook geweldig. Ik doe graag boodschappen in rue de Nil en de rue Faubourg Saint Denis, werkt heel ontspannend voor mij. Ik ben dol op koken en boodschappen doen en  deze 2 straten hebben geweldige producten”.

Immigranten uit Pakistan, Sri Lanka en Bangladesh wachten in de wij Sentier geduldig op de stoep met hun steekkarretje tot ze een handelaar voor een paar euro kunnen helpen 

* Op initiatief van de toenmalige burgemeester van Parijs; Bertrand Delanoë, is op 2 maart 2011 een nieuwe culturele instelling geopend. La Gaîté Lyrique, hèt nieuwe centrum voor digitale kunst. Acht jaar duurde de renovatie van dit 156 jaar oude Theatre de La Gaîté, een historisch monument. Totale kosten 85 miljoen. Vijf verdiepingen met een totale oppervlakte van 9500 m² geheel gewijd aan muziek, film, video games, mode, design, dans en theater. Er is een speciale (gratis) lounge voor gamers, een grote concertzaal met maar liefst 46 schermen, auditorium, geluidsstudio's, twee cafés, tentoonstellingsruimten en een winkel. De eerste week na de opening bezochten ruim 18.000 mensen deze nieuwe Parijse digitale cultuurtempel. La Gaîté Lyrique, Rue Papin 3 bis, 3e arrondissement, metro: Réaumur-Sébastopol, Arts et Métiers, Strasbourg Saint-Denis.

Wat is volgens jou de absolute ‘Must See’ in Parijs?

“Op dit moment , het project Expo in het Parc de la Vilette. Kijk maar eens op de website hoeveel daar te beleven valt met name in La Grande halle”.

De ingang aan de passage de Caire is fraai versierd met koppen die de godin Hathor verbeelden

Ze kijkt op. “Best leuk dit interview”!.

We begeven ons via het steile trappenhuis weer naar haar appartement. Tijd om mijn spullen te pakken en afscheid te nemen van deze bescheiden, sympathieke maar vooral talentvolle couturier; Thu Nguyen. Niet voordat ik haar heel veel succes wens met haar couture show op 3 juli 2018.

Er volop bedrijvigheid in de Sentier. Hier slaan modewinkels uit heel Europa hun confectie in. Buiten dansen volle kledingrekken, dozen en bestelbusjes een chaotisch ballet, gecoördineerd door immigranten uit Pakistan, Sri Lanka en Bangladesh. Die wachten hier geduldig op de stoep met hun steekkarretje tot ze een handelaar voor een paar euro kunnen helpen met in of uitladen. In de jaren 50 en 60 werden de winkels vooral gerund door Joodse ondernemers die ook wel ‘les pieds noirs’ werden genoemd. Op zaterdag, sjabbat, was deze wijk dan ook uitgestorven. Tegenwoordig zijn steeds meer winkels in handen van Chinezen. De winkels zijn overigens alleen toegankelijk voor groothandelaren en niet voor individuele shoppers. ‘Vente en gros, pas en detail’!

De passage Caire is een van de oudste in de stad en dateert uit 1798

Ik neem de drukke rue Saint Denis richting de passage du Caire. De passage is een opeenvolging van concurrerende groothandels in een wirwar van gangen die weer uitkomen op de place du Caire. Hier is de specialisatie met name in klerenstandaards, pas- en etalagepoppen en andere spullen voor winkelinrichting. Deze passage is een van de oudste in de stad en dateert uit 1798. 360 Meter lang en sinds 28 april 1964 behorend bij het historisch erfgoed van Parijs; "Inventaire Supplémentaire des Monuments Historiques" (ISMH). De passage is gebouwd met de gebrekkige techniek van tweehonderd jaar geleden. De gemiddelde straatbreedte is niet meer dan drie meter en dat heeft weer te maken met de ijzeren, vaak zeer inventieve dakconstructies. Onlangs is de gehele glazen overkapping gerestaureerd. De ingang aan de place de Caire is fraai versierd met drie koppen die de godin Hathor verbeelden, lotusbloemen en hiërogliefen. Op deze plek was vroeger een klooster gevestigd. Het werd verwoest tijdens de Franse revolutie.

Hier is de specialisatie met name in klerenstandaards, pas- en etalagepoppen en andere spullen voor winkelinrichting

De middag loopt op zijn einde en ik neem plaats op een terras om vast een begin te maken met het schrijven van deze blog.

Un Grand merci Thu Nguyen - XUAN et Joan Mols - Atelier Néerlandais

Meer ontdekken over het onbekende Parijs? Vanaf 9 juni 2018 is mijn reisgids ‘Ongewoon Parijs’ te verkrijgen bij de boekhandel of online bij Edicola Publishers, Bruna, Libris, Bol, Blz, Managementboek, Hebban, Veltman uitgevers, boekhandel Smit, Amazon Frankrijk en Amazon UK.

Ongewoon Parijs, 160 pagina's, 300 foto's, paperback, ISBN: 978-94-92500-81-6, Prijs € 19,95

ONGEWOON PARIJS - MIJN NIEUWE REISGIDS OVER PARIJS

Mijn reisgids over de Franse hoofdstad, ONGEWOON PARIJS is voor € 24,50 te koop bij de betere boekhandel en online bij Athenaeum Boekhandel - AmazonFrankrijk - Amazon UK – Blz - Boekhandel Smit – Bol – Bruna - Donner - De Drukkerij - EdicolaPublishers – Hebban –  Managementboek - Libris – Scheltema - Veltman uitgevers.

160 pagina’s met vele kleurenfoto’s van Parijs (ISBN 978-94-93201-97-2) en inmiddels toe aan zijn zesde druk.

Gesigneerde versies beschikbaar

Gezien de hoge portokosten, het boek weegt namelijk meer dan 500 gram, ben ik niet in staat zoals vele online bezorgers het boek zonder verzendkosten bij jou te laten bezorgen. Stuur een émail naar fvdvliet@upcmail.nl met uw n.a.w. gegevens voor een persoonlijk gesigneerde versie. Kosten € 24,50 plus € 4,95 verzendkosten. 

In ‘Ongewoon Parijs’ laat ik de Eiffeltoren, Louvre en Sacré Coeur links liggen. In mijn reisgids ga ik er van uit dat jij inmiddels al ruimschoots aan je toeristische plichten hebt  voldaan en alle grote toeristische trekpleisters hebt gezien.  Met mijn boek wil ik jou laten zien dat Parijs zoveel meer  te bieden heeft. Weg van de platgetreden paden, de busladingen toeristen, op zoek naar originele buurten en exotische wijken waar je de stad en haar inwoners beter zult leren kennen. Uiteindelijk is elke reiziger op zoek naar dat stukje exclusiviteit. Een plek waar de toerist nauwelijks komt maar waar je de polsslag van de stad voelt. Het voorwoord is geschreven door Eveline Bijlsma, correspondent in Parijs voor De Telegraaf, Elsevier en BNR Nieuwsradio.

Veelkleurig Parijs

Voor de herkenbaarheid volg ik het pad van de 20 arrondissementen en verdeel het boek in vier delen:

DEEL I - Veelkleurig Parijs

20e Arrondissement

Multicultureel Parijs over Charonne een Parijse verrassing, La Campagne à Paris, Belleville en een duizelingwekkend uitzicht, Ménilmuche en versteend verdriet.

19e Arrondissement

Oud ontmoet nieuw over de Butte Bergeyre, Quartier Mouzaïa, cultuur en muziek, een nieuwe kijk op Parijs en de fabriek van de rouw.

18e Arrondissement

De andere kant van Montmartre over de smeltkroes van culturen, dwalen door steile steegjes, Fait Maison en een dodenakker met legendarische bewoners.

DEEL II - Chic en charme

16e en 17e Arrondissement

Bon chic, bon genre over the Devil wears Prada, de necropool van de aristocratie, Passy en Auteuil, in het spoor van Le Corbusier en Mallet-Stevens, van Gehry naar Guimard, het nieuwe Parijs en een verborgen juweeltje.

14e en 15e Arrondissement

Op de berg de muzen over grafstenen met een verhaal, de Marché Parisien de la Création, op bezoek bij Bourdelle, het dodenrijk, verrassend groen, wijn bloed en groen, de Petite Ceinture, Ballonvaren in het Parc André Citroën en het zwaneneiland.

 

DEEL III – De Faubourgs

12e en 13e Arrondissement

Het verrassende oosten over wandelen in de lucht, terug naar de Belle Époque, de nieuwe Rive Gauche, de groene gifslang, klein Azië en een vleugje platteland.

11e Arrondissement

Trendy Parijs over shop until you drop, bruisend Oberkampf, la vie en Rose, ambachtelijke geheimen en de coulissen van de stad.

10e Arrondissement

Flaneren rond het Canal Saint-Martin

8e en 9e Arrondissement

Shoppen of op bezoek bij een kunstenaar over een museum waar de tijd stilstaat, Parijse romantiek, glorie en tragedie, de P van parfum en Parijs, een gratis VIP behandeling, uit eten bij Gigi en loungen met Parijs aan je voeten.

7e Arrondissement

De edele buitenwijk over de ingewanden van Parijs, Kremlin aan de Seine, ode aan een icoon, de nieuwe Parijse wandel boulevard, eerbetoon aan de oorlogsinvaliden, op bezoek bij Rodin, het labyrint van de Franse politiek, Maillol en Gainsbourg.

6e Arrondissement

Verborgen juweeltjes over middeleeuws Parijs, cultuur snuiven, binnenkijken bij de kunstenaars thuis, lekkere trek, Midnight in Paris, de Parijse ober en de Marché Biologique.

Een vleugje platteland

DEEL IV -  De oude kern

5e Arrondissement

Middeleeuwse erfenis over la Mouffe, de tempel van de natie, Le Balzar, het instituut van de Arabische wereld, een eeuwenoude oase in de stad en op bezoek bij Allah.

De glazen hemels van Parijs.

3e en 4e Arrondissement

Joodse sporen, ‘Pardonne, mais n’oublie pas’, onbekend Marais, een hoogoven in het centrum, de groene fee en de kunst van het ambacht.

1e en 2e arrondissement

De navel van Parijs over de nationale bibliotheek van Frankrijk, de brasserie van de 21^e eeuw en een ode aan Stavinsky.

27 Handige websites die je verblijf in Parijs nog aangenamer maken.

Wat schrijft de pers erover:

‘Ongewoon Parijs’ bevat de observaties van een nieuwsgierige reiziger die het Parijs van de Parijzenaars wil leren kennen en steeds op zoek gaat naar de couleur locale. De gids neemt de lezer mee buiten de gebaande paden en langs verborgen schatten, alsof je wordt rondgeleid door een bevriende gids. Het is het Parijs dat bestaat uit gestolen momenten uit vervlogen tijden. Een Parijs waar je kunt genieten van kleine pleziertjes en immense schoonheid, vastgelegd door de auteur zelf.

En Route in hun rubriek Boekenplank over Ongewoon Parijs: Verborgen charmes van Parijs. Wie de weblog van fotograaf Ferry van der Vliet kent weet dat hij bijna alle Parijse straatjes en steegjes heeft afgestruind. Niet dat hij de erkende blikvangers van de stad veronachtzaamt, zijn bijzondere interesse geldt toch de verborgen schoonheden buiten de platgetreden paden. Zo heeft hij een schat aan schitterende zwart-wit foto’s opgebouwd, netjes gerubriceerd per arrondissement en naar thema. Een ruime keuze uit deze foto’s is in kleur terechtgekomen in Ongewoon Parijs als illustraties bij een ontdekkingstocht, waarbij Ferry er bewust voor kiest vanaf het 20^e tot het 10^e arrondissement de buitenschil van de stad af te pellen omdat daar voor hem de grootste uitdaging ligt. Om zo de contrasten tussen de afgebladderde oorspronkelijkheid, provinciale intimiteit, multiculturele invloeden en vernieuwingsdrang in beeld te brengen. De foto’s (zo goed getroffen dat ze allemaal een groter formaat zouden hebben verdiend) in combinatie met de tekst gidsen ons langs een andere stad. Dat geen enkele foto een bijschrift heeft is geen bezwaar, het verhoogt het plezier om zelf ter plekke speurend rond te slenteren.

KUNSTENAARS IN PARIJS: VICTOR DE BIE ‘POTASSER & CARTONNER’

In mijn dagelijkse leven is vijf uur witte wijn tijd. Rond dat uur gun ik mijzelf altijd een glas droge witte wijn. Maak je geen zorgen, het blijft hooguit bij twee glazen per dag. Het is dan ook heerlijk om rond die tijd uitgenodigd te zijn voor een vernissage in het Atelier Néerlandais in het chique 7^e arrondissement. Dit keer draait alles om het werk van de Nederlandse designer en kunstenaar Victor de Bie. Victor woont en werkt in Amsterdam maar gaat regelmatig voor inspiratie naar Parijs.  Zijn nieuwe werk is geheel tot stand gekomen tijdens zijn, zoals hij het zelf noemt, ‘période parisienne’. In 2017 heeft hij het Atelier Néerlandais zes weken mogen gebruiken als zijn schildersatelier. “Een soort van retraite om mijzelf, in zijn geheel los te kunnen maken van al mijn zelfopgelegde conventies. Ik wilde mijzelf opnieuw uitvinden en in Parijs, is  dat gelukt en heb ik mijn zelfvertrouwen en het plezier in het creëren weer hervonden. Zo heb ik zelf kennis kunnen maken met de Franse kunstwereld en omgekeerd de Fransen laten kennismaken met Victor de Bie”.

Designer en kunstenaar Victor de Bie aan het werk in het Atelier Néerlandais

Victor, geboren in 1976 komt zelf uit een kunstenaarsfamilie en heeft zijn opleiding genoten aan de Gerrit Rietveld Academie te Amsterdam. Opgeleid als modeontwerper wat ook weer terug te zien is in zijn vrije werk als kunstschilder. Tevens ontwerpt hij sieraden. In 2010 presenteerde de talentvolle kunstenaar, een met behulp van een digitale 3-D printer vervaardigde ring met drie verwisselbare hoofddeksels: een hoedje van papier, een kroon en Mickey Mouse-oren. Dit alles in opdracht van het World Fashion Centre. Sinds die tijd ontwerpt hij ook sierraden voor onder andere Jan Taminiau.

Het interieur van het Atelier Néerlandais leent zich bij uitstek voor het werk van Victor de Bie - op de voorgrond het tapijt Reflexions - Links en rechts Fauteuil Poisson en in de spiegel l’Homme à la clope

Zijn nieuwe werk is vooral grafisch, zwart-wit. Kartonnen figuren die uit afzonderlijke delen bestaan. “Wat mij zo aantrok in het materiaal is de veelzijdigheid. Ik raapte het letterlijk op van de straat en mocht het mis gaan, dan was er niks verloren. Bovendien hielp het mij om me te bevrijden van mijn conventionele manier van werken. Deze kunstwerken laten duidelijk het plezier zien in mijn nieuwe manier van werken. De thema’s en de kenmerken van mijn werk zijn onveranderd. Menselijke figuren uit het circus en de kermis, zelfbedachte elementen en objecten die verwijzen naar mijn katholieke achtergrond of familieherinneringen. Plus; het reflecteert het licht en de energie die ik heb hervonden tijdens mijn zes weken ‘retraite’ in Parijs”, aldus Victor de Bie.

Surpopulation - 213,5 x 310 cm.

In het klassieke witte decor van het Atelier Néerlandais vormen zijn kunstwerken een scherp contrast van stralend wit met grillige zwarte lijnen. Uit al zijn werken spreekt zijn fascinatie voor het ongewone, het spontane, het onderbewuste en het chaotische, en ze doen mij denken aan   het werk van Jean Dubuffet uit de jaren zeventig. Het principe ontstond in 1962 (de kunstenaar was 61) uit de krabbels die hij tijdens het telefoneren maakte. Hij knipte de vormen uit en ordende ze. De eerste werken verschenen in een boekje, dat hij 'L'hourloupe' noemde. Een fantasiewoord, ook in zijn gedachten knipte en plakte hij graag. Eerst zijn de 'hourloupes' nog platte werken, wezens zonder referentie naar de werkelijkheid, maar al snel worden het driedimensionale beelden, gemodelleerd in piepschuim en afgegoten in epoxyhars. 

"Mijn expositie moet er uitzien als mijn atelier"

Kartonnen sculpturen vlnr; Chapeau gâteau - Promenade nocturne - Buttes en noirs et blancs - Fauteuil à l’état d’ébauche - En armure - l'Homme au canotier - l'Oiseleur - Dame au nez carré - Barbes à papa

Figuren, landschappen en objecten gereduceerd tot een wirwar van zwarte lijnen tegen een witte ondergrond met kleuraccenten. Het resultaat is een verwarrende illusie van holtes en uitstulpingen. Een van die 'imaginaire bouwsels' staat in de beeldentuin van het Kröller-Müller, een feest voor het oog. Dubuffet’s onaangepaste en onbedorven creativiteit en de zeggingskracht van zijn beelden vormden een bron van inspiratie voor kunstenaars die in de 20ste eeuw naar vernieuwing zochten. Hoe toepasselijk voor Victor de Bie die in Parijs 2017 op zoek was naar vernieuwing.

Het ijzersterke team van het Atelier Néerlandais met Joan Mols (l), Carolien van Tilburg (r) samen met  de kunstenaar Victor de Bie en Lin Shi (midden)

Zoals je weet is het Atelier Néerlandais onderdeel van de Nederlandse Ambassade in Frankrijk en een springplank voor Nederlandse kunstenaars, ontwerpers en creatieve ondernemers in Frankrijk. In het centrum van Parijs kunnen ze netwerken met Franse partners. Tevens biedt het Atelier Néerlandais de mogelijkheid om te werken op een flexplek, klanten te ontvangen, en een businessplan te laten analyseren door experts. Ook zijn ruimtes beschikbaar die, tegen een vergoeding, kunnen worden benut voor bijvoorbeeld modeshows, productpresentaties en exposities. Het Atelier werkt vanuit de gebruikers, zonder een staf die bepaalt wat er gebeurt en het zijn de gebruikers die het Atelier Néerlandais leven inblazen. Met enige trots kan ik zeggen dat Paris FvdV lid is van dit prestigieuze instituut. Wil je meer weten of ben jezelf geïnteresseerd neem eens contact op met de coördinator van het Atelier: Mw. Carolien van Tilburg, telefoonnummer: +33 1 45 50 47 04 of mail naar info@atelierneerlandais.com

Ambassaderaad voor cultuur en communicatie Bart Hofstede (r) met zijn opvolger Friso Wijnen (l) voor de kunstwerken Chandelle morte (l), Pull au coeur noir en Dame à quatre têtes (midden)

Verantwoordelijk voor het Atelier Néerlandais is de afdeling cultuur en communicatie van de Nederlandse Ambassade, nu nog onder leiding van Dhr. Bart Hofstede, ambassaderaad voor cultuur en communicatie. Eerder vertelde ik dat hij per 1 augustus aanstaande vertrekt naar China. De vernissage van Victor de Bie was dan ook een ultieme gelegenheid om kennis te maken met zijn opvolger Dhr. Friso Wijnen. Sinds 2002 werkzaam bij Buitenlandse Zaken. Eerst op het onderwerp migratie, daarna als cultureel attaché in Madrid. Vervolgens was hij plaatsvervangend hoofd internationaal cultuurbeleid, woordvoerder en sinds maart 2015 projectleider communicatie Nederlands EU-Voorzitterschap 2016. Een project dat onder meer gaat om online-communicatie (website en social-media), publieksactiviteiten, woordvoering en interne communicatie. Tevens is hij MT-lid van de directie communicatie van het Ministerie van Financiën te Den Haag.

Victor de Bie geeft uitleg over zijn werk Surpopulation

De tentoonstelling van Victor de Bie, ‘potasser & cartonner’ is nog te zien in het Atelier Néerlandais tot en met 8 juni 2018 aan de rue de Lille 121.