Op 28 maart 2019 is het
dertig jaar geleden dat President François Mitterrand de nieuwe hoofdingang
onthulde op de Cour Napoléon. De piramide van het Louvre is ontworpen door de
toen 71 jarige Chinees-Amerikaanse architect Ieoh Ming Pei, een van de meest
toonaangevende architecten van de 20e eeuw. Nadat president
Mitterrand begin jaren ’90 de noordvleugel aan de rue de Rivoli, die al
generaties lang door het Ministerie van Financiën gebruikt werd, aan het museum
had toegewezen, ontstond de mogelijkheid tot de schepping van wat sindsdien ‘Le
Grand Louvre’ wordt genoemd.
Pyramide du Louvre 1989-2019
Geconfronteerd met de
vraag het Louvre uit te breiden, presenteerde Pei in 1983 geen aanbouw, maar
creëerde een ondergrondse uitbreiding en een nieuwe ingang op de binnenplaats
van het museum. Het was de eerste verbouwing van het Louvre sinds 100 jaar.
Deze ingang was bedoeld om de stroom bezoekers in staat te stellen tussen de
door het museum gebruikte Richelieu-vleugel aan de zuidkant over te steken,
zonder de honderden meters tot aan de Sully-vleugel, om de Cour Carrée heen, te
hoeven afleggen. Aan de gebouwen zelf mocht Pei zich niet vergrijpen, dus
restte hem slechts de omweg via het onderaardse. Het bleek een geniale ingreep waarmee
Pei in een klap zowel de organisatie als de logistiek van het oudste museum ter
wereld verbeterde. Door deze ondergrondse uitbreiding zijn alle vleugels en
zalen met elkaar verbonden, waardoor het eindeloos dwalen in een klap werd
voorkomen.
De architect Ieoh Ming Pei presenteerde in 1983 geen aanbouw, maar creëerde een ondergrondse uitbreiding
Parijs sprak schande bij
de presentatie van de plannen, maar bij alle onenigheid die hier uit voortkwam
kon de architect rekenen op een sterke bondgenoot; de socialist Mitterand.
Weliswaar werd de socialistische president democratisch gekozen, in dit spel
belichaamde hij een door bouwen bezeten heerser. Zijn grote voorbeeld was Napoleon
III, die Baron Haussmann de opdracht gaf Parijs een nieuwe aanblik te geven. Of
George Pompidou met zijn Tour Maine-Montparnasse en het naar hem vernoemde
Centre Pompidou, Het Musée d’Orsay is er dankzij Giscard d’Estaing. Maar geen
enkele van zijn democratische voorgangers in functie heeft Parijs zo ingrijpend
veranderd als hij. Neem nou La Geode (1985), Cité des sciences et de
l'industrie (1986), Institut du Monde Arabe (1987), de Opéra de la Bastille
(1989), La Grande Arche (1989), Ministerie van Financiën (1993), Cité de la Musique
(1995) en de Bibliothèque Nationale de France (1996).
Cour Napoléon
Met de inbreuk op de
structuur van het Louvre en op het perspectief van de Cour Napoléon op La
Défense nam de president een risico dat tot nog toe was voorbehouden aan
vorsten als Frans 1, Hendrik IV of de Zonnekoning. Iets dergelijks had zelfs de
grote Napoleon niet gewaagd. Bij het ontwerp van de Pyramide du Louvre heeft
Pei een interessant spel met de hoekverdraaiing gespeeld van 6 à 7 graden ten opzichte van de historische as. De
piramide staat in het midden van de Cour Napoléon, de Arc de Triomphe du
Carrousel (Petit Arche) staat in het midden van de as. De rotonde van de Place
du Carrousel met de daarin geplaatste Pyramide Inversée staat weer in het
midden van beide. Het lijkt een rechte lijn vanaf de piramide van Pei tot aan
de Arc de Triomphe op de place Charles de Gaulle en de Grande Arche in La
Défense, maar van uit de lucht zie je een kleine verdraaiing.
Gekozen werd voor een transparante constructie uit glas en metaal
Pierre Corneille (1606-1684) schreef, en ik citeer; “On doit de respect au
pouvoir absolu, de néxaminer rien, quand un roi l’a voulu“. Uit respect voor de absolute macht moet
men niets controleren wat een vorst heeft gewild. Uitgerekend deze
rechtvaardiging van de ‘absolute macht’ gaat over de man die de tot op heden
grootste piramide van de mens bouwde ook al heeft hij hem diep in de Parijse
grond verankerd. De socialist Mitterand hield van grote gebouwen. “La ville,
c’est moi“.
Het interieur met zandsteen uit de Seinedelta. Op de achtergrond de Pyramide Inversée
Gekozen werd voor een transparante
constructie uit glas en metaal, terwijl grote delen van het interieur de in
Parijs gebruikelijke lichte kleur hebben van zandsteen uit de Seinedelta en van
de Côte d’Or. De piramide heeft bovengronds een hoogte van 21,64 meter en een
lengte en breedte van 35,42 meter (dezelfde verhouding als die van Gizeh), en
wordt omgeven door drie kleinere piramides en een omgekeerde piramide, de
Pyramide Inversée. De grote piramide bestaat uit 603 ruitvormige en 70
driehoekige glazen segmenten gefabriceerd door Saint-Gobain en 105 ton staal en
aluminium. Een constructie bedacht door Eiffel Constructions. Het totale gewicht is ongeveer 200 ton. De totale
verbouwing van het Louvre heeft meer dan een miljard euro gekost.
De piramide ontvangt
jaarlijks meer dan 8,5 miljoen bezoekers en voert deze naar de drie
hoofdvleugels van het 60.000 m² grote museum. Op 8 november 1793, iets meer dan
225 jaar geleden gingen voor de eerste keer de deuren van het Louvre open voor
het publiek. De investeringen waren niet voor niets, want het Louvre is nu het
grootste museum ter wereld met 35.000 tentoongestelde kunstvoorwerpen. Maar wat
blijkt? Dit is slechts 10% van het totale kunstbezit. 90% van de kunstvoorraad,
ruim driehonderdduizend stuks liggen opgeslagen in de kelders van het
voormalige Palais Royal. Ondanks de enorme hoeveelheid kunstwerken, je hebt
dagen zo niet weken nodig wil je ieder werk de aandacht geven die het toekomt,
komen de meeste bezoekers voor de beroemde kunstwerken zoals Leonardo da
Vinci’s Mona Lisa, de Venus van Milo, de Niké van Samothrake, de sfinx van
koning Amenemhet II en de stervende slaaf van Michelangelo Buonarotti.
Le Grand Louvre ontvangt jaarlijks meer dan 8,5 miljoen bezoekers
De
piramide in het nieuws
De Pyamide Inversée speelde ook een belangrijke rol in de
verfilming van de Da Vinci Code naar het boek van Dan Brown. De Da Vinci Code
is een roman over een eigentijdse zoektocht naar de legendarische heilige
graal. De bestseller ging tientallen miljoenen keren over de toonbank. Op het
hoogtepunt van de verfilming beweegt de camera zich van bovenaf door de glazen
piramide en daalt vervolgens onder de vloer om vervolgens een veronderstelde
verborgen grafkamer onder de kleine stenen piramide te onthullen, die de
sarcofaag bevat met de overblijfselen van Maria Magdalena.
Ook wordt beweerd dat de
glazen piramide van het Louvre in Parijs destijds op uitdrukkelijk verzoek van
president Mitterrand is gemaakt van 666 ruiten. Dat is een interessant getal
voor liefhebbers van complottheorieën, aangezien het volgens de Bijbel verwijst
naar Satan. In werkelijkheid bedraagt het aantal ruiten 673, een feit dat ook
te vinden is op de website van het museum.
De piramide van Pei is een van de meest gefotografeerde gebouwen in Parijs
In 2016 ‘verdween’ de
piramide plotseling uit het zicht. Het bleek een stunt te zijn van de Franse
straatkunstenaar JR, die toestemming had gekregen om het bekende bouwwerk in te
pakken met grote doeken waarop de façades van de omliggende gebouwen waren
afgedrukt.
François Mitterand werd
in 1981 en 1988 tot president van de Franse Republiek gekozen en werd daarmee
de vierde president van de Vijfde Republiek en de 21e president van de
republiek Frankrijk. Zijn ambtsperiode eindigde op 17 mei 1995. Een jaar later
overleed hij op 79-jarige leeftijd aan prostaatkanker.
Ieoh Ming Pei is inmiddels
101 jaar oud. Pei won vele architectuur prijzen waaronder de Pritzker Prize, de
belangrijkste architectuur-prijs ter wereld. In 1993 werd hij door Mitterand benoemd
tot Officier in het Franse Legioen van Eer.
Misschien is het een goed
idee voor de zittende President Macron om ook zijn stempel te drukken op de
Franse nationale museumtrots door ervoor te zorgen dat de mooiste stukken, die
nu stof liggen te vangen in de kelders van het Palais Royal, onder de aandacht
te brengen van het publiek. Kunst bestaat immers primair bij de gratie van het
‘gezien’ worden.
Vanaf 29 maart 2019 zal
de Cour Napoléon spectaculair worden uitgelicht en vinden er speciale
activiteiten plaats.
Bronnen: Wikipedia, Kunst
en Architectuur Parijs, Louvre, - Louvre & Tuileries, Jean Claude Dufresne
- Paris History, Architecture, Art, Lifestyle in detail, Gilles Plazy - The
Grand Louvre – History of a project, Le Moniteur.
