Na al die jaren, na de
vele bezoeken aan de Franse hoofdstad moet ik bekennen dat de stad mij nog
steeds blijft verbazen en…..er is zelfs sprake van een overtreffende trap. Het
overkwam mij na een wandeling door het Parc de Monceau in het 17e
arrondissement. Via de uitgang van het park aan de zijde van boulevard de
Courcelles kom ik terecht aan de overzijde in de rue de Thann die loopt naar de
place du Général-Catroux. Daar staat een van de mooiste stadspaleizen van
Parijs; het Hôtel Gaillard. In 1878 kocht Émile Gaillard, een bankier en
kunstliefhebber afkomstig uit Grenoble, twee percelen grenzend aan de vlakte
van Monceau, vroeger een groot weiland en moestuin.
Een van de mooiste stadspaleizen van Parijs; het Hôtel Gaillard
Op zoek naar een locatie
voor zijn steeds maar uitbreidende kunstverzameling met voornamelijk stukken
uit de Middeleeuwen en de Renaissance. Emile Gaillard maakt carrière bij de
bank, opgericht door zijn grootvader Theodore François Gaillard. Tijdens zijn
bankcarrière financiert hij de bouw van
spoorwegen, ondersteunt de ‘Graaf van Chambord’ bij het vastgoedmanagement en
is ook een van de bankiers van Victor Hugo. Al snel is hij lid van de
gerenommeerde 19de-eeuwse bankwereld waaronder de Rothschilds, de
Pereire, de Greffuhle en Hottinguer. Zijn
artistieke gevoeligheid maakt hem bovendien tot een van de beste leerlingen van
Chopin.
Hôtel Gaillard is geïnspireerd op de gevel en versieringen van de galerij van Karel van Orléans in het Loire kasteel van Blois - Foto Wikimedia
Zijn kunstcollectie werd
te groot voor zijn woonhuis in de rue Daru en daarom gaf hij de architect Jules
Février de opdracht tot de bouw van een herenhuis, geïnspireerd op de gevel en
versieringen van de galerij van Karel van Orléans in het Loire kasteel van
Blois. De bouw ervan nam vier jaar in beslag. Het huis wordt binnen versierd
met wandtapijten uit Vlaanderen, faience van Bernard Palissy en rijkelijk
versierde badkamers en slaapkamers, riante trappenhuizen en zwaar geornamenteerde
deuren. Zelfs de afvoerbuizen op de gevel werden verguld en gedecoreerd. Om
zijn investering in het land rendabel te maken bouwde hij nog eens twee
aangrenzende herenhuizen. Een met uitzicht op de rue Georges Berger, de andere
op rue de Thann. Tesamen vormen zij het Hôtel Gaillard. De service kamers
bevinden zich op de begane grond. De privé appartementen op de eerste etage en
de tweede etage is gereserveerd voor zijn oudste zoon Eugène.
Zelfs de afvoerbuizen op de gevel zijn verguld en gedecoreerd
Het ‘Plaine Monceau’ wordt
het centrum van de welvaart met de Camondos, Gustav Dreyfus, de Goldschmidts,
die allemaal privéwoningen bouwen op deze strategische plek. Daarna volgen ‘les
bourgeois’, waaronder Claude Debussy, Sarah Bernhardt en Marcel Proust. In 1885
geven de heer en mevrouw Gaillard een groot gekostumeerd bal voor meer dan 2000
gasten. Hun naam en rijkdom is zo voor altijd gevestigd. Gaillard sterft op 5
mei 1902 en de familiebank wordt verkocht aan de Crédit Lyonnais. Zijn
verzameling wordt, na een veiling gehouden in juni 1904, verspreid over het
gehele land. In 1919 wordt het chique woonhuis verkocht aan de Banque de France
voor de som van 2 miljoen Franse francs.
97 Miljoen koste de verbouwing tot museum. Gelukkig zijn alle monumentale details bewaard gebleven
Sinds het einde van de 19e
eeuw heeft de buurt een gigantische metamorfose meegemaakt. De aanwezigheid van
de Gaillards trok grootindustrielen aan om zich in deze wijk te vestigen: Peugeot, Breguet, Guerlain,
Michelin en de Haviland wonen nu in deze wijk. De ideale plek voor de Banque de
France om zich hier te vestigen voor het verkrijgen van de grootste
effectenportefeuilles. De twee andere woonhuizen worden eveneens aangekocht en
er volgt een vierjarige verbouwing om het Renaissance kasteel te veranderen in
een bankgebouw met aanzien. Het werk wordt toevertrouwd aan de architect
Alphonse Defrasse. Op de binnenplaats, gevormd door de drie gebouwen, vindt
Defrasse de ruimte om een kluiskamer van gewapend beton te bouwen omringd door
een slotgracht tussen de binnenmuren.
de ‘Salle des Coffres’ - de kluiskamer
De kluiskamer wordt geconfigureerd op
twee niveaus met een tussenverdieping, imposante pilaren, 112 kledingkasten en
3874 kluizen in verschillende grootten. Dit alle beschermd door een zware
ingesloten veiligheidsdeur en omgeven door een gracht gevuld met water. Het is
uitsluitend toegankelijk via een soort van ophaal brug en een schuifvloer
bewogen door een elektrisch systeem.
Bovenop de kluis komt een
houten gewelf waar ramen in worden geplaatst. Het geheel is monumentaal en voor
die tijd spectaculair. Met als één doel, de klanten te verleiden en vertrouwen
te geven om spaargeld en hun kostbaarheden hier in bewaring te geven. In 1999
wordt het gebouw geclassificeerd als historisch monument. Helaas wordt in 2006
deze vestiging gesloten na een reorganisatie van het kantorennetwerk van de
Banque de France.
Het interieur van de kluiskamer maar het is niet alles goud wat er blinkt
In 2009, drie jaar na de
sluiting wordt een project gelanceerd om het gebouw om te bouwen tot het eerste
economie museum van Europa. Het geheel wordt begroot op 47,5 miljoen euro. De initiële
planning voorzag in een architectuurwedstrijd en een renovatieperiode van twee
jaar. De opening van Citéco, de naam van het nieuwe museum, werd gepland voor
2014. Economisch gezien had het museum de wind niet mee. Het budget explodeerde
door enorme tegenvallers tijdens de renovatie tot 97 miljoen euro, meer dan het
dubbele. Er moest asbest verwijderd worden. Een bedrijf gespecialiseerd in het
verwijderen van loodverven gebruikte een verkeerde techniek waardoor lood zich
kon verspreiden door het gehele gebouw. Aangezien het gebouw geclassificeerd
was als historisch monument moesten stenen opnieuw worden gemaakt op dezelfde
grootte en in dezelfde specifieke rode kleur. Glas in loodramen voorzien van een
haast onzichtbare dubbele beglazing en alle vloeren moesten worden verstevigd. Uiteindelijk
moest de opening uitgesteld worden 2019.
Een juweel, de hangende mand waar de nachtwaker boven de slotgracht zijn beveiligingsrondje maakte rond de kluis
Maar op 14 juni 2019 ging
de ‘Cité de l’Economie’ of Citéco open voor het publiek. Uit meerdere
onderzoeken bleek dat de Fransen weinig kennis hebben van economie. “Met dit
nieuwe interactieve museum willen we economie aantrekkelijk maken en zo de
kennis van de bezoekers vergroten”, aldus Nicolas Vinci. “Citéco kent in de
wereld maar een gelijke. Je moet de Atlantische Oceaan oversteken om het equivalent
van Citeco te vinden. Helemaal in Mexico is het MIDE; Museo Interactivo de
Economia, gecreëerd door de Centrale Bank van Mexico. Dit museum bleek het
inspirerend voorbeeld te zijn voor de Banque de France”. Het parcours is
opgedeeld in vijf onderwerpen: Ruilhandel of valuta, de actoren (staten,
bedrijven, banken), markten, instabiliteit (depressie, recessie, financiële
crisis) en regelgeving. Interactief gaat de bezoeker hier in het Frans of
Engels mee aan de slag. We leggen bij elk onderdeel de klassieke theorie uit,
vervolgens komen verschillende invalshoeken aan bod zoals die van Keynes, het
marxisme en het kapitalisme”.
De beroemde pers van Nicolas Thonnelier, die handmatige balanceerpersen heeft verdrongen voor het slaan van munten
Wat tijdens de
rondleiding meteen opvalt is de pracht en praal van dit indrukwekkende
stadspaleis. Wanneer krijg je de kans om rond te lopen in een bankgebouw dat
bijna honderd jaar historie uitademt? Waar je in de ‘Salle des Coffres’ de
kluis een goudstaaf kunt aanraken, de levensduur van een bankbiljet kunt
ontdekken en waar te zien is hoe het geld door de tijd evolueerde. Drie grote
machines getuigen van veranderende technieken om geld te drukken. Waaronder de
beroemde pers van Nicolas Thonnelier, die handmatige balanceerpersen heeft
verdrongen voor het slaan van munten. In de hal ontdek je nog een juweel. De
hangende mand waar de nachtwaker boven de slotgracht zijn beveiligingsrondje
maakte rond de kluis.
De majestueuze trappenhal van het museum
De grote centrale trap
brengt je naar de verschillende etages. Een spectaculaire ‘son et lumière’ een
grafische projectie op de arcades en kolommen geven een illustratie van de belangrijkste
problemen van de economie. Je doorloopt 2400 m² aan expositieruimtes verdeeld
over zes ruimtes die vroeger de monumentale
privékamers waren van de familie Gaillard. De bovenste etage is ingeruimd voor
tijdelijke tentoonstellingen maar door het glas heb je een prachtig uitzicht op
het leien dak met onderbroken lijnen door torentjes en dakramen. Tevens is er
een terras dat gevormd wordt door een glazen dak boven de binnenplaats.
Vanaf dakterras heb je een prachtig uitzicht op het leien dak met onderbroken lijnen door torentjes en dakramen
Foto Citéco - Charlotte Donker
Dit
nieuwe plateau is bestemd voor recepties en laat je genieten van de originele
architectuur van de originele daken. Soms waan je je in Hogwarts, de Hogeschool
voor Hekserij en Hocus-Pocus uit de film Harry Potter. Kleine kamers met elkaar
verbonden door een doolhof van gangen en monumentale trappen. In alle ruimten
zijn borden en foto’s te vinden met daarop de informatie over de architectuur
en geschiedenis van Hôtel Gaillard.
Soms waan je je in Hogwarts, de Hogeschool voor Hekserij en Hocus-Pocus uit de film Harry Potter
De uitdaging naar de
toekomst is groot: Bezoekers en vooral jongeren, verwacht aantal 130.000 per
jaar, vertrouwd maken met de verschillende economische theorieën om zo de
belangrijkste mechanismen beter te begrijpen. Een bezoek aan dit nieuwe museum
kan ik je zeker aanbevelen al was het alleen al om de schitterende architectuur
van een van de mooiste stadspaleizen van Parijs. Een ding moet mij echter van
het hart; waarom de algemene esthetiek van dit prachtige pand bederven met materiaal
van een bedroevend design. Knalrode meubels, enorme borden die economie
spelenderwijs uitleggen.
Maar waarom nou zo
lelijk? Gelukkig doet de prachtig gerestaureerde buitengevel mij dat weer onmiddellijk
vergeten.
Een minpuntje, de gebruikte meubels van het museum doen absoluut geen recht aan het prachtige interieur
Foto Citéco - Charlotte Donker
Foto Citéco - Charlotte Donker
Dus ga het Cité de
l’Economie, Citéco bezoeken en geniet van haar vroegere pracht.
Place du Général Catroux 1, 17e arrondissement. Metro station Monceau – lijn 2,
Malesherbes – lijn 3. Maandags gesloten, geopend van dinsdag t/m zondag van
10.00 uur tot 18.00 uur.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten