Gedurende de Paris Photo-editie van
2013 heb ik de hele week doorgebracht in Parijs. Ik kan u verzekeren, gedurende
dit evenement kom je ogen maar vooral tijd tekort. Het was dus een kwestie van
keuzes maken, die vaak werden beïnvloed door de rijen wachtenden voor de deur.
Een van de fototentoonstellingen die ik jammer genoeg heb laten schieten was 'Genesis' van Sebastião
Salgado in het 'Maison Européenne de la Photographie' aan de rue de Fourcey
in de Marais. Gelukkig loopt deze tentoonstelling nog tot en met 5 januari 2014
en heb ik weer een reden om terug te gaan naar de stad waar ik op de een of
andere manier mijn hart aan heb verloren.
Vanuit Paris Photo in het Grand Palais
is het maar een klein stukje lopen naar wat ik noem 'de nobelste tuin van
Parijs'; de Tuilerieën. Bij de ingang aan de place de la Concorde neem ik de
trappen en sta een ogenblik stil om te genieten van het prachtige uitzicht. Het
is een typisch Frans park met een Italiaanse touch, want het was Catharine de
Médicis die het liet aanleggen in 1559, op de plaats van een oude
dakpannenfabriek (tuilerie). Het park strekt zich uit over een kilometer tussen
de place de la Concorde, de place de la Carrousel, ingeklemd tussen de Seine en
de rue de Rivoli. De eerste tuinman die er aan werkte was Pierre Le Nôtre, de
grootvader van de landschapsarchitect André le Nôtre die, honderd jaar later,
de Tuilerieën de uiteindelijke vorm gaf, in opdracht van Lodewijk XIV. De
prachtige centrale laan is omzoomd met gesnoeide kastanjes, verzorgde gazons en
wordt omlijst door decoratieve vijvers. Veel beelden die er nu nog staan komen
uit Versailles en het kasteel van Marly een voormalig buitenhuis van Lodewijk
XIV. De huidige beeldenkunst is onder andere van Rodin, Coustou, Coysevox Maillol
en andere grootheden, maar er staan ook diverse kopieën van originelen in het
Louvre. Aan de Concordekant bevinden zich links en rechts twee paviljoens, de
Orangerie en de Jeu de Paume.
Het Jeu de Paume; in 1851 door Napoleon III gebouwd, onderging vele
gedaanteverwisselingen, sinds er in 1878 Koninklijke tennisbanen in werden
aangelegd. Een eerste expositie vond
plaats in 1909 en in 1922 werd het een officieel museum; de Galerie Nationale
du Jeu de Paume. Gedurende de Tweede Wereldoorlog kreeg het gebouw een dubieuze
bestemming. Het werd door de Nazi's gebruikt als opslagplaats van kunst,
gevorderd van vooral Joodse kunsthandelaars. Van hieruit werd de kunst naar
Duitsland geëxporteerd. Pas na de oorlog nam het Jeu de Paume de gedaante aan waar
het nog steeds bekend om staat; dat van museum voor impressionistische kunst. Veertig
jaar lang trok dit museum miljoenen bezoekers totdat de gehele collectie in
1986 verhuisde naar het negentiende-eeuwse, vroegere station d'Orsay. Dit in
1939 gesloten station werd op initiatief van de vroegere Franse president,
Giscard d'Estaing, (iedere Franse president wil minstens één groot bouwwerk op
zijn naam hebben staan) omgebouwd tot hèt museum voor de kunst van de
negentiende eeuw. Na een verbouwing van vijf jaar werd het Jeu de Paume in 1991
heropend. Nu huisvest het bijzondere gebouw het 'Centre National de la
Photographie' en wordt er moderne foto- en videokunst tentoongesteld. Het
museum werkt nauw samen met het Hôtel (herenhuis) de Sully, dat hedendaagse fotografie,
film en vormen van beeldcultuur exposeert.
In 1991 heropend na een vijfjarige verbouwing
De reden van mijn bezoek was het
retrospectief gewijd aan de Duitse, joodse fotograaf Erwin Blumenfeld (1897-1969),
die later wereldberoemd werd als modefotograaf voor de Amerikaanse Vogue, Life
en het modemagazine Harper's Bazar. Zijn ouders waren Albert Blumenfeld en Emma
Blumenfeld, geboren Cohn. In 1908 kreeg hij zijn eerste fotocamera. Tijdens de
eerste wereldoorlog, hij was toen 19 jaar, diende hij in het Duitse leger,
eerst als ambulance-chauffeur en later werd hij te werk gesteld als
administrateur van 'Feldfreudenhaus 209', een bordeel van het Duitse leger in
de Franse stad Valenciennes. In 1918 deserteerde Blumenfeld uit het Duitse
leger en kwam in Amsterdam terecht. In die periode begon Erwin Blumenfeld pas
echt met fotograferen, voornamelijk portretten en fotostudies van vrouwelijk
naakt, waarbij hij voor die tijd ongebruikelijke technieken hanteerde. In 1936
verhuisde hij naar Parijs, waar hij werkte als beroepsfotograaf.
Erwin Blumenfeld door Erwin Blumenfeld in Amsterdam
Hij kreeg daar
bekendheid door zijn eerste publicaties van portretten en reclamefoto's. Gezien
zijn Joodse afkomst gooide de Tweede Wereldoorlog roet in het eten. Bij het
uitbreken van de oorlog werd Blumenfeld in Frankrijk geïnterneerd in het
beruchte concentratiekamp Le Vernet d'Ariège.
Gelukkig weet Blumenfeld nog juist voordat hij op de trein naar
Duitsland wordt gezet, via Marseille naar Amerika te vluchten. Hier, in New
York begint zijn loopbaan als modefotograaf. Hij groeide in de jaren vijftig
uit tot een van de meest succesvolle (mode)fotografen van de wereld. In de
zestiger jaren keert Blumenfeld terug naar Europa waar hij twee weken na het
voltooien van zijn autobiografie overleed.
Deze bijzondere fototentoonstelling is nog te zien tot 26 januari 2014
De fototentoonstelling geeft door
middel van ruim 300 werken van zijn hand, waarvan sommige nog nooit vertoond, een
bijzonder overzicht van zijn gehele oeuvre gedurende zijn leven. Zijn eerste
tekeningen, hij was ook een veelzijdig tekenaar, foto's, collages en
fotomontages. Krachtige zwart-wit (zelf) portretten en bijzonder naakt, gemaakt
tijdens zijn Amsterdamse periode, Zijn eerste modefoto's gemaakt in Parijs en
meesterlijke kleurenfoto's gemaakt in New York en stadsgezichten genomen in de
periode aan het einde van zijn leven. Vele van zijn foto's zijn inmiddels klassiekers
geworden.
Erwin Blumenfeld bleek ook een begenadigd tekenaar
De experimentele foto's in zwart-wit, de vele zelfportretten en
portretten van bekende en onbekende persoonlijkheden evenals modefotografie en
reclame. Erwin Blumenfeld weet zijn experimenten met fotografie in kleur en
zwart-wit toe te passen op het gebied van de modefotografie, en ontwikkelt zo
een repertoire van zeer originele vormen. Het vrouwelijk lichaam wordt het
belangrijkste onderwerp van Erwin Blumenfeld. De tentoonstelling is nog te zien
tot 26 januari 2014.
Jeu de Paume, place de la
Concorde 1, 8e arrondissement, metro Concorde, Tuileries
Nog andere fototentoonstellingen die
te zien zijn in Parijs:
Maison
Européenne de la Photographie: Sebastião Salgado - Genesis
25 september - 5 januari 2014
5/7, rue de Fourcy, 4e arrondissement
TIP: Mona
Bismarck American Center: Yousuf Karsh : Icônes du XXe siècle
16 oktober - 26 januari 2014
34, avenue de New York, 16e arrondissement
Hôtel de Ville
de Paris: Brassaï, pour l’amour de Paris
8 november - 15 maart 2014
Salle Saint-Jean, 5, rue Lobau, 4e arrondissement
Le Bal:
Mark Cohen - Dark Knees, 1969 - 2012
27 september - 8 december 2013
6, impasse de la Défense, 18e arrondissement
Bibliothèque Nationale
de France Richelieu: Anders Petersen -photographies
13 november - 2 februari 2014
5, rue Vivienne, 2e arrondissement
Fondation
Calouste Gulbenkian: Present Tense – Photographies du sud de l’Afrique
18 september - 14 december 2013
39, boulevard de la Tour-Maubourg, 7e arrondissement
Fondation
Cartier pour l’art contemporain: América Latina Photographies 1960
- 2013
19 november - 6 april 2014
261, boulevard Raspail, 14e arrondissement
Fondation
Henri Cartier-Bresson: Sergio Larrain, Vagabondages
11 september - 22 december 2013
2, impasse Lebouis, 14e arrondissement
Institut
Néerlandais: Sanne Sannes: The Face of Love
Photographie dans la collection du Rijksmuseum
13 november - 15 december 2013
121, rue de Lille, 7e arrondissement
Geen opmerkingen:
Een reactie posten