RODIN

Ja alles wat een mens gelukkig kan maken overkomt mij deze week. Dinsdag 10 november 2015, als speciale gast aanwezig kunnen zijn op de al weer zesde uitreiking van de 'Golden Blog Awards' in het Hôtel de Ville van Parijs en maandag als Parijs blogger een sneak preview kunnen krijgen in het geheel verbouwde Hôtel Biron, beter bekend als het Musée Rodin. Last but not least alles wat mijn fotografisch hart doet kloppen; Paris Photo en Fotofever (zie ook mijn blog van vorige week).

Toen ik bovenstaande alinea schreef wist ik nog niet dat vrijdag de dertiende zo'n letterlijke betekenis zou krijgen door de aanslagen in Parijs. 'Fluctuat nec mergitur' staat in het wapen van Parijs. Wat letterlijk betekent:  'Ze wordt geteisterd door de golven, maar gaat niet ten onder'.  Charlie Hebdo schreef direct na de aanslag het volgende op twitter: "Friends from the whole world, thank you for #pray for Paris', but we don't need more religion! Our faith goes to music! Kisses! Life! Champagne and Joy! # Paris is about life.

Reden voor mij om toch mijn wekelijkse blog te publiceren ondanks dat mijn Parijse hart bloedt.

Gelukkig hoefde ik niet te wachten tot 12 november 2015

Musée Rodin opende afgelopen maandag 9 november 2015 speciaal haar deuren voor genodigden en op 12 november officieel voor het publiek. Drie jaar duurde de renovatie van het voormalige atelier en woonhuis van de beeldhouwer Auguste Rodin. Letterlijk alles is onder handen genomen, van vloer tot plafond. Houtwerk, stucwerk en de vloeren werden grondig gereinigd en gerestaureerd. Mede dankzij deze nieuwe look ademt het nieuwe museum de geest van Rodin.

De adembenemende Cantor Hal

Het museum heeft een geheel nieuwe lay-out en is nu voorzien van niet eerder tentoongestelde werken en schilderijen uit de persoonlijke kunstcollectie van Rodin, waaronder schilderijen van Vincent van Gogh en Edvard Munch. Door de geheel nieuwe lay-out en een andere verlichting krijgt de bezoeker een mooier zichtveld op de kunstwerken, aldus museumdirecteur Catherine Chevillot. 16 Miljoen euro is besteed aan de restauratie waarvan 49% werd gefinancierd door de Franse Staat en de overige 51% door het museum zelf. Het project werd mede door het gieten van nieuwe bronzen beelden van de originele mallen van Rodin betaald.

Mede door het invallende licht lijken de beelden tot leven te komen

18 kamers in het Hôtel Biron geven een prachtig overzicht, van de ruim 600 tentoongestelde werken waaronder 440 sculpturen (voorheen 390), waaronder 'La Cathédrale'. Twee handen die omhoogkomen uit een rots. De vingertoppen raken elkaar als in een gebed, en doen denken aan een kerkboog. De oplettende waarnemer zal opmerken, dat de handen geen paar vormen, maar twee rechterhanden zijn. 123 beelden van gips en terracotta zijn opnieuw gerestaureerd. Verder schilderijen en tekeningen van de meester zelf, vaak afkomstig uit privé-collecties. Het museum wordt verder nog verlevendigd door aankopen van Rodin voor zijn eigen privécollectie, werken van Van Gogh, Cézanne en nog een aantal Japanse prenten. De nalatenschap van Rodin omvat zo'n 6500 beeldhouwwerken (brons, marmer, klei en gipsen studies), 6500 schilderijen en tekeningen (Rodin was ook nog een voortreffelijk portretschilder) en 1700 schilderijen uit zijn eigen privécollectie. In het museum ziet u natuurlijk alleen de topstukken, gelardeerd met een klein overzicht van zijn gehele oeuvre.

440 sculpturen van Rodin zijn te bezichtigen in 18 zalen

Er is ook een vertrek gewijd aan Camille Claudel, Rodins leerlinge, favoriete model en muze. Als negentienjarige ging Camille aan de slag in het atelier van Rodin. Bijna dertien jaar lang onderhielden de twee een innige artistieke en erotische relatie. In 1893 verliet zij teleurgesteld Rodin, nadat deze niet bereid was zijn partner Rose Beuret, met wie hij een zoon had, te verlaten. Gekweld door zware depressies kwam ze in 1913 terecht in een inrichting, waar ze tot aan haar dood, dertig jaar later zou verblijven.

Maar weinig grote steden hebben zo'n nauwe band met de beeldende kunst als Parijs. In het tweede Keizerrijk (1852-1870) en de Derde Republiek (1870-1940/'46) werd Parijs gaandeweg een openluchtmuseum vol met beelden van onder andere Carpeaux (Fontaine de l'Observatoire) Rude (de Marseillaise op de Arc de Triomphe). Rodin, Maillol, Zadkine en Bourdelle.

De nalatenschap van Rodin omvat zo'n 6500 beeldhouwwerken

Montmartre en Montparnasse werden hèt bloeiend centrum voor kunst en literatuur. Schilders en beeldhouwers, schrijvers en dichters werden aangetrokken door deze buurten. De ateliers, de levendigheid en bohemienachtige manier van leven en werken, werkten als een magneet op vele getalenteerde kunstenaars. Kunstenaars als Moreau, Delacroix, Bourdelle, Maillol, Rodin, Zadkine en schrijvers waaronder Balzac en Hugo hebben een schat aan ateliers nagelaten aan de stad Parijs. Gelukkig zijn veel van deze ateliers musea in eigendom van de stad Parijs en daardoor (nog) gratis te bezichtigen.

Vele artiesten, schilders, schrijvers, componisten en beeldhouwers gebruikten hun woning als middel om hun vakmanschap te tonen en zo de herinnering levend te houden. Gewone huizen, waar Parijs zo trots op is, getuigen van een rijk verleden. Menig kunstenaar heeft tijdens zijn leven zijn artistiek testament opgemaakt, opdat zijn oeuvre hem zou overleven, niet verspreid onder verzamelaars en verschillende musea, maar liefst in hun eigen atelier of huis, daar waar de kunstwerken tot stand kwamen. De huidige bezoeker waant zich terug in de tijd en krijgt een intieme inkijk in het leven van een boeiend persoon.

Het prachtige Hôtel Biron met op de voorgrond Le Penseur

Het Hôtel Biron ligt in het 7de arrondissement. Lange tijd was dit de 'edele buitenwijk', het domein van de Parijse aristocratie. Dit arrondissement ligt verscholen achter hoge muren en zware poorten van chique hôtels (niet te verwarren met hotels in de zin zoals wij die kennen) residenties, ambassades, ministeries en andere internationale instellingen. Maar hier en daar is, door een op een kier geopende koetspoort, nog een glimp op de vangen van de 18de eeuwse sfeer. Dit arrondissement doorkruis je doorgaans niet tijdens je eerste bezoek aan Parijs. De buurt is uiterst interessant voor wie al meer vertrouwd is met de Franse hoofdstad en flaneren belangrijker vindt dan winkelen en toeristische bezoeken. Dit is het grondgebied dat vroeger eigendom was van de Abbaye de St-Germain-des-Prés met onder andere de  prachtige rue de Varenne, vol met prachtige herenhuizen (hôtels), waaronder Hôtel de Boisgelin (47) met de Italiaanse ambassade en Hôtel de Galliffet (50) waar het Italiaanse culturele instituut is gehuisvest. Hôtel Matignon (57) de ambtswoning van de Eerste Minister. In Hôtel de Villeroy (78) zit het ministerie van Landbouw. Andere zeer fraaie herenhuizen zijn Hôtel Broglie (73 - een van de grootste particuliere huizen van Parijs) en Hôtel de Castries (72). Het mooiste en interessantste van alle hôtels staat aan het einde van de rue de Varenne. Een stadspaleis uit de vroegere 18e eeuw; het Hôtel Biron (79) waar het Musée Rodin gevestigd is.

Auguste Rodin (1840 - 1917) in zijn atelier

Abraham Peyrenc gaf in 1727 opdracht voor de bouw van dit stadspaleis, die vijf jaar in beslag nam. In 1753 werd het aangekocht door de Duc de Biron een Franse maarschalk. Later deed het paleis dienst als de woning van de Pauselijke gezant, de Russische ambassade en een opvoedingstehuis voor meisjes gerund door adelijke nonnen van de Société du Sacré-Cœur de Jésus. In 1904 kwam het in zwaar vervallen staat in handen van de Franse overheid, die het weer beschikbaar stelde voor allerlei arme kunstenaars die profiteerden van de zeer lage huren. Naast Jean Cocteau, Henri Matisse en de beroemde danseres Isadora Duncan werkten hier ook de beeldhouwster Clara Westhoff en haar echtgenoot Rainer Maria Rilke. Het was deze Rilke die Auguste Rodin aanmoedigde om in het Hôtel de Biron te gaan wonen.

“My dear great friend, you should see this beautiful building and the room I have occupied since this morning. Its three bay windows open expansively onto an abandoned garden, where trusting rabbits can sometimes be seen leaping through the trellises like figures in an ancient tapestry.“

Rainer Maria Rilke aan Auguste Rodin, op 31 augustus 1908

Rodin betrok het hôtel in 1908 op 68 jarige leeftijd.

'La Cathédrale', twee handen die omhoog komen uit een rots

Auguste Rodin (1840 - 1917) mag zich de belangrijkste Franse beeldhouwer noemen rond de eeuwwisseling van de 19de naar de 20ste eeuw. Hij geldt als de wegberijder van de moderne beeldhouwkunst. Kenmerkend voor zijn werk is de onrustige modellering van de oppervlakken, die weer zorgde voor een prachtige lichtreflectie op het brons. Rodins beeldhouwwerk verbaast door zijn sterke expressie, energie en vitaliteit. De mannen met grote gespierde blote voeten met stevige tenen en goedgespierde torsos, terwijl zijn vrouwen vaak zachte vormen hebben. Dit is vooral goed te zien in zijn beroemde marmerwerk 'Le baiser', de kus. Van dit werk, dat geldt als een van de beroemdste en succesvolle stukken van Rodin, bestaan slechts twee kopieën, een in Kopenhagen en een in London.

'Le Baiser' - De Kus

Tussen 1879 en 1892, zo'n 13 jaar lang, beleefde de beeldhouwer een tumultueus en amoureuze verhouding met zijn 24 jaar jongere leerlinge Camille Claudel, zijn muze en zelf ook kunstenares. Zij inspireerde hem in 1886 tot 'Le Baiser' (De Kus). Het marmeren werk uit 1888 verbeeldt de liefde en sensualiteit van Francesca en Paolo: ze zijn verstrengeld, hun lippen lijken versmolten. Twee geliefden versmolten in een oneindige omhelzing. In de Goddelijke komedie van Dante speelt de verboden liefde tussen Francesca da Rimini en Paolo Malatesta een belangrijke rol. Dit beeld van de twee geliefden behoort tot de werken die aanvankelijk werden gemaakt in het kader van de 'Porte de l'Enfer (De Hellepoort), zijn levenswerk en allerbelangrijkste opdracht. Hij moest een monumentale poort maken voor de geplande bouw van het Musée des Arts Décoratifs. Rodin werkte er jaren aan maar kreeg het nooit af. Overigens net als het museum; de bouw van het museum werd helaas nooit gerealiseerd. 'De Kus' is ook nooit opgenomen in 'De Hellepoort', wel 'De Denker' die Rodin later heeft uitgewerkt in een afzonderlijk beeld. Het beeld van 'Le Penseur', dat in de tuin staat, stond ooit in een park in Lübeck, in Duitsland. Het beeld werd teruggekocht dankzij een publieke inzameling en staat nu rechts van de ingang. Een ander gietsel staat op het graf van Rodin in Meudon.

Aan de achterzijde van het park heeft u een indrukwekkend uitzicht op een van de mooiste stadspaleizen van Parijs

'Le Penseur' (1881) wordt ook 'Le Poète' genoemd, omdat het beeld eigenlijk de mediterende Dante moest voorstellen. De denker zit met zijn kin op zijn hand, zijn elleboog op zijn knie, zijn benen gekruist, zijn lichaam aanwezig, zijn geest ver weg. Overheersend zijn opnieuw, de grote handen en voeten. Het hoofd lijkt, door het contrast, vrij klein. Misschien was het model van de kunstenaar wel geen groot denker?

De totale museumcollectie stamt uit de nalatenschap van de beeldhouwer, die hij vermaakte aan de staat. Bezoekers komen het museum binnen via de voormalige kapel. Hier bevinden zich de kassa's, de museumwinkel en de ruimten voor tijdelijke exposities. Vanuit de kapel komt u in de drie hectaren grote tuin, waar u om het gebouw heen kunt lopen, om aan de achterzijde de prachtige baroktuin te bezoeken. Overal staan bronzenbeelden van Rodin tentoongesteld, waaronder de 'Burgers van Calais', 'De Hellepoort', 'De Denker' en Honoré de Balzac. Aan de achterzijde van het park, achteraan bij het waterbassin heeft u een indrukwekkend uitzicht op een van de mooiste stadspaleizen van Parijs. Het trekt jaarlijks zo'n 700.000 bezoekers.

Hôtel Biron - Musée Rodin, rue de Varenne 77, 7e arrondissement, métro Varenne.

Geopend dinsdag tot en met zondag (gesloten op maandag) van 10.00 uur tot 17.45 uur en op woensdag tot 20.45 uur.

Toegang museum en tuin € 10.

Het is ook mogelijk om alleen een bezoek te brengen aan de tuin entree slechts €4