HET GROTE PARFUM MUSEUM VAN PARIJS

Parfum zit duidelijk in het dna van Frankrijk, een peiler van de geschiedenis en onmisbaar in onze manier van leven of zoals de Fransen zo mooi zeggen l'art du vivre'. Het bepaalt je persoonlijkheid, het intrigeert maar vooral het fascineert. Het ontbrak alleen nog aan een symbolische plek in Parijs waar je op ontdekking kunt gaan naar waar de geuren vandaan komen, welke geur het beste past bij jou en welke 'neus' er achter jouw favoriete geur schuil gaat. Op 16 december 2016 opende Anne Hidalgo, burgemeester van Parijs, 'Le Grand Musee du Parfum'.

Sinds december 2016 is Parijs weer een Parfum Museum rijker

Het museum is gevestigd in een herenhuis aan de rue du Faubourg Saint-Honoré 73, in het chique achtste arrondissement. Enkele meters verwijderd van het Élysée, de ambtswoning van de Franse president, het Hôtel Matignon, de woning van de Franse Premier en tegenover het vijf-sterren hotel 'Le Bristol'. Het pand draagt de sporen van het rijke Franse leven, door de eeuwen bewoond door illustere personen waar-onder; Antoine-Marie Baron Roederer (1782-1865), een Franse prefect van het eerste keizerrijk. De kunstenaar Étienne Moreau-Nélaton (1859-1927), waar-naar het 'hôtel' is vernoemd en onlangs was het de residentie van Christian Lacroix, een van Frankrijks grootste modeontwerpers.

Een wandeling met een luchtje

Het is vrijdag 10 januari 2017 en ik ben op weg naar het nieuwe museum midden in het centrum van de macht van Frankrijk waar wrang genoeg vaak een geurtje aankleeft. Maar toch maak ik even een tussenstop bij het metrostation Châtelet les Halles om mij te verplaatsen in de wereld van Jean-Baptiste Grenouille, de hoofdpersoon uit het fascinerende boek Het Parfum van Süskind. Via Sortie 4 kom ik uit bij de Fontaine des Innocents aan de rue Berger waarin de vroegere rue aux Fer is opgenomen. Hier was vroeger de Parijse vismarkt, waar achter een walmende viskraam op 17 juli 1738 Grenouille wordt geboren en door zijn ongehuwde moeder voor dood wordt achtergelaten tussen het visafval.

De entree van het museum aan de rue du Faubourg Saint-Honoré 73

De voedselmarkt lag aan de rand van het Cimetière des Innocents. Tweeëntwintig parochies borgen hier hun doden. Het had de bijnaam van 'mange-chair', vleeseter, omdat de lichamen, zo ging het verhaal, er in een mum van tijd tot ontbinding overgingen. In een gat van tientallen meters diep, ingesloten tussen hoge muren, werden de lijken op elkaar gestapeld met een dun laagje zand erover, gewoon in de open lucht. Vijf eeuwen lang hing hier een lijkenlucht afgewisseld met de geuren van kruiden en verse groenten. Rond 1780, toen de lijken twee meter boven straatniveau lagen opgestapeld, werd besloten om de beenderen en overblijfselen te vervoeren naar de catacomben van Denfert-Rochereau. Voor het 'vervoer' van de bijna twintigduizend karretjes gevuld met beenderen had men drie jaar nodig. Dag en nacht trok een bonte stoet door de straten van Parijs over de Seine naar de steengroeven van Tombe Issoire, nu het 14e arrondissement.

Op de begane grond de boekenwinkel en de concept store

Grenouille wordt overgedragen aan de min Jeanne Bussie uit de rue Saint Denis. De voedster die het ventje aan de borst krijgt houdt het niet lang met hem uit, hij is te gulzig en je ruikt hem niet. De onmiskenbare geur van zuigelingen ontbreekt. Hij moet wel van de duivel bezeten zijn. Na enkele weken brengt ze het kind bij pater Terrier in het klooster Saint-Merri omdat de bastaard haar tot op het merg uitzuigt.

De gevel Saint-Merri vormt nu een kleurrijk contrast met de Stravinsky fontein aan de place Igor Stravinsky naast het Centre Georges Pompidou. (de rue Berger volgen die overgaat in de rue Aubry le Boucher en vervolgens alsmaar recht door in de rue Saint Merri)

Uitleg in twee talen over de historie van het parfum

We nemen de rue du Renard (rechts) richting de place de Hôtel de Ville de vroegere place de Grève. Grenouilles moeder bekent dat ze 'het ding' beslist had laten creperen zoals ze dat ook met vier anderen heeft gedaan. Ze wordt wegens veelvoudige kindermoord op de place de Grève door de guillotine onthoofd. Pater Terrier krijgt het gevoel dat de kleine Grenouille hem met de neus bekijkt. Opeens vindt hij dat hijzelf stinkt en krijgt een enorme afkeer van Grenouille en brengt hem onder bij Madame Gaillard, die zelf niet kan ruiken omdat zij vroeger door haar vader met een pook op de neus is geslagen. Als de kleine Grenouille acht jaar is laat ze hem achter voor vijftien franc bij leerlooier Grimal.

Diep onder de grond ontdekt u de wereld van Jean-Baptiste Grenouille

We lopen nu richting de Seine en volgen de Seine aan de rechterzijde tot aan de pont au Change, toen nog aan beide zijden bebouwd met huizen van vier verdiepingen. Hier bevond zich de winkel van Baldini. Grenouille die zelf zonder lichaamsgeur geboren is, schijnt de fijnste neus van de wereld te hebben, die hij hier in dienst stelt van de middelmatige Parijse parfumeur Giuseppe Baldini. Dankzij de fijne neus van Grenouille lukt het Baldini om 'Amor en Psyche' een parfum van de populaire parfumeur Pelissier, feilloos na te maken. Dankzij Grenouille krijgt Baldini weer nationaal en zelfs Europees aanzien. Baldini leert hem de methodes om geuren op te nemen zoals persen en distilleren, maar ook de enfleurage à chaud, de enfleurage à froid en de enfleurage à huile, die vooral worden toegepast in het zuiden van Frankrijk in de stad Grasse.

U kunt zelfs ruiken aan een van de oudst bekende geur ooit ontwikkeld in Egypte: Kyphi

Grenouille gaat bijna elke avond op geurtocht en zo ook op de eerste september van 1753 als de troonsbestijging van de koning groots wordt gevierd met vuurwerk vanaf de pont Royal. Grenouille vindt de geuren eentonig en besluit op huis aan te gaan totdat hij de geur der geuren ruikt, een haast bedwelmende geur. Hij volgt het spoor en komt in de rue des Marais (de naam bestaat niet meer) waar hij de oorsprong van de geur ontdekt. Een meisje met rood haar en een blanke huid die aan een tafel mirabellen schoonmaakt. Hij wurgt haar en legt haar op de grond tussen de mirabellenpitten en scheurt haar jurk open. Vervolgens neemt hij de geur van top tot teen in zich op door met zijn neus haar hele lichaam af te gaan. Het is zijn eerste moord in een lange rij.

Een reis langs de beroemde Franse parfums

Na een spoor van moorden te hebben getrokken door heel Frankrijk wordt Grenouille gepakt maar ontsnapt op wonderbaarlijke wijze aan het doodvonnis en keert terug naar Parijs. Hij loopt over de Pont Neuf naar het kerkhof dat na zonsondergang tot leven komt met hoeren, deserteurs en bandieten. Hij trekt de stop uit een flesje door hem ontwikkeld parfum en sproeit dit uit over zijn gehele lijf. Ze werpen zich op hem, iedereen wil een stukje van deze engelenmens. Ze zuigen, bijten, snijden stukken van zijn vlees. Een halfuur later is Grenouille van de aardbodem verdwenen. ( Uit het boek 'Le Parfum' van Patrick Süskind)

Bij de pont Neuf neem ik de metro richting de rue de Faubourg Saint-Honoré.

De tuin der geuren

Ik neem lijn 7 richting Mairie d'Ivry om over te stappen bij metrostation Louvre op lijn 1 richting La Défense. Ik stap uit bij Champs-Élysées Clemenceau en loop in noordelijke richting over de avenue de Marigny langs de tuinen van het Élysées. Links de Faubourg Saint-Honoré. Op nummer 73 de indrukwekkende ingang naar Le Grand Musée du Parfum. Mijn ontdekkingsreis à la Grenouille kan beginnen. Op zoek naar de geur der geuren.

Le Musée

Bij binnenkomst valt onmiddellijk de hypermoderne binnenhuisarchitectuur op, ontwikkeld door 'Agence Projectiles', de ontwerpers van onder ander Paris Plages. Helaas is er maar een kassa en, mijns inziens, een veel te hoge entreeprijs van € 14,50 - ook al was het voor mij gratis. De dame achter de kassa geeft veel uitleg wat ook weer zorgt voor extra lange wachttijden. Dat kan duidelijk beter. Speciale apparatuur is beschikbaar om u door het museum te leiden en op ontdekkingstoer te gaan. Nu nog met vijf talen maar straks met 10. Op de begane grond de bibliotheek en de winkel. U gaat met een trap naar beneden die u brengt in de ruimte waar u in drie delen uitleg krijgt over de historie en het ontstaan van de parfum. U kunt zelfs ruiken aan een van de oudst bekende geur, ooit ontwikkeld in Egypte: Kyphi, een soort wierookmengsel. De oudste vermelding van kyphi is gevonden in een tombe in 1855 op piramidetekste daterend uit het Oude Rijk. Verder maakt u een reis langs de galerie der verleiding, het heilige parfum, het rariteiten kabinet en de opkomst van het moderne parfum.

De werktafel van de 'neus' op bijzondere wijze vormgegeven door 'Agence Projectiles'

Het museum is verdeeld over drie etages, bereikbaar met een trap en lift en heeft een oppervlakte van 1.400 m². De achtergelegen tuin telt nog eens 1.200 m². Op de volgende etage worden al uw zintuigen geprikkeld. Zo loopt u door de tuin der geuren en maakt u kennis via beeldschermen met de bekende 'neuzen' achter alle grote parfummerken. De ruimtes die u doorloopt zijn niet erg groot, dus bij drukte heeft u moeite om alles goed te kunnen bekijken. De modernste technologie is gebruikt om u op interactieve wijze kennis te laten maken met de wereld van het parfum. Dit is goed te zien in een donkere ruimte, waar u kennis maakt door middel van laserprojectie met de werktafel van de parfumeur, die laat zien hoe diverse geuren ontstaan. Op de derde etage maakt u kennis met de 25 basis grondstoffen voor het creëren van een parfum. Een trap brengt u naar beneden, naar de concept store.

Maak kennis met de 25 grondstoffen die de basis vormen voor elk parfum

Qua binnenhuisarchitectuur is dit nieuwe museum een juweeltje. Voegt het meer toe dan de drie gratis parfum museums van Fragonard? (zie ook mijn eerdere blog van 4 februari 2017) Die keuze laat ik graag aan u over. In ieder geval hoeft u geen jonge maagden te vermoorden om op zoek te gaan naar hét parfum dat bij u past.

Met dank aan Sarah Plessis van Le Grand Musée du Parfum Paris en aan Irène de Rosen voor het gebruik van haar prachtige foto's.

Het museumbezoek eindigt vanzelfsprekend in de de hyper moderne concept store

Le Grand Musée du Parfum, rue du Saint Honoré 73, 8e arrondissement, métro Franklin D. Roosevelt, Champs-Élysées Clemenceau, Miromesnil, Saint Philippe du Roule

Geopend van dinsdag tot en met zondag van 10.30 uur - 19.00 uur

Op vrijdagavond tot  22.00 uur

Gesloten op maandag.

Toegang € 14,50 - Kinderen tot 12 jaar € 5 - Senioren 60+ en studenten € 9,50

Ontdek de geur der geuren